Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΞΗΓΕΙ ΠΩΣ ΕΓΙΝΑΝ ΤΑ ΚΕΠ ΚΑΙ ΤΟ ΑΣΕΠ

Ευτυχώς στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι που όμως δεν τους γνωρίζουμε , δεν γνωρίζουμε τι έχουν προσφέρει στην χώρα, και τι μπορούν ακόμα να προσφέρουν, ενώ αντίθετα δυστυχώς ένα πλήθος ασήμαντων προβάλλονται καθημερινά και τους γνωρίζουν όλοι και όλες.

Στην Ελλάδα δε η αγγλοσαξονική ρήση No news is good news έχει αντιστραφεί σε Good news  is no news και έτσι  οι καλές ειδήσεις είτε περνάνε στα ψιλά είτε θάβονται τελείως.

Παρά το ότι παρακολουθώ από τις εφημερίδες, την τηλεόραση και το ιντερνέτ την επικαιρότητα δεν  είχα πάρει χαμπάρι πως το  2012 ο καλύτερος δημόσιος υπάλληλος του ΚΟΣΜΟΥ είναι Έλληνας!

Πως το έμαθα;

Μια μέρα μπαίνοντας στο σαλόνι βρήκα ανοικτή την τηλεόραση που μετέδιδε μια συζήτηση μεταξύ 5-6 ατόμων.

Άρχισα να ασχολούμαι με κάτι χαρτιά χωρίς να της δίνω σημασία μέχρι την στιγμή που άρχισε να μιλάει ένας κύριος, παντελώς άγνωστος σε μένα, που όμως όσα έλεγε για την δημόσια διοίκηση και για τον τρόπο που πρέπει να λειτουργεί ήσαν απολύτως λογικά και πρακτικώς εφαρμόσιμα.

Καθώς τον παρακολουθούσα, εντυπωσιασμένος από την σαφήνεια και την αμεσότητα του λόγου του, μου εδραίωσε την διαπίστωση πως είχε πλήρη γνώση του θέματος που μιλούσε. Εκτός βέβαια από μένα ήταν  εμφανής  η προσοχή και των υπόλοιπων που τον άκουγαν στο πανελ.

Παρακολούθησα  μέχρι το  τέλος την εκπομπή και έτσι έμαθα πως ήταν ο Παναγιώτης Καρκατσούλης που είναι  Καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, επιστήμονας  με διεθνή καριέρα και διεθνή βράβευση για το έργο του.

Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα μια μακροσκελή συνέντευξη του στο Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα όπου πληροφορήθηκα για την πρόσφατη βράβευση του, και από την συνέντευξη του αυτή  σας μεταφέρω ένα άκρως ενδιαφέρον κομμάτι στο οποίο μιλάει για το πως δημιουργήθηκαν τα ΚΕΠ και πως κάναμε και εξαγωγή τεχνογνωσίας στο εξωτερικό, αλλά και πως έγινε η δημιουργία του  ΑΣΕΠ.

