ΤΟ ΖΩΟΠΡΑΞΙΣΚΟΠΙΟ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Το περίεργο αυτό μηχάνημα στην φωτογραφία είναι το Ζωοπραξισκόπιο (Zoopraxiscope) ένα από τα 71 που έχουν διατηρηθεί μέχρι τις μέρες μας.

Με αυτή την συσκευή που εφευρέθηκε το 1879 από τον Βρετανό φωτογράφο  Edward Muybridge (1830-1904) έγινε η πρώτη προσπάθεια να αποκτήσει κίνηση η φωτογραφία.

Αποτελείται από δύο κύρια μέρη, την ξύλινη συσκευή προβολής που έμοιαζε με φανάρι που περιέχει φακό, λάμπα, ρυθμιζόμενο κλείστρο, μηχανισμό περιστροφής  και τους γυάλινους δίσκους πάνω στους οποίους υπήρχαν κυκλικά διαδοχικές φωτογραφίες, ώστε όταν  οι γυάλινοι αυτοί δίσκοι περιστρέφονταν με μεγάλη ταχύτητα πάνω στη βάση του μηχανήματος ,η παράσταση αποκτούσε δράση και ρυθμό.

Αρχικά ο  Μάιμπριτζ χρησιμοποίησε το Ζωοπραξισκόπιο για να παρατηρήσει καλύτερα την κίνηση των ζώων, θέλοντας μάλιστα να αποδείξει, ότι καθώς το άλογο τρέχει υπάρχουν στιγμές που και τα τέσσερα πόδια του βρίσκονται στον αέρα, όπως μπορεί να δει κανείς και στην σειρά από τις ιστορικές πλέον αυτές φωτογραφίες.

Εκείνη την εποχή υπήρχε έντονη διαμάχη για αυτό το θέμα και ο πρώην  κυβερνήτης της Καλιφορνίας και ιδιοκτήτης αλόγων κούρσας,  τον είχε προσλάβει για αυτό τον σκοπό.

Μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση της λειτουργίας του Ζωοπραξισκόπιου υπάρχει στο παρακάτω σύντομο βίντεο.

Muybridge's Zoopraxiscope: Setting Time In Motion from Chocolate Films on Vimeo.

Το 1874 ο Muybridge σε ηλικία 44 ετών, δολοφόνησε εν ψυχρώ τον Major Harry Larkyns που τον υποψιαζόταν σαν εραστή της 23χρονης γυναίκας του. Η βασική γραμμή της υπεράσπισης του ήταν ότι μετά από ένα ατύχημα στο οποίο είχε τραυματιστεί στο κεφάλι είχε αλλάξει η προσωπικότητα του. Παρά τις αντίθετες οδηγίες του δικαστή, το δικαστήριο τον αθώωσε χαρακτηρίζοντας την πράξη του ως "ως δικαιολογημένη ανθρωποκτονία" 

Με λιμπρέτο βασισμένο σε αυτή την δίκη είναι η όπερα The Photographer, που έχει συνθέσει ο Philip Glass.

Το 1880 το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας χρηματοδότησε την έρευνα του Muybridge για την κίνηση ανθρώπων και ζώων, με την χρήση διαδοχικών φωτογραφικών μηχανών σε στούντιο .

Χρησιμοποίησε γυμνά μοντέλα σε διάφορες δράσεις, φωτογράφισε την κίνηση ζώων  από τον ζωολογικό κήπο της Πενσυλβάνιας, αθλητικές εκδηλώσεις κτλ με αποτέλεσμα μεταξύ 1883 και1886 να έχει τραβήξει πάνω από 100000 φωτογραφίες.

Ένα μικρό δείγμα της δουλειάς του υπάρχει στο παρακάτω βίντεο.

Το 1887 δημοσιεύτηκαν  3 βιβλία του με 20.000 φωτογραφίες του  και μέχρι σήμερα θεωρούνται ότι έχουν συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της Εμβιομηχανικής και στην μηχανική των αθλητών.

Μετά το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας ο Muybridge ταξίδεψε σε πολλά μέρη και έδινε διαλέξεις  μαζί με προβολές της δουλειάς του.

Το 1893 στο Σικάγο στην  World's Columbian Exposition παρουσίασε  μια σειρά διαλέξεων με θέμα  "Science of Animal Locomotion" στο  Zoopraxographical Hall που είχε στηθεί ειδικά για αυτόν τον σκοπό. Η προβολές αυτές με εισιτήριο με το Ζωοπραξισκόπιο θεωρούνται ως η αρχή του εμπορικού κινηματογράφου.

Το 1894 ο Muybridge επέστρεψε στην Βρετανία όπου και πέθανε το 1904.

Τα βιβλία του Animals in Motion (1899) και The Human Figure in Motion (1901),  παραμένουν σε κυκλοφορία ακόμα και 100 χρόνια μετά τον θάνατο του.

Μπορεί σήμερα η φωτογραφία να είναι κάτι σύνηθες και συχνό εκείνη όμως την εποχή ήταν κάτι το πρωτοποριακό, νέο και βέβαια ακριβό.

Ο κόσμος πλήρωνε για να δει φωτογραφίες και για τον λόγο αυτό διάφορες συσκευές προβολής τους, όπως πχ το  Kaiserpanorama  είχαν διαδοθεί παντού. Καθισμένος σε μια θέση ο θεατής έβλεπε στερεοσκοπικά ένα αριθμό από κυκλικά κινούμενες διαφάνειες.

 Από το 1890 που  πατενταρίστηκε, μέχρι  το 1910 είχαν τοποθετηθεί στην Ευρώπη πάνω από 250 μηχανήματα και τα κεντρικά αρχεία της επιχείρησης είχαν πάνω από 100000 διαφάνειες.   

 Μετά  την 28 Δεκεμβρίου 1895, που είναι η επίσημη μέρα των γενεθλίων  του κινηματογράφου με την προβολή των αδελφών Λυμιέρ στο Παρίσι, αυτός άρχισε πλέον να μπαίνει σιγά σιγά στην ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων  σε όλο τον κόσμο.

 Όμως η επίδραση του έργου  του Muybridge έφτασε μέχρι τους   μεταϊμπρεσιονιστές . Αυτοί ήσαν ένα ρεύμα που δημιουργήθηκε μετά τους ιμπρεσιονιστές στα τέλη του 19ου αιώνα και ενώ αυτοί εξακολουθούν να διατηρούν τις τεχνικές του Ιμπρεσιονισμού, ωστόσο επιδιώκουν να προσδώσουν μεγαλύτερο συναισθηματισμό στα έργα τους και να μην  αποτυπώνουν μόνο την άμεση εντύπωση (impression) που προκαλεί ένα αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα.

Σε αυτούς συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων ο Πώλ Σεζάν, ο Πωλ Γκογκέν, ο Ζώρζ Σερά, ο Βαν Γκογκ και ο Marcel Duchamp.

Για τον τελευταίο  έχω γράψει στο παρελθόν το ποστ Η ΣΤΕΦΑΝΗ,Ο DUCHAMP ΚΑΙ ΤΟ ΜΠΑΝΙΣΤΗΡΙ

Οι φωτογραφίες της γυμνής γυναίκας που κατεβαίνει την σκάλα του Muybridge , τον οδήγησαν το 1912 στον περίφημο πίνακα του Γυμνή κατεβαίνοντας μια σκάλα Νο2

Στην φωτογραφία ο πίνακας και δίπλα του η φωτογραφική του εξήγηση,  που βασίζεται στην μελέτη της κίνησης από τον Muybridge.