Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2008

VI-ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ HATAY ΣΤΗΝ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ



Μόλις τώρα κατάφερα να ταξινομήσω τις φωτογραφίες από το μουσείο της Αντιόχειας στην Τουρκία που περιλαμβάνει πολλά ευρήματα, κυρίως μωσαϊκά από την περιοχή HATAY.
Οι πρώτες ανασκαφές στην περιοχή άρχισαν το 1932 όταν η περιοχή ήταν ακόμα υπό Γαλλική κατοχή.
Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι τα ψηφιδωτά που σας έδειξα από το μουσείο του Γκαζιάντεπ είναι από αισθητικής άποψης καλύτερα.
Η ίδια η πόλη της Αντιόχειας δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ένα περιεκτικό κείμενο για την πόλη και την ιστορία της υπάρχει εδώ .
Τα πραγματικά χρώματα στα ψηφιδωτά είναι σαφώς πιο έντονα αλλά δεν επιτρεπόταν η φωτογράφηση με φλάς.

Ρωμαϊκή Σαρκοφάγος από την Αντιόχεια, που ονομάζεται τύπου Sidomara.Ονομάστηκαν έτσι από το αρχαίο όνομα του τόπου που βρέθηκαν τέτοιου τύπου σαρκοφάγοι. Είχε τα σώματα ενός άνδρα και δύο γυναικών.
Η Σωτηρία 5ος αιώνας μΧ. Ήταν στο πάτωμα ενός λουτρού.

Οι 4 εποχές. 2ος αιώνας μ.Χ. Τεράστιο ψηφιδωτό. Στις 4 γωνίες οι 4 εποχές,
στα υπόλοιπα 5 τετράγωνα εικόνες από την μυθολογία. Επάνω αριστ. Χειμώνας, δεξ. Φθινόπωρο Κάτω αριστ. Άνοιξη δεξ. Καλοκαίρι.

- Το καλοκαίρι (λεπτομέρεια από το επάνω ψηφιδωτό)

3ος αιώνας μ.Χ. Το ονομαζόμενο μωσαϊκό του «μπουφέ»
4ος αιώνας μ.Χ. Ωκεανός και Θέτις
2ος αιώνας μ.Χ. Ένας Ηρακλής σαν βουτυρομπεμπές ενώ στραγγαλίζει τα φίδια.
Το βάσκανο μάτι.2ος αιώνας μ.Χ. Του επιτίθενται πολλά ζώα
To επονομαζόμενο -Ο ευτυχισμένος καμπούρης-2ος αιώνας μ.Χ Τώρα ευτυχισμένος για την καμπούρα του δεν μου φαίνεται πιθανό, μάλλον είναι γι΄ αυτό που του κρέμεται!
2ος αιώνας μ.Χ. Στο ψηφιδωτό απεικονίζονται οι μήνες του χρόνου και ο Ωκεανός με την Θέτιδα.
Ο Ορφέας και τα θηρία. Από την Ταρσό, 3ος αιώνας. Παίζοντας την λύρα του ημερώνει τα θηρία και ακόμη και τα δέντρα έλκονται από αυτόν.
2ος και 3ος αιώνας. Βακχικοί χορευτές.
3ος αιώνας μ.Χ Απόλλων και Δάφνη.
Το κέντρο με την Μεγαλοψυχία από ένα τεράστιο ψηφιδωτό από το Yakto-Harbiye του 5ου αιώνα μ.Χ. που περιφερικά του κέντρου έχει κυνηγούς της μυθολογίας .

Τάφος της Αμερίμνειας. Αντιόχεια 4ος αιώνας μ.Χ.
Ευρώτας και Λακεδαιμόνια Αντιόχεια 4ος αιώνας. Προσωποποίηση της περιοχής και του ποταμού.
Προσωποποίηση της Επικόσμησης (Εορτασμού) Βρέθηκε κοντά στον ναό του
Αγίου Πέτρου Αντιόχεια 5ος αιώνας μ. Χ.

