ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΑΘΕΜΑ ΣΤΟΝ ΒΕΝΙΖΕΛΟ KAI ΟΙ ΛΑΘΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟ

                                                Η μόνη γνήσια φωτογραφία από το ανάθεμα.

Στην ιστορία της Ελλάδας υπάρχουν πολλές επέτειοι που αφορούν στιγμές έξαρσης και ομοψυχίας της χώρας, αλλά και αρκετές που αποτελούν θλιβερές στιγμές διχασμού και αλλοφροσύνης.

Μια από αυτές, δυστυχώς ξεχασμένη από τους περισσότερους, είναι και η χθεσινή 100 επέτειος από την ημέρα του αναθέματος στον Βενιζέλο.

Σχετικά με την θλιβερή αυτή ημέρα έχω γράψει πριν 5 χρόνια σχετικό άρθρο με τίτλο Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ το οποίο πιστεύω ότι αξίζει να το διαβάσει κανείς για να δει σε τι ακραίες και ντροπιαστικές καταστάσεις μπορεί να οδηγηθεί ο λαός από ανάξιες ηγεσίες.

Την επέτειο μου την θύμισε το κείμενο του ομότιμου καθηγητού της Νομικής Σχολής Ι. Μ. Κονιδάρη στοΒΗΜΑ με τίτλο  100 χρόνια από το «ανάθεμα» του Βενιζέλου στο οποίο γράφει τις επιπτώσεις που είχε αυτό στην Εκκλησία.

Στο κείμενο που είχα γράψει, έχουν εμφιλοχωρήσει μια λάθος πληροφορία για το τι έγιναν οι λίθοι του αναθέματος και μια επίσης. λανθασμένη φωτογραφία από αυτές που κυκλοφορούν ευρέως στο ιντερνέτ ως φωτογραφίες από το ανάθεμα.

Ο ιστορικός τ. καθηγητής του Πανεπιστημίου  Αθηνών Γιώργος Θ. Μαυροκορδάτος έγραψε σχετικά στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ το άρθρο Το ανάθεμα και οι 280 λίθοι.

Σε αυτό γράφει :ότι, στον χώρο που ονομάζεται «Μουσείο – Οικία Ελευθερίου Βενιζέλου» (στη Χαλέπα), εκτίθενται «280 σκαλιστοί λίθοι που χρησιμοποιήθηκαν στο ανάθεμα εναντίον του το 1916.

Οι πέτρες που εκτίθενται στη Χαλέπα είναι ομοιόμορφα κανονικά ορθογώνια, που φέρουν ομοιόμορφα σκαλισμένα ονόματα κοινοτήτων από όλη την Ελλάδα: Κοινότης Συρράκου, Κοινότης Κιλκίς κ.ο.κ.

 Αλλά το Ανάθεμα ήταν μία αυτοσχέδια εκδήλωση, με ελάχιστη προετοιμασία, δύο-τριών ημερών το πολύ. Αποκλείεται να είχαν κοπεί και σκαλιστεί με τόση τέχνη οι πέτρες του.

Άλλωστε, ανάλογες τελετές αναθεματισμού του Βενιζέλου έγιναν σε περισσότερες από εκατό πόλεις και χωριά. Δεν είχε κανένα νόημα να σκαλιστούν ονόματα κοινοτήτων στις πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν στην Αθήνα, όπου έγινε το Ανάθεμα (με κεφαλαίο) στις 12 Δεκεμβρίου 1916.

 Τέλος, οι πέτρες που εκτίθενται στη Χαλέπα αναγράφουν πολλά ονόματα τόπων (ακόμη και της Κρήτης!) που ήσαν τότε υπό τον έλεγχο της Προσωρινής Κυβέρνησης, δηλαδή των Βενιζελικών...

Προφανώς λοιπόν οι πέτρες που εκτίθενται σήμερα στο μουσείο στην Χαλέπα ήσαν αυτές που, όπως γράφω στο άρθρο μου για το ανάθεμα, βρέθηκαν  σε πλακόστρωτο χώρο των πρώην βασιλικών στάβλων, που σήμερα είναι η Εθνική Γλυπτοθήκη στο Γουδή.
Το μπέρδεμα λοιπόν φαίνεται  πως οφείλεται στο ότι στο φωτογραφικό αρχείο της ΕΡΤ οι παρακάτω φωτογραφίες, μια των οποίων χρησιμοποίησα και εγώ, αναφέρονται ότι απεικονίζουν το ανάθεμα του Βενιζέλου με αποτέλεσμα να εμφανίζονται σε πολλές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο ως οι πέτρες του αναθέματος. 

Αλλά ήδη στην πρώτη φωτογραφία ο ίδιος ο Πουλίδης που την τράβηξε γράφει, προφανώς εκ των υστέρων, γιατί είναι λάθος, Στο Πολύγονο πέτρες από όλην την Ελλάδα δια το Ηρώον των πεσόντων (;) 1923

Έτσι όμως έμεινα με την απορία από πού που είναι αυτές οι φωτογραφίες με τους κυβόλιθους.

Τελικά μετά από σχετικό ψάξιμο στο ιντερνέτ η απορία μου λύθηκε.

Οι φωτογραφίες είναι από την πανηγυρική θεμελίωση στις 30 Μαρτίου 1930  του  Πανελληνίου Ηρώου Πεσόντων της Ελληνικής Επανάστασης στο Πεδίο του Άρεως, μετά την συμπλήρωση 100 ετών από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους.

Η συμμετοχή όλων των Ελλήνων θα εκφραζόταν και με τη συμβολική αποστολή ενός «κυβόλιθου» που θα εντοιχιζόταν στο Μνημείο και θα έφερε το όνομα κάθε Δήμου και Κοινότητας από την Ελλάδα, την Κύπρο και τις παροικίες.

Αυτοί  είναι οι κυβόλιθοι με τα ονόματα των πόλεων απ΄όπου  προέρχονται που φαίνονται  στις φωτογραφίες.

Η ιδέα για την ανέγερση του Ηρώου είχε ήδη συμπληρώσει 100 χωρίς να καταφέρει να ευδοκιμήσει όλο αυτό το διάστημα.
Την σχετική ειδησεογραφία της τελετής μπορεί να την διαβάσει κανείς στο ΕΜΠΡΟΣ της επομένης μέρας.

Το Ηρώο μπορεί να θεμελιώθηκε αλλά δεν ανεγέρθηκε ποτέ!

Η τελευταία προσπάθεια για ανέγερση Ηρώου έγινε επί χούντας όπως γράφω στο ποστ μου Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΟΥΝΤΙΚΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε όλη την προϊστορία των προσπαθειών και των σχεδίων που είχαν γίνει μέχρι τότε, αλλά και την μετέπειτα κατασκευή αντί Ηρώου της Λεωφόρου των Ηρώων στο Πεδίο του Άρεως.