Μπορεί σήμερα ένα τραγούδι γραμμένο το 1842 να πετυχαίνει να
το έχουν δει μέχρι στιγμής στο You Tube πάνω από 4.400.000 άνθρωποι;
Βέβαια μπορεί όταν αυτό είναι το Va pensiero από τον Ναμπούκο του Βέρντι σε μια καταπληκτική εκτέλεση από την χορωδία της ΜΕΤ της
Νέας Υόρκης το 2002.
Δείτε πρώτα αυτή την σπάνια οπτική και ακουστική απόλαυση
και μετά διαβάστε την συνέχεια της ανάρτησης.
21-7-2017 Δυστυχώς το βίντεο με αυτή την εκτέλεση έχει
αποσυρθεί από το YouTube αλλά το έχω βρει το ίδιο εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=GS6L_9xUT5E
και εδώ με υπότιτλους: https://www.youtube.com/watch?v=fZU6CbbR2yo
Έτσι ο Βέρντι που
γεννήθηκε το 1813 σε περιοχή υπό ξένη κατοχή έζησε τα νεανικά του χρόνια σε ένα
από τα κέντρα του αγώνα για την ελευθερία και την ενοποίηση της Ιταλίας.
Το Ριζορτζιμέντο (Αναγέννηση) ήταν ένα
εθνικιστικό κίνημα, που εμπνευσμένο από τα κηρύγματα του Ναπολέοντα περί
ισότητας, εθνικού κράτους και κυρίαρχου λαού, ζητούσε την απελευθέρωση και
ενοποίηση της Ιταλίας.
Ξεκίνησε το 1820 με τους Καρμπονάρους,
συνεχίσθηκε το 1830 με τον Τζιουζέπε
Γαριβάλδι και τον Μαντσίνι με
την μυστική οργάνωση του «Νεαρά Ιταλία» και ο Βέρντι συμμετείχε από νεαρός σε αυτόν τον αγώνα.
O Βέρντι λόγω της
υπάρχουσας λογοκρισίας από τους Αυστριακούς
μεταφέρει το μήνυμα της ελευθερίας στις όπερες του μεταμφιεσμένο, όπως έγραφε στον ποιητή Τζιουζέπε Τζιούστι: «Δυστυχώς για εμάς
αν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί, πρέπει να καταφύγουμε στην μεταμφίεση».
Έτσι στους "Λομβαρδούς"
ο αγώνας μεταφέρεται στην σύγκρουση σταυροφόρων και Σαρακηνών, στην "Αλτσίρα" αναφέρεται σε σύγκρουση
Ισπανών και Περουβιανών, στον "Ερνάνη"
η υπόθεση μεταφέρεται στην Ισπανία ενώ στον "Ναμπούκο" στην εξορία των Εβραίων και την καταπίεση τους από
τον τυραννικό Ναμπούκο.
Αν ο "Ερνάνης" και τα χορωδιακά του τραγούδια προκάλεσαν πολιτικές αντιαυστριακές
διαδηλώσεις, το χορωδιακό τραγούδι Va pensiero από τον Ναμπούκο κέρδισε τις καρδιές των Ιταλών γιατί
ταυτίστηκαν με τους καταπιεσμένους Εβραίους και οι στίχοι
Ω πατρίδα, τόσο
όμορφη και χαμένη!
Ω ανάμνηση τόσο αγαπητή
και κατάφορτη με απελπισία
Ω ανάμνηση τόσο αγαπητή
και κατάφορτη με απελπισία
αντικατόπτριζαν την συναισθηματική τους φόρτιση από την
αυστριακή κατοχή.
Έτσι το «Va pensiero» έγινε ο ύμνος του Ριζορτζιμέντο και οι Ιταλοί το
τραγουδούσαν στους δρόμους ενώ έγραφαν στους τοίχους VIVA VERDI σύνθημα που οι Αυστριακοί
νόμιζαν ότι αφορούσε τον συνθέτη ενώ
στην πραγματικότητα ήσαν τα αρχικά της φράσης Viva Vittorio Emmanuel, Roi De
Italiani (Ζήτω ο Βίκτωρ Εμμανουήλ, Βασιλεύς των Ιταλών, τότε βασιλιάς
της Σαρδηνίας).
Το 1861 η Ιταλία ενοποιήθηκε κι έγινε ανεξάρτητο κράτος.
Ο Βέρντι εξελέγη μέλος
του ιταλικού κοινοβουλίου, έως το 1865, οπότε και παραιτήθηκε.
To
1901 ενώ βρισκόταν στο Μιλάνο στις 21 Ιανουαρίου, υπέστη βαρύ εγκεφαλικό
επεισόδιο και πέθανε στις 27. Από σεβασμό στον λαοφιλή συνθέτη ο Δήμος έριχνε
στον δρόμο μπροστά στο ξενοδοχείο που βρισκόταν άχυρα για να μην τον ενοχλεί ο
θόρυβος από τις άμαξες που περνούσαν.
Αρχικά τον έθαψαν στο Cimitero
Monumentale του Μιλάνου και πάνω από
300.000 άτομα τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία σιγοτραγουδώντας το Va Pensiero, η μελωδία του οποίου είχε γίνει ο ύμνος της
ιταλικής ενότητας.
H Casa di Riposo per Musicisti στην πλατεία Buonarroti του Μιλάνου
Μετά ένα μήνα πριν να μεταφερθεί το πτώμα του από το
κοιμητήριο στο Casa di Riposo per Musicisti
, που είχε ο ίδιος φτιάξει για τους απόμαχους μουσικούς, για να ταφεί δίπλα
στην σύζυγο του, ο νεαρός τότε Αρθούρος Τοσκανίνι διηύθυνε μια χορωδία
820 τραγουδιστών που τραγούδησαν το Va
Pensiero.
Ο Αρθούρος Τοσκανίνι διευθύνει την χορωδία στο κοιμητήριο, η μεταφορά του στο Casa di Riposo per Musicisti και ο τάφος του εκεί.
Το 2009 ο γερουσιαστής Umberto Bossi πρότεινε να αντικατασταθεί ο
ιταλικός εθνικός ύμνος με το Va
Pensiero.
Τέλος μια ακόμα καταπληκτική εκτέλεση του Va pensiero παρουσία
1300 θεατών, την οποία έχουν δεί κοντά 2.500.000 εκατομμύρια στο You Tube, είναι αυτή της 12-3-
2011 από το Teatro dell'Opera di Roma με μαέστρο τον Riccardo
Muti. για τα 150 χρόνια της ένωσης της Ιταλίας παρουσία του τότε
πρωθυπουργού Μπερλουσκόνι.
Η ατμόσφαιρα στο θέατρο ήταν από την αρχή ηλεκτρισμένη μετά
από την ομιλία του δημάρχου της Ρώμης που, παρά το ότι είχε διατελέσει υπουργός
του Μπερλουσκόνι και ήταν μέλος του κόμματος του, κατήγγειλε τι; περικοπές που είχε
κάνει η κυβέρνηση στον πολιτισμό.
Μετά την εκτέλεση του Va pensiero άρχισε ένα παρατεταμένο
χειροκρότημα μαζί με φωνές bis και
Viva Italia ενώ
από τα θεωρεία ο κόσμος πέταγε χαρτάκια με συνθήματα πατριωτικά αλλά και με την
πρόταση Muti, senatore a vita.
Ο Muti γύρισε
προς το κοινό και αφού είπε πως ντρέπεται για όσα γίνονται στην χώρα του και
πως όταν η χορωδία έλεγε τους στίχους Ω πατρίδα τόσο όμορφη και χαμένη σκέφτηκε
πως αν σκοτώσουν τον πολιτισμό της τότε θα είναι πράγματι όμορφη και χαμένη.
Στο βίντεο θα δείτε την συγκλονιστική εικόνα της επανάληψης του Va pensiero από την χορωδία με δάκρυα στα μάτια, ενώ τους συνοδεύει ένα ολόκληρο θέατρο με τους θεατές όρθιους και
τον Muti στραμμένο προς το κοινό να το διευθύνει.
Εάν θέλετε να δείτε και τις δύο εκτελέσεις του Va pensiero από εκείνη την βραδιά υπάρχουν εδώ.