Α΄ ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ

Όταν φίλοι και γνωστοί μας ρώταγαν που θα πάμε ταξίδι και τους λέγαμε στο Ουζμπεκιστάν, οι περισσότεροι μας κοίταζαν με απορία και έλεγαν: Τι θα πάτε να κάνετε εκεί;

Όταν όμως βρισκόσουν σε εκείνη την ειδική ομάδα ανθρώπων που αγαπούν τα ταξίδια όλοι έλεγαν -Να πάτε είναι πανέμορφο!

Έτσι λοιπόν συν γυναιξί και τέκνου μαζί με άλλους 23 εκλεκτούς συνταξιδιώτες ξεκινήσαμε για εκεί. Χαρακτηρίζω δε εκλεκτούς τους συνταξιδιώτες μας όχι μόνο για το υψηλό μορφωτικό τους επίπεδο αλλά γιατί επίσης όλοι ανήκαν στην ειδική ομάδα των πολυταξιδεμένων που προανέφερα, με αποτέλεσμα να έχουν την εμπειρία να αποφεύγουν μικροκαβγάδες, να είναι συνεπείς στις ώρες αναχώρησης κτλ.

Το Ουζμπεκιστάν, από τις μεγαλύτερες χώρες της Κεντρικής Ασίας,  είναι μία από τις δύο διπλά περίκλειστες χώρες στον κόσμο, που σημαίνει ότι είναι μια χώρα που περιβάλλεται από μεσόγειες χώρες – η άλλη είναι το Λιχτενστάιν και είναι περίπου 3,5 φορές μεγαλύτερο από την Ελλάδα.

Βρίσκεται στις χώρες με μέση ανθρώπινη ανάπτυξη και στην 114η θέση στην παγκόσμια κατάταξη (η Ελλάδα στην 29η θέση στις χώρες με πολύ υψηλή)

 Έχει πληθυσμό 27.500.000   και το ανά κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι 3048 δολάρια (132η στην διεθνή κατάταξη του ΔΝΤ)  με την Κύπρο και Ελλάδα στην 31 και 32 θέση (με 28960 και 28696 δολ. αντίστοιχα).

Το Ουζμπεκιστάν μέχρι το 1991 ανήκε στην Σοβιετική Ένωση και μπορεί μεν το σοβιετικό καθεστώς να μην μπόρεσε να βελτιώσει την οικονομική κατάσταση της χώρας όμως πέτυχε σήμερα το 98,7% των κατοίκων να είναι εγγράμματοι, όταν στην χώρα μας το ποσοστό αυτό είναι δυστυχώς μικρότερο (94,9%)

Επίσης παρά το ότι μωαμεθανοί είναι το 96,3% του πληθυσμού,  λόγω της προϊστορίας του σοβιετικού καθεστώτος δεν υπάρχουν μιναρέδες στα νέα τζαμιά, δεν ακούς πουθενά την φωνή του μουεζίνη και δεν βλέπεις συχνά τις μουσουλμανικές μαντίλες στις πόλεις ενώ οι  νεότερες ηλικίες  δεν φαίνεται να έχουν μεγάλες σχέσεις με την θρησκεία.

Πάντως η Ρωσική είναι η δεύτερη γλώσσα που μαθαίνουν και έχουν αφομοιώσει ρωσικά έθιμα, όπως πχ να φωτογραφίζονται οι νεόνυμφοι μετά τον γάμο μπροστά σε μνημεία της πόλης τους.  

H μετάπτωση από το κομμουνιστικό καθεστώς στο σημερινό έγινε ομαλά γιατί ο γραμματέας του ΚΚ επί ΕΣΣΔ Ισλάμ Καρίμοφ, έγινε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και παραμένει  μέχρι σήμερα Πρόεδρος με εκλογές,  κατά τον γνωστό σοβιετικό τρόπο, δηλαδή συγκεντρώνοντας κοντά στο 90% των ψήφων. Από ότι φαίνεται όμως δεν υπάρχει ιδιαίτερη αντίδραση  στο καθεστώς λόγω της υψηλής ανάπτυξης που παρουσιάζει η χώρα, με τον δείκτη να ανέρχεται στο 8,2% και την ανεργία να είναι επισήμως στο 4,8% ,αν και βέβαια υπάρχει και ένα 20% υποαπασχολούμενων.