Όμως προσέξτε η τύχη πάλι, εδώ είναι πολύ αγαθή η τύχη, υφυπουργός εσωτερικών ένας από τους δυο τρεις φωτισμένους ανθρώπους, πραγματικά προικισμένους, εξαιρετικός και χαριτωμένος άνθρωπος, ο Σταύρος ο Μπένος. Ακούει την ιδέα λέει τι είναι αυτό, πως γίνεται αυτό, και ξεκινάμε την ιδέα μια τρελή ιδέα, αυτή ήταν τα ΚΕΠ, η ιδέα. Δεν υπήρχε καλή αντιμετώπιση στην αρχή, και μεγάλη επιφύλαξη. Όμως κάποια στιγμή που ο Σταύρος βρέθηκε υπουργός στα νησιά του Αιγαίου από μια καραμπόλα άσχετη, ένας στεριανός Καλαματιανός βρέθηκε στο Αιγαίο, εκεί κι αν είναι μεγάλη τύχη, διότι το πεδίο ήταν κενό οπότε άρχισε το πείραμα. Προσπαθήσαμε να τα φτιάξουμε, ο κόσμος θα αποδεχόταν αυτό όπως υποδέχεται ένα άνυδρο τοπίο τη βροχή. Δηλαδή οι άνθρωποι ήθελαν αυτό το πράγμα. Αντί να μετακινούνται από ένα νησί και μετά πίσω σε άλλο νησί για να πάει να παντρευτεί κλπ θα σας πω και μια ιστορία πως θυμάμαι το πρώτο πιστοποιητικό που δώσαμε και πως από κει και μετά θα καταλάβετε ότι ο κόσμος είναι διαθέσιμος και για μεταρρυθμίσεις και τις αγαπάει και οι δημόσιοι υπάλληλοι τις θέλουν κάποιοι όμως δεν τις θέλουν. Και το κάποιοι άλλοι είναι ένα κάποιο άλλο δικό μας κομμάτι, κι αυτό είναι πόνος για όλους και για μένα που μιλάω. Το πρώτο πιστοποιητικό δόθηκε λοιπόν όταν κάναμε το πρώτο ΚΕΠ σε ένα νησάκι στη Σέριφο. Εμείς είχαμε ελάχιστα μέσα τότε στη διάθεσή μας και είχαμε αποφασίσει λοιπόν να κάνουμε 10 πιστοποιητικά σε ηλεκτρονική μορφή εκ των οποίων το ένα ήταν πιστοποιητικό γάμου. Γίνεται λοιπόν το εξής. Μαθαίνουν στο νησί ότι κάτι περίεργοι δίνουν πιστοποιητικά και τα συναφή και την ημέρα που το ανοίγουμε το μαγαζί τότε τα λέγαμε αυτά τα γραφεία του πολίτη. Και τους λέμε ελάτε εδώ τι θέλετε; Ένας εξ αυτών ζήτησε πιστοποιητικό για να παντρευτεί. Λέει έχετε πιστοποιητικό αγαμίας; Ναι τότε έπρεπε να αποδείξεις ότι δεν έχεις παντρευτεί για να μπορέσεις να παντρευτείς. Πρέπει να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας για να μπορέσεις να πεις ότι είσαι άνθρωπος κλπ, με αυτή τη λογική. Κι εμείς βεβαίως το είχαμε αυτό του λέμε ορίστε παρ’ το. Το παίρνει λοιπόν αυτός ο άνθρωπος και χωρίς να το κοιτάξει φεύγει, και μετά από λίγη ώρα εμφανίζεται με τον παπά της ενορίας, ο οποίος παπάς λέει τι γίνεται εδώ; Να δίνουμε αυτά τα πιστοποιητικά εν πάση περιπτώσει, οπότε ο άνθρωπος βγάζει το χαρτί και λέει για πες παππούλη με αυτό εδώ με παντρεύεις; Ήταν Τρίτη, αυτός έπρεπε να φύγει από τη Σέριφο να έρθει στον Πειραιά, να πάρει το καράβι να πάει στη Σύρο που ήταν η έδρα τότε της νομαρχίας, αν έβρισκε τον υπάλληλο αν δεν τον έβρισκε έπρεπε να μείνει εκεί, να πάρει το χαρτί να ξαναγυρίσει πάλι πίσω, οπότε σου λέει ας το δοκιμάσω. Το κοιτάει