Η΄ ΚΥΡΗΝΗ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ -β΄ μέρος

Β΄Το κατώτερο επίπεδο της πόλης

Καθώς κατεβαίνουμε στο κάτω επίπεδο της πόλης βρίσκουμε πριν να μπούμε στην Ιερά οδό(228) τα Ελληνικά Λουτρά (5ος αιώνας πΧ) ,σκαμμένα στο βράχο , μόνο για γυναίκες με δεξαμενές ζεστού και κρύου νερού χρησιμοποιούμενα για τελετουργικό πλύσιμο πριν εισέλθουν στις ιερές περιοχές.( Βλέπετε από τότε τις γυναίκες τις θεωρούσαν ακάθαρτες αλλά τουλάχιστον τότε μετά από το λουτρό έμπαιναν στις ιερές περιοχές, ενώ ακόμα σήμερα και πλυμένες δεν μπορούν να μπαίνουν στο ιερό της εκκλησίας!)(229,230)
Τα λουτρά είναι καθιστά ,με εσοχές από πάνω για τα ρούχα, τα δοχεία και τα φανάρια. Την εποχή των Βυζαντινών έγιναν στέρνα. Αντίστοιχα με αυτά υπάρχουν μόνο στην Αττάλεια της Τουρκίας.

Το νερό ερχόταν σε αυτά με ένα αυλάκι από την πηγή του Απόλλωνα.(231)
Στο τέλος της Ιεράς Οδού περνάμε τα Ελληνικά προπύλαια του 3ου πΧ αιώνα με τις 4 δωρικές κολώνες.(232)

Δίπλα του είναι το Στρατηγείο,(233) πλήρως αναστηλωμένο, που φτιάχτηκε τον 4ο αιώνα πΧ για 3 Κυρηναίους στρατιωτικούς αρχηγούς που κατέστειλαν εξεγέρσεις ντόπιων φυλών. Σε αυτό φύλασσαν αφιερώματα, κάτι αντίστοιχο δηλαδή με τους θησαυρούς της Ολυμπίας και των Δελφών.

Προς την μεριά του λόφου είναι σε μια σπηλιά η πηγή του Απόλλωνα(234) με το νερό να έρχεται από βαθιά και να διοχετεύεται με φρεάτιο έξω από τα τείχη της πόλης ενώ μπροστά από την πηγή υπάρχουν ποτίστρες για τα ζώα.
Δίπλα από την πηγή σε μια σπηλιά είναι το Μιθραίο ,ναός για τον θεό Μίθρα.(235)
Πιο μπροστά από την πηγή οι Βυζαντινοί είχαν 6 ασβεστοκάμινα για να καταστρέφουν τα παγανιστικά για αυτούς αγάλματα (σαφής απόδειξη της ύπαρξης ελληνοχριστιανικού πολιτισμού!)

Κάτω από το επίπεδο αυτό είναι η ιερή περιοχή της Κυρήνης στην οποία βρίσκεται το τέμενος του Απόλλωνα ένας ορθογώνιος χώρος 200x50 μέτρα που στο κέντρο του υπάρχει ένα από τα παλαιότερα κτίσματα της πόλης , ο ναός του Απόλλωνα από το 620 πΧ. (236,237).

Ο ναός ανακατασκευάστηκε τον 4ο αιώνα πΧ και τελικά πήρε την σημερινή μορφή του από τους Ρωμαίους τον 2ο αιώνα μΧ διατηρώντας την αρχική μορφή του με 6x11 δωρικές κολώνες από ασβεστόλιθο.
Στον ναό βρέθηκε το 1860/1 ένα άγαλμα του Απόλλωνα με την λύρα του, την οποία σήμερα την παίζει (την λύρα εννοώ!), που αλλού, από το Βρετανικό μουσείο μαζί με άλλα 100 αγάλματα που βούτηξαν οι Βρετανοί όταν ανάσκαψαν την περιοχή .

