Κυριακή 17 Μαΐου 2015

ΠΩΣ ΕΝΑΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΡΩΚΤΟΣ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ!





Βρισκόμαστε στα τέλη του 17ου αιώνα και όπως έχω περιγράψει στο ποστ μου ΟΤΑΝ Η ΑΠΛΥΣΙΑ ΚΑΙ ΒΡΩΜΑ ΘΕΩΡΗΘΗΚΑΝ ΩΣ ΥΓΕΙΑ! επικρατούσε η αντίληψη πως το νερό αποτελεί κίνδυνο για το ανθρώπινο σώμα γιατί μπορεί να εισβάλλει σε αυτό και να είναι αιτία πολλών νοσημάτων.
Βάσει λοιπόν αυτών των ιατρικών αντιλήψεων ο Βασιλιάς Ήλιος Λουδοβίκος ΙΔ’ είχε κάνει 2 μόνο φορές μπάνιο στην ζωή του και βρώμαγε σαν άγριο θηρίο !
Όπως καταλαβαίνει κανείς δεν υπήρχε καμία έννοια προσωπικής υγιεινής όπως την αντιλαμβανόμαστε στην εποχή μας.
Έτσι λοιπόν στις 15 Ιανουαρίου 1685, βάσει των καθημερινών αρχείων που κρατούσαν οι γιατροί της αυλής για την υγεία του Βασιλιά, 47 ετών τότε, εμφανίστηκε στον πισινό του η αρχή ενός περιεδρικού αποστήματος με πόνο.
Λόγω το ότι αυτό μεγάλωνε και προκαλούσε έντονο πόνο και βέβαια ο βασιλιάς δεν μπορούσε καθίσει άνετα στο θρόνο  ή να ιππεύσει, εκλήθη στις 31 Ιανουαρίου ο  Henri Louis D' Αquin (1602-1673), πρώην γιατρός της Βασίλισσας Μαρίας των Μεδίκων (1575-1642).
Η συνήθης αντιμετώπιση της κατάστασης τότε ήταν  κλύσματα και καταπλάσματα που βασίζονταν σε αλεύρι, φασόλια, σίκαλη, κριθάρι, λιναρόσπορο όλα αυτά βρασμένα σε μίγμα νερού με ξύδι.. Τα αρχεία αναφέρουν ότι του έγιναν κάπου 2000 κλύσματα και αλλαγή των καταπλασμάτων 4 φορές την ημέρα αλλά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Όλα αυτά τα υπέμεινε "χωρίς πάρα πολλές  διαμαρτυρίες του."
Μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου είχε σχηματιστεί το απόστημα και στις 2 Μαΐου  είχε σχηματιστεί  ένα περιεδρικό συρίγγιο.


Οι γιατροί εκείνα τα χρόνια  πίστευαν ότι αυτά τα συρίγγια του πρωκτού προκαλούνται από την ιππασία, όπως  επίσης από τα πούπουλα των βαγονιών, την κατάχρηση βραστών φαγητών  ή και από ακολασίες.
Υπήρξε σκέψη των γιατρών να τον στείλουν στις θέρμες Barèges στα Πυρηναία για εδρόλουτρα, αλλά προηγουμένως έστειλαν 4 ασθενείς με παρόμοια συρίγγιο να κάνουν αυτή την θεραπεία, αλλά με μηδενικά  αποτέλεσματα.
Η ιατρική στην Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα είχε σημειώσει οπισθοδρόμηση σε σχέση με το παρελθόν, λόγω του ότι  οι σπουδές των γιατρών  βασίζονταν στις αντιλήψεις που είχε διαμορφώσει η εκκλησία με αποτέλεσμα να έχουν ευρύτερη μεν παιδεία, αλλά να είναι και δέσμιοι  της  απαγόρευσης της εκκλησίας να έρχονται σε επαφή με το αίμα των ασθενών.


Το έργο αυτό το αναλάμβαναν οι κουρείς-χειρουργοί .
Αυτοί έκαναν αφαιμάξεις, εξαγωγές οδόντων και άλλες μικρές χειρουργικές επεμβάσεις ενώ  την εποχή της πανούκλας  ο κουρέας ήταν αυτός που περιέθαλπε τους ασθενείς και τους έκανε καυτηρίαση στα σπυριά.


Ο Λουδοβίκος εξαντλημένος από τις μέχρι τότε αναποτελεσματικές θεραπείες  κάλεσε το κουρέα-χειρουργό του Charles-François Félix (1635-1703) να αναλάβει και να τον χειρουργήσει ,παρά τις αντιρρήσεις των γιατρών του που επέμεναν στις θεραπείες τους. Οι γιατροί  τόνισαν στον Félix  την σοβαρότητα της εγχείρησης και τελικά αυτός ζήτησε 6 μήνες για να προετοιμάσει την εγχείρηση δοκιμάζοντας την πρώτα σε κρατούμενους και χωρικούς.
Τελικά χειρούργησε στο διάστημα αυτό 75 άτομα, αρκετά από τα οποία δεν επέζησαν,  όπως επίσης χειρουργούσε και 3-4 ινδικά χοιρίδια την εβδομάδα και έτσι μπόρεσε να τελειοποιήσει τα χειρουργικά εργαλεία του που εκτίθενται σήμερα στις Βερσαλλίες.
Το πρωτότυπο εργαλείο που έφτιαξε είναι η εύκαμπτη μύλη που καταλήγει σε νυστέρι. 



Στις 18 Νοεμβρίου 1686, στις 7:00 το πρωί, ο Βασιλιάς χειρουργείται από τον  Felix λάγοντας: "Ο θεός με άφησε στα χέρια σου"
Ο Λουδοβίκος με ένα μαξιλάρι κάτω από την κοιλιά του είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι του με τον πισινό του προς το παράθυρο ενώ  δύο φαρμακοποιοί κρατούσαν τα πόδια του ανοικτά.


Ο Felix. αφού άνοιξε αρχικά λίγο την οπή του συριγγίου στο δέρμα, πέρασε  την μύλη του με το  κυρτό νυστέρι μέσα στο συρίγγιο  μέχρις ότου  η άκρη της μύλης  να βγει από το ορθό, οπότε με μία γρήγορη κίνηση άνοιξε με το νυστέρι όλο το μήκος του συριγγίου. Με ψαλίδι έκοψε επίσης όλα τα κοκκιώματα που είχαν σχηματιστεί  από το συρίγγιο.
Στο τέλος τοποθέτησε κομπρέσα με λάδι και κρόκο αυγού στον πρωκτό και στο τραύμα.
Η εγχείρηση κράτησε 3 ώρες χωρίς βέβαια αναισθησία και ο Λουδοβίκος την υπέμεινε με αξιοσημείωτη υπομονή.


Ήταν παρόντες η Madame de Maintenon (1635-1719),ερωμένη του Λουδοβίκου την  οποία παντρεύτηκε αργότερα κρυφά), ο Δελφίνος (1661-1711) , ο πνευματικός του François d'Aix , ο γιατρός του ο Henri Louis D' Αquin και ο François-Michel Le Tellier, Μαρκήσιος ντε Louvois (1641-1691), Υπουργός Επικρατείας.
Μετά ένα μήνα ο Λουδοβίκος μπορούσε  να καθίσει στο κρεβάτι του, στις 11 Ιανουαρίου 1687, 54 μέρες μετά την εγχείρηση μπορούσε να περπατήσει κανονικά  και μετά 3 μήνες να ιππεύσει το άλογο του.
Ο  Felix αμείβεται για την εγχείρηση πλουσιοπάροχα με  50 000 ECU (περίπου 6.000.000 ευρώ σήμερα),  με  γη  ίδιας αξίας στο Moulineaux, αλλά και με τίτλο Charles-François Félix de Tassy.
Ο Felix  από το στρές  που απέκτησε μετά από το χειρουργείο του βασιλιά δεν ξαναέπιασε έκτοτε στα χέρια του νυστέρι γιατί αυτά έτρεμαν! Επίσης πλουσιοπάροχα ανταμείβονται και  οι άλλοι γιατροί.
Έτσι, το συρίγγιο γίνεται της μόδας στην αυλή!
Άρχισαν να τρέχουν στους χειρουργούς για απλές αιμορροΐδες και μερικοί έβαζαν και επιδέσμους στους πισινούς τους, σαν του Βασιλιά που ονομάζονταν  le royale υποκρινόμενοι  ότι έχουν και εκείνοι χειρουργηθεί !
Η τόλμη του Felix να χειρουργήσει με επιτυχία τον Λουδοβίκο προκάλεσε πλέον τον σεβασμό του κόσμου για τους χειρουργούς.
Ήδη ο  Felix, που παρέμεινε ως χειρουργός του Λουδοβίκου μέχρι τον θάνατο του, του  είχε ζητήσει να διαχωριστεί η Χειρουργική από τους κουρείς.
Στις 18 Δεκεμβρίου 1731, ο  Louis XV ίδρυσε την Βασιλική Ακαδημία της Χειρουργικής, τώρα πλέον Εθνική Ακαδημία της Χειρουργικής.
  Εκεί βρίσκεται και  το πορτρέτο του Charles-François Felix με τη λεζάντα: πρώτος χειρουργός Λουδοβίκου XIV.
Το ενδιαφέρον από αυτή την ιστορία είναι ότι εκτός από την διάνοιξη του συριγγίου σε όλο του μήκος, που και σήμερα αποτελεί μέθοδο θεραπείας, είχε λησμονηθεί η μέθοδος περιβροχισμού του Ιπποκράτη, που εφαρμοζόταν και στην Αρχαία Αίγυπτο. Περνούσαν δηλαδή ένα σκληρό ράμμα από το συρίγγιο και το έδεναν σφικτά εξωτερικά, ενώ  κατά διαστήματα έσφιγγαν το ράμμα ξανά,
Έτσι το ράμμα έκοβε τους ιστούς εντός του βρόγχου σιγά σιγά μέχρι να φτάσει στο δέρμα. Η μέθοδος αυτή γίνεται σήμερα με ένα ελαστικό ράμμα seton.
Στους παρακάτω πίνακες ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ σε διάφορες ηλικίες






7 σχόλια:

  1. Πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Μου θύμισε το εξαιρετικό βιβλίο του Ισίδωρου Ζουργού "Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο" με θέμα τις περιπέτειες ενός γιατρού τον 17ο αιώνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν το έχω διαβάσει, αλλά νομίζω ότι το διάβαζε η γυναίκα μου οπότε πρέπει να το έχουμε.
      Σε πρώτη ευκαιρία θα το διαβάσω.

      Διαγραφή
  2. Μου θύμισε το δικό μου τριχοφωλεϊκό συρίγγιο την κύστη του κόκκυγος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα όλα τα άρθρα σας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τα καλά λόγια από ένα άνθρωπο που ασχολείται με το γράψιμο έχουν διπλή αξία.
      Ευχαριστώ πολύ !

      Διαγραφή
  4. Μήπως είναι "περιβροχισμός" και"βρόχος", χωρίς γ; Οι βρόγχοι βρίσκονται... αλλού!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχεις απόλυτα δίκιο και το διόρθωσα.
      Δεν μπορώ να θυμηθώ από ποιό βιβλίο το πήρα γιατί δυστυχώς ο όρος περιβρογχισμός είναι διαδεδομένος αρκετά στην ιατρική.
      Γουγκλιζοντας την λέξη βρίσκεις 145 αποτελέσματα ιατρικής προέλευσης και σε επίσημα έγγραφα.
      Ένα ενδιαφέρον άρθρο γισ την διαφορά μεταξύ βρόγχου και βρόχου υπάρχει εδώ.

      Διαγραφή