ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΑΚΡΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΖΩΗΣ

Τα ΝΕΑ της 5-10-12 δημοσίευσαν ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του ομότιμου καθηγητού των Διεθνών Οικονομικών και Ευρωπαϊκών Σχέσεων στο  Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πάνου Καζάκου,  με τίτλο Τα άκρα διαφέρουν-Η Χρυσή Αυγή, η εγκληματικότητα και η κουλτούρα της ανομίας.

Διαβάζοντας το είχα την αίσθηση πως διάσπαρτες απόψεις  και σκέψεις που είχα και εγώ στο μυαλό μου, αποκτούσαν ειρμό και την λογική τους συνέχεια.

Σας μεταφέρω ολόκληρο το άρθρο , οι επισημάνσεις με ιταλικά μπλε γράμματα είναι του συγγραφέα του, ενώ με μαύρα δικές οι μου.   

 Καθώς η χρήση βίας στη δημόσια ζωή αυξάνεται - τη φορά τούτη κυρίως από την Άκρα Δεξιά - δεν αρκεί η γενικόλογη καταγγελία, ούτε μια απλώς υπεροπτική περιφρόνηση της Χρυσής Αυγής (ΧΑ) για το χαμηλό πνευματικό επίπεδο στελεχών της.

Κατ' αρχάς, η θεωρία ότι τα άκρα συμπίπτουν είναι εν μέρει παραπλανητική.

 Βεβαίως υπάρχουν ομοιότητες π.χ. ως προς τον αντιδυτικισμό και ως προς την ευκολία αποδοχής της βίας ως πολιτικού εργαλείου. Αλλά αυτά δεν πρέπει να μας εμποδίζουν να βλέπουμε καθαρά ότι υπάρχουν και μεγάλες διαφορές μεταξύ των άκρων.

Γενικά, αντλούν από διαφορετικές ιδεολογικές παραδόσεις διογκώνοντας ή διαστρέφοντας διάφορα συστατικά στοιχεία τους. Το δεξιό άκρο χαρακτηρίζεται από μια ρατσιστική στάση έναντι των μεταναστών και εξιδανίκευση του ισχυρού κράτους, η Άκρα Αριστερά δεν είναι ξενόφοβη και υιοθετεί μια αντικρατική και εν μέρει αναρχική στάση.

Ας ξεκαθαρίσω επίσης ότι δεν βλέπω η ΧΑ να έχει την παραμικρή πιθανότητα να γίνει κυβέρνηση, αξιωματική αντιπολίτευση ή να συμμετάσχει σε κάποιο κυβερνητικό σχήμα. Η Ελλάδα δεν είναι Βαϊμάρη. Όμως, όσο ισχυρότερη θα είναι η παρουσία της ΧΑ στην ελληνική Βουλή, τόσο η πολιτική αντιπαράθεση θα διολισθαίνει σε πρωτογονισμούς και θα αυξάνεται η πολιτική αστάθεια. Όλα δείχνουν ότι η ΧΑ ακόμα κερδίζει έδαφος πλησιάζοντας το 10%. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Δεν θα καταλάβουμε πολλά πράγματα αν, πρώτον, δεν δούμε τι ακριβώς συνέβη σε διάφορες περιοχές της χώρας με τη μαζική είσοδο παράνομων μεταναστών και πως απέτυχε η πολιτική ηγεσία να αντιμετωπίσει προβλήματα ενώ αυτά διογκώνονταν. Οι επάνω δεν άκουγαν τις φωνές των κάτω που ζητούσαν ασφάλεια. Η ΧΑ κάλυψε, λοιπόν,  ένα ιδεολογικό και πολιτικό κενό και συχνά υποκατέστησε το κράτος.

Από την άλλη μεριά, δεύτερον, η ΧΑ εκφράζει με ακραίο τρόπο μια κουλτούρα που καλλιεργήθηκε από καιρό και όχι μόνον από ακραία στοιχεία της Αριστεράς: την κουλτούρα της ανομίας. Τις τελευταίες δεκαετίες εξαπλώθηκαν συμπεριφορές και πρακτικές που δεν ήταν συμβατές με την ιδέα του κράτους δικαίου και τις δημοκρατικές διαδικασίες. Υπενθυμίζω τους εμπρησμούς τραπεζών και άλλων κτιρίων από αναρχικούς, «αγανακτισμένους» που ζητούν να καταργήσουν τη Βουλή, μάχες για την αποτροπή εγκατάστασης χώρων υγειονομικής ταφής κ.ο.κ.

Ίσως, μια και μιλάμε για κουλτούρα πρέπει να πάμε πιο μακριά. Πιθανόν, η ΧΑ είναι και κατάληξη μιας αργής πνευματικής πτώχευσης - μιας διαδικασίας που άρχισε από την παιδεία, αλλά παρέμενε δυσδιάκριτη όσον καιρό ευρύτερα στρώματα απολάμβαναν μια επίπλαστη ευημερία. Με άλλα λόγια, η ΧΑ δεν ήλθε από τον ουρανό αλλά ήταν προέκταση μιας λούμπεν κουλτούρας στις παρυφές του καθωσπρεπισμού.   

Τρίτον, η οικονομική κρίση ευνοεί γενικά τον λαϊκισμό και τον εξτρεμισμό. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΟΟΣΑ 1% υποχώρηση του ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ αυξάνει κατά 1% την υποστήριξη εξτρεμιστικών ομάδων! Στην Ελλάδα μέσα σε τρία χρόνια το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 17% και η ανεργία ξεπέρασε το πρωτοφανές  21% εισβάλλοντας στο σπίτι (σχεδόν) κάθε οικογένειας. Η κρίση λειτούργησε ως καταλύτης για να έλθουν στην επιφάνεια τόσο η λούμπεν κουλτούρα όσο και υπόγεια ιδεολογικά ρεύματα της ελληνικής κοινωνίας που συγκλίνουν προς αυταρχικές «λύσεις».

Τέταρτον, η διαχείριση της κρίσης προκάλεσε μια διάχυτη αίσθηση αδικίας. Η ΧΑ εμφανίζεται να αντιπροσωπεύει τμήμα των θυμάτων της και καταγγέλλει ένα διεφθαρμένο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. Βέβαια εδώ δεν είναι μόνη, αλλά έχει καλύτερα προετοιμασμένους ανταγωνιστές από την Αριστερά. Η αδικία είναι πραγματικό πρόβλημα όπως, άλλωστε, και οι σκανδαλώδεις πρακτικές ενός μέρους της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας του τόπου.  

Όπως και να έχει το πράγμα, η ΧΑ επηρέασε την πολιτική ατζέντα τουλάχιστον στο ζήτημα της άσκησης βίας και της νομιμότητας στη Δημοκρατία. Ουσιαστικά παραμέρισε το πολύπτυχο ιδεολογικό πέπλο που νομιμοποιούσε τη βία και αντιμετώπιζε το μεταναστευτικό με ηθικολογικούς βερμπαλισμούς. Η κυβέρνηση απεφάσισε να αντιμετωπίσει σοβαρά το ζήτημα της ανεξέλεγκτης εισροής μεταναστών. Πόροι υπάρχουν και, οπωσδήποτε, πολιτικό όφελος. Θα δούμε πόσο αποτελεσματικά θα ολοκληρωθεί η προσπάθεια και, το σπουδαιότερο, αν θα συμπληρωθεί με μια συνεκτική πολιτική ένταξης μεταναστών στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της χώρας. Έτσι θα κλείσει μια πηγή που τροφοδοτεί τη ΧΑ.

 Θα μείνουν οι άλλες.