Δίπλα στο ναό υπάρχει το μνημείο της Κυρήνης που είναι αντίγραφο γιατί το γνήσιο βρίσκεται και αυτό στο Βρετανικό μουσείο.(238)
Από την άλλη μεριά του ναού του Απόλλωνα βρίσκεται ο εξ ίσου παλιός(6ος αιώνας πΧ) ναός της αδελφής του της Αρτέμιδος και αυτός 2 φορές αναστηλωμένος.(239)
Μπροστά από τον ναό του Απόλλωνα υπάρχει ο βωμός,(240) και αυτός του 6ου αιώνα πΧ μήκους 22 μέτρων ντυμένος με μάρμαρο όπου προσφερόταν στους θεούς η εκατόμβη(θυσία 100 βοδιών).
Ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος, στον σωζόμενο ύμνο του στον Απόλλωνα, περιγράφει τις γιορτές που γίνονταν εδώ με τον βωμό στολισμένο λουλούδια, νέους να χορεύουν και με τις θυσίες των ζώων τα οποία μετά τα έψηναν και οι μεν θεοί μύριζαν την τσίκνα και οι θνητοί απολάμβαναν τα κοψίδια!
Επίσης ο Πλάτων και ο Ηρόδοτος έχουν περιγράψει αυτές τις 3 μέρες χορού, μουσικής και κρασιού .

Βορειανατολικά του ναού υπάρχουν τα ερείπια των μεγάλων ρωμαϊκών θερμών που έφτιαξε ο Τραϊανός το 98 μΧ και κατάστρεψε ο σεισμός του 365μΧ .
Από τα λουτρά ο πιο καλοδιατηρημένος χώρος είναι το frigidarium (241) ενώ στο apodytarium βρέθηκε το άγαλμα των 3 Χαρίτων που είδαμε στο μουσείο της Τρίπολης (48)

Στα λουτρά μια νύκτα με καταιγίδα το 1913 αποκαλύφτηκε στην γη το περίφημο άγαλμα της Αφροδίτης(25)
Οι βυζαντινοί δεν τα επισκεύασαν μετά την καταστροφή τους αλλά χρησιμοποιώντας υλικά από εκεί ,έφτιαξαν δίπλα τα δικά τους λουτρά.(242)

Δυτικά του ναού του Απόλλωνα είναι το θέατρο που έφτιαξαν οι Έλληνες τον 6ο αιώνα πΧ με μοναδική θέα προς τις ακτές. Αυτό τροποποιήθηκε σημαντικά τα μετέπειτα χρόνια και τον 2ο αιώνα μΧ έγινε από τους Ρωμαίους αμφιθέατρο όπου γίνονταν θηριομαχίες και μονομαχίες με κτίσιμο κερκίδων προς την μεριά του γκρεμού ,αφού τον επιχωμάτωσαν, οι οποίες βέβαια σήμερα έχουν γκρεμιστεί .(243,244)
Λόγω της φασαρίας που προκαλούσαν τα θεάματα οπότε χάλαγε η ησυχία του ιερού χώρου των ναών ο αρχιερέας Νικόδημος τον 2ο αιώνα έκτισε ένα τοίχο που τον χώριζε από το αμφιθέατρο και έτσι απέκτησε την ησυχία του ! (245)

Φεύγοντας από τον αρχαιολογικό χώρο σε ένα μικρό μαγαζάκι που υπάρχει εκεί πηγαίνοντας να αγοράσω ένα σχετικό βιβλίο αισθάνθηκα μεγάλη έκπληξη όταν ο κύριος που ήταν εκεί μας μίλησε στα ελληνικά!
Ο συγγραφέας του βιβλίου Dr Fadel Ali Mohamed έχει σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έχει εκπονήσει σε αυτό διδακτορική διατριβή για τις επιστολές του Συνέσιου.
Άνθρωποι σαν και αυτόν αποτελούν τους πιο διαπρύσιους πρεσβευτές της χώρας μας στο εξωτερικό και πιστεύω πως αν αντί να σπαταλάμε λεφτά σε ποδοσφαιρικές ομάδες δίναμε υποτροφίες σε ανθρώπους που θέλουν να ασχοληθούν με την τεράστια πολιτιστική μας κληρονομιά ή εικόνα της χώρας παγκοσμίως θα ήταν τελείως διαφορετική.

Πηγαίνοντας με το πούλμαν προς τον ναό του Δία περνάμε πλάι από την Νεκρόπολη της Κυρήνης με τους λαξευτούς τάφους. Η νεκρόπολη είναι από τις μεγαλύτερες του αρχαίου κόσμου με πάνω από 1500 τάφους και εκτείνεται σε 5 βουνά! (246,247)

Για τον δωρικού ρυθμού ναό του Δία έχω γράψει εδώ .(27 η πρόσοψη ,248 το εσωτερικό του,249 ο ναός το 1957 πριν την αναστήλωση του) .
Οι διαστάσεις του είναι ίδιες με τον ναό του Δία της Ολυμπίας και στο κέντρο του υπήρχε κολοσσιαίο άγαλμα του Δία ύψους 12-13μ, αντίγραφο του αγάλματος της Ολυμπίας του Φειδία, από το οποίο έχουν διασωθεί μόνο τα δάκτυλα των ποδιών του.(250)

Την πλήρη καταστροφή του ναού μετά τον σεισμό την ολοκλήρωσαν οι ζηλωτές χριστιανοί που τον θεωρούσαν "κρησφύγετο δαιμόνων".Στο μουσείο της Κυρήνης σε ένα μεγάλο ενιαίο χώρο υπάρχει ένα πλήθος αγαλμάτων από την πόλη και μερικά από αυτά σας τα έχω ήδη παρουσιάσει (25,26) Μεταξύ αυτών διακρίνονται τα αγάλματα της θεάς Λιβύης(251) που κατά τον μύθο ήταν κόρη του Ibafas, ενός από τους αρχαίους Αιγύπτιους βασιλείς, και έχει το χαρακτηριστικό κτένισμα των γυναικών της Λιβύης με τις κοτσίδες τοποθετημένες στο μέτωπο και τα πλάγια.

Εξαιρετικά επίσης είναι τα αγάλματα του Δία που βρέθηκε στο Καπιτώλιο (252),το γυμνό άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου(253) και του Απόλλωνα, από τα Ρωμαϊκά Λουτρά, (254) του Δημοσθένη του 280μΧ που βρέθηκε ανατολικά της Αγοράς ,(255) αλλά και της Λήδας με τον κύκνο όπως και το παραπλεύρως άγαλμα του Πάνα με την περήφανη στύση του που ευτυχώς γλύτωσε τον ευνουχισμό από τους σεμνότυφους χριστιανούς γιατί προφανώς θα είχε προλάβει να καλύψει το άγαλμα το χώμα!(256)

Στο μουσείο τέλος υπάρχουν και πολλά μωσαϊκά όπως αυτό του 2ου αιώνα μΧ από την οικία του Ιάσωνα του Μεγάλου, που παρουσιάζει την αρπαγή Νύμφης από Σάτυρο (257), όπως επίσης ένα άλλο από το σπίτι της Επικρίτας με τον Διόνυσο με Σάτυρους και την Αριάδνη(258)

Τα κείμενα βασίστηκαν στην παρακάτω βιβλιογραφία:Βρανόπουλος Επαμ. Οδοιπορικό στην Λιβύη Πελασγός
Καργάκος Σαράντος- Λιβύη Σιδέρης 2009
Ham Anthony-Libia 2nd Ed. Lonely Planet 2007
Haddad Hossin- Assaray Al-Hamra -Museum of Tripoli HHP Edition
Haddad Hossin- Mosaic of Libya 2002
Mahmud Tabid -Leptis Magna The Ancient City Brought to Life 2010
Dr Fadel Ali Mohamed- Cyrene 2009http://ghn.globalheritagefund.org/uploads/library/doc_443.pdf

Τελειώνοντας αυτό το ταξίδι νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να βάλω μια φωτογραφία που δεν είναι δικιά μου αλλά την βρήκα στο διαδίκτυο και η οποία από μόνη της τα λέει όλα.

Βρίσκεται στην ορθόδοξη εκκλησία της Τρίπολης (37) που την είχαμε βρει κλειστή όταν την επισκεφτήκαμε.(259)

Οι αριθμοί στις φωτογραφίες είναι συνέχεια από τα παρακάτω ποστ σχετικά με την Λιβύη.

Κλικάρετε επάνω τους για να μεγαλώσουν
ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ
1.-LIΒΥΗ ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

2.-Η ΛΙΒΥΗ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ Η ΤΡΙΠΟΛΗ ΜΕ ΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ

3.-LEPTIS MAGNA- Η ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΣΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΜΟ

4.-Η ΣΑΜΠΡΑΘΑ ΚΑΙ ΟΙ ΟΜΟΡΦΙΕΣ ΤΗΣ

5.-ΓΚΑΝΤΑΜΕΣ, ΜΙΑ ΑΝΕΠΑΝΑΛΗΠΤΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

6.-ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ ,ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΗΝΑΪΚΗΣ
7.- ΟΛΒΙΑ - Ο ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑΣ-ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ
8-ΚΥΡΗΝΗ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ

Η ΛΙΒΥΗ ΣΗΜΕΡΑ