Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2021

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΡΔΙΕΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ.




Στο παρελθόν είχα γράψει ένα ποστ με τίτλο Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΜΟΥ. Σε αυτό, εκτός από όσα σχετικά γράφω για την καρδία του παππού μου, γράφω για το που βρίσκονται σήμερα οι καρδιές των αγωνιστών του 21 του Κανάρη και του Μιαούλη.


Εάν είχε πραγματοποιηθεί το σχέδιο που είχε κάνει το 1830  ο μεγάλος αρχιτέκτονας  Λύσανδρος Καυταντζόγλου μετά την υπόδειξη του Ιωάννη Καποδίστρια για «Ηρώον εθνικόν εις μνήμην των υπέρ πατρίδος πεσόντων Ελλήνων και Φιλελλήνων» οι καρδιές τους θα βρίσκονταν σήμερα εκεί.
Με την δολοφονία του Καποδίστρια τον επόμενο χρόνο το σχέδιο για  ένα  Πάνθεο  στο οποίο θα φυλάσσονταν  τα λείψανα των αγωνιστών του 21 ναυάγησε λόγω κόστους.


Το 1870 με τη συμπλήρωση 50 ετών από την Επανάσταση του 1821, ο βασιλιάς Γεώργιος και με την υποστήριξη της κυβέρνησης του Θρασύβουλου Ζαΐμη, πρότεινε την ανέγερση ενός μνημείου για την Εθνεγερσία. Το σχέδιο του μνημείου, που δεν είχε πλέον σχέση με Πάνθεον εκπόνησε ο Γερμανός αρχιτέκτονας Έρνεστ Τσίλερ και αποτελούνταν από μία ψηλή μαρμάρινη στήλη στην κορυφή της οποίας δέσποζε αλληγορικά η μορφή της Ελλάδας.
Και το σχέδιο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε μετά από την έντονη κριτική της αντιπολίτευσης συν το γεγονός ότι το είχε σχεδιάσει ένας ξένος.


Το 1908 ο Δημήτριος Βικέλας πρότεινε  την ανέγερση ενός Ηρώου της Ανεξαρτησίας στο λόφο του Λυκαβηττού, με τον αρχιτέκτονα Έρνεστ Τσίλερ, να παρουσιάζει ένα  ναό-μνημείο που θα αποτελούνταν από το ναό του Αγίου Γεωργίου πάνω σε μια τετράγωνη εξέδρα με τα αγάλματα της «Ελευθερίας» στις τέσσερις γωνίες.  Το ναό περιέβαλλε ένας περίβολος και αυτόν μια ανοικτή στοά, η «στοά των ηρώων». Και αυτό το σχέδιο ναυάγησε.
Για τον εορτασμό των 100 ετών  από την επανάσταση  σχεδιάζεται η ανέγερση Πανελλήνιου Ηρώου επάνω στο λόφο του Αρδηττού αλλά η Μικρασιατική καταστροφή ματαίωσε  τα σχέδια.


10 χρόνια μετά στο Πεδίο του Άρεως τέθηκε ο θεμέλιος λίθος ενός μνημείου από μικρούς κυβόλιθους που θα έστελναν συμβολικά δήμοι και κοινότητες από την Ελλάδα, την Κύπρο και την ομογένεια. Θα ήταν συνδυασμός ναού και πάνθεου. Ούτε και αυτό το σχέδιο πραγματοποιήθηκε και το μόνο που παρέμεινε έως σήμερα είναι η «λεωφόρος των Ηρώων» με τις 16 μαρμάρινες προτομές των αγωνιστών του 1821.



Για το που βρίσκονται το οστά του Κολοκοτρώνη γράφω στο ποστ μου Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΚΑΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟY
Επίσης στο ποστ μου ΤΑ ΚΑΠΑΚΙΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ ΚΑΙ Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ β΄μέρος γράφω σχετικά για τα λείψανα του δολοφονημένου ήρωα.
Όταν πέθανε ο Καραϊσκάκης τάφηκε στην Σαλαμίνα και τα οστά του την εποχή του Όθωνα, μεταφέρθηκαν σε μνημείο στο Νέο Φάληρο, έξω από το σταθμό του ηλεκτρικού σιδηρόδρομου «Νέο Φάληρο» Επί χούντας ο τότε Δήμαρχος Σκυλίτσης ανακατασκεύασε το μνημείο και υπάρχει η υπόνοια πως τα οστά του αρχιστράτηγου της επανάστασης πετάχτηκαν μαζί με τα μπάζα.


