Δευτέρα 10 Ιουνίου 2024

Ο ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΩΣ ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΤΕΧΝΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ !




Όταν εκλέχτηκε μητροπολίτης ο Μεσογαίας, είχα θεωρήσει ότι επιτέλους η Ελληνική εκκλησία αποφάσισε να εισέλθει σε μια νέα και πιο σύγχρονη εποχή, εκλέγοντας ως μέλος της ένα σύγχρονο επιστήμονα, που πριν γίνει κληρικός, επειδή είχε έρθει σε επαφή με ευφυείς ανθρώπους που η ενασχόληση τους με την πιο προηγμένη σύγχρονη τεχνολογία θα του είχαν εμφυσήσει μια μεγαλύτερη ευρύτητα πνεύματος από την συνήθως οπισθοδρομική, που διακατέχει δυστυχώς την πλειονότητα των κληρικών της Ελλάδας. Δυστυχώς όμως μέσα σε πολύ λίγο διάστημα απέδειξε ότι δεν διαφέρει σε τίποτα από τους πιο αντιδραστικούς ιεράρχες της χώρας. 
Απογοήτευση ένοιωσε και ο Γιάννης Πανταζόπουλος και έγραψε στην LiFO
Ναι, πίστευα ότι αυτός ο ιεράρχης είναι πεφωτισμένος, μια φωνή διαφορετική και ένας ανοιχτόμυαλος μητροπολίτης. Τελικά, αποδείχθηκε σκέτη απογοήτευση. Από τα πιο ξακουστά αμερικανικά πανεπιστήμια και τις επιστημονικές τεκμηριώσεις, εξελίχθηκε σ’ έναν υπερσυντηρητικό ιεράρχη που ο λόγος του παραπέμπει πλέον σε παραθρησκευτικές οργανώσεις.        
Η δική μου απογοήτευση με οδήγησε να του αφιερώσω αρκετά ποστ μου αναλύοντας τα όσα απαράδεκτα λέει ή κάνει.  
Σε χρονολογική σειρά είναι τα εξής:

ΕΠ΄ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ,Η ΣΧΕΣΗΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ,ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗΣ.
ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ.
Η ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ: ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΝ ΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΘΕΟ!
Η ΚΑΠΗΛΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΩΝ
Ο ΚΡΑΥΓΑΛΕΟΣ ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ
ΔΕΝ ΣΚΟΠΕΥΕΙ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΡΑΝΟΜΊΕΣ ΤΗΣ!

Αυτή την φορά έχοντας μια τελείως καλογερίστικη αντίληψη για την ζωγραφική, καθώς μόνο την κλασσική εικόνα των αγιογραφιών μπορεί να αντιληφθεί,  χαρακτήρισε την εικονογράφηση ενός μικρού ναΐσκου από τον μεγάλο μας ζωγράφο Δημήτρη Μυταρά  ως τερατογράφημα!
Ο ναΐσκος της Παναγιάς Καταφυγιώτισσας βρίσκεται στον όρμο Καταφυγή κοντά στο Σούνιο, αναγέρθηκε με λεφτά των οικιστών εκεί, σε χώρο που παραχωρήθηκε από την Τοπική αυτοδιοίκηση.
 Ο Δημήτρης Μυταράς, έχοντας σπίτι εκεί, προσφέρθηκε αφιλοκερδώς να τον ζωγραφίσει μέσα, εξηγώντας στον Πρόεδρο του Συλλόγου των εκεί οικιστών, μιας και σε αυτούς ανήκει και ο ναΐσκος, ότι : «Μη φοβάσαι, δεν θα κάνω τίποτα βλάσφημο, αγιογράφος δεν είμαι» έχοντας επίσης εξηγήσει πως: «Όταν προσφέρθηκα να εικονογραφήσω το εκκλησάκι είπα ότι δεν θέλω χρήματα, όχι για να πάω στον Παράδεισο, αλλά για να μη μου επιβάλλουν οι άλλοι τις απόψεις τους»
Όπως έγραψε σχετικά ο ίδιος πριν να φύγει από την ζωή το 2017 σε ηλικία 83 ετών:  «Ζωγράφισα το εσωτερικό μιας μικρής εκκλησίας, κοντά στο σπίτι μου, στο Σούνιο. Βρίσκεται πάνω σε μια μικρή χερσόνησο, όπου η θάλασσα περιβάλλει τον χώρο. Πιστεύω ότι αν υπάρχει Θεός, βρίσκεται εκεί. Το έφτιαξα όπως το ένιωσα εκείνη τη στιγμή. Έβαλα ένα μάτι που βλέπει ο Θεός (κυριαρχεί πάνω από την Ωραία Πύλη) και ζωγράφισα τον  Χριστό, την Παναγία και τεράστιους αγγέλους».
Η φύση είναι ζωντανή, γεμάτη σκίνα και άγρια λουλούδια. Οι άνεμοι είναι καθημερινά γύρω σου και αισθάνεσαι την παρουσία τους. Τα πουλιά γεμίζουν τον ουρανό. Όλα αυτά τα ζωγράφισα μέσα στο εκκλησάκι. Το εκκλησάκι αυτό είναι μια προσευχή που πάντα χρωστούσα. Όταν σταθείς εκεί θα αισθανθείς την επαφή του Θεού καθώς φυσούν οι άνεμοι». 
Ήδη το 2007 ο Μυταράς είχε δώσει μια συνέντευξη στα ΝΕΑ, όπου εξηγούσε γιατί επέλεξε αυτήν την ασυνήθιστη αγιογράφηση. «Αυτό το έργο είναι ένα ξεχείλισμα ψυχής. Δεν είναι βλάσφημο. Το σύμπαν, όπως είπε και ο Πασκάλ, είναι αυτό που μας κάνει να πιστεύουμε ότι υπάρχει Θεός, αλλά και ο εσωτερικός μας κόσμος. Για μένα ο Χριστός είναι η δυνατή παρουσία ενός νέου γεμάτου φλόγα επαναστάτη, που μίλησε συγκλονιστικά και πλήρωσε πολύ ακριβά τον λόγο του. Δεν έχω πρόβλημα με την Εκκλησία. Με τους ανθρώπους έχω πρόβλημα, που έχουν ξεχάσει αυτό που είναι ο Χριστός. Το θαύμα είναι ο επαναστατικός λόγος Του, η αγάπη, και δυο τρία άλλα πράγματα που κήρυξε. Αντί γι’ αυτά, ψάχνουν να βρουν το θαύμα σε εικόνες που δακρύζουν για να πιστέψουν τον λόγο Του».
Στους τοίχους κυριαρχεί το κίτρινο χρώμα και σε αυτούς έχει ζωγραφίσει τους 4 ανέμους  ενώ στην γαλάζια οροφή πετούν πουλιά.




Μπροστά από την Ωραία Πύλη και στα δύο πλάγια της, έχουν τοποθετηθεί εικόνες με αγιογραφίες για τους προσκυνητές.
Σε αντίθεση με τις άλλες εκκλησίες μπαίνοντας κανείς μέσα,  καθώς τον περιβάλλει από παντού η ομορφιά από την ζωγραφική του Μυταρά αποκτάς ένα ζωογόνο αίσθημα ζωής, χαράς και αισιοδοξίας.
Φαίνεται ότι ο ναΐσκος είχε αρχίσει να γίνεται δημοφιλής και γινόντουσαν σε αυτόν γάμοι και βαφτίσεις των οικιστών και των γνωστών τους, με την καταβολή μόνο 450 ευρώ για τα έξοδα συντήρησης του, με αποδείξεις, από ιερείς της περιοχής μιας και αυτός ως ιδιωτικός δεν διέθετε δικό του.
Ο Μεσογαίας εδώ και ένα χρόνο έχει απαγορεύσει την λειτουργία του με αφορμή  την διαπίστωση ότι ιερούργησε σε αυτόν αποσχηματισμένος ιερέας λόγω διαζυγίου, που έχει προσχωρήσει στους παλαιοημερολογίτες, χαρακτηρίζοντας ταυτόχρονα ως τερατουργήματα την εικονογράφηση του. Επίσης έθεσε και «ζήτημα εμπορευματοποίησης των μυστηρίων»  που τελούνταν στην εκκλησία, λόγω των 450 ευρώ για τα έξοδα του ναού, γιατί όπως όλοι γνωρίζουν στις άλλες εκκλησίες όλα είναι τζάμπα!
Διείδε προφανώς τον κίνδυνο ο ναός αυτός να γίνει της μόδας, λόγω της καλλιτεχνικής του αξίας και ομορφιάς, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι γάμοι και οι βαφτίσεις στους ναούς της επικρατείας του με αποτέλεσμα και την σαφή μείωση των εσόδων τους.
Όπως είπε ο γιός του ζωγράφου Αριστείδης Μυταράς: «αυτό που με ενόχλησε σίγουρα είναι ο χαρακτηρισμός. Το χαρακτήρισε τερατογράφημα, όπου τερατογράφημα παραπέμπει σε κάτι τερατόμορφο, δηλαδή κάτι που προκαλεί αποστροφή με την ασχήμια του ουσιαστικά και δεν είναι λέξη που αναφέρεται σε κάτι που φεύγει από την παράδοση, που είναι αυτό που έχουμε σίγουρα εδώ».
Ξεκαθάρισε, παράλληλα, πως ο πατέρας του δεν προσπάθησε να κάνει αγιογραφία κλασσικού τύπου, υπογραμμίζοντας ότι θα περίμενε από τον μητροπολίτη Μεσογαίας να μην ασχολείται με την αισθητική, αλλά με την εκκλησία.
 Επίσης ο  Μάνος Στεφανίδης, κριτικός τέχνης και ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ μίλησε στο  LIVE NEWS και υπογράμμισε: «Επειδή εκτιμώ τον Μητροπολίτη Νικόλαο νομίζω πως ‘’τερατουργήματα’’  είναι μία λέξη που απάδει σε οποιαδήποτε καλλιτεχνική έκφραση. Αυτό είναι ένα γεροντικό έργο του Δημήτρη Μυταρά, είναι η κατάθεση ψυχής του. Το εκκλησάκι είναι περισσότερο Μυταράς παρά οτιδήποτε το Ορθόδοξο. Αυτό δεν είναι κακό. Η τέχνη είναι η τελευταία μορφή ελευθερίας. Οι ωραιότερες εκκλησίες της Ελλάδας έχουν γίνει από ζωγράφους».
Ο καθηγητής ΕΜΠ Δημήτρης Σεβαστάκης έγραψε, μεταξύ άλλων: Ο σημαντικός έλληνας ζωγράφος ανέπτυξε ένα ελεύθερο εκκλησιαστικό αφήγημα βασιζόμενος σε αντηχήσεις βυζαντινών ιδιωμάτων, σε μορφικά «κτερίσματα» της Γενιάς του ’30 και φυσικά στον ενδιάθετο εξπρεσιονισμό του απολύτως αφομοιωμένου μοντερνισμού του. Απευθύνεται, όπως κάθε έργο μέσα στην ιστορία της εκκλησιαστικής ζωγραφικής, όχι στον οριστικά πεπεισμένο πιστό, αλλά στον αγωνιούντα, στον αναρωτώμενο. Αν μάλιστα κανείς ανατρέξει, για παράδειγμα, σε οποιαδήποτε έκδοση βυζαντινών χειρογράφων, θα δει μέσα από τις εικονογραφικές ελευθερίες τους τη συχνή γειτνίαση με τις σχεδιαστικές και χρωματικές επιλογές του Μυταρά στο συγκεκριμένο έργο.
Τέλος ενδιαφέρουσα είναι και η άποψη για το έργο του Μυταρά, του Φίκου ενός του 37χρονου  μοντέρνου ζωγράφου-αγιογράφου, που «παντρεύει» τη βυζαντινή με τη σύγχρονη τέχνη και έχει δημιουργήσει τη «Σύγχρονη Βυζαντινή Ζωγραφική»,:
Η εικονογράφηση του Μυταρά δεν ακολουθεί την ελληνική παράδοση και δεν εκφράζει το σώμα της ελληνικής Εκκλησίας.
Από την άλλη, κάθε σύγχρονη εκκλησία στην Ελλάδα είναι εκτός παράδοσης, αφού η τακτική τού να εικονογραφείς έναν ναό αντιγράφοντας εικόνες 500 ή 700 χρόνων είναι κάτι εντελώς ξένο ως προς αυτήν και θα θεωρείτο απαράδεκτη από έναν ζωγράφο του Βυζαντίου.
Το ιδανικό θα ήταν κάπου στη μέση. Να έχουμε, δηλαδή, μια ζωντανή παράδοση στην οποία ο καλλιτέχνης εκφράζει (την κοινωνία του) και εκφράζεται – όπως γινόταν επί χιλιάδες χρόνια. Δυστυχώς, όμως, επειδή δεν ζούμε σε έναν ιδανικό κόσμο, φαίνεται πως ξεμένουμε με δύο επιλογές: από τη μια ένα καλλιτεχνικό νεκροταφείο και από την άλλη ένα δυσλειτουργικό αλλά ζωντανό έργο.
Σε αυτό το δίλημμα, λοιπόν, εγώ διαλέγω τη ζωή· διαλέγω το παράδειγμα του Μυταρά.
Άραγε σύμφωνα με τις αισθητικές αντιλήψεις περί τέχνης του Μεσογαίας, που προφανώς βρίσκονται καθηλωμένες στην εποχή του Βυζαντίου, αυτό πχ το εσωτερικό του ναού της Αγίας Τριάδας στη Φατίμα της Πορτογαλίας, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη ανήκει στα τερατογραφήματα;

Για να μην ρωτήσω γι΄αυτόν τον ναό!


Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου