Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΟΔΗΣΣΟΣ

Σήμερα σκέφτηκα να συνδυάσω δύο θέματα που αυτές τις μέρες βρίσκονται ψηλά στην επικαιρότητα.

Το ένα έχει σχέση με την Ελληνική Επανάσταση και είναι η Φιλική Εταιρεία  και το άλλο με την Ουκρανία γιατί σε αυτήν γεννήθηκε η ΦΕ  σε μία από τις ωραιότερες πόλεις της, την Οδησσό.

Σε αυτήν είχα την τύχη να βρεθώ τον Γενάρη του 2006 και να επισκεφτώ έτσι το μουσείο της ΦΕ που υπάρχει εκεί.

Το Μουσείο στεγάζεται στο σπίτι του Έλληνα επιχειρηματία και εθνικού ευεργέτη Γρηγορίου Γρ. Μαρασλή (1831 – 1907), δημάρχου της πόλης της Οδησσού για δεκαέξι χρόνια, από το 1878 ως το 1895. Εδώ είχαν βρει το πρώτο τους καταφύγιο και συνεδρίαζαν οι Φιλικοί της Οδησσού.

Το σπίτι αυτό, που ανήκε στον πατέρα του Γρηγορίου Μαρασλή, ανακαινίστηκε με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού – Παράρτημα Οδησσού και μετατράπηκε από το 1994, μαζί με τα γειτονικά του οικήματα, σε Μουσείο της Φιλικής Εταιρείας, το οποίο είχε ιδρυθεί το 1979 από το Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο της Οδησσού.

Οι φωτογραφίες από το λεύκωμα του Μουσείου και από αυτές που έχω τραβήξει εγώ, είναι ένα πολύ μικρό μέρος από τα εκθέματα του.

Το παραπάνω έγγραφο είναι συνταγμένο με τον κρυπτογραφικό κώδικα της ΦΕ, σχετικό  με την κατήχηση των Φιλικών. 

Η Οδησσός ήταν μια πόλις στην οποία το ελληνικό στοιχείο είχε έντονη παρουσία, ασχολούμενο κυρίως με το εμπόριο, υπήρχε δε επίσης και ελληνική εμπορική σχολή.

Γενικότερα όμως σε όλη την πόλη έχεις την αίσθηση ότι οι Έλληνες έχουν αφήσει το στίγμα τους σε αυτήν, για την οποία ο Εμπειρίκος είχε γράψει:

Καημένη Οντέσα, και καημένη, κατακαημένη Ρωσία, εσύ η πλατυτέρα όχι των ουρανών, μα σίγουρα όλων των χωρών.

Στην Οδησσό μείναμε σε ένα από τα  παλιότερα (1826-1828) και ωραιότερα ξενοδοχεία της πόλης σε ρυθμό της πρώιμης Ιταλικής Αναγέννησης,  το "Λοντόνσκαγια" στο κεντρικό βουλεβάρτο Primorsky. Για μεγάλο διάστημα τον 19ο αιώνα ιδιοκτήτης του ήταν ο Χιώτης επιχειρηματίας Στέφανος Ράλλης.

Στο ξενοδοχείο έχουν μείνει στο παρελθόν  και άλλες προσωπικότητες εξ ίσου σημαντικές με μας (!), όπως πχ ο Τσέχωφ, ο Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον, ο Αραγκόν, ο Κοέλιο αλλά και ο Πούτιν.

Πάντως την δική μας φωτογραφία δεν την ανήρτησαν στον σχετικό πίνακα!

Ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα στην Οδησσό είναι οι σκάλες Ποτέμκιν, με τα 192 σκαλιά που ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν της εξέγερσης του θωρηκτού Ποτέμκιν στο λιμάνι της Οδησσού. Η ονομασία έχει ουσιαστικά παραμείνει παρά την επαναφορά του ονόματος που είχαν πριν το σοβιετικό καθεστώς, ως Πριμόρσκι.

Έχουν μείνει στην ιστορία του κινηματογράφου από την σκηνή από την ταινία του  Αϊζενστάιν με το καροτσάκι του μωρού που κατρακυλάει σε αυτές ,σκηνή που αντέγραψε ο Ντέ Πάλμα στους Αδιάφθορους.

Οι σκάλες οδηγούν στο λιμάνι η θάλασσα του οποίου ήταν παγωμένη!

Κοντά στις σκάλες είναι και το μνημείο των ναυτών του Ποτέμκιν.

Το Δημαρχείο της πόλης (1828-34) είναι νεοκλασσικού ρυθμού και έχει στα πλάγια αγάλματα της Δήμητρας και του Ερμή ενώ στο κέντρο της πρόσοψης του έχει ένα ρολόι που κάθε μισή ώρα παίζει τον σκοπό "Οδησσός η πόλη μου" από μια οπερέτα ενός σοβιετικού συνθέτη.

Στην πλατεία μπροστά στο Δημαρχείο υπάρχει το άγαλμα του Πούσκιν που έμεινε 13 μήνες στην πόλη.

Σε αρχαιοελληνικό αρχιτεκτονικό σχέδιο είναι και το Αρχαιολογικό Μουσείο διακοσμημένο εξωτερικά με το άγαλμα του Λαοκόωντα.

Στολίδι της πόλης είναι το Θέατρο  που στεγάζει την Όπερα και το Μπαλέτο σε νεο-μπαρόκ στύλ (1887) που είναι και το παλαιότερο θέατρο της πόλης, γιατί το αρχικό κτίστηκε το 1810 αλλά κάηκε το 1873 κα ξανακτίστηκε.

Η ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδος  ιδρύθηκε  το 1795 και κτίστηκε με σχέδια ιταλού αρχιτέκτονα.
Σε αυτήν όταν την επισκεφτήκαμε γινόταν η λειτουργία.
Σε ένα δίσκο είδαμε με την γυναίκα μου κάτι ψωμάκια μέσα σε χαρτί οπότε υποθέσαμε ότι εκεί βάζουν τα πρόσφορα μέσα σε χαρτί για να μην τα λερώνουν τα διάφορα χέρια, οπότε υπό τα κατάπληκτα βλέμματα των πιστών πήραμε και φάγαμε από ένα!
Εκ των υστέρων διαπιστώσαμε ότι στα χαρτάκια έγραφαν τις επιθυμίες τους προς εκπλήρωση!

Η πόλη έχει ζωή, παντού στο κέντρο της βλέπεις καλοδιατηρημένα κτήρια και στην χαρακτηριστική κολώνα μα τις χιλιομετρικές αποστάσεις διαπιστώνεις την απόσταση που βρίσκεσαι από διάφορα μέρη!

Περπατώντας στον κεντρικό εμπορικό πεζόδρομο της πόλης φτάνεις στο Πάρκο της πόλης όπου σε περιμένει να ξεκουραστείς  ένα παγκάκι δίπλα στον Utesov που ήταν  ένας διάσημος σοβιετικός τραγουδιστής της τζαζ και κωμικός ηθοποιός και ήταν ο πρώτος ποπ τραγουδιστής που τιμήθηκε με τον τίτλο του Καλλιτέχνη του Λαού στην  Σοβιετική Ένωση το 1965.

Το όμορφο αυτό πάρκο ακόμα και τον χειμώνα έχει ζωή και λαϊκοί ζωγράφοι εκθέτου τα έργα τους  ενώ  διάφοροι  μικροπωλητές πωλούν αναμνηστικά είδη.

Στον δρόμο επίσης συναντάμε και τα μεγάλα mall της πόλης που βέβαια το πρώτο ονομάζεται Ευρώπη και διαθέτει σαν διακόσμηση μέσα, μια Ακρόπολη που την διαπερνά ένας κορμός δέντρου! ενώ δίπλα υπάρχει και ο πύργος του Άιφελ!

Λίγο πιο πάνω είναι και ένα άλλο τεράστιο mall που βρίσκεται στην  πλατεία Grecheskaya, δηλαδή των Ελλήνων και γι΄αυτό και ονομάστηκε Αθηνά κάτω από το άγαλμα της οποίας ποζάρουν καμαρωτές η κ. Αθεόφοβου με μια από τις δύο κουμπάρες  που είμαστε μαζί στο ταξίδι.

Στην Οδησσό τέλος δημιουργήθηκε και ένα από τα in-joke της παρέας μου, που προκαλεί πάντα θυμηδία όταν ακούγεται η φράση :Πάρτε το !

Στο ταξίδι, εκτός των άλλων είμαστε 3 ζευγάρια παλιοί φίλοι και κουμπάροι μεταξύ μας.

Μας έχουν πάει σε ένα νυκτερινό κέντρο από αυτά που έχουν φολκλορικά τραγούδια και χορούς για τους τουρίστες.

Έχουν σερβίρει αρχικά ένα υποτυπώδες πιάτο με κάτι ορεκτικά, μετά ένα άλλο με κάτι πάλι υποτυπώδες και εκεί που περιμένουμε να έρθει το ουσιαστικό φαγητό έρχεται η σερβιτόρα και μας ρωτάει τι παγωτό θέλουμε κρέμα ή σοκολάτα!

Καταλαβαίνουμε όλοι πως ότι φάγαμε -φάγαμε και μένουμε με την ελπίδα πως ίσως να  χορτάσουμε με το παγωτό.

Προς μεγάλη μας όμως έκπληξη αντί για παγωτό έρχεται μια σαλάτα με αγγουροντομάτα!

Πλήρης αγανακτήσεως η κ. Αθεόφοβου που είχε γλυκαθεί στην ιδέα του παγωτού άρχισε να λέει στα ελληνικά στην ουκρανή: Πάρτε το, πάρτε το, τι είναι αυτό!

Όπως είναι ευνόητο η ουκρανή  δεν κατάλαβε  τίποτα και έφυγε και η αγανακτισμένη και ταυτόχρονα πεινασμένη  κ. Αθεόφοβου άρχισε να τσιμπάει την σαλάτα, περιμένοντας το παγωτό,  μέχρι που καθάρισε όλο το πιάτο που προηγουμένως φώναζε να το πάρουν!

Φαίνεται πως κάποιοι είχαν διαμαρτυρηθεί για το φαγητό και μη έχοντας όμως κάτι άλλο να σερβίρουν, έφεραν σαλάτες και βέβαια τελικά δεν έφεραν το παγωτό!

Ο Ζouri έχει γράψει μερικά ενδιαφέροντα ποστ για την Οδησσό όπου μπορείτε να δείτε και φωτογραφίες της όταν δεν είναι χιονισμένη

Одесса αγαπημένη μου!!!

Odessa Mama ( Одесса Мама )

το κτίριο της Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό.

Ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδος στην Οδησσό.

και το διήγημα

Меня зовут Иван.

Τα προηγούμενα ποστ μου που αναφέρονται στην 25η Μαρτίου υπάρχουν στην ανάρτηση:

ΕΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ, Ο ΠΑΛΑΙΩΝ, Ο ΠΑΤΡΩΝ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