Μερικά τραγούδια
ξεχωρίζουν από ένα τεράστιο πλήθος που
κυκλοφορεί καθημερινά. Ελάχιστα όμως από αυτά καταφέρνουν να γίνουν διαχρονικά
και να γνωρίσουν παγκόσμια επιτυχία.
Έχω γράψει στο παρελθόν για ορισμένα τραγούδια που για
διαφορετικούς λόγους ξεχώρισαν από το πλήθος.
Κανένα όμως από αυτά
δεν έχει καταφέρει με τους στίχους, την μουσική του, αλλά και την συγκλονιστική
φωνή του τραγουδιστή του να αποδίδει τον σπαραγμό από την διακοπή μιας ερωτικής
σχέσης όπως το Ne me quitte pas
με τον αξέχαστο Βέλγο ποιητή, ηθοποιό,συνθέτη και τραγουδιστή Jacques
Brel (1929-1978).
Ταυτόχρονα η ερμηνεία του και η σκηνική παρουσία του ήταν μοναδικές,
όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς από το παραπάνω βίντεο στο οποίο κάθιδρος
αλλά συγκλονιστικός ερμηνεύει το τραγούδι
αυτό.
Το τραγούδι γράφτηκε από τον Brel μετά τον χωρισμό του με την τραγουδίστρια και ερωμένη του Suzanne
Gabriello που χαίδευτικά την φώναζαν Zizou.
Ο Brel είχε
παντρευτεί 21 ετών, το 1950,και είχε 3 παιδιά που γεννήθηκαν το 1951, το 1953
και το 1958. Ο χωρισμός με την Zizou
με την οποία συνδεόταν από το 1955, έγινε όταν αρνήθηκε να χωρίσει την γυναίκα
του. Η ερωμένη του είχε μείνει έγκυος και
είχε αναγκαστεί να κάνει έκτρωση γιατί αυτός δεν αναγνώριζε την πατρότητα του
παιδιού.
Μετά τον χωρισμό τους η Zizou
παντρεύτηκε δύο φορές.
Ο Jacques Brel, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι το τραγούδι δεν είναι ένα τραγούδι αγάπης, σε
αντίθεση με όσα πιστεύει το κοινό, αλλά ένας
ύμνος στη δειλία των ανδρών. Δείχνειι πόσο ένας άνδρας μπορεί να ταπεινωθεί.
Ξέρω ότι μπορεί να ευχαριστεί τις γυναίκες που συμπεραίνουν πολύ γρήγορα, πως προφανώς, είναι ένα τραγούδι
αγάπης. Και αυτό τις ανακουφίζει. Και το
καταλαβαίνω αυτό πολύ καλά...
Η Édith Piaf έχει πεί για αυτό το τραγούδι : Ένας άνδρας δεν θα πρέπει να τραγουδά τέτοια
πράγματα!
Το τραγούδι το έγραψε ο Brel σε συνεργασία με τον πιανίστα του Gérard Jouannest αν και αυτός δεν εμφανίζεται στους δημιουργούς του.
Το τραγούδι το έγραψε ο Brel σε συνεργασία με τον πιανίστα του Gérard Jouannest αν και αυτός δεν εμφανίζεται στους δημιουργούς του.
Στην συνέχεια ενορχηστρώθηκε από τον François Rauber για την
τραγουδίστρια Simone Langlois η οποία και το ηχογράφησε τον
Ιανουάριο 1959 για ένα 4πλο 45¨που κυκλοφόρησε όμως τον Δεκέμβριο του ίδιου
έτους, μετά την κυκλοφορία του
τραγουδιού με τον ίδιο στις 11- Σεπτεμβρίου 1959 στο album La Valse à Mille Temps
Το 1961 ηχογραφεί ό ίδιος το τραγούδι στα φλαμανδικά με τον
τίτλο Laat Me Niet Alleen και το 1972 σε μια νέα εκτέλεση.
Ο Gérard Jouannest και ο François Rauber ήσαν
οι μόνιμοι συνεργάτες του και καρδιακοί φίλοι του σε όλη του την ζωή.
Έχω κάνει μια όσο το δυνατό, πιστή μετάφραση των στίχων του
τραγουδιού.
Ne me quitte pas Μην μ' αφήνεις
Il faut oublier Πρέπει να ξεχάσουμε,
Il faut oublier Πρέπει να ξεχάσουμε,
Tout peut s'oublier Όλα μπορούν να
ξεχαστούν
Qui s'enfuit deja Όλα όσα ήδη
έχουν φύγει μακριά
Oublier le temps Να ξεχάσουμε την
εποχή
Des malentendus Των παρεξηγήσεων
Et le temps perdu Και τον καιρό
που χάθηκε
A savoir comment Κι αναρωτιόμαστε
πως
Oublier ces heures Να ξεχάσουμε
αυτές τις ώρες
Qui tuaient parfois Που σκότωναν
μερικές φορές
A coups de pourquoi Χτυπώντας με τα
γιατί
Le coeur du bonheure Την καρδιά της ευτυχίας
Ne me
quitte pas Μην
μ' αφήνεις
Moi je t'offrirai Εγώ
θα σου προσφέρω
Des perles du pluie Μαργαριτάρια
από βροχή,
Venues de pays Φερμένα
από χώρες
Ou il ne pleut pas* Που δεν βρέχει
Je creuserai la terre Θα σκάψω την γη
Jusqu'apres ma mort Ακόμη και μετά τον θάνατο μου
Pour couvrir ton corps Για να σκεπάσω το σώμα
σου
D'or et de lumiere Με χρυσάφι και με φως.
D'or et de lumiere Με χρυσάφι και με φως.
Je ferai un domaine Θα δημιουργήσω μια
περιοχή
Ou l'amour sera roi Όπου ο έρωτας θα
είναι βασιλιάς
Ou l'amour sera loi Όπου ο έρωτας θα
είναι νόμος
Ou tu seras reine Όπου εσύ θα
είσαι η βασίλισσα
Ne me
quitte pas Μην μ' αφήνεις
Ne me
quitte pas Μην μ' αφήνεις
Je t'inventerai Θα δημιουργήσω
για σένα
Des mots insensés Λέξεις μοναδικές
Que tu comprendras Που εσύ θα τις καταλαβαίνεις
Je te parlerai Θα σου μιλάω
De ces amants là Γι΄ εκείνους
τους εραστές
Qui ont vu deux fois Που είδαμε δύο
φορές
Leurs coeurs s'embraser Τις καρδιές τους να
καίγονται
Je te racont'rai Θα σου διηγηθώ
L'histoire de ce roi Την ιστορία
αυτού του βασιλιά
Mort de n'avoir pas Που πέθανε
επειδή δεν μπόρεσε
Pu te rencontrer Να σε γνωρίσει
Ne me
quitte pas Μην μ' αφήνεις
On a vu souvent Έχουμε δεί
συχνά
Rejaillir le feu Να ξεπετιέται ξανά η φλόγα
De l'ancien volcan Από ένα
παλιό ηφαίστειο
Qu'on croyait trop vieux Που το θεωρούσαμε
σβησμένο
Il est paraît-il Παρ' ότι φαινόταν
Des terres brûlées σαν τα
καμένα χωράφια
Donnant plus de blé που βγάζουν περισσότερο
στάρι
Qu'un meilleur avril απ΄τον καλύτερο
Απρίλη
Et quand vient le soir Κι όταν
βραδιάζει
Pour qu'un ciel flamboie Ενώ ο ουρανός φλογίζεται
Le rouge et le noir** Το κόκκινο και το μαύρο
Ne s'épousent-ils pas δεν ταιριάζουν
Ne me quitte pas Μην μ' αφήνεις
Ne me quitte pas Μην μ' αφήνεις
Je ne veux plus pleurer Δεν θέλω πια να
κλάψω
Je ne veux plus parler Δεν θέλω πια να
μιλήσω
Je me cacherai là Θα κρυφτώ εδώ
A te regarder Να σε
βλέπω
Danser et sourire Να χορεύεις και
να χαμογελάς
Et à t'écouter Και για να σε
ακούω
Chanter et puis rire Να τραγουδάς και να γελάς
Chanter et puis rire Να τραγουδάς και να γελάς
Laisse-moi devenir Άσε με να γίνω
L'ombre de ton ombre Η σκιά της σκιάς
σου
L'ombre de ta main Η σκιά του
χεριού σου
L'ombre
de ton chien*** Η σκιά του σκύλου σου
Ne me
quitte pas Μην μ' αφήνεις
Οι στίχοι με κόκκινα γράμματα είναι πιθανές αναφορές από:
* την Ουγγρική Ραψωδία Νο 6 του Λιστ
** Πιθανώς αναφέρεται στο Κόκκινο και το Μαύρο, το κλασσικό έργο του 19ου αιώνα του Σταντάλ.
*** Ο Marc Robine,
στη βιογραφία του Ο μεγάλος Ζακ, αναφέρει δύο συγγραφείς που μπορεί να
έχουν επηρεάσει τον Brel για την εικόνα
του σκύλου: Ο Ντοστογιέφσκι με το
διήγημα του Μια γλυκιά γυναίκα
και ο Γκαρθία Λόρκα
με το ποίημα του Γλυκό παράπονο.(Έχει μελοποιηθεί στην Ελλάδα σε απόδοση Σωτήρη
Τριβιζά, μουσική από τον Δημήτρη
Μαραμή και ερμηνεία από τον Μίνω Θεοχάρη)
Το Ne me quitte pas
έχει ηχογραφηθεί σε 22 διαφορετικές γλώσσες και σε πάνω από 400 εκτελέσεις.
Δεν υπήρξε Ευρωπαίος ή Έθνικ μεγάλος /η
τραγουδιστής /τρια που να μην το έχει τραγουδήσει.
Από αυτές οι πιο γνωστές που υπάρχουν στο youtube είναι της
Nina Simone της Édith Piaf της Marlene Dietrich του Aznavour του Salvatore Adamo του JULIO IGLESIAS της Mireille Mathieu της Sylvie Vartan του Enrico Macias
Στην ταινία του Π. Αλμοντοβάρ Ο νόμος του Πόθου (La ley del
deseo) το τραγουδά η Βραζιλιάνα τραγουδίστρια Maysa Matarazzo.
Προσωπικά από τις ερμηνείες του τραγουδιού στα γαλλικά
πιστεύω πως πολύ καλή είναι του Franco Califano και εξαιρετική του Johnny Hallyday
μπροστά σε ένα καταγοητευμένο και ενθουσιώδες κοινό.
Από τις αγγλόφωνους τραγουδιστές έχουν ξεχωρίσει οι εκτελέσεις του μεγάλου Ray Charles ως If You Go Away της Shirley Bassey της Dusty Springfield της Alison Moyet της Celine Dion της Madonna ενώ είναι αξιοθρήνητη του Sting.
Αντίθετα εξαιρετικές είναι οι εκτελέσεις από τον Frank Sinatra
και την Barbra Streisand
Υπάρχουν και μερικές διασκευές σε πιο μοντέρνο ρυθμό,
όπως είναι της Natacha Atlas της Concha Buika και της Maria Gadu
Επίσης υπάρχει μια
πολύ ενδιαφέρουσα από την Τουρκία με την
Deniz Tekin (Daphead) και μία εξαιρετική από την Δανέζα τραγουδίστρια Wende
που ειδικεύεται σε γαλλικά τραγούδια
Υπάρχουν επίσης και εκτελέσεις του τραγουδιού με ντουέτα τραγουδιστών
όπως πχ η καλή εκτέλεση από το ντουέτο Nolwenn Leroy και Roberto Alagna αλλά και του Iggy Pop και της Ayo στην γαλλική τηλεόραση, όπως επίσης του Vassilikos με την Δήμητρα Γαλάνη
Αλλά και πολλοί Έλληνες
τραγουδιστές έχουν τραγουδήσει το ne me quitte pas.
Από αυτούς, με διεθνή καριέρα, δεν θα μπορούσε να λείπει η Νάνα Μούσκουρη και η Vicky Leandros σε ζωντανή εμφάνιση στο Μέγαρο το 2010 αλλά και η πολύ καλή εκτέλεση του από τον Μάριο Φραγκούλη
Προσωπικά πάντως προτιμώ την λιτή εκτέλεση του τραγουδιού από
την Χάρις Αλεξίου.
Μετά από μια τεράστια παγκόσμια επιτυχία που γνωρίζει ο Brel
με τις συναυλίες του, αποφασίζει το 1968 να τις εγκαταλείψει και να ασχοληθεί
με το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Έπαιξε σαν ηθοποιός σε 10 ταινίες και σκηνοθέτησε 2.
Το 1972 ενώ γύριζε το φίλμ Η περιπέτεια είναι περιπέτεια (L'aventure, c'est l'aventure) του Κλώντ Λελούς στην Καραϊβική, γνώρισε και ερωτεύθηκε μια νεαρή ηθοποιό και χορεύτρια, την Maddly Bamy μαζί με την οποία πέρασε και τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Το 1972 ενώ γύριζε το φίλμ Η περιπέτεια είναι περιπέτεια (L'aventure, c'est l'aventure) του Κλώντ Λελούς στην Καραϊβική, γνώρισε και ερωτεύθηκε μια νεαρή ηθοποιό και χορεύτρια, την Maddly Bamy μαζί με την οποία πέρασε και τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Σε ηλικία 43 χρονών εμφάνισε καρκίνο των πνευμόνων λόγω του ότι
ήταν βαρύς καπνιστής.
Παρά το ότι χειρουργήθηκε, ο καρκίνος δυστυχώς ήταν προχωρημένος
οπότε αποφάσισε να ασχοληθεί με την αγαπημένη του ιστιοπλοΐα και να πάει να ζήσει μαζί με την Maddly στις Μαρκησίους
νήσους της Γαλλικής Πολυνησίας .
Επέστρεψε για τελευταία φορά στη μουσική το 1977, με το δίσκο Les Marquises για τον οποίο υπήρχαν
1.000.000 προεγγραφές πριν εκδοθεί!
Πέθανε το 1978 και τον έθαψαν στο νησί Hiva Oa, λίγο πιο πέρα από τον τάφο του Πωλ Γκογκέν.
Πέθανε το 1978 και τον έθαψαν στο νησί Hiva Oa, λίγο πιο πέρα από τον τάφο του Πωλ Γκογκέν.
Η Maddly πέτυχε μετά από δικαστική διαμάχη
με την οικογένεια του στον τάφο του να σκαλιστούν τα πρόσωπα τους βλέποντας
τον ήλιο να δύει.