Β΄ ΤΑ EX LIBRIS ΜΕ ΓΥΜΝΑ

ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ

ΤΑ EX LIBRIS ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥΣ

Είναι πολύ ενδιαφέρον το πόσα πολλά ex libris έχουν ως θέμα το γυμνό. Βέβαια κυριαρχεί σε αυτά το γυναικείο γυμνό ενώ είναι πολύ μικρός ο αριθμός τους με γυμνούς άνδρες.

Συνήθως τα γυναικεία γυμνά δεν είναι τόσο προκλητικά σαν τα παραπάνω, αλλά υπάρχει και ένας πολύ μεγάλος αριθμός ex libris με ποικίλες σεξουαλικές απεικονίσεις.
Η μεγάλη άνθηση των ερωτικών ex libris με γυμνά ή με ερωτικά θέματα, τα επονομαζόμενα επίσης ως ex-eroticis, άνθησε στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου και η άνθηση αυτή φτάνει ως τις μέρες μας.
Οι κυριότεροι εκπρόσωποι του είναι ο Franz von Bayros, ο Michel Fingensten και ο Karel Simunek με σημαντικότερο τον πρώτο από αυτούς.
Ο Franz von Bayros (1866 – 1924) από την Κροατία, έγινε δεκτός από 17 ετών στην Ακαδημία της Βιέννης και η ζωγραφική του αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του Παρακμιακού κινήματος ή κίνημα της Παρακμής (Decadence) ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που άνθισε προς το τέλος του 19ου αιώνα (fin de siècle) στην ζωγραφική και στη λογοτεχνία .
Κύριος εκφραστής της Αγγλικής Παρακμής είναι ο σκιτσογράφος, και για πολλούς ο πατέρας της Art Nouveau, Aubrey Beardsley, του οποίου οι εικονογραφήσεις θεωρούνται σήμα κατατεθέν του ρεύματος που σκοπό του είχε «να σοκάρει τη μεσαία τάξη» («épater la bourgeoisie») και που είχε σαν βασικό στοιχείο την πλαστότητα (artifice) και όχι την φυσικότητα. (Ένα σχέδιο του μπορείτε να δείτε στο ποστ μου ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΣΑΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ. )
Στην λογοτεχνία, μεταξύ άλλων, ανήκουν ο Μαλαρμέ, ο Βερλαίν και ο Αρθούρος Ρεμπώ, ενώ στην Αγγλία ο Όσκαρ Ουάιλντ χαρακτηρίζεται ως ο «ιερέας της παρακμής».
Ο Von Bayros ζωγράφιζε κυρίως ερωτικά θέματα που χαρακτηρίζονται από τον λεπτεπίλεπτο σχεδιασμό και την φαντασμαγορική τους εικονογράφηση. Παντρεύτηκε την προγονή του Johann Strauss II και έτσι έγινε γνωστός στην καλή κοινωνία της Βιέννης και προφανώς σε αυτήν απέκτησε επαφές και με έλληνες που ζούσαν εκεί και στους οποίους έτσι σχεδίασε τα ex libris τους όπως αυτό που δημοσίευσα στο προηγούμενο ποστ.

Το επόμενο ex libris είναι του Michel Fingensten που πέθανε το 1943, σε λιγότερο από ένα μήνα περίπου μετά από την απελευθέρωση του από το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ιταλίας όπου τον είχαν στείλει λόγω της εβραϊκής του καταγωγής.
Πριν τον πόλεμο είχε σχεδιάσει πάνω από 1000 ex libris αρκετά από τα οποία διακρίνονται για το χιούμορ τους όπως αυτό.

Αρκετά από τα ex libris με γυμνά συνδυάζουν την εικόνα της γυμνής γυναίκας με τα βιβλία.

Σε μερικά το γυμνό συνδυάζεται με κάποιο ρητό όπως στα παρακάτω ex libris.

Σε αυτό υπάρχει ή ρήση στα λατινικά navigare necesse est, vivere non est necesse που σημαίνει το να αρμενίζεις είναι αναγκαίο το να ζεις δεν είναι. Αυτή αποδίδεται από τον Πλούταρχο στον Γναίο Πομπήιο (Gnaeus Pompeius 75 - 45 πΧ), που είναι επίσης γνωστός σαν Πομπήιος ο Νεώτερος. Αυτός το είπε στους ναύτες του σε μια μεγάλη καταιγίδα όταν τους πρόσταξε να φέρουν τρόφιμα από την Αφρική στην Ρώμη. Τώρα που πιστεύει ότι είναι αναγκαίο να "αρμενίζεις" ο καλλιτέχνης δεν θεωρώ ότι χρειάζεται ιδιαίτερη επεξήγηση!

Το ρητό και σε αυτό το ex libris είναι στα λατινικά, με την μετάφραση του στα σερβικά.
Tempora mutantur, nos et mutamur in illis, σημαίνει :οι καιροί αλλάζουν, και αλλάζουμε και εμείς μαζί τους. Η φράση αυτή αποδίδεται στον Λοθάριο Α΄ αλλά η παραλλαγή της omnia mutantur, δηλαδή τα πάντα αλλάζουν που αναφέρεται στις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου ουσιαστικά δεν είναι τίποτα άλλο από το "τἀ πἀντα ρει" του Ηράκλειτου.

Στο ιδιόρρυθμο αυτό ex libris, που δεν μπορώ να καταλάβω τι είχε στο μυαλό του ο καλλιτέχνης, η λατινική λέξη jucunde που γράφει μπορεί να μεταφραστεί ως : ευχάριστα, απολαυστικά, ελκυστικά, ικανοποιητικά, συμπαθητικά.Αρκετά ex libris με γυμνά, κυρίως τα παλαιότερα, έχουν μια κλασσική αισθητική αντιμετώπιση του θέματος όπως τα παρακάτω.

Μερικά διακρίνονται για το λεπτεπίλεπτο ή αδρό σχεδιασμό τους. με εξωπραγματικές εικόνες από την φύση ή συνδυάζουν το γυμνό με ζώα από φίδια έως λεοπαρδάλεις!

Τέλος τα πιο πρόσφατα ακολουθούν τις τάσεις της σημερινής ζωγραφικής και φωτογραφίας ανανεώνοντας το είδος με μια πιο σύγχρονη και μοντέρνα αισθητική.

ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ

Γ΄ ΤΑΕΡΩΤΙΚΑ EX LIBRIS