Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

Η ΖΩΗ ΤΗΝ 10ΕΤΙΑ ΤΟΥ 50 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ



Η Ελλάδα την 10ετια του 50 μόλις είχε βγει από ένα εμφύλιο πόλεμο που ήρθε μετά από μια τραγική και καταστρεπτική για την χώρα γερμανική κατοχή.
Ο κόσμος προσπαθούσε να επιβιώσει με τα περιορισμένα του οικονομικά και τίποτα δεν ήταν για πέταμα αν δεν έφτανε να είναι ουσιαστικά τελείως άχρηστο.
Τα ρούχα ήσαν ακριβά, ο κόσμος τα πρόσεχε και γι΄ αυτό διαβάζουμε στην παρακάτω διαφήμιση πως αξιοποιούνται άμα φθαρούν. Επίσης βέβαια τα πουκάμισα πουλιόντουσαν με δεύτερο γιακά και δεύτερες μανσέτες για να μπορείς να τα αλλάξεις όταν τριβόντουσαν.(1)
Το λουλάκι βέβαια ήταν απαραίτητο για όλα τα άσπρα ρούχα!(2)

Ο πατέρας μου, που έπιαναν τα χέρια του, είχε βάλει στοίχημα με κάτι φίλους του, χωρίς βέβαια να έχει καμία σχέση με την ραπτική, ότι μπορεί να γυρίσει ένα κουστούμι! Ξήλωσε λοιπόν ένα παλιό του κουστούμι και κατάφερε να το ράψει με την ραπτομηχανή της γιαγιάς μου ώστε να μπορεί να φορεθεί!
Είχε όμως ένα αναπόφευκτο πρόβλημα!
Το τσεπάκι για το μαντηλάκι από αριστερά βρέθηκε δεξιά!
Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε σε τίποτα τον θυρωρό της πολυκατοικίας να το πάρει και να το φοράει καμαρωτός για χρόνια!
Βεβαίως ένα ωραίο δώρο για τα Χριστούγεννα ήταν ένα ζευγάρι κάλτσες(3)
που όμως χρειαζόταν και ένα ανάλογο παπούτσι (4)




Όποιος εκείνα τα χρόνια είχε φορέσει τα πάνινα αθλητικά της ΕΛΒΙΕΛΑ θα θυμάται ότι βγάζοντας τα η ποδαρίλα του μπορούσε να απομακρύνει ολόκληρο στράτευμα!
Βέβαια εκείνα τα χρόνια κανένας αξιοπρεπής κύριος δεν κυκλοφορούσε χωρίς καπέλο(5) αλλά και καμία κυρία δεν πήγαινε σε δεξίωση χωρίς έξωμη τουαλέτα που χρειαζόταν βέβαια και το ανάλογο σουτιέν(6) .
Βέβαια το καλοκαίρι ήταν αναγκαίο ένα ωραίο μαγιό έστω και μάλλινο για τους άνδρες! (7)
Ίσως μερικοί να θυμάστε την ξεκαρδιστική σκηνή που ο Jean Rochefort θυμάται την εμφάνιση του όταν ήταν παιδί με ένα μάλλινο μαγιό που το είχε πλέξει η μάνα του, με δύο φούντες να κρέμονται στο πλάι , αν δεν κάνω λάθος στην ταινία του Patrice Leconte,ο Εραστής της κομμώτριας .



Ένα μεγάλο πρόβλημα της εποχής εκείνης ήταν το πρόβλημα της στέγασης λόγω και της αστυφιλίας που είχε αρχίσει.
Πολλοί ήλπιζαν ότι το πρόβλημα τους θα λυθεί από την τύχη και αγόραζαν μανιωδώς το λαχείο Συντακτών που μοίραζε διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας.(8,9)



Άλλοι πιο προσγειωμένοι αγόραζαν διαμερίσματα (10) ή έπαιρναν οικόπεδα για να κτίσουν σιγά σιγά το σπιτάκι τους.(11)


Όμως τα σπίτια είχαν ανάγκη και από οικιακό εξοπλισμό και βασικό στοιχείο του ήταν το ψυγείο .Στις αρχές της δεκαετίας του 50 ήταν ψυγείο πάγου με πάγο που έφερνε καθημερινά στο σπίτι ο παγοπώλης.(12)
Σιγά σιγά όμως άρχισαν να εμφανίζονται τα ηλεκτρικά ψυγεία και θυμάμαι παιδί την μεγάλη υπερηφάνεια που είχε η οικογένεια όταν απέκτησε ακριβώς το ψυγείο της διαφήμισης! (13)


Μια καταπληκτική διαφήμιση των ηλεκτρικών ψυγείων υπήρχε στην βιτρίνα του Ράδιο-Καραγιάννη ,στην Πλατεία Κλαυθμώνος δίπλα τότε στο κατάστημα του Στρογγυλού.
Στην μέση της βιτρίνας υπήρχε ένα ηλεκτρικό ψυγείο και γύρω από αυτό χόρευαν γυρνώντας γύρω του με ένα μηχανισμό ευμεγέθεις κατσαρίδες.
Συγχρόνως από ένα μεγάφωνο ακουγόταν μια χορωδία σε στυλ χορού αρχαίας τραγωδίας ,πολύ της μόδας τότε από τις παραστάσεις στο Ηρώδειο και την Επίδαυρο, που επαναλάμβανε συνεχώς το εξής σουρεαλιστικό στιχάκι:
Αλί, αλί και τρισαλί
Ψόφησα μια ,μια και καλή
Από την αφαγία
Γιατί οι άνθρωποι οι τρελοί
Βάζουν τα τρόφιμα
Μεσ΄ τα ηλεκτρικά ψυγεία!
Μία ακόμα επανάσταση ήταν εμφάνιση του υγραερίου και των θερμαστρών πετρελαίου με ένα απαίσιο μπουρί που έβγαζε έξω από το σπίτι τον καπνό.(14,15)

Όπως βλέπει κανείς στην επόμενη διαφήμιση ή ευτυχία κάθε οικογένειας ολοκληρώνεται με ένα ραδιόφωνο,(16) που ήταν ότι η τηλεόραση σήμερα, ιδίως αν έπαιρνες μαζί και ένα ηλεκτρικό σίδερο! (17)

Βέβαια η ολοκλήρωση της ευτυχίας δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί αν δεν είχες και ένα πικ απ για να ακούς τους δίσκους που ήθελες! (18)






Στο βίντεο μπορείτε να δείτε ένα τέτοιο πικ απ να παίζει ένα ροκ εντ ρολ από δίσκο 78 στροφών. Το ροκ εντ ρόλ εμφανίστηκε την εποχή που άρχισαν οι δίσκοι 78 στροφών να αντικαθίστανται από τα 45ρια και έτσι μερικά από αυτά του 1955 –7 υπάρχουν σε δίσκους και με τις δύο μορφές.
Τα πικ απ ήταν επανάσταση για την εποχή γιατί αντικατέστησαν τα γραμμόφωνα που κάθε 3-4 δίσκους έπρεπε να αλλάζεις την σιδερένια βελόνα που είχαν, και έπαιζαν μόνο δίσκους 78 στροφών. Συγχρόνως στον στύλο που είχαν στο κέντρο μπορούσες να βάλεις μέχρι 10 δίσκους των 45 ή των 33 στροφών να παίζουν ο ένας μετά τον άλλο, όπως φαίνεται και στην διαφήμιση ! (18) Μουσική δηλαδή πανδαισία!
Όμως όταν το ραδιόφωνο έγινε φορητό μπορούσες πια να το πάρεις μαζί σου σε μια εκδρομή (19) εκτός αν ήσουνα λάτρης του Hi Fi και είχες και το αντίστοιχο πορτοφόλι όποτε έπαιρνες ένα τεράστιο ραδιογραμμόφωνο με την νέα πρωτοπορία ,το μαγνητόφωνο και την άραζες στο καναπέ σου να απολαύσεις μουσική ! (20)


Όμως πως θα καταλάβαινες τι λένε αυτά τα τραγούδια που ακούς στα αγγλικά,
γαλλικά ή ιταλικά;
Την λύση σου την δίνουν τα συστήματα εκμάθησης ξένων γλωσσών.

Κάπου στα μισά της 10ετιας αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες διαφημίσεις για κλιματισμό που όμως θα κάνει πολλά χρόνια για να διαδοθεί και να γίνει προσιτός στον κόσμο.
Βέβαια προ της αγοράς όλων αυτών η νοικοκυρά έχει φροντίσει να εξοπλίσει το νοικοκυριό της με όλο το σετ των κατάλληλων μαχαιροπήρουνων.(24 α)
Για να καταλάβετε αυτή την διαφήμιση του 1952 πρέπει να ξέρετε ότι η χρυσή λίρα, που τότε ήταν από τα βασικά νομίσματα στις συναλλαγές, είχε 200.000 δραχμές.
Τις περισσότερες φορές οι αξίες ιδίως στις αγοραπωλησίες των ακινήτων γίνονταν με λίρες.(24 β)


Επίσης αρχίζει να εμφανίζεται η νάιλον σακούλα για τα εμπορικά καταστήματα ενώ για τα τρόφιμα εξακολουθεί να χρησιμοποιείται το οικολογικότατο διχτάκι .

Βέβαια εκείνα τα χρόνια για να πάς από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο έπρεπε να δώσεις εξετάσεις οπότε χρειαζόσουνα και το κατάλληλο βοήθημα (26) και όταν πετύχαινες είχες και την ελπίδα να σε πάνε οι δικοί σου διακοπές σε ένα εξωτικό μέρος σαν το Λουτράκι! (27)

Το τσιγάρο τότε δεν βρισκόταν σε διωγμό όπως σήμερα και οι διαφημίσεις του γέμιζαν τις εφημερίδες επιστρατεύοντας μέχρι και τον Πυθαγόρα! (28) ,και βέβαια για να μπορείς να το ανάβεις πάντα χρειάζεσαι ένα αναπτήρα παντός καιρού.(30)


Συχνές τότε ήσαν οι διάφορες διοργανώσεις με καλλιστεία από καλλονές κάθε περιοχής αλλά ταυτόχρονα είχε αρχίσει να μπαίνουν τα θεμέλια ενός θεάτρου που σε λίγο χρόνο θα έχει διεθνή αναγνώριση.


Τέλος μια διαφήμιση του 1952 που μου κίνησε το ενδιαφέρον είναι η παρακάτω για την μυθιστορηματική ,όπως γράφει, βιογραφία της Ειρήνης Παππά η οποία τότε ,λόγω των διαφορετικών ημερομηνιών γέννησης της που υπάρχουν, θα ήταν τότε μόλις 23 έως 27 ετών .
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙ ΕΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΟΥΝ


19 σχόλια:

  1. Σκέψου ότι οι διαφημίσεις αυτές ήταν και πανάκριβες, αφού απαιτούσαν γραφίστα ή φωτογράφο κλπ. Το ζήτημα είναι αν έκαναν τη δουλειά τους, αν δηλαδή δημιουργούσαν κλίμα αγοραστικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ενδιαφέρουσα ανάρτηση και ναι, πιστεύω πως (ορμώμενη από το σχόλιο του δείμου του πολίτη - καλή σου μέρα δείμε μου) έκαναν τη δουλειά τους οι διαφημίσεις τότε, καθ' όσον ήταν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό και ο μόνος τρόπος ενημέρωσης του αγοραστικού κοινού.

    "Μινιόν" μεγάλη ιστορία και από τα αγαπημένα σημεία συνάντησης με συγγενείς και φίλους.

    Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γεια σου Αθεόφοβε,

    Μέχρι πρόσφατα ένα Dual κοσμούσε το σαλόνιο τους σπιτιού της γιαγιάς μου!

    Μεγάλη εντύπωση ωστόσο το 5ψήφιο τηλέφωνο του θεάτρου. Σαν χωριό η Αθήνα, σκέψου πόσοι λίγοι είχανε τηλέφωνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλά, που τα έκρυβες όλα αυτά τα κειμήλια βρε αθεόφοβε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ο δείμος του πολίτη-
    ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ-
    Δεν νομίζω ότι ήσαν ακριβές γιατί και οι εφημερίδες τότε είχαν από 4-8 σελίδες και το πολύ έφταναν τις 16 τις Κυριακές και όπως σωστά γράφει η ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ μαζί με το ραδιόφωνο αποτελούσαν τα μοναδικά μέσα ενημέρωσης.

    ΝδΝ-
    Το τηλέφωνο του θεάτρου δεν είναι της Αθήνας είναι της Θεσσαλονίκης!
    Δεν νομίζω όμως ότι και η Αθήνα είχε τοτε 6ψήφια τηλέφωνα γιατί η διαφήμιση αυτή είναι του 1952.

    pølsemannen-
    Δεν τά έκρυβα εγώ, απλά έψαξα στις εφημερίδες που έχουν ψηφιοποιηθεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Το Τεπάζ με μπαταρίες γιά τις εκδρομές,βγήκε πιό μετά ε;Και κόκκινο κιόλας.
    Ωραιότατη και γλυκύτατη η ανάρτηση.
    δ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλώς με, καλως σε βρήκα.
    άφησα ένα σχόλιο εχθέ (χωρίς ς) και δεν το βλέπωωωωω! Μου το έφαγε το βλόγιον!
    Καλά, προσπαθώ να το ξαναγράψω.
    Μιας κι ανήκω στα μουσειακά ήδη κι εγώ (υπονοώ ότι καταλάβει ο μυγιασμένος), έφθασα μερικά όπως τα ψυγεία πάγου, το λουλάκι ντεστρέ (τι είπες τώρα!!!). Ασε τις ελβιέλες που τις φορούσαμε ως αθλητικό ως το 79!!!!
    και οφείλω να σε πληροφορήσω, μη και δεν το ξέρεις, ότι μέχρι πριν λίγα χρονια, ήταν ανοικτό το Φλέξ φόρμ Σταυρόπουλος και οι κάλτσες ELBEO κυκλοφορούν (εισάγονται) ακόμη! Το δε κατάστημα ΝΗΣΙΩΤΗΣ στην θέση του ακούνητο!

    Τι ωραία χρόνια, τι ωραίες διαφημήσεις, τι ωραίο ποστ. Μπράαααααβο σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Εξαιρετικό πόστ. Να μαθαίνεις πως και ο Πυθαγόρας ήθελε σιγαρέττα Παπαστράτου!

    Μεγάλη εντύπωση πάντως προκαλεί η απλότητα των διαφημίσεων, σε σύγκριση με τις σημερινές multimedia υπερπαραγωγές που συνδιάζουν κίνηση, ήχο, χρώματα και special effects. Ηταν θαρρώ ένας άλλος κόσμος. Και να αναφέρω, πως μέχρι τη δεκαετία του 80, η επαρχία παρέμενε έτη φωτός απο την υπεραγορά των Αθηνών, η οποία ασκούσε πάνω μας μια έλξη μαγική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Οι Ελληνικές διαφημίσεις είναι κλάσεις ανώτερες από τις Γαλλικές. Όσοι με ξέρουν γνωρίζουν ότι δεν είμαι εθνικιστής.

    Η πρώτη μου αντίδραση είναι ότι είναι αθώες! Ένα από τα πολλά ποστ που θέλω να γράψω είναι η πορεία της Ελληνικής μουσική. Εκείνη την εποχή οι Έλληνες έκλαιγαν την φτώχια ενώ σήμερα κάνουν "κόντρες" νεοπλουτισμού.

    Η δεύτερη είναι πως θυμήθηκα όταν αγοράσαμε την πρώτη μας τηλεόραση. Την είχαμε αγοράσει από το Βέλγιο, όπου πήγαινε ο πατέρας μου για δουλειά, και τότε ήταν σχετικά σπάνιο να υπάρχει έγχρωμη τηλερόραση σε ένα απλό σπίτι.

    Το Real Estate είναι διαχρονική "αξία", βέβαια τότε το in ήταν ένα ρετιρέ ενώ πλέον είναι μία μαιζονέτα.

    Δεν γνώριζα ότι τα κλιματιστικά είχαν έρθει στην Ελλάδα τόσο νωρίς.

    η έλευση του καρκινόματος που είναι η πλαστική σακούλα ξεκίνησε τότε;

    Παρόλο που είμαι μανιώδης καπνιστής είμαι υπέρ των περιορισμών σε δημόσιους χώρους.

    Όσον αφορά το σχόλιο του "ο δείμος του πολίτη", δεν γνωρίζω για τότε αλλά στην εποχή μας οι αδαής τσιμπάνε.

    Άσχετο ξέρεις τι μπορώ να κάνω τα παλιά μου βυνίλια;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. demetrat-
    Τι μου θύμισες με τα Τεπάζ !
    Πιτσιρικάδες κάθε καλοκαίρι στις διακοπές πέρναμε μαζί και τα 45ρια μας και έτσι μαζευόντουσαν καμιά 100ρια και με ένα Τεπάζ κάθε βράδυ,οι μπαταρίες ρεφενέ, κάναμε πάρτυ χορεύοντας στις βεράντες των εξοχικών που δεν έιχαν έρθει οι ιδιοκτήτες πηδόντας την μάντρα του κήπου και αγωνιζόμενοι μπας και πηδήξουμε και καμιά από τις μικρές της παρέας που όμως δεν μας καθότανε!

    Ζουζούνα-
    Τα φλεξ φόρμ Σταυρόπουλος δεν τα θυμάμαι ενώ θυμάμαι τα φλεξ φορμ Κοντώσης!
    Τις Ελβιέλες τις σιχαινόμουνα για τον λόγο που έγραψα και τις κάλτσες ΕΛΒΕΟ δεν τίς έχω δεί ποτέ μου εκτός αν είναι γυναικείες γιατί εγώ μέχρι τώρα νόμιζα ότι είναι ανδρικές.

    Locus Publicus-
    Ήταν μια εποχή που η διαφήμιση ήταν ακόμα στα σπάργανα αλλά κατάφερνε να στείλει το μήνυμα που ήθελε.

    ΙωάννηςΚ-
    Δεν νομίζω ότι οι διαφημίσεις έχουν σήμερα ίδιαίτερες διαφοροποιήσεις στις διάφορες χώρες.
    Απλά υπάρχουν παντού έξυπνες και χαζές.
    Τα κλιματιστικά δεν έιχαν καμιά διαδοση στην Ελλάδα μέχρί πριν 20-25 χρόνια.
    Σχετικά με τα βυνίλια που γράφεις είναι ένα προσωπικό πρόβλημα που δεν έχω ετοιμες απαντήσεις.
    Έχω πάνω από 500 μεγάλους δίσκους με τους οποίους έχω συναισθηματικό δέσιμο γιατί πολλούς έχω ιδρώσει για να τους αποκτήσω, ώστε έχω αποφασίσει ότι θα μείνουν στην θέση που τους έχω όσο ζώ.
    Μαζί βέβαια με άλλες τόσες κασέτες και CD και αρκετές μπομπινες μαγνητοφώνου.
    Πάντως αυτά είναι μικρότερο πρόβλημα από το καρκίνωμα των βιβλίων που αγοράζουμε και οι δύο συνεχώς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Τα βιβλία θα ήταν καρκίνωμα αν δεν τα διαβάζαμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Άλλο ένα ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ποστ.....
    Με την ευκαιρία θυμήθηκα πόσο πλήρες είναι το "νεκροταφείο επιχειρήσεων"......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Aπέναντι και λίγο παραπάνω στην Ερμού ήταν ο Σταυρόπουλος !!! Ο Κοντώσης ήταν μετά την Καπνικαρέα, ανεβαίνοντας αριστερά και ο Σταυρόπουλος δεξά.
    Ρώτα στο αρμόδιο τμήμα της οικογενείας σου!

    Αι κάλτσαι, όντως γυναικείες, εισαγώμενες απο Γερμανία. Κι όταν δεν βρει η μάνα, τις παραγγέλνουμε απόξω...ρώτα κι εμένα... εμείς φοράμε αυτές με την καλτσοδέτα ενσωματωμένη, που είναι καλύτερες όλων (αι καλτσοδέται!)

    Επίσης, ηλεκτρικό ψυγείο οπως της ρεκλάμας, απο το 55 τουλάχιστον έχουν η μάνα ενός φίλου, ακόμη το ίδιο και δουλεύει!!! Και η θεία Χαρίκλεια τώρα που το σκέπτομαι, μια απο τα ίδια. Απο το 60 όμως.

    Την καλμαλίνη δεν είδα (κι ανησυχώ...) χα χα χα !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. ΙωάννηςΚ-
    Δυστυχώς αγοράζουμε πολύ περισσότερα βιβλία από αυτά που προλαβαίνουμε να διαβάσουμε.
    Το με πνεύμα πρόθυμον αλλά ο χρόνος ανεπαρκής!

    glam-
    Πράγματι το νεκροταφείο των επιχειρήσεων είναι τεράστιο και συνεχώς επεκτείνεται!

    Ζουζούνα-
    Ίδια μάρκα με το ψυγείο είχαμε αργότερα και απο τα πρώτα ηλεκτρικά πλυντήρια!
    Έβαζες μέσα σε ένα κάδο ζεστό νερό και μια προπέλα κούναγε τα ρούχα δεξιά- αριστερά!
    Η επανάσταση όμως ήταν ότι είχε και ηλεκτρικό στυφτήριο με δύο πλαστικούς κυλίνδρους που πέρναγες τα ρούχα άναμεσα από αυτούς.
    Τα ρούχα βγαίνανε σαν κόντρα πλακέ,με τα σεντόνια καλά πήγαινε αλλά ότι είχε κουμπί έβγαινε συνήθως άνευ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. αααα αγαπητότατε, εσείς είχατε μεγάλες προσδοκίες...
    Εμεις δεν είχαμε τη δυνατότητα της ξένης βεράντας, αλλά της υπαίθρου γενικώς.
    Το τεπαζάκι βολευτότανε στην άμμο, ή κάτω από καμμιά ελιά.
    :))
    δ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. γέλασα αρκετά με το Νο8. "Εξωραϊστικά έργα και οικοδομικός οργασμός".... τότε το βλέπανε ως πρόοδο. Όσο για τις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις που συναγωνιζότανε αι Αθήναι, μάλλον κάτι στράβωσε στο κόπι-πέηστ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Απίστευτο!!
    Πού τα ξέθαψες όλα αυτά??
    Φοβεράα!!
    :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. latecomer-
    Tα πρότυπα κάθε εποχής είναι βλέπεις διαφορετικά.

    marianaonice-
    Μ΄αρέσει να σκαλίζω παλιά αρχεία που ευτυχώς υπάρχουν πλέον ψηφιοποιημένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Άλλες εποχές που δυστυχώς χάθηκαν ανεπιστρεπτί. Μπράβο φίλε μου .

    ΑπάντησηΔιαγραφή