ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ

 H Ξυλογραφία του Φλαμαριόν (1888), μια από τις πιο γνωστές καλλιτεχνικές απεικονίσεις του σύμπαντος (επιχρωματισμένη έκδοση του 1998).

Πολλές φορές θεωρούμε πως η οικογένεια, η φίλοι μας και γενικότερα ο μικρόκοσμος που μας περιβάλλει είναι και το κέντρο του κόσμου.

Μόνο αν αντικρίσουμε τι είναι απλά και μόνο  ο ίδιος  ο πλανήτης που ζούμε μέσα στο σύμπαν, τότε διαπιστώνουμε με έκπληξη την μηδαμινή σημασία που έχει ο δικός μας μικρόκοσμος μέσα στην απεραντοσύνη του διαστήματος.

Οι σκέψεις αυτές μου δημιουργήθηκαν όταν είδα τις παρακάτω εικόνες που μας δείχνουν τα συγκριτικά μεγέθη όλου αυτού του σύμπαντος που αντικρίζουμε όταν κοιτάμε τον έναστρο ουρανό.

 Πχ ο Ήλιος είναι 1.000.000 φορές μεγαλύτερος από την Γη μας!

Κάθε δευτερόλεπτο δε καταναλώνει 600.000 τόνους υδρογόνου, αλλά μην φοβάστε, για να το εξαντλήσει όλο  θα πρέπει να περάσουν  5 δισεκατομμύρια χρόνια!

Μπορεί  να έχουμε στο μυαλό μας μια συγκριτική εικόνα των διαφορών στο  μέγεθος που έχουν οι 8 πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, αλλά οι περισσότεροι δεν έχουμε την ίδια γνώση για τα τεράστια μεγέθη των  αστεριών ή απλανών δηλαδή των απομακρυσμένων ήλιων  που βλέπουμε  στο ίδιο σημείο στον ουρανό.

 Στην  παρακάτω εικόνα  του ηλιακού μας συστήματος μπορεί  να γίνει αντιληπτό αυτό αν σκεφτεί κανείς πως η διάμετρός πχ του Βετελγόζη είναι τόσο μεγάλη που αν βρισκόταν στο κέντρο του Ηλιακού Συστήματος, η επιφάνειά του θα έφτανε μέχρι την τροχιά του Δία, «καταπίνοντας» όλους τους εσωτερικούς πλανήτες.

Μπορεί μέχρι πριν μια 20ετια  να παίρναμε εντυπωσιακές εικόνες από το σύμπαν όπως η παρακάτω του Ήλιου μας, αλλά η πραγματική επανάσταση έγινε  όταν εκτοξεύθηκε στο διάστημα τις 24 Απριλίου 1990, με το διαστημικό λεωφορείο Discovery, το Διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ (Hubble Space Telescope - HST) το οποίο  είναι ένα τηλεσκόπιο  που τέθηκε  σε τροχιά γύρω από τη γη.

 Το Χάμπλ έχει δεχτεί μέχρι σήμερα 5 αποστολές διόρθωσης και υπολογίζεται πως το τέλος της αποστολής του θα είναι γύρω στο 2013 με 2020.

Ο διάδοχος του Hubble, θα είναι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb η εκτόξευση του οποίου έχει προγραμματιστεί για το 2018.

Είναι εντυπωσιακή η συμβολή του Χάμπλ  στην διερεύνηση της εξέλιξης του πρώιμου σύμπαντος, αν σκεφτεί κανείς πως από το αστεροσκοπείο του Πάλομαρ (Palomar), όπου βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια του κόσμου, διακρίνονται ουράνια σώματα λίγο  πέραν της απόστασης των 2 δισεκατομμυρίων ετών φωτός(ε.φ) ενώ  επίσης, από τα μεγάλα ραδιοτηλεσκόπια είναι δυνατόν οι αστρονόμοι να διεισδύσουν στον χώρο του Σύμπαντος μόνο μέχρι τα έξι δισεκατομμύρια ε.φ.

Για να γίνουν κατανοητές οι αποστάσεις που αποκτήσαμε εικόνα, πρέπει να γνωρίζει κανείς πως 1 έτος φωτός αντιστοιχεί σε 10 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα.

 Οι εικόνες που μας έδωσε είναι μοναδικές!

Όταν βλέπουμε με γυμνό μάτι τον ουρανό διακρίνουμε φωτισμένες περιοχές σαν θολές κηλίδες, τα νεφελώματα όπως πχ η Ανδρομέδα.

Τα νεφελώματα οι αστρονόμοι τα θεωρούν ως χώρο γέννησης των άστρων όπως πχ ο δικός μας Ήλιος.

Η παρακάτω εικόνα είναι το μάτι της Γάτας, το πρώτο πλανητικό νεφέλωμα που ανακαλύφτηκε, και είναι  η εικόνα ενός αστεριού που πεθαίνει  σε απόσταση 3000 ετών φωτός από μας!

 Το νεφέλωμα του Κώνου, όπως ονομάζεται αυτό της φωτογραφίας, είναι εκατομμύρια φορές μεγαλύτερο από το ηλιακό μας σύστημα και αποτελείται από αέρια και σκόνη από αστέρια που έχουν γεννηθεί πάνω από την κορυφή της φωτογραφίας.

 Ο σπειροειδής αυτός γαλαξίας βρίσκεται στον αστερισμό Πυξίδα και είναι περίπου 100 εκατομμύρια έτη φωτός από την Γή.

 Αυτές οι ονομαζόμενες πύλες της Δημιουργίας που μοιάζουν με σταλαγμίτες δεν είναι τίποτα άλλο από  διαστρικό αέριο υδρογόνο και σκόνη που λειτουργούν ως φυτώρια για νέα άστρα.

Όμως εκτός από φυτώρια υπάρχουν και πλανήτες που τους "καταβροχθίζουν" αστέρια-ήλιοι, όπως αυτόν τον, ηλικίας 10 εκατομμυρίων ετών, πλανήτη  στον αστερισμό Auriga, περίπου 600 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τον δικό μας γαλαξία.

 Το παρακάτω αστρικό σύστημα μοιάζει με τον δικό μας γαλαξία. Έχει 300 δισεκατομμύρια αστέρια σαν τον δικό μας ήλιο.

 Το σύμπαν που μπορούμε να παρατηρήσουμε περιέχει τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες ο καθένας από τους οποίους έχει κατά μέσο όρο 5 τρισεκατομμύρια αστέρια.

 Εάν σχεδιάσουμε το σύμπαν που μπορούμε να παρατηρήσουμε, θα έχουμε μια σφαίρα με διάμετρο 28 δισεκατομμύρια έτη φωτός στην οποία θα υπάρχουν 15 τρισεκατομμύρια ήλιοι.

Για να γίνει ευκολότερα κατανοητό το πόσο είναι 1 τρισεκατομμύριο είναι απλό!

Είναι 1 με 21 μηδενικά, δηλαδή 1.000.000.000.000.000.000.000 ! 

Το ίδιο ασύλληπτα είναι και τα άλματα που έχει κάνει η επιστήμη τα τελευταία χρόνια αν σκεφτεί κανείς ότι πριν 400 χρόνια ό αγιοποιηθείς μάλιστα το 1930 καρδινάλιος   Roberto Bellarmino, από τους εμπλεκόμενους στις διαδικασίες κατά του Τζιορντάνο Μπρούνο και του Γαλιλαίου είχε πει το αμίμητο:

«Το να ισχυρίζεται κανείς ότι η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο είναι τόσο εσφαλμένο όσο το να υποστηρίζει ότι ο Ιησούς δεν γεννήθηκε από παρθένο.»!

 Μετά από αυτή την σύντομη περιήγηση στο χαώδες σύμπαν με τα τεράστια αυτά μεγέθη και τις ιλιγγιώδεις αποστάσεις  που μας προκαλούν ένα αίσθημα ανασφάλειας, νομίζω ότι  για να ξαναβρούμε τις πραγματικές διαστάσεις που ζούμε και να επιστρέψουμε στην ομορφιά της Γης μας, είναι αρκετό να χαρούμε το ηλιοβασίλεμα  σε μια παραλία ενώ αν είμαστε τυχεροί μπορεί να δούμε και μια Αφροδίτη αναδύεται από την ήρεμη  θάλασσα, 

 ή να απολαύσουμε την μαγευτική εικόνα της σελήνης να στολίζει την μοναδική και ονειρική εικόνα της φωτισμένης Ακρόπολης.

 Μπορεί βέβαια το Χαμπλ να μας έχει προσφέρει πανέμορφες εικόνες από το σύμπαν με άστρα να γεννούνται  ή να πεθαίνουν, νεφελώματα να δημιουργούν πανέμορφες και αλλόκοτες εικόνες στο διάστημα, γαλαξίες να φωτίζουν τον ουρανό, όμως κανένα από τα άψυχα αυτά πράγματα δεν έχει την γοητεία και την  ομορφιά που έχουν τα πανέμορφα ζωντανά πλάσματα, άσχετα από  ηλικία, που μόνο στον δικό μας πλανήτη μπορούμε να δούμε.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ 13-3-12

Στο http://www.solarsystemscope.com/scope.swf υπάρχει ένα διαδραστικό, με πολλές δυνατότητες παραμετροποίησης, site για το ηλιακό μας σύστημα και τον έναστρο ουρανό.

(Αλλάζετε οπτική γωνία, παρακολουθείτε τις τροχιές και τις θέσεις των πλανητών και αστερισμών κάθε εποχή, με κλικ επάνω σε κάθε κουκίδα αστεριού βλέπετε ποιό είναι, παγώνετε την εικόνα για καλύτερη παρατήρηση, αλλάζετε θέση από την γη στον ήλιο, το μεγεθύνετε η το απομακρύνετε κ.α.)