ΓΛΥΚΟΜΟΥΝΑ, ΦΑΡΜΑΚΟΜΟΥΝΑ, ΦΑΡΜΑΚΟΨΩΛΗΣ -ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Διαβάζοντας το βιβλίο Τα αδιάντροπα -Λεσβιακά Λαογραφικά του Βαγγέλη Καραγιάννη με πρόλογο του Μ.Γ.Μερακλή  (Φιλιππότης) Αθήνα 1983, είδα να αναφέρει στην φράση : Είνι γλυκουμούνα μια τοπική συνήθεια που δεν την είχα ξαναδιαβάσει.

Γράφει ακριβώς :

Φράση που λέγεται για γυναίκες που έχουν επιτυχίες στους άνδρες, έστω και αν δεν είναι πολύ όμορφες.

Τον παλιό καιρό, στα χωριά της Λέσβου, ρίχνουν στο αιδοίο  του πολύ μικρού κοριτσιού λίγη ζάχαρη, "για να γλυκάν΄" κι όταν θα γίνει κοπέλα πια να την λαχταρούν και να την ζητούν σε γάμο οι γαμπροί.

Απ΄εκεί και η φράση "γλυκουμούνα"

Αντίστοιχα για τους άνδρες λέγεται:

Είνι γλυκουψώλ΄ς

Δεν ξέρω αν και σε άλλα μέρη της Ελλάδας υπάρχει το ίδιο έθιμο αλλά στην Κρήτη υπάρχουν μαντινάδες που αναφέρονται στην γλύκα του αιδοίου.

Μερικές από αυτές υπάρχουν στο βιβλίο του Ανδρέα Λενακάκη - Κρητικά αξεμούριστα -Ο ελευθερόστομος λόγος στην Κρητική παράδοση. Εκδόσεις Μύστις 2011- Ηράκλειο, με το οποίο έχω ήδη αναφερθεί στο ποστ μου  ΑΘΥΡΟΣΤΟΜΑ ΚΡΗΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΞ ΣΤΗΝ 3η ΗΛΙΚΙΑ.

Ανάθεμα το το μουνί το ριζικό που έχει,

να ΄ναι γλυκό, να  ΄ναι βαθύ και να μην το κατέχει.

Από την Καστελόριζα τηλεφωνώ στην Κούμη,

την γλύκα που έχει το μουνί δεν έχει το λουκούμι.

Το κεραμίδι στην σκεπή το βάνουν, όντε βρέχει,

ε το παντέρμο το μουνί μια γλύκα που την έχει!

Το ξέω πως υπομονή δεν έχεις, μα να λάβεις,

γιατί την γλύκα του μουνιού δεν θα την καταλάβεις.

Στο ίδιο βιβλίο αναφέρονται και μερικές από την συλλογή του Εμμανουήλ Βιανιτάκη με υπαινικτικό περιεχόμενο που βέβαια υπονοούν το αιδοίο :

Εγώ εβρήκα ένα γλυκό, τρώγω, δεν έχω φύρα,

όσο΄ναι δα, τόσο ΄τανε κι όταν το πρωτοπήρα.

Σαν μου γελάσεις χαίρομαι και σα μου κλείσεις μάτι

νιώθω θα φάω το γλυκό που έχεις στο ντουλάπι.  

Τον χαρακτηρισμό γλυκομούνα  χρησιμοποιεί και ο Ανδρέας Εμπειρίκος-στο κείμενο του Αργώ ή πλους αεροστάτου που γράφτηκε το 1944 και πρωτοδημοσιεύτηκε το 1964:

Όποιος γαμά τη γλυκομούνα Μαριάννα, δεν έχει ανάγκη από θεούς ή αφεντάδες…

Όπως γράφει η Μαρία Βραχιονίδου από το Κέντρο Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας. Αθηνών (ΚΕΝΔΙ-ΙΛΝΕ) στην εργασία της  ΟΙ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΔΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥΣ (στο 10th  International  Conference of  Greek Linguistics):

Πέρα από την ποσότητα, και η φαντασία, το χιούμορ, η ευρηματικότητα και η ποικιλία των ονομασιών των γεννητικών οργάνων και του σχετικού φρασεολογικού υλικού φανερώνει πως η παραδοσιακή κοινωνία – φορέας του ιδιωματικού λόγου ήταν αρκετά πιο απενοχοποιημένη από την αντίστοιχη αστική γύρω από τη σεξουαλικότητα.

Την ίδια άποψη είχε και ο καθηγητής Χαρίτων Χαριτωνίδης το 1935 όταν έγραψε, με το ψευδώνυμο Εύιος Ληναίου στο περίφημο βιβλίο του Απόρρητα, αναφερόμενος στο ουροδοχείον ότι:

Ο δ΄ αφελής  της Μυκόνου λαός καλεί  τούτο μουνοθώρι, ουδέν το άσεμνον αισθανόμενος. Ούτως εν Μπρουσώ μπροστομούνι καλούσι την ποδέαν, και αλλαχού αρχιδομάντρι το σώβρακο.

Στα αδιάντροπα -Λεσβιακά Λαογραφικά αναφέρεται επίσης πως:

Υπάρχουν και αντίθετες εκφράσεις σε περίπτωση θανάτου κατά την ώρα της συνουσίας:

Είν΄ φαρμακουμούνα

και για τους άνδρες:

Είν΄ φαρμακουψώλ΄ς.

Στο http://www.slang.gr/  ο φαρμακοψώλης και τα συνώνυμα φαρμακοπούτσης, φαρμακόπουτσος επεξηγούνται ως:

1-Αυτός, δηλαδή, που έχει φαρμάκι στο πέος. 

Υποθετική ιδιότητα που αποδίδεται κακοπροαίρετα και χωρίς βεβαίως προηγούμενη εργαστηριακή εξέταση, σε άνδρα, ο οποίος είχε την ατυχία να χάσει τουλάχιστον δύο συζύγους από ασθένεια.

Ο κατ' επανάληψιν χήρος

Υπάρχει δε και απόσπασμα από το βιβλίο της  Ζυράννα Ζατέλη , Και με το φώς του λύκου επανέρχονται:

ΘΕΑΓΕΝΗΣ-ΗΣΥΧΙΟΣ [...] άλλο όνομα δέν βρήκαν να δώσουν ο παπάς και η μάνα του σ' αυτόν τον φαρμακοψώλη!» Διότι, μέσα σ' όλα, είχε συμβεί φυσικά να θεωρήσουν το σπέρμα του δηλητήριο [...], αλλιώς πώς να εξηγηθεί τέτοιο θανατικό, τέτοια επιδημία;

Είναι εντυπωσιακό ότι η λαϊκή παρατηρητικότητα είχε επισημάνει ότι ενώ το σύνηθες είναι να μένουν οι γυναίκες χήρες, ορισμένοι άνδρες έμεναν χήροι από δύο τουλάχιστον γυναίκες .

Η ιατρική εξήγηση σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι οι άνδρες αυτοί ήσαν φορείς ενός από τα επικίνδυνα στελέχη του ιού HPV που είναι υπεύθυνα για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Πράγματι έχει υπολογιστεί στατιστικά πως γυναίκες που έχουν παντρευτεί χήρους των οποίων η προηγούμενη σύζυγος είχε πεθάνει από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας έχουν διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν και αυτές τον ίδιο καρκίνο από τον γενικό πληθυσμό.

Στο  slang.gr βέβαια υπάρχει και μια ακόμα τελείως διαφορετική ερμηνεία της λέξης :

2-Ο γαμιάς που ... δεν ξεχνιέται, που γαμάει καλά και μια γκόμενα τον ξαναθέλει, τον ζητά απελπισμένα.

Τέλος η ερμηνεία της φαρμακομούνας  στο slang.gr είναι:

Η γυναίκα με την οποία αν έρθεις σε επαφή θα πάθεις κάτι κακό. Στο ιστορικό μιας φαρμακομούνας υπάρχουν πολλά διαζύγια, θάνατοι, καταστροφές.

Η Βραχιονίδου δίνει μια παρόμοια ερμηνεία:

η γυναίκα της οποίας πέθαναν οι προηγούμενοι δύο  ή τρεις άντρες, ή αντροφάγα.

Η σημερινή όμως ζωή κατάφερε να δώσει στον όρο και μια κυριολεκτική ερμηνεία όταν διαβάσαμε στις εφημερίδες πως:

Βραζιλιάνα έβαλε δηλητήριο στο αιδοίο της προκειμένου να «ξεφορτωθεί» τον συζυγό της!

Στην λαϊκή  παράδοση υπάρχει επίσης και ο μύθος του Vagina dentata, δηλαδή του γυναικείου κόλπου με δόντια που μπορεί να προκαλέσει ευνουχισμού του άνδρα, μύθος που έχει χρησιμοποιηθεί για αποτροπή βιασμών και επαφών με άγνωστες γυναίκες. 

Σε αυτόν τον μύθο έχει βασιστεί και η ταινία του 2007 TEETH με μια νέα κοπέλα που στον κόλπο της έχει δόντια που κόβουν ότι μπεί μέσα σε αυτόν, αν η ίδια δεν το θέλει!

Τέλος υπάρχει και το βιβλίο του Σπύρου Δόικα Αιδοίoν το Δηκτικόν (Εκδόσεις Captainbook ),το οποίο είναι μια διασκεδαστική συλλογή από ευφυείς φράσεις επιφανών ανδρών, αλλά και γυναικών για το ωραίο φύλο και τα δεινά που συνεπάγεται για τους άνδρες  ο ατέρμονας αγώνας για την κατάκτηση του.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ 14-7-15

Ο Ν.Σαραντάκος στο Ο άγνωστος ποιητής Άχθος Αρούρης – Στην Εγκυκλοπαίδεια του Ηλίου ΙΙ ,γράφοντας για την έκδοση του Λεξικού του Ήλιου αναφέρει την ερμηνεία ως φαρμακομούνα που έδωσε ο ναύαρχος Λυκούδης ερμηνεύοντας το γυνή  ανδροβόρος.

Γράφει σχετικά:

Μια μέρα που ο ναύαρχος έριχνε μια τελευταία ματιά στα δοκίμια των δικών του γραφτών έπεσε το μάτι του στο λήμμα «γυνή ανδροβόρος»: γυνή της οποίας αποθνήσκουν διαδοχικώς οι σύζυγοι. Χωρίς να χάσει καιρό, έβαλε παραπομπή κι έγραψε στο περιθώριο: κοινώς φαρμακομούνα! 

Τον Λυκούδη αναφέρει ο Γήσης Παπαγεωργίου στο βίντεο που έχω βάλει στο ποστ : ΤΟ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟ ΕΡΕΙΠΙΟ ΤΟΥ ΦΑΡΟΥ ΣΤΟΝ ΚΑΒΟ ΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ.ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙ΄ΑΥΤΟΝ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΤΡΙΝΟΥΣ ΦΑΡΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