λοιπόν ο παππούλης και λέει σε παντρεύω. Αυτό το σε παντρεύω είναι η απαρχή, η πραγματική ιστορία των ΚΕΠ. Την επόμενη μέρα συρρέει όλο το νησί, ζητάνε ότι μπορείς να φανταστείτε, λέμε δεν το ‘χουμε αυτό, ούτε αυτό το ‘ χουμε, ούτε τον ξάδερφο στην Αυστραλία, ούτε τα φάρμακα ούτε… Ο κόσμος όμως δεν έφευγε πίστευε ότι κάτι γίνεται με αυτό. Αρχίζει και επεκτείνεται η ιδέα αυτή εν είδη μεταδιδόμενου ιού. Γίνονται τα 100 πρώτα στα νησιά χωρίς διαφήμιση, χωρίς τα τεράστια μπατζετς, που συνήθως λένε θέλουν τα τεράστια λεφτά και πολύ χρόνο, ούτε πολλά λεφτά, ούτε πολύς χρόνος. Πολύ μεγάλη διάθεση, πολύ μεγάλη αγάπη για αυτό που κάνεις θέλει και επιμονή. Και μετά πλέον επεκτείνεται, όταν έγινε υπουργός η Βάσω η Παπανδρέου, επεκτείνεται το μέτρο σε όλη την Ελλάδα και έτσι γίνονται τα ΚΕΠ. Αυτά τα ΚΕΠ τα ίδια ΚΕΠ η ίδια η φιλοσοφία, εξήχθησαν. Κι αυτό ακούγεται σαν ανέκδοτο, σαν το βραβείο που λέγαμε. Λοιπόν εξήχθησαν σε όλες τις Βαλκανικές χώρες. Στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία, στα Σκόπια, στο Κόσσοβο, στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, στην Τουρκία, στη Συρία, στην Αίγυπτο, αλλά θα περιμένατε ποτέ να σας πω ότι εξήχθησαν και στη Ρωσία. Θα σας δείξω λοιπόν και φωτογραφία, είναι πριν από λίγα χρόνια. Όταν οι Ρώσοι θέλουν να κάνουν κάποια λεγόμενα multi-functional center και έχουμε ακούσει ότι ζητάνε από την παγκόσμια τράπεζα ένα καλό παράδειγμα κάπου στον κόσμο να κάνουν κι αυτοί ένα κέντρο όπου να πηγαίνουν οι άνθρωποι να εξυπηρετούνται από μια στάση. Τύχη αγαθή, Έλληνας στην παγκόσμια τράπεζα ακούει τη στιχομυθία. Λέει στον προϊστάμενό του, ξέρω ότι οι Έλληνες κάτι έχουν. Οι Έλληνες; Σε ένα stop over λοιπόν ταξίδι ο κύριος Μάικλ Κλάιν αντιπρόεδρος της παγκόσμιας τράπεζας και νυν καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ σταματάει για λίγη ώρα και λέει που είναι αυτό, θέλω να πάω να το δω. Και πάμε λοιπόν με την ψυχή στο στόμα στο Σύνταγμα να του δείξουμε, εισηγείται στη συνέχεια στους Ρώσους, γιατί αυτός πήγαινε στη Μόσχα ότι είδε κάτι ενδιαφέρον κι άμα θέλετε ελάτε να το δείτε, αυτό ήταν. Έρχεται μια αντιπροσωπεία Ρώσων αξιωματούχων η οποία παραμένει στην Ελλάδα για καμιά βδομάδα και έχουμε γυρίσει τα μισά ΚΕΠ της Ελλάδας γιατί ήθελαν να δουν ένα σε αγροτική περιοχή, ένα σε αστική περιοχή, τα πάντα κλπ, και μετά αποφασίζουν να το κάνουν. Κι έτσι βρέθηκα κι εγώ εκεί σε κάποιο από αυτά, να τους πω κάποια πράγματα κάποιες συμβουλές κλπ. Θεωρώ λοιπόν ότι ακόμα και στη δημόσια διοίκηση, σε ένα πεδίο που ακόμα θεωρείται κατεξοχήν ότι η Ελλάδα έχει αρνητικές επιδόσεις, προεχόντος σε αυτό, η Ελλάδα έχει πολλά καλά πράγματα να δείξει, πάρα πολλά πράγματα.

Η δεκαετία του  ’90 για μένα διακρίνεται από έναν πολιτικό μεγάλης πνοής γιατί τόλμησε που μόνο τα δικά μου τα εύσημα δεν είναι τίποτα, τόσα έχει πάρει. Λοιπόν αυτός ο άνθρωπος ο οποίος για μένα κάνει μια μεγάλη τομή εκείνη τη στιγμή και σπάει στην κυριολεξία τον κανόνα του ρουσφετιού, δηλαδή πείθει τους Έλληνες ότι μπορούν να γίνουν κι αλλιώς τα πράγματα είναι ο Σάκης ο Πεπονής. Είναι ο νόμος για το ΑΣΕΠ, είναι το νέο σύστημα προσλήψεων και προσέξτε τώρα.. τι είναι αυτό που τον χαρακτηρίζει; Επειδή είπαμε και παραδείγματα, να σας πω ένα παράδειγμα. Είναι η πολύ μεγάλη πίστη ότι εγώ θέλω αν βρεθώ σε μια θέση που να μπορώ να πάρω αποφάσεις, να σταματήσω ο ρουσφέτι στην Ελλάδα. Αυτό πίστευε. Αυτό ήταν το προσωπικό του όραμα. Θα σταματήσω το ρουσφέτι στην Ελλάδα. Αυτό σήμαινε, να μην το πω τώρα, δε θέλω να συγκρίνω αλλά είμαι Έλληνας και θα πάρω το διεθνές βραβείο Δημόσιας Διοίκησης, δηλαδή είναι απ’ αυτά που λες δε γίνονται. Πώς έγινε; δεν έκανε πίσω με τίποτα. Οι πιέσεις που του ασκούσαν τότε οι συνάδελφοί του από το ίδιο κόμμα που προερχόταν, θα έλεγα ότι ήταν πιο μεγάλες από τις πιέσεις που του ασκούσε όλη η αντιπολίτευση μαζί. Δεν ήθελε να υποχωρήσει, εννοείται ότι η βασική κριτική ήταν “κάνε πίσω γιατί δεν θα μας ψηφίσει κανένας”, υπάρχει μια πολύ μικρή ομάδα που τον στηρίζει τον Πεπονή που δεν ήταν πάνω από 25 βουλευτές όταν μπαίνει ο νόμος. Και να σας πω και το εξής γιατί αυτό είναι προσωπική μαρτυρία και την καταθέτω. Είμαι μπροστά σε σκηνή που τηλεφωνεί υψηλά ιστάμενο κυβερνητικό στέλεχος να του μεταφέρει την επιθυμία του πρωθυπουργού τότε, ο οποίος ασθενεί και δεν είναι στην Ελλάδα, να αποσύρει το νόμο γιατί τα πράγματα είναι πολύ άσχημα και υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης της κοινοβουλευτικής ομάδας και τα σχετικά. Εκείνη τη στιγμή ο Πεπονής λέει στο συνομιλητή του ότι “οι υπουργοί δεν παίρνουν πίσω τους νόμους που έχουν καταθέσει. Έχει μόλις κατατεθεί ο νόμος, οι υπουργοί παραιτούνται, μ’ άλλα λόγια πέφτουν όρθιοι. Λοιπόν η παραίτησή μου είναι στη διάθεση του προέδρου”. Κλείνει το τηλέφωνο και εγώ είμαι εκεί και αυτή είναι η εικόνα που θέλω να καταθέσω. Ο Πεπονής έχει στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του και μου λέει “περίμενε ένα λεπτό εδώ νεαρέ” και βγάζει ένα κομμάτι χαρτί το οποίο είναι διπλωμένο και μου λέει “διάβασέ το αυτό”. Το διαβάζω λοιπόν και είναι η παραίτησή του. Λέει ” Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε, σας υποβάλλω την παραίτησή μου για προσωπικούς λόγους, με τιμή…”. Και μου λέει “αυτό το χαρτί εγώ το έγραψα την πρώτη μέρα που ήρθα σ’ αυτό το υπουργείο και το ‘χω στη μέσα τσέπη σου σακακιού μου για να το δώσω όταν πρέπει σ’ αυτόν που πρέπει”. Αυτά λοιπόν είναι μεγάλα μαθήματα για μένα, για τους νέους ανθρώπους εννοώ και δείχνουν και το μέγεθος του ανδρός. Τι ήθελε λοιπόν η μεταρρύθμιση; ήθελε μεγάλη επιμονή, να μην υπολογίσεις το πολιτικό κόστος και ο Πεπονής δεν το υπολόγισε το πολιτικό κόστος, ούτε τις επανεκλογές ούτε τίποτα. Και ήθελε να ακούς και τον κόσμο. Άλλο παράδειγμα που δείχνει ότι ο ηγέτης πρέπει να έχει αυτή τη στόφα, δηλαδή πρέπει να έχει όραμα. Το πρώτο πράγμα που είχαν όλοι οι μεταρρυθμιστές ήταν όραμα. Σ’ αυτή την κατηγορία εγώ βάζω το Σάκη τον Πεπονή, τον Αλέκο Παπαδόπουλο, το όραμα του εκσυγχρονισμού, το Σταύρο τον Μπένο, το όραμα της εξυπηρέτησης του πολίτη. Αυτούς, εγώ δούλεψα μαζί τους και τους έζησα από μέσα και διέκρινα σ’ αυτούς τα πάγια χαρακτηριστικά του ηγέτη, Πρώτον όραμα, δεύτερον αποφασιστικότητα, τρίτον επιμονή σ’ αυτό που κάνω, τέταρτον βλέπω το αποτέλεσμα και μόνο το αποτέλεσμα, μόνο τον τελικό στόχο, δε βλέπω ούτε τη διαδικασία που με πάει προς τα κει ούτε τα ενδιάμεσα βήματα ούτε “μπόρεσα λίγο γιατί κάποιος μ’ εμπόδισε”, “θα ξανάρθω αύριο”, “αφήστε με να ξαναδοκιμάσω”, τίποτα απ’ όλα αυτά. Ηγέτης χωρίς σκληρότητα δεν υπάρχει. Θα πρέπει πολλοί άνθρωποι να κακοκαρδιστούν, θα πρέπει πάρα πολλές συγκρούσεις να έχεις και να μπορέσεις να τις αντιμετωπίσεις. Όμως αυτοί που είπα δεν έχασαν ποτέ το στόχο. Ο στόχος ήταν ότι η δουλειά μου εμένα τελειώνει όταν θα γίνει αυτό. Αν αυτό σημαίνει ότι θα με μετακινήσει ο πρωθυπουργός 2-3 φορές, Σταύρος Μπένος παράδειγμα, αν αυτό σημαίνει ότι θα με μετακινήσει επειδή δεν έκανα καλά τη δουλειά μου υποτίθεται παρόλο που έκανα τόσα όσα δεν έκαναν όλοι οι άλλοι, Αλέκος Παπαδόπουλος. Ο άνθρωπος που φέρνει στην Ελλάδα από την Task Force την ιδέα στην Ελλάδα στη μια μονάδα να μιλάει με την άλλη, μέχρι το ΣΔΟΕ, μέχρι το δηλαδή της διοίκησης έργου, σπάζοντας πυραμιδοειδείς δομές που δεν επιτρέπουν Συνήγορο του Πολίτη.

Σε αυτό το βίντεο μπορείτε να τον ακούσετε να μιλάει για την σημερινή εικόνα του Δημοσίου, τις απολύσεις και την εργασιακή εφεδρεία.