 Όπως έχω γράψει στο ποστ μου Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΜΟΥ υπήρχε εκείνα τα χρόνια η συνήθεια να αφαιρείται η καρδιά του θανόντος και να φυλάσσεται.
Όταν πέθανε ο Λόρδος Βύρων αφαιρέθηκαν από το πτώμα του ο εγκέφαλος, η καρδιά, το συκώτι, ο σπλήνας, το στομάχι, οι νεφροί κ.λπ. 
Οι πνεύμονες εναποτέθηκαν στο Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Μεσολόγγι και τώρα βρίσκονται  στα θεμέλια του Ανδριάντα του λόρδου Βύρωνα, έργο του γλύπτη Γεωργίου Βιτάλη.
Το επίγραμμα που έχει χαραχθεί στη βάση του ανδριάντα συνέθεσε ο καθηγητής Δημήτριος Σεμιτέλος και επελέγη σε πανελλήνιο διαγωνισμό μεταξύ 21 άλλων επιγραμμάτων, έχει ως εξής:



Το σώμα του και ένα άλλο μικρότερο κιβώτιο με μια μπρούτζινη ταμπέλα που γράφει: « μέσα στο δοχείο αυτό υπάρχουν η καρδιά, ο εγκέφαλος και τα σπλάχνα του αείμνηστου Lord Noel Byron» βρίσκονται στον οικογενειακό του τάφο σε  κρύπτη που κτίσθηκε κάτω από το ιερό, από τον Sir John Byron, που έζησε τον καιρό της Βασιλείας του Καρόλου του πρώτου το 1638, στην Εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής στο Χάκναλ της Αγγλίας.


Όταν αποφυλακίστηκε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στα 1827,ήταν άρρωστος και έμενε σε ένα ξενοδοχείο της Βιέννης. Κάλεσε εκεί τον αδελφό του Γεώργιο και του είπε:
Επειδή εγώ θα πεθάνω και δεν θ΄ αξιωθώ να κατέβω στην Ελλάδα, σε παρακαλώ, όταν ξεψυχήσω να πάρεις την καρδιά μου και να την μεταφέρεις στην αγαπημένη μας πατρίδα.
Ο αδελφός εκτέλεσε την επιθυμία του και όταν το 1832, στο Ναύπλιο, πέθανε και ο Δημήτρης Υψηλάντης,τοποθέτησε το λείψανο του σε μνημείο που έφτιαξε στο Ναύπλιο.



Η δική του καρδιά, μαζί με την καρδιά του Αλέξανδρου, τοποθετήθηκε από την γυναίκα του σε ειδική λύκηθο. 
Η Μαρία Υψηλάντη, σύζυγος του Γεωργίου Υψηλάντη είναι αυτή που πλήρωσε το οικόπεδο και οικοδόμησε το Νοσοκομείο ΕΛΠΙΣ, ενώ την περίοδο του 1854, που η χολέρα ερήμωσε σχεδόν την περιοχή των Αθηνών, μετέβαλε το σπίτι της σε άσυλο για τα ορφανά κορίτσια, που είχαν χάσει τους δικούς τους. 

Αυτό ήταν το ξεκίνημα για την δημιουργία και την ανέγερση του Αμαλίειου Ορφανοτροφείου με εισφορές πολλών αλλά και της ίδιας της Αμαλίας  στην οδό Λυκείου 2 και Στησιχόρου.
Μαζί, σύμφωνα με την επιθυμία της Μαρίας Υψηλάντη, κτίστηκε δίπλα του και ο ναός των Ταξιαρχών. Στον ναό αυτό η Μαρία εμπιστεύθηκε τις καρδιές των δύο αδελφών τοποθετημένες σε  δύο θήκες. Η μία ήταν ολόχρυση, με τα αρχικά ψηφία «Δ. Υ.» και η άλλη από λευκό μέταλλο «κρυσταλλοσκεπές» με την υπογραφή : «Αλέξανδρος Υψηλάντης 1821».

Το 1894 όταν έγινε γνωστό που ήσαν κρυμμένες από την Μαρία Υψηλάντη οι καρδιές  των δύο αδελφών, η τότε κυβέρνηση ζήτησε από Αμαλίειο να μεταφερθούν με επίσημη τελετή στο Εθνολογικό Μουσείο. Το Ίδρυμα όμως αρνήθηκε, σεβόμενο την επιθυμία της Μαρίας η οποία  εμπιστεύθηκε τα κειμήλια αυτά στον ναό, με τον όρο να μην το μάθει ποτέ η πολιτεία, καθώς η ίδια θεωρούσε ότι το ελληνικό κράτος υπήρξε «αγνώμον προς τους Υψηλάντηδες». Το κτήριο κατεδαφίστηκε το 1959 αλλά  ο ναός διατηρήθηκε.


Το 2013 η καρδιά του Υψηλάντη μεταφέρθηκε στο προσκύνημα της Παναγίας Σουμελά, στο Βέρμιο, όπου και υπάρχει και προτομή του και το 2019 στο Μεσολόγγι. 



1 σχόλιο:

  1. Σημειώνω πώς, καθώς δεν είχα υπόψη αυτή τη συνήθεια, με έκπληξη διαπίστωσα πως στο Λαογραφικό Μουσείο Καρδίτσας φυλάσσεται σε...διαστημική κάψουλα(!) η καρδιά του Νικολάου Πλαστήρα.
    Μάλιστα μου κακοφάνηκε τότε, γιατί ο άνθρωπος ζήτησε να ΤΑΦΕΙ στην πατρίδα του, την Καρδίτσα, κ εγώ αυτό θα έκανα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή