E΄-ΙΡΑΝ -ΤΟ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΙΣΦΑΧΑΝ

Οι αναφορές μου στο ταξίδι στην Περσία θα τελειώσουν με 3 από τις πιο σημαντικές πόλεις που επισκεφτήκαμε, σημαντική η καθεμία από διαφορετική σκοπιά.

Ξεκινάμε από το  Ισφαχάν (Ισπαχάν) που είναι μια πανέμορφη πόλη η οποία την εποχή της ακμής της, επί Σαφαβιδών, ήταν η πρωτεύουσα  και έλεγαν χαρακτηριστικά γι΄αυτό πως "το Ισφαχάν είναι ο μισός κόσμος"   

Το 1660 ο γάλλος κοσμηματοπώλης Jean Chardin αναφέρει πως η πόλις είχε 162 τζαμιά,1802 καραβάν σεράι, 48 κολλέγια, και 273 δημόσια μπάνια για τους 600.000 κατοίκους του , πληθυσμό όσο και το  Λονδίνο τότε.

 Στο κέντρο του Ισφαχάν δεσπόζει η πλατεία (Μειντάν) Naqsh-e Jahan ( σημαίνει πλατεία της εικόνας του κόσμου)  ή σήμερα του Ιμάμη Χομεϊνί ,  χτισμένη από τον Σάχη  Αμπάς Ι τον Μέγα  το 1612.

Είναι μια από τις μεγαλύτερες του κόσμου, 500 μέτρα μήκος και 160 πλάτος, δηλαδή 3πλάσια σε έκταση από την πλατεία Αγίου Μάρκου στην Βενετία.

Η πλατεία μαζί με το τζαμί Masjed-e Shah που βρίσκεται  σε αυτήν έχουν χαρακτηριστεί από την UNESCO, ως μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.

Ο Σαχ Αμπάς στην πλατεία αυτή συγκέντρωσε τις 3 πηγές ισχύος στην χώρα.

Στην νότια πλευρά της πλατείας έκτισε το τζαμί  Masjed-e Shah, που αντιπροσωπεύει την ισχύ της θρησκείας, στην βόρεια  το Αυτοκρατορικό παζάρι που αντιπροσωπεύει την ισχύ των εμπόρων ενώ την  δική του ισχύ αντιπροσωπεύει στην δυτική πλευρά η κατοικία του, το παλάτι  Ali Qapu. Απέναντι του στην ανατολική πλευρά έκτισε το ιδιωτικό τζαμί της αυλής το Lotfollah.

 Το τζαμί  Masjed-e Shah ή το τέμενος του Ιμάμη ,είναι το στολίδι της πλατείας και διαθέτει τον μεγαλύτερο θόλο σε όλη την πόλη, για να είναι δε αυτός ορατός από όλη την πλατεία και να μην τον κρύβει η 27 μέτρων μεγαλοπρεπής είσοδος του με τους δύο, 42 μέτρων  μιναρέδες της, το μεν τζαμί είναι στραμμένο προς την Μέκκα αλλά η πλατεία σχεδιάστηκε να βρίσκεται σε σχέση  με αυτό σε μια γωνία 45°. 

 Η είσοδος είναι εξαιρετικά διακοσμημένη με μάρμαρα και γυαλιστερά μπλέ κεραμικά.

Ο θόλος και το εσωτερικό του τζαμιού είναι και αυτός διακοσμημένος κατά τον ίδιο τρόπο.

 Μια πανοραμική (360°) εικόνα της πλατείας και του τζαμιού   Masjed-e Shah μπορείτε να δείτε εδώ:

360 degree view of the Naghshi-Jahan Square, as seen from the Ali Qapu Palace

360 degree view of the Masjid-e Shah and the Naqsh-e Jahan Square, at night

 Ακριβώς στο αντίθετο από το τζαμί άκρο της πλατείας είναι η είσοδος του δαιδαλώδους παζαριού ενώ και στα πλάγια της πλατείας σε στοές  υπάρχουν πλήθος από καταστήματα.

 Το ανάκτορο Ali Qapu (1600) ήταν όμορφα διακοσμημένο με τοιχογραφίες που αρκετές έχουν καταστραφεί αλλά ευτυχώς μερικές διατηρούνται ακόμα.

Στον 4ο όροφο διαθέτει μια μεγάλη βεράντα προς την πλατεία από την οποία παρακολουθούσαν διάφορους  αγώνες που γίνονταν σε αυτήν.

Σε αυτήν υπήρχε και μικρή μεταλλική πισίνα στην οποία το νερό ερχόταν από δεξαμενή που  ήταν στον 6ο όροφο.

Δυστυχώς δεν ήταν εφικτή η λήψη φωτογραφιών από το μπροστινό μέρος της βεράντας προς την πλατεία γιατί υπήρχαν σκαλωσιές 

 Απέναντι από το ανάκτορο είναι το πανέμορφο τζαμί Lotfollah που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του ιερέα πεθερού του Σάχη Αμπάς , φτιαγμένο κυρίως για τις γυναίκες του χαρεμιού γι΄αυτό και κάποτε λεγόταν και τζαμί των γυναικών.

Για να μην βλέπουν δε τις γυναίκες να πηγαίνουν στο τζαμί είχε κατασκευαστεί υπόγεια διάβαση μεταξύ του ανακτόρου και του τζαμιού!

Δεν έχει, όπως τα άλλα τζαμιά αυλή και μιναρέ, αλλά τα κεραμικά του πλακίδια που χρειάστηκαν 20 χρόνια για να τοποθετηθούν αλλάζουν χρώμα με το λίγο  φως που μπαίνει τις διάφορες ώρες της ημέρας και αποτελούν μάθημα για τους φοιτητές της σχολής Καλών Τεχνών.

Το φως που μπαίνει από τον θόλο του τζαμιού δίνει την εντύπωση παγωνιού που ανοίγει  την ουρά του!

 Αυτά που φαίνονται σαν διακοσμητικά στοιχεία που περιβάλουν τον θόλο και τα παράθυρα είναι καλλιγραφικές  επιγραφές με ρήσεις από το Κοράνιο και από ποιήματα.

Μια πανοραμική (360°) εικόνα του τζαμιού Lotfollah  μπορείτε να δείτε εδώ:

360 degree view of the Lotfallah Mosque

 Ο  Σάχης Αμπάς ο ΙΙ έχει κτίσει στο Ισφαχάν  ένα περίπτερο σε ένα πάρκο στην άκρη  μιας μακριάς πισίνας, το Chehel Sotoun  που σημαίνει 40 κολώνες. Το Παλάτι με τις 40 κολώνες ονομάστηκε έτσι γιατί οι 20 ξύλινες κολώνες της εισόδου του καθώς αντανακλώνται μέσα στο νερό της πισίνας φαίνονται σαν 40.

Το ανάκτορο κατασκευάστηκε για αναψυχή  και  για υποδοχή αξιωματούχων και πρεσβευτών.

Η διακόσμηση του αποτελείται από τοιχογραφίες και ζωγραφική σε κεραμικά που πολλά έχουν διασκορπιστεί σε μουσεία της δύσης.

Στην καρδιά του  Ισφαχάν κυλά ο ποταμός Zayande ο μεγαλύτερος του κεντρικού πλατό του Ιράν. Την εποχή που το επισκεφτήκαμε ο ποταμός ήταν χωρίς νερό  πιθανώς λόγω  της διαχείρισης των υδάτων του για καλλιέργειες, βιομηχανίες κτλ στην περιοχή του υδροηλεκτρικού φράγματος που έγινε το 1972.

Όμως  περίφημες είναι κυρίως  οι δύο μεγάλες γέφυρες του μέσα στην πόλη που αποτελούν από τα πιο όμορφα δείγματα αρχιτεκτονικής στο Ισφαχάν.

Οι γέφυρες αποτελούν όμως και σημεία συγκέντρωσης του λαού μιας και δεν έχει και πολλά μέρη για να διασκεδάσει, τόσο το πρωί όσο και τις βραδινές ώρες που φωταγωγούνται και αποκτούν μια μυθική όψη.

 Η μακρύτερη, μήκους 295 μέτρων κατασκευασμένη το 1602 από τον Σάχη Αμπάς Ι είναι η  Si-o-Seh Pol ή γέφυρα με τις 33 αψίδες ενώνει την πόλη με την αρμενική συνοικία.

 Η ωραιότερη μήκους 123 μέτρων κατασκευασμένη το 1650 από τον Σάχη Αμπάς ΙΙ είναι η Pol-e Khaju, με 24 αψίδες, χρησιμεύει και σαν υδατοφράκτης.

Μπορεί επί Σαφαβιδών  το Ισφαχάν να έγινε πρωτεύουσα και να ήκμασε όμως είχε ξαναϋπάρξει πρωτεύουσα και όταν έφτασαν εκεί από την κεντρική Ασία οι Σελτσούκοι που το κατέκτησαν  το 1051.

Το σημαντικότερο δείγμα της αρχιτεκτονικής των Σελτζούκων είναι το συγκρότημα του τζαμιού της Παρασκευής.

Η εσωτερική ορθογώνια αυλή του  που περιστοιχίζεται από διώροφη στοά είναι 65x55 μέτρα.  Σε κάθε μια πλευρά υπάρχει από ένα iwan που είναι ένας θολωτός χώρος που η μπροστινή του πλευρά είναι πλήρως ανοικτή.

 Ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας είναι το  mihrab του Oljaytu του 1310, που είναι η φωλιά στον τοίχο ενός τζαμιού που δείχνει την διεύθυνση της Καάμπα στην Μέκκα προς την οποία προσεύχονται οι μουσουλμάνοι.

Το τζαμί αυτό θεωρείται ως αριστούργημα της αρχιτεκτονικής των Σελτζούκων με την χρησιμοποίηση των τούβλων σαν στοιχείο διακόσμησης.

Στο Ισφαχάν υπάρχει αρμενική συνοικία από την εποχή του Σαχη Αμπάς Ι το 1606, και σε αυτήν ο καθεδρικός ναός του Σωτήρα ή Vank(μοναστήρι στα αρμενικά)  χρονολογείται από τότε.

Το εσωτερικό του ναού είναι πλούσια εικονογραφημένο με τοιχογραφίες με θέματα από την Βίβλο.

Στο μικρό μουσείο που υπάρχει στον χώρο της υπάρχουν πάνω από 700 χειρόγραφα βιβλία και αντικείμενα σχετικά με την αρμενική παρουσία από την άφιξη τους στο Ισφαχάν μεταξύ δε αυτών ξεχωρίζει μια ιστορική τυπογραφική μηχανή και το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε στο Ιράν.

 Τέλος στο Ισφαχάν υπάρχουν μοναδικά δείγματα τεράστιων περιστερεώνων που κατασκευάστηκαν την εποχή των Σαφανιδών για να μαζεύουν την κοπριά τους που την χρησιμοποιούσαν σαν λίπασμα για την καλλιέργεια πεπονιών και αγγουριών.
Ο πύργος της φωτογραφίας μέσα στην πόλη μπορεί να στεγάσει 14.000 περιστέρια! 

Οι φωτογραφίες 2,25,28,33 είναι από την Wikipedia

ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΣΙΑ

Β΄ ΑΠΟ ΤΟ ΣΙΡΑΖ, ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ, ΣΤΙΣ ΠΑΣΑΡΓΑΔΕΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΚΥΡΟΥ.

Γ΄ ΓΙΑΖΝΤ-ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΒΕΝΕΤΙΑ Η ΠΙΟ ΠΑΛΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΛΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Δ΄ ΙΡΑΝ -ΠΕΡΣΕΠΟΛΙΣ

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ

ΣΤ΄-ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΣΙΑ -ΤΕΧΕΡΑΝΗ και ΚΟΜ