ΤΟ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑΚΙ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ

Πριν λίγες μέρες επισκεφτήκαμε την "ΣΩΤΗΡΙΑ" εξ αιτίας κάποιων αναπνευστικών  προβλημάτων της κ. Αθεόφοβου.

Η κ. Αθεόφοβου έχει ιδιαίτερους δεσμούς με αυτό το νοσοκομείο γιατί σε αυτό έχει αφιερώσει 25 χρόνια της ζωής της επιτυγχάνοντας τελικά να δημιουργήσει ουσιαστικά από το 0, δηλαδή από μια καρέκλα και ένα γραφείο που της έδωσαν,  ένα  πλήρως οργανωμένο και από τα βασικότερα εργαστήρια του νοσοκομείου.

Μετά τους πρώτους εναγκαλισμούς και τα φιλιά  από τους παλιούς συναδέλφους της και μετά από μια πλήρη ιατρική εξέταση διαπιστώθηκε ότι δεν έχει σκοπό να με αφήσει χήρο, αλλά αντιθέτως ότι προτίθεται να ακολουθήσει την πορεία της πεθεράς μου που στα 93 συνεχίζει απτόητη να επιζεί ακμαία με σώας τα φρένας και ακατάβλητη διάθεση να γνωρίζει και να ασχολείται με τα πάντα.

Με την ευκαιρία αυτή επισκεφτήκαμε και το πολύ ενδιαφέρον Μουσείο που έχει στηθεί στο Νοσοκομείο χάρις στο μεράκι, το φιλότιμο  και την δημιουργικότητα του προσωπικού που εργάζεται σε αυτό.

Εκεί μας χάρισαν και ένα αξιόλογο βιβλίο που έχει εκδώσει η Ιατρική Υπηρεσία της ΣΩΤΗΡΙΑΣ, το Χρυσό Ιωβηλαίο για τα 100 χρόνια της (1903-2003)

Σε αυτό ξετυλίγεται η ιστορία που Νοσοκομείου  που δημιουργήθηκε χάρις στις προσπάθειες και τον συνεχή αγώνα που έδωσε μια από τις πιο αξιόλογες γυναίκες της πρόσφατης  ιστορίας της Ελλάδας,η Σοφίας Σλήμαν που στα 17 χρόνια της απαγγέλλοντας στίχους από την Ιλιάδα, αλλά και με την ειλικρίνεια της γοήτευσε τον σχεδόν πενηντάρη τότε Σλήμαν που την ζήτησε σε γάμο.,

Όταν την ρώτησε:

-Γιατί αποφασίσατε να με πάρετε;

Αυτή απάντησε όπως της είχαν πει να μην λέει ποτέ ψέματα:

-Διότι μου είπαν οι γονείς μου ότι είστε  πλούσιος!

Ο Σλήμαν σε πίνακα του 1877 και η Σοφία Σλήμαν στην διάσημη φωτογραφία της, φορώντας μέρη των ευρημάτων που έφεραν στην επιφάνεια οι ανασκαφές του Χισαρλίκ

Η Σοφία Σλήμαν, όταν έμεινε χήρα, αντί να επαναπαυθεί στο μέγαρο της, το Ιλίου Μέλαθρον και στην περιουσία, την φήμη και τις κοινωνικές σχέσεις που της άφησε ο Σλήμαν,  φρόντισε όλα αυτά να τα αξιοποιήσει για το κοινό καλό.

Αφού  έπεισε την ηγεσία της Μονής Πετράκη να της παραχωρήσει έκταση 500 περίπου στρεμμάτων, στην περιοχή βόρεια από το Γουδί ξεκίνησε το 1903 την κατασκευή του πρώτου κτηρίου που εγκαινιάστηκε το 1905. Μέχρι το 1908 φυτεύονται 7500 πεύκα και ευκάλυπτοι. Παρά τη λειψυδρία η Σοφία Σλήμαν επιτυγχάνει τη μεταφορά νερού με στρατιωτικά βυτιοφόρα.

Στις  φωτογραφίες η εικόνα του το 1932, η σημερινή κατάσταση  και η μακέτα του όταν αποκατασταθεί.

Το 1909, με κληροδότημα, του Κυριαζή, ανεγέρθηκε το «Κυριαζίδειο», και το 1911 με  δωρεά του Νικολάου Αμπετ, το «Αμπέτειο», το αρχιτεκτονικό κόσμημα του συγκροτήματος, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Βαλλιάνου. 

Το «Στρατιωτικό», είναι το πέμπτο κτίριο που οικοδομήθηκε στο νοσοκομείο «Σωτηρία» από  έρανο που είχε γίνει στις ΗΠΑ με πρωτοβουλία του Ελευθέριου Βενιζέλου. Λειτούργησε από το 1913 έως το 1969  και έχοντας σήμερα αποκατασταθεί  στεγάζει το «Μουσείο Ιστορίας της Ιατρικής» που ανέφερα , μέχρις  ότου αποκατασταθεί το πρώτο κτίριο του νοσοκομείου, αυτό που δώρισε η Σοφία Σλήμαν.

Το 4ο κτήριο που κτίστηκε το 1912 ήταν το "Τριανταφυλλάκι"  ένα περίπτερο 30 κλινών.

Είναι από πολλές πλευρές ενδιαφέρουσα η ιστορία αυτού του κτηρίου γιατί τα λεφτά για την ανοικοδόμηση του προήλθαν από ένα πολύ πρωτότυπο έρανο που διοργάνωσε η Σλήμαν, μαζί με την συνεισφορά της κόρης της Ανδρομάχης Μελά, συζύγου του καθηγητού και υπουργού Λέοντος Μελά, συγγραφέα του δημοφιλούς βιβλίου  Γεροστάθης  που γαλούχησε γενεές Ελλήνων .

Η πρωτοτυπία αυτού του εράνου είναι ότι τον ανέλαβαν οι κυρίες της καλής κοινωνίας της Αθήνας και του Πειραιά και σε κάθε συνεισφέροντα στον έρανο του έβαζαν στην κομβιοδόχη ένα τριανταφυλλάκι!

Ταυτόχρονα ο έρανος αυτός ίσως είναι και μια από τις πρώτες φεμινιστικές κινήσεις στην Ελλάδα καθώς βασίστηκε αποκλειστικά μόνο σε γυναίκες.

Η κινητοποίηση ήταν μεγάλη και ταυτόχρονα οι κυρίες σάρωσαν όλη την Αθήνα και τον Πειραιά φτάνοντας ακόμα και στην Βουλή.

Ο έρανος αυτός κίνησε έντονα το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και γι΄αυτό και το ΕΜΠΡΟΣ της επόμενης μέρας, 7-12-1911 του αφιέρωσε στην πρώτη σελίδα του εκτός από δύο στήλες ειδησεογραφίας  και δύο χρονογραφήματα το ένα με την υπογραφή ΔΙΑΒΑΤΗΣ και το άλλο του Ζαχαρία Παπαντωνίου. 
Η ειδησεογραφία συνεχίστηκε σχεδόν σε ολόκληρη την δεύτερη σελίδα του.

Διαβάζοντας κανείς την αρκετά ανάλαφρα γραμμένη ειδησεογραφία για τον έρανο, αποκτά και μια εικόνα της τότε Αθήνας καθώς διαβάζει τα διάφορα σοβαρά και αστεία στιγμιότυπα του εράνου.

Με ιδιαίτερη συγκίνηση διαπίστωσα ότι στον έρανο αναφέρεται ότι συμμετείχε στον Πειραιά και η κυρία Αγγελή.

Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι πρόκειται για τη γιαγιά μου που έμενε τότε στην Καστέλα , πριν ο παππούς μου κτίσει το σπίτι για οποίο γράφω στο ποστ μου ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΦΑΛΗΡΟ

Φωτογραφία της έχω δημοσιεύσει στο ποστ μου   Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ 3ΔΙΑΣΤΑΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 
Ο έρανος συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια αλλά με σαφώς μικρότερη δημοσιότητα και εισπράξεις.

Οι έγχρωμες φωτογραφίες των κτηρίων είναι μερικές από αυτές που έχει πάρει με τα κτήρια του νοσοκομείου ο Γιάννης Δρακουλίδης/ FOSPHOTOS

Στην φωτογραφία σε κόκκινο πλαίσιο είναι η έκταση που καταλαμβάνουν τα σχετικά με τον  έρανο κείμενα στην πρώτη και δεύτερη σελίδα της εφημερίδας.

Για να είναι ευανάγνωστο το κείμενο της εφημερίδας το έχω χωρίσει σε δίστηλα τμήματα.

 ΣΕΛΙΔΑ 2

Το 1919 ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές και αυτοεξορίστηκε. Η Σλήμαν, που είχε ταχθεί με το μέρος του έχοντας μάλιστα παραχωρήσει και ένα μέρος από το Ιλίου Μέλαθρον στον Βενιζέλο για το πολιτικό του γραφείο, ήταν πλέον σε προχωρημένη ηλικία οπότε αποφάσισε   να εγκαταλείψει τη «Σωτηρία» παραδίνοντάς την στο κράτος, το οποίο όμως δεν διέθετε υπουργείο Υγείας αλλά απλώς ένα γραφείο, το Κοινωνικής Πρόνοιας και Αντιλήψεως στο υπουργείο Εσωτερικών.

Από το 1919 τη διοίκηση του νοσοκομείου αναλαμβάνει το κράτος και στο 8μελες συμβούλιο προεδρεύει η Σοφία Σλήμαν μέχρι και τον θάνατό της το 1932.

Το Τριανταφυλλάκι ανήκει σήμερα στο Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών.
Δυστυχώς ξηλώθηκε από το κτίριο το χαρακτηριστικό μαρμάρινο ανάγλυφο με το τριαντάφυλλο, που θύμιζε πως οικοδομήθηκε. 

\