Από την Δάφνη-Harbiye του 4ου αιώνα μ.Χ. Η επιγραφή γράφει ΕΝΑΤΗΠΑΡΗΛΑΣΕΝ .Η επιγραφή λέει:Είναι περασμένες 9 το βράδυ. Αυτό σήμαινε ότι τέρμα οι δουλειές και ώρα για ξεκούραση και διασκέδαση.
....................................................Αφροδίτη.

Σάτυρος Αντιόχεια 1-2ος αιώνας μ.Χ.
Έρως και ψυχή 3ος αιώνας μ.Χ. Ο Έρως έχει κρεμάσει την φαρέτρα του στο δέντρο και η Ψυχή έχει κλέψει ένα βέλος από τον φίλο της.

Σαρκοφάγος στον περίβολο του Μουσείου.
5ος αιώνας, Αντιόχεια Η επιγραφή σημειώνει την ίδρυση του κτηρίου που βρέθηκε.
Καλωσόρισμα σε πανδοχείο του 5ου αιώνα, Αντιόχεια .ΚΕ ΠΡΟΣΔΕΞΕ ΤΗΝ ΚΑΡΠΟΦΟΡΙΑΝ ΩΝ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΓΙΝΩΣΚΙΣ Σε ελεύθερη μετάφραση :Και δέξου με ευχαρίστηση την καρποφορία όσων γνωρίζεις τα ονόματα
Η ορθογραφία στα ψηφιδωτά είναι της εποχής.
.
Όμως το σημαντικότερο και ωραιότερο μέρος αυτού του οδοιπορικού ήταν η περιοχή της Καππαδοκίας.
Η περιοχή της Καππαδοκίας που έχει χαρακτηριστεί σαν το «8ο θαύμα του κόσμου» δημιουργήθηκε από τα επάλληλα στρώματα λάβας του αρχαίου ηφαιστείου Αργαίος και μέσα στους αιώνες η διάβρωση από την βροχή και τον αέρα παρέσυρε τα μαλακότερα εδάφη και παρέμειναν τα σκληρότερα.
Το πέτρωμα σκαλίζεται εύκολα και έτσι άγνωστο από πότε άρχισαν να γίνονται οι 36 υπόγειες πολιτείες που υπάρχουν στην περιοχή. Μερικοί θεωρούν ότι είναι από τους Χιττιτικούς χρόνους 4000 χρόνια πΧ. Στην Κύρου Ανάβαση ο Ξενοφών αναφέρει τους υπόγειους αυτούς οικισμούς. Οι πρώτοι χριστιανοί από τον 4ο αιώνα βρήκαν καταφύγιο στην περιοχή και άρχισε η κατασκευή των πρώτων υπόσκαφων εκκλησιών και μοναστηριών ενώ έβρισκαν και καταφύγιο και στις υπόγειες πολιτείες σε περιόδους διωγμών..
Η ιστορία της Καππαδοκίας ανάγεται στη νεολιθική εποχή γεγονός που αποδεικνύεται από μία τοιχογραφία του 6.200 πΧ η οποία θεωρείται η αρχαιότερη του κόσμου και απεικονίζει, μπροστά, τα σπίτια της περιοχής Τσατάλχογιουκ και πίσω το ηφαίστειο του Χασάνταγι να βγάζει λάβα και καπνούς.
Η πρώτη επαφή με την ιδιόρρυθμη ομορφιά του τοπίου της Καππαδοκίας ήταν με το πολυώροφο μοναστήρι –κάστρο του Selime (Φωτογραφία 10 -Τα νούμερα των φωτογραφιών που είναι στις παρενθέσεις αντιστοιχούν στις φωτογραφίες που έχουν μπει στο πρώτο ποστ του ταξιδιού).
Στην συνέχεια πήγαμε στην κοιλάδα του Περιστρέμματος.(Ilhara Vadisi)
Εκεί υποβληθήκαμε σε τεστ κοπώσεως το οποίο το περάσαμε επιτυχώς όσοι κατεβήκαμε τα 360 σκαλοπάτια (και αναγκαστικά τα ανεβήκαμε μετά!) μέχρι να φθάσουμε στο βάθος του 14 χιλιομέτρων φαραγγιού, που κυλάει ο ποταμός Μελεντιζ (Melendiz Suyu) μέσα σε μια μία οργιώδη βλάστηση. Εδώ υπάρχουν 105 εκκλησίες σε υπόσκαφες σπηλιές με καμιά 10 επισκέψιμες και τις άλλες κλειστές. Η πιο ενδιαφέρουσα είναι του V-VI αιώνα (η Εκκλησία πίσω από το δέντρο ή του Δανιήλ-Agakalti Kilisesi) με Συριακή επιρροή στην εικονογράφηση.(φωτογραφίες 11 και 12 )
Ενδιαφέρον έχει και η Εκκλησία του Φιδιού (Yilanli Kilise)
Περίστρεμμα .(Ilhara Vadisi) Ο ποταμός Μελεντιζ(Melendiz Suyu)
Η Εκκλησία του Φιδιού (Yilanli Kilise)
Η είσοδος της Εκκλησίας του Φιδιού
.
Στον δρόμο για την Μαλακοπή(Derinkuyu) περνάμε από την Καρβάλη(Guzelyurt -Gelveri) με πλήθος από παλιά ελληνικά σπίτια και επισκεπτόμαστε τον ναό του Αγίου Γρηγορίου του Ναζιαντζηνού, σήμερα τζαμί, που χρονολογείται από το 385 αν και το σημερινό κτήριο είναι του 1896.
Ο ναός του Αγίου Γρηγορίου του Ναζιαντζηνού, σήμερα τζαμί
Καρβάλη Επιγραφή σε παλιό Ελληνικό σπίτι..
Το 1965 βρέθηκε τυχαία η υπόγεια πόλη της Μαλακοπής (φωτογραφία 13) που είναι και η επόμενη στάση μας με το αναπόφευκτο κατέβασμα σ΄ αυτήν. Όσοι είχαν κλειστοφοβία, όπως η κυρία Αθεόφοβου την άραξαν, σε ένα ταβερνάκι και το έριξαν σε κάτι πίτες της περιοχής και στην συνέχεια βάσει της παροιμίας που λέει ότι το χορτάτο αρκούδι χορεύει, άρχισαν τη συνοδεία τοπικής ορχήστρας τους καρσιλαμάδες και τα τσιφτετέλια.
Οι ατρόμητοι όμως περιηγητές, όπως εγώ και η κόρη μου, κατεβήκαμε απτόητοι 8 πατώματα κάτω και είδαμε ικανοποιητικό μέρος της πολιτείας. Ο φόβος πολλών που δεν ήρθαν ήταν ότι η ατμόσφαιρα θα ήταν αποπνικτική. Όμως ο εξαερισμός επιτυγχάνεται από 52 φουγάρα που φτάνουν σε βάθος 70-80 μέτρα και καταλήγουν σε πηγάδια από τα οποία μέχρι το 1962 έπινε νερό το χωριό που είναι από πάνω. Η υπόγεια αυτή πόλη καταλαμβάνει μια έκταση 4 χιλιομέτρων και μπορεί να φιλοξενήσει πάνω από 10.000 κόσμο. Έχει 600 εισόδους –εξόδους και κάτω από μερικά σπίτια του χωριού υπάρχουν υπόγεια βάθους 18-20 πατωμάτων.
Όταν γινόταν επιδρομές Αράβων τον 6ο και 7ο αιώνα κατέβαιναν στα χαμηλότερα στρώματα και έκλειναν τα περάσματα με πέτρινους τροχούς που δεν μπορούσαν να ανοίξουν από έξω, ενώ υπήρχαν και μυστικά περάσματα διαφυγής. Ένας διάδρομος στο τρίτο πάτωμα λέγεται ότι επικοινωνεί με την υπόγεια πόλη της Ανακού που βρίσκεται 9 χιλιόμετρα μακριά.
Τα επάνω πατώματα χρησιμοποιήθηκαν από τους Χριστιανούς σαν σχολές κατηχήσεως, τόποι βαπτίσεως, κουζίνες, ντεπό, υπνοδωμάτια, αποθήκες τροφίμων και κρασιών ακόμα και ως στάβλοι.
Μαλακοπή - Στρογγυλή πέτρα με την οποία έκλειναν οι στοές.
Σχεδιάγραμμα της υπόγειας πόλης

Σχεδιάγραμμα της οινοποιίας στην υπόγεια πόλη.
.
Στο κέντρο της Καππαδοκίας δύο πόλεις είχαν σημαντικό ελληνικό πληθυσμό πριν την ανταλλαγή. Για την πλούσια και ελληνόφωνη Σινασό(Mustafapasa) που είχε χαρακτηριστεί ως «η Αθήνα της Ανατολής» έχω ήδη γράψει(φωτογραφίες 16,17,18).
Σινασός-Η επιγραφή στην είσοδο του ναού Κωνσταντίνου και Ελένης, σήμερα μουσείου.(Για την Ανάσταση στο ναό αυτό έχω γράψει εδώ)

Σινασός Ελληνικό σπίτι.
-Σινασός.Εξαιρετική επιγραφή σε ελληνικό σπίτι που λέει σε ελεύθερη μετάφραση:Άνθρωπε ,αν είσαι φίλος μπες μέσα με χαρά, αν όμως είσαι εχθρός και μας επιβουλεύεσαι μακριά από αυτή την πόρτα. Σήμερα είναι δικό μου, αύριο κάποιου άλλου και τελικά ποτέ δεν είναι κανενός. Κτίστηκε το 1853.
.
Η άλλη πόλη είναι το Προκόπι (Urgup)που ήταν τουρκόφωνο και καραμανλήδικο*. Σήμερα είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο λόγω του τουρισμού.
.................................Προκόπι
.......................................Προκόπι


ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΟΥΝ
* Οι τουρκόφωνοι ορθόδοξοι της Καππαδοκίας είχαν βιβλία σε τουρκική γλώσσα με ελληνικούς χαρακτήρες, τα καραμανλήδικα.


Ένα καταπληκτικό κείμενο για την περιοχή έχει δημοσιεύσει ο Μανώλης Εγγλέζος-Δεληγιαννάκης στο ΑΡΔΗΝ.
Σας συνιστώ ένθερμως να το διαβάσετε.
Τρίτης γενιάς μικρασιάτης ,χωρίς μεγάλες κουβέντες, περιγράφει τα συναισθήματα που δημιουργούνται εκεί σε κάθε Έλληνα επισκέπτη ακόμα και όταν δεν έχει ρίζες από αυτά τα μέρη, όπως εγώ.

6 σχόλια:

  1. Άκρως ενδιαφέροντα όλα και ειδικά η υπόγεια πόλις.

    Και θα πω και εγώ από αυτό το μετερίζι:

    Είναι συμπτωματικόν που ο Καραμανλής ονομάζεται Καραμανλής; Α;

    Τι έχει να πει ο Αδώνιδας Γεωργιάδης επ' αυτού; Ξανα Α;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το Καραμανλής δεν μπορούσε να το αλλάξει το τόπο όμως καταγωγής του άλλαξαν το όνομα,γιατί το αρχικό του όνομα Κιουπκοϊ δεν ήταν και πολύ σικ, όπως έχω γράψει και στο παρελθόν.
    http://atheofobos.blogspot.com/2006/10/blog-post_10.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. καλό το αφιέρωμα για την πόλη Ζεύγμα...ιδιαιτέρως οι φωτογραφίες. Να ξέρετε πάντως ότι πολλά παρόμοια πράγματα με πρόσχημα την ανάπτυξη γίνονται και στη χώρα μας...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εξαιρετικη "ξενάγηση" με τα εξαιρέτου τέχνης ψηφιδωτά. Να είσαι καλά και σ' ευχαριστούμε,

    Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πω, πω θησαυροί! Πρέπει να ταξιδεύουμε ανατολικώς τελικά...
    να είσαι καλά που μετέφερες όλα τούτα !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. 'Ηταν σαν να βρέθηκα κι εγώ εκεί!
    Καταπληκτική ξενάγηση!
    Σ' ευχαριστούμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή