Θ΄ ΤΟ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟ ΓΚΝΤΑΝΣΚ

 Το Γκντάνσκ στα πολωνικά ή Ντάντσιχ στα Γερμανικά, είναι το σημαντικότερο λιμάνι της χώρας όχι μόνο σήμερα αλλά από την μεσαιωνική εποχή που ήταν σημαντικό μέλος της Χανσεατικής Ένωσης.
Στον χάρτη φαίνονται οι κύριες εμπορικές αρτηρίες της Ένωσης που τον 15ο αιώνα είχε καταφέρει να ιδρύσει παροικίες εμπόρων σε όλες τις πολιτείες της Βόρειας θάλασσας και της Βαλτικής. 

Το 1919  με την Συνθήκη των Βερσαλλιών δόθηκε στην Πολωνία ο "Πολωνικός διάδρομος" για να αποκτήσει διέξοδο προς την θάλασσα, ενώ το Ντάνσιχ λόγω του ότι οι Γερμανοί ήσαν η πλειοψηφία στην πόλη, ανακηρύχτηκε ελεύθερη πόλη υπό την προστασία της Κοινωνίας των Εθνών με δική του κυβέρνηση και σύνταγμα.

Το 1933 το ναζιστικό κόμμα του Ντάνσιχ απέκτησε το 50% στο κοινοβούλιο και έτσι η γερμανική κυβέρνηση ζήτησε επίσημα την επιστροφή της πόλης στην Γερμανία μαζί με ένα διάδρομο που θα ένωνε τα δύο τμήματα της Γερμανίας διαμέσου του Πολωνικού διαδρόμου.

Η επίθεση τελικά για την κατάληψη της  Πολωνίας από τον Χίτλερ ξεκίνησε από το Ντάνσιχ και αυτό με την κατάκτηση της χώρας ενσωματώθηκε στην Γερμανία.

Η απελευθέρωση της Πολωνίας  το 1945 από τους Σοβιετικούς, αλλά και οι συμμαχικές αεροπορικές επιδρομές προκάλεσαν σημαντικές καταστροφές σχεδόν στο 90% της πόλης η οποία ανοικοδομήθηκε την δεκαετία 50 και 60 ως μια πόλη χωρίς το στίγμα των  Γερμανών που είχαν ζήσει εκεί , δηλαδή αγνοώντας, σαφώς για πολιτικούς λόγους πολλά από τα γερμανικά προπολεμικά στοιχεία στις οικοδομές που θεωρήθηκαν ως "πρωσικός βαρβαρισμός"  ενώ αντίθετα δόθηκε  έμφαση στις  φλαμανδικές-Ολλανδικές, Ιταλικές και Γαλλικές  αρχιτεκτονικές επιρροές.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αποκατάσταση των διπλανών  κτηρίων του σπιτιού με τα 4 αγάλματα στην κορυφή (Κλεοπάτρα, Οιδίπους, Αχιλλέας  και Αντιγόνη) ,του Χρυσού σπιτιού (1618)

Οι φωτογραφίες είναι απ΄αριστερά προς τα δεξιά, πριν τον πόλεμο, σήμερα και μετά τον πόλεμο.

Ο γερμανικός πληθυσμός της πόλης, όσος επέζησε, στάλθηκε στην Γερμανία και στο  Γκντάνσκ εγκαταστάθηκαν  Πολωνοί πολίτες, αρκετοί μάλιστα από τα ανατολικά εδάφη της προπολεμικής Πολωνίας που κατείχαν πλέον οι Ρώσοι.

To Γκντάνσκ διαθέτει σημαντικά ναυπηγεία και από αυτά ξεκίνησε η "Αλληλεγγύη" (Solidarity) το 1980 με τον Λεχ Βαλέσα τον μετέπειτα και πρόεδρο της χώρας. Ήταν  το πρώτο μη ελεγχόμενο από το κομμουνιστικό κόμμα συνδικάτο, που ήδη από το 1981 είχε ως μέλη του πάνω από 10 εκ εργάτες που αποτελούσαν  το 1/3  του εργατικού δυναμικού της χώρας.

Είχαν προηγηθεί τον Δεκέμβριο 1970 αντικυβερνητικές διαδηλώσεις με αρκετούς νεκρούς από πυρά της αστυνομίας και του στρατού.

Ο Μοτλάβα ποταμός, που βρέχει την πολή,ήταν στο παρελθόν γεμάτος στις αποβάθρες του από ιστιοφόρα με εμπορεύματα. Ο ψηλός μεσαιωνικός γερανός Żuraw για  την εκφόρτωση των εμπορευμάτων έχει τροχό που τον γύριζαν 12 άτομα .

Στην απέναντι όχθη υπάρχει η Όπερα της πόλης.

Στις όχθες του ποταμού υπάρχουν πύλες που οδηγούν σε αυτήν.

Στο κέντρο της πανοραμικής φωτογραφίας, που φαίνεται το Γκντάνσκ από την απέναντι όχθη του Μοτλάβα, φαίνεται στο κέντρο η πύλη της Αγίας Μαρίας ενώ δεξιά ο μεσαιωνικός γερανός

Περνώντας την πύλη της Αγία Μαρίας με τον θυρεό του Γκντάνσκ βρισκόμαστε στον πιο όμορφο και γραφικό δρόμο της πόλης που ονομάζεται Mariacka, δηλαδή της Μαρίας, από την ομώνυμη εκκλησία του 15ου αιώνα που βρίσκεται στην άλλη άκρη του.

Ο δρόμος ουσιαστικά ανακατασκευάστηκε μετά τον πόλεμο από φωτογραφίες και παλιές εικονογραφήσεις όπως και η  εκκλησία της Αγίας Μαρίας ή  Βασιλική της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.  

Είναι   η μεγαλύτερη εκκλησία στον κόσμο που είναι χτισμένη με τούβλα και έχει 105 μήκος και 66μ.πλάτος στον κυρίως ναό (nave), μπορεί δε να δεχτεί 25.000 άτομα, είναι δε διακοσμημένη με γοτθικά, αναγεννησιακά και μπαρόκ έργα, μεταξύ των οποίων  του 14ου αιώνα είναι  η Δευτέρα Παρουσία και το 14μ Αστρονομικό Ρολόι με τον Αδάμ και την Ευα στην κορυφή, που ίσως παραμένει το μεγαλύτερο στον κόσμο φτιαγμένο από ξύλο.

Έξω από την εκκλησία υπάρχει το Βασιλικό Παρεκκλήσι, φτιαγμένο το 1681 για την μειονότητα των καθολικών, μιας και η εκκλησία της Αγίας Μαρίας ήταν λουθηριανή.

Μπροστά του βρίσκεται ένα σύγχρονο έργο του 2009,  η πηγή  Czterech Kwartałów, με 4 λιοντάρια σε φυσικό μέγεθος. Τα λιοντάρια είναι το παλιό σύμβολο και οι προστάτες της πόλης. 

To Μεγάλο Οπλοστάσιο βρίσκεται στο τέλος της Μακράς Οδού στα τείχη της μεσαιωνικής πόλης. Κτίστηκε τον 16ο αιώνα σε αναγεννησιακό ρυθμό με τούβλα που ξεφόρτωναν στο λιμάνι τα καράβια έχοντας τα χρησιμοποιήσει σαν έρμα .

Είχε καταστραφεί στον πόλεμο και προσέξτε την φιλοπαίγμονα διάθεση του καλλιτέχνη  στον  αριστερό λέοντα με την μεγαλοπρεπή στύση !

H Χρυσή Πύλη αποτελεί το ένα τέρμα της Μακράς οδού ή Βασιλικής Οδού ενώ το άλλο φτάνει στην Μακρά Αγορά η οποία καταλήγει στον Μοτλάβα που βρίσκεται η Πράσινη Πύλη.

Κτίστηκε τον 16ο αιώνα, καταστράφηκε στον πόλεμο και ξανακτίστηκε το 1957.

Τα 4 αγάλματα στην κορυφή είναι η Ομόνοια, η Δικαιοσύνη, η Ευσέβεια  και η Σύνεση η δε λατινική επιγραφή Concordia res publicæ parvæ crescunt - discordia magnæ concidunt, σημαίνει " Με Ομόνοια οι μικρές δημοκρατίες αναπτύσσονται ενώ με την διχόνοια οι μεγάλες πέφτουν"

Από την άλλη όψη υπάρχουν τα αγάλματα της Ειρήνης, της Ελευθερίας, του Πλούτου και της Φήμης.

Πίσω από την Χρυσή Πύλη υπάρχει το Μουσείου του Κεχριμπαριού που στεγάζεται στα κτήρια του 15ου και 16ου αιώνα  των φυλακών και των βασανιστηρίων.

Κατηφορίζοντας την Μακρά Οδό και εκεί που ενώνεται με  την Μακρά Αγορά, βρίσκεται και το παλιό Δημαρχείο της πόλης σε γοτθικό-αναγεννησιακό ρυθμό, που από το 1300 έχει καταστραφεί και αναστηλωθεί αρκετές φορές με τελευταία αυτή που ξεκίνησε το 1946.

Ο πύργος του μαζί με τον πύργο της Εκκλησίας της Αγίας Μαρίας είναι αυτοί που δίνουν το στίγμα στην πόλη.

Το αρχικό Carillon του 1561 με τις 14 καμπάνες, που καταστράφηκε με τους βομβαρδισμούς το 1945, αντικαταστάθηκε το 2000 με ένα νέο με 37.

Το Carillon είναι στην ουσία ένα μουσικό όργανο με καμπάνες που παίζουν ένα σκοπό. Η μελωδία που παίζουν ακούγεται εδώ 

(Carillon at the City Hall in Gdansk) 

Στην Μακρά Αγορά δεσπόζει η πηγή του Ποσειδώνα του 1617, όπως φαίνεται και στην  πανοραμική φωτογραφία που έχει παρθεί από το Δημαρχείο.

Πίσω από την πηγή είναι το  Artus Court κτήριο του 14ου αιώνα που αποτελούσε το μέρος που συναντιόντουσαν 7 αδελφότητες εμπόρων και η καλή κοινωνία της πόλης.

Το κτήριο  ήταν καλυμμένο όταν είμαστε εκεί και γι΄ αυτό τον λόγο έβαλα φωτογραφία του από την Wikipedia.

Στην αριστερή  μεριά της Μεγάλης Αγοράς, όπως φαίνεται στην φωτογραφία, εκτός από το Artus Court είναι και το Χρυσό σπίτι ,που αναφέρθηκε παραπάνω, αλλά και το σπίτι του 1569 που ονομάζεται Κάστρο των Λιονταριών από τα λιοντάρια που έχει  στην είσοδο του.

Στο τέλος της Μεγάλης Αγοράς προς τον Μοτλάβα υπάρχει το αριστουργηματικό παλάτι Πράσινη Πύλη κτισμένο το 1568-71 για να είναι η κατοικία των Πολωνών Μοναρχών.  Φτιαγμένο από Ολλανδό αρχιτέκτονα, σαφώς εμπνευσμένο από το Δημαρχείο της Αμβέρσας, που ανήκει στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO, είναι σήμερα το Εθνικό Μουσείο του Γκτάνσκ. (Η πρώτη φωτογραφία από την Μεγάλη Αγορά και η δεύτερη από την γέφυρα του Μοτλάβα)

Τέλος αξιοσημείωτη είναι και αυτή εργατική πολυκατοικία που κτίστηκε επί κομμουνιστικού καθεστώτος. 'Έχει μήκος  2 χιλιόμετρα και διαθέτει 1400 διαμερίσματα ! 

ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ

Α΄ ΠΟΛΩΝΙΑ-ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΜΙΑ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΗ ΧΩΡΑ

Β΄ΚΑΖΙΜΙΕΡΖ-ΛΟΥΜΠΛΙΝ-ΣΑΝΤΟΜΙΕΡΖ -3 ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΕΣ ΠΌΛΕΙΣ.

Γ΄ Η ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΚΡΑΚΟΒΙΑ (α΄μέρος)

Δ΄ ΚΡΑΚΟΒΙΑ (συνέχεια) και O ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΛΑΤΩΡΥΧΕΙΟΥ ΤΗΣ ΒΙΕΛΙΤΣΑ

Ε΄ Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΓΚΕΤΟ ΤΗΣ ΚΡΑΚΟΒΙΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΟΨΥΧΙΑ ΤΟΥ ΣΙΝΤΛΕΡ

ΣΤ΄ ΑΟΥΣΒΙΤΣ-ΜΠΙΡΚΕΝΑΟΥ- Η ΑΠΟΚΟΡΎΦΩΣΗ ΤΗΣ ΦΡΙΚΗΣ

Ζ΄ ΒΡΟΣΛΑΒ, ΤΟ ΚΟΣΜΗΜΑ ΤΗΣ ΣΙΛΕΣΙΑΣ

Η΄ ΠΟΖΝΑΝ και ΤΟΡΟΥΝ ΔΥΟ ΟΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ

Ι΄ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΓΚΝΤΙΝΙΑ, ΤΟ ΘΕΡΕΤΡΟ ΣΟΠΟΤ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ ΜΑΛΜΠΟΡΚ

ΙΑ΄ Η ΗΡΩΙΚΗ ΒΑΡΣΟΒΙΑ (τελευταίο)