Επίσης παρά το ότι συνορεύει με το Αφγανιστάν δεν έχει επιτρέψει να αναπτυχθεί ισλαμικός φονταμενταλισμός και απ΄ ότι φαίνεται έπνιξε στο αίμα μια προσπάθεια εξτρεμιστών πριν 7 χρόνια.

Αυτό που διαπιστώνει ο τουρίστας είναι ότι οι κάτοικοι είναι φιλικοί στους ξένους και δεν έχουν πρόβλημα να τους φωτογραφίσεις.

Το οδικό δίκτυο, τουλάχιστον μεταξύ των μεγάλων πόλεων που κινηθήκαμε ήταν καλό, ή ανακατασκευαζόμενο σε μερικά μέρη.

Παντού είναι  εντυπωσιακή η καθαριότητα που επικρατεί στις πόλεις στις οποίες δεν βλέπεις να υπάρχει στους δρόμους το παραμικρό σκουπιδάκι.

Προς μεγάλη όμως έκπληξη  όλων μας, το ακριβώς αντίθετο επικρατεί στις τουαλέτες, όχι βέβαια των ξενοδοχείων, αλλά σε αυτές που υπάρχουν σε διάφορα μέρη που σταματούν τα αυτοκίνητα ή σε μνημεία παρά το ότι σε αυτές υπάρχει πάντα κάποιος υπεύθυνος που εισπράττει 500 σουμ για την είσοδο! (1 ευρώ =3000 σουμ περίπου)

Η παρακάτω φωτογραφία είναι από την μόνη τουαλέτα  που βρήκα να μην μυρίζει, λόγω του ότι είχε μεγάλη ανοικτή τρύπα για παράθυρο, η δε  η τρύπα στο πάτωμα ήταν και αυτή αρκετά μεγάλη, ώστε ακόμα και οι μη ευθύβολοι στην εκτόξευση  των προϊόντων  της εκβολής του εντέρου τους ή της ουρήθρας τους, να την πετυχαίνουν, με αποτέλεσμα να παραμένει καθαρό το πάτωμα! 

Στην πόρτα βέβαια υπήρχε η υπενθύμιση για τα 500 σούμ!

Το ωραίο δε είναι ότι αυτή βρισκόταν  στην αυλή του ανακτόρου που αποτελούσε την θερινή κατοικία του τελευταίου εμίρη της Μπουχάρας! 

Μπορεί μεν οι τουαλέτες στις στάσεις που κάναμε στην ύπαιθρο να ήσαν άθλιες, αυτά που είχαν υπέροχη γεύση ήσαν τα τοπικά πράσινα πεπόνια που πουλούσαν εκεί.

Το Ουζμπεκιστάν στην ιστορία του κατακτήθηκε πρώτα από την Δύση το 329π.Χ. από τον Μέγα Αλέξανδρο , και σε αυτό κοντά στην Σαρμακάνδη (Μαρακάντα) γνώρισε, ερωτεύθηκε και παντρεύτηκε την 16χρονη Ρωξάνη η οποία όπως γράφει στην Ανάβαση του ο Αρριανός της Νικομήδειας, άνδρες της εκστρατείας του έλεγαν πως ήταν η ωραιότερη γυναίκα που είδαν στην Ασία με την εξαίρεση της γυναίκας του Δαρείου. 

Για να περάσει τον ποταμό Όξο (Αμούν Ντάρια) ,επειδή είχαν καταστρέψει οι ντόπιοι τα γεφύρια, ο Μέγας Αλέξανδρος έβαλε τους στρατιώτες του και έραψαν τις δερμάτινες σκηνές τους στην σειρά βάζοντας μέσα ότι μπορούσε να επιπλεύσει και έτσι μπόρεσαν να τον διασχίσουν! (Το σημείο που τον πέρασε είναι με το κόκκινο βέλος στον χαρτη)

Μετά τον θάνατο του ιδρύθηκε εκεί η ανατολική αυτοκρατορία του με την δυναστεία των Σελευκιδών και ο Ελληνιστικός πολιτισμός ήκμασε μέσω του Ελληνο-Βακτριανού βασιλείου του οποίου χαρακτηριστικά νομίσματα είναι τα παρακάτω.

Με την πάροδο του χρόνου η ζήτηση μεταξιού από την Δύση δημιούργησε την οδό του μεταξιού που περνούσε από το Ουζμπεκιστάν, ενώ Κινέζοι, Άραβες και Τούρκοι νομάδες εισβάλλουν στην περιοχή και επικρατεί τελικά ως θρησκεία ο μουσουλμανισμός.

Στο σχεδιάγραμμα είναι εμφανές ότι οι 4 μεγάλες πόλεις του Ουζμπεκιστάν Τασκένδη, Μπουχάρα, Σαμαρκάνδη και Χίβα βρισκόντουσαν σε αυτούς τους δρόμους.

Στην συνέχεια από την Ανατολή δέχτηκε την εισβολή του Τζέκινς Χαν, που κατέστρεψε την Σαμαρκάνδη, στην οποία μετά από περισσότερα από 100 χρόνια γεννήθηκε ο εκτουρκισμένος Μογγόλος Ταμερλάνος ή Τιμούρ Λενκ, δηλαδή Τιμούρ ο κουτσός.

Τέλος από τον Βορρά ο Ρωσικός επεκτατισμός οδήγησε στην κατάληψη της χώρας  η οποία μπόρεσε τελικά να γίνει ελεύθερο κράτος το 1991. 

Αυτό που είναι χαρακτηριστικό και μοναδικό, ήταν ότι σε όλα τα μουσεία και τα μνημεία υπήρχαν μέσα γυναίκες  που πουλούσαν διάφορα είδη από μαντήλια μέχρι κοσμηματάκια οπότε ένα μέρος του γυναικείου κοινού, με προεξάρχουσα την κ. Αθεόφοβου, μπορεί να μην άκουσε πολλές λεπτομέρειες από την ξενάγηση αλλά έκανε αρκετές αγορές από αυτές!

Το κλίμα είναι ξηρό και ηπειρωτικό με σημαντικές διαφορές στην θερμοκρασία μέσα στην μέρα. Τις μέρες που είμαστε εκεί ο καιρός χάλασε, η θερμοκρασία κατέβηκε και το χοντρό χειμωνιάτικο μπουφάν ήταν απαραίτητο αν και υπήρξαν μέρες που κυκλοφορούσαμε με το πουκάμισο!

Τέλος ενδιαφέρον έχει ότι τοπικά ενδυματολογικά πρότυπα διατηρούνται από αρκετούς, με τους άνδρες να φοράνε ένα τετράγωνο κεντημένο καλπάκι  ενώ τα κορίτσια φοράνε τις παραδοσιακές τους στολές σε γάμους κτλ  και προφανώς θεωρούν πολύ ωραίο το να έχουν πάρα πολύ μακριά μαλλιά .

Η ΟUNESCO έχει ανακηρύξει ως μνημεία της διεθνούς Πολιτιστικής κληρονομιάς την Χίβα, την Σαμαρκάνδη, το ιστορικό κέντρο της Μπουχάρας και του Σαχριζάμπ στα οποία θα αναφερθώ αργότερα εκτενέστερα.

ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ

Β΄ΤΑΣΚΕΝΔΗ ΜΙΑ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΣΙΑ

Γ΄ Η ΜΥΘΙΚΗ ΣΑΜΑΡΚΑΝΔΗ (α΄μέρος)

Δ΄ ΣΑΜΑΡΚΑΝΔΗ (β΄ μέρος) και ΣΑΧΡΙΣΑΜΠ

Ε΄ ΜΠΟΥΧΑΡΑ

ΣΤ΄ ΧΙΒΑ, ΜΙΑ ΑΝΑΛΛΟΙΩΤΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΙΑ