ΔΙΩΚΕΤΑΙ Ο ΤΟΚΕΤΟΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ;

                                                                   Τοκετός George Lacombe 1893

Διάβαζα στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, της 28-2-13, το άρθρο Επίδομα τοκετού για τυχερές μητέρες και δυστυχώς δεν έβγαζα νόημα από τις αλληλοαναιρούμενες πληροφορίες που περιείχε.

Αρχικά μας ενημέρωνε πως:

 Μόλις 30 τυχερές νέες μητέρες έλαβαν το επίδομα τοκετού από τον ΕΟΠΥΥ τους τελευταίους τρεις μήνες και από τότε που άρχισε να εφαρμόζεται ο νέος «κουρεμένος» κανονισμός παροχών. Γιατί μόνο 30; Γιατί μόνο αυτές γέννησαν στο σπίτι.

Στην συνέχεια όμως διαβάζουμε πως:

Αξιοσημείωτο είναι ότι την περασμένη εβδομάδα, πρώτη φορά στην Ελλάδα, δικαστήριο της Θεσσαλονίκης καταδίκασε μαία και επαγγελματία Υγείας για «απλή σωματική βλάβη από αμέλεια», γιατί γυναίκα που γέννησε στο σπίτι υπέστη ρήξη περινέου, ενώ στο μαιευτήριο θα είχε ακολουθηθεί μια προληπτική διαδικασία για την αποφυγή τέτοιων επιπλοκών. Ταυτόχρονα πραγματοποιήθηκε έλεγχος από το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας Πρόνοιας Μακεδονίας - Θράκης και σε γιατρούς, μαίες, αλλά και γονείς που είχαν κάνει πρόσφατα κατ' οίκον τοκετό στη βόρεια Ελλάδα. Ύστερα από την έρευνα συνολικά 78 πολιτών και επαγγελματιών, οι οποίοι εμπλέκονται με την πρακτική του τοκετού στο σπίτι, παραπέμπονται σε δίκη.

Οπότε προκύπτει η απορία πως γίνεται η πολιτεία από την μια μεριά να δίνει επίδομα τοκετού σε όσες γέννησαν στο σπίτι και από την άλλη να  παραπέμπει σε δίκη αυτούς που έκαναν τους τοκετούς στο σπίτι;

Αντίστοιχο άρθρο με τίτλο Διώξεις ιατρών και γονέων για κατ’ οίκον τοκετούς δημοσίευσε και η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 23-2-13.

 Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν τα πράγματα για να γίνει κατανοητό τι συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Οι μαίες βάσει του πτυχίου τους έχουν δικαίωμα να κάνουν φυσιολογικούς τοκετούς.

Οποιοδήποτε  μαιευτικό πρόβλημα εμφανιστεί στο τοκετό η μαία πρέπει να ζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια από μαιευτήρα.

Κατά την έξοδο του κεφαλιού του παιδιού στις περισσότερες φορές γίνεται μια πλάγια τομή στο περίνεο, έτσι ώστε να αποφευχθεί  αυτό να σκιστεί από μόνο του προς την μέση γραμμή του, γιατί  μερικές  φορές αυτή η ρήξη μπορεί να επεκταθεί και να φτάσει να σχιστεί ο δακτύλιος του πρωκτού και το έντερο.

Η αποκατάσταση του τραύματος πρέπει να γίνει από μαιευτήρα και αν γίνει σωστά είναι πλήρης και χωρίς μελλοντικές επιπτώσεις για την γυναίκα.

Προφανώς λοιπόν η καταδίκη της μαίας, έγινε μετά από μήνυση της γυναίκας γιατί προκάλεσε ρήξη περινέου την οποία και δεν αντιμετώπισε επιτυχώς και  δεν είχε σχέση με το ότι ο τοκετός έγινε  στο σπίτι .

Μετά τον τοκετό προκύπτει το πρόβλημα  τι κάνει κανείς με τον πλακούντα.

Ο πλακούντας , όπως και οτιδήποτε αφαιρείται από το ανθρώπινο σώμα, χαρακτηρίζεται ως Επικίνδυνο Ιατρικό Απόβλητο Μολυσματικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΜΧ) και η  Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εξέδωσε Οδηγία για τους κατ’ οίκον τοκετούς. Σύμφωνα με την υπ.αριθμ. Η.Π. 37591/2031/03 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1419/Β) «η διαχείριση των ΕΙΑ-ΜΧ θα πρέπει να γίνεται από φορείς οι οποίοι έχουν εγκεκριμένη άδεια».

Οι ειδικές εταιρείες που μπορούν να παραλάβουν τον πλακούντα για να γίνει αποτέφρωση του χρεώνουν 100-150 ευρώ για αυτή την διαδικασία, αλλά προφανώς υφίσταται η δυνατότητα να παραδοθεί δωρεάν ο πλακούντας  σε κάποια υγειονομική  μονάδα ώστε να αποτεφρωθεί μαζί με τα δικά της ιατρικά απόβλητα .

Όπως καταλαβαίνει κανείς βέβαια, το σύνηθες είναι όταν γίνεται τοκετός στο σπίτι στην Ελλάδα ο πλακούντας λαμβάνει χάριν ευκολίας την άγουσα προς τον πλησιέστερο σκουπιδοντενεκέ της περιοχής!

Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν όπως αναφέρει  σε ερώτηση του ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Ν.Χρυσόγελος:

Ως αποτέλεσμα αυτής της Οδηγίας, τον Δεκέμβριο του 2012 στη Θεσσαλονίκη, καταδικάστηκε πειθαρχικά μαία που αναλάμβανε τοκετούς στο σπίτι με βασική κατηγορία τη μόλυνση του περιβάλλοντος από “επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα” (εννοώντας τον πλακούντα της λεχώνας) που παράγονται στους κατ’ οίκον τοκετούς, με αποτέλεσμα να της αφαιρέσουν την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για ένα χρόνο. Το πειθαρχικό συμβούλιο δέχθηκε ως κύριο πειθαρχικό παράπτωμα το ότι η μαία δε διαχειρίστηκε τον πλακούντα ως επικίνδυνο – μολυσματικό ιατρικό απόβλητο δίνοντας τον για αποτέφρωση σε κάποια υγειονομική μονάδα. Είχε προηγηθεί έρευνα από δημόσιους φορείς, προκειμένου να εντοπιστούν ονομαστικά όλοι οι επαγγελματίες υγείας και γονείς που συμμετείχαν σε τοκετούς στο σπίτι και να εξεταστούν από τις δικαστικές αρχές ως ύποπτοι τέλεσης αδικημάτων. Ακολούθησε ποινική δίωξη 79 ατόμων (5 ιατρών, 1 μαίας και 73 γονέων) με κύριο αδίκημα την ρύπανση περιβάλλοντος κατ’ εξακολούθηση από τη μη «παράδοση» του πλακούντα σε εταιρίες διαχείρισης. 

Σχετικά με την ποινική δίωξη των 79 ατόμων όπως γράφει η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ:

.. το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας Πρόνοιας Μακεδονίας - Θράκης κατέγραψε όλους τους γιατρούς, τις μαίες, αλλά και τους γονείς που έχουν κάνει πρόσφατα κατ’ οίκον τοκετό στη Βόρεια Ελλάδα. ...Σε δίκη οδηγούνται έξι γιατροί, μία μαία (η ίδια που καταδικάστηκε πρωτοδίκως) και 71 γονείς, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν κλήθηκαν καν να απολογηθούν. Οι γιατροί κατηγορούνται για «ψευδή ιατρική πιστοποίηση», οι γονείς για «ηθική αυτουργία σε ψευδή ιατρική πιστοποίηση» και επιπροσθέτως, όπως και η μαία, για «ρύπανση περιβάλλοντος».

Δεν γνωρίζω τι πιστοποίησαν ψευδώς οι γιατροί, αλλά τελικά η ειδησεογραφία όπως παρουσιάστηκε δεν έχει καμία σχέση με απαγόρευση των τοκετών στο σπίτι, που έτσι και αλλιώς θα ήταν παράλογη, γιατί μερικές φορές πολύτοκες γυναίκες δεν προλαβαίνουν, ακόμα  και να θέλουν, να πάνε σε  μαιευτήριο.

 Το θέμα είναι αν είναι σωστό μια γυναίκα να γεννά στο σπίτι και οι υπέρμαχοι αυτής της επιλογής συνήθως έχουν δύο επιχειρήματα.

Το πρώτο είναι ότι παλιά πολλές γυναίκες γεννάγανε και στα χωράφια.

Η απάντηση σε αυτό το επιχείρημα είναι ότι κανένας δεν θυμάται πλέον αυτές που πέθαναν γεννώντας στα χωράφια, πολλές φορές μαζί με το παιδί τους !

Το δεύτερο και πιο ουσιαστικό είναι πως στο εξωτερικό αρκετές γυναίκες γεννάνε στο σπίτι τους.

Ο τοκετός είναι ένα φυσιολογικό γεγονός που όμως αναπάντεχα και αιφνίδια μερικές φορές μπορεί να εμφανίσει απρόβλεπτες επιπλοκές επικίνδυνες τόσο για την γυναίκα όσο και για το παιδί.

Στις χώρες που υπάρχει σχετική προτίμηση για τοκετό στο σπίτι ταυτόχρονα υπάρχει αφ΄ενός μεν διασύνδεση της εκπαιδευμένης μαίας με μαιευτήριο, αφ΄ετέρου δε και ευχέρεια άμεσης και ταχείας μεταφοράς της γυναίκας σε αυτό σε περίπτωση επιπλοκών.

Προηγουμένως δε έχουν αποκλειστεί από το να γεννήσουν στο σπίτι όλες οι περιπτώσεις που δυνητικά μπορεί να  εμφανίσουν πιθανό πρόβλημα στον τοκετό.

Ενδεικτικά θα έλεγα πως αποκλείονται γυναίκες με πρόωρο τοκετό (5-15% του συνόλου) γιατί  το νεογνό χρήζει άμεσης φροντίδας, γυναίκες με προηγηθείσα καισαρική τομή, πρωτότοκες  μεγάλης ηλικίας ή με πολύδυμες εγκυμοσύνες που  μετά την  εφαρμογή των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχουν αυξηθεί . Σήμερα, οι δίδυμες κυήσεις αποτελούν το 2% του συνόλου , ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά των τριδύμων κυήσεων αυξήθηκαν κατά 400% και των τετραδύμων κυήσεων κατά 1.100%. 

Το ποσοστό της υπέρτασης κατά την εγκυμοσύνη αγγίζει το 10-15% των κυήσεων, ενώ το ποσοστό των κυήσεων που επιπλέκονται από σακχαρώδη διαβήτη υπολογίζεται σε 2-3% παγκοσμίως.

Τέλος ας δούμε και το τι έγινε με το επίδομα τοκετού.

Στον νέο κανονισμό παροχών του ΕΟΠΥΥ, όταν μια γυναίκα γεννά σε νοσοκομείο καλύπτονται απλά τα νοσήλια και δεν δικαιούται επίδομα.

 Όμως «σε περίπτωση τοκετού εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος, καταβάλλεται αντί μαιευτικής περίθαλψης εφάπαξ χρηματικό βοήθημα 900 ευρώ, 1.200 ευρώ για δίδυμη κύηση και 1.600 ευρώ για τρίδυμη κύηση. Τοκετός θεωρείται και η γέννηση νεκρού εμβρύου άνω των 25 εβδομάδων».

Όπως γράφει η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ σχετικά:

Μιλώντας το πρωί σε ραδιοφωνικό σταθμό (Real) και  κληθείς να σχολιάσει το δημοσίευμα της "Ε", ο Μάριος Σαλμάς σημείωσε ότι πριν τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ δεν υπήρχαν συμβάσεις με μαιευτήρια και για το λόγο αυτό όσες γυναίκες επέλεγαν να γεννήσουν σε ιδιωτικές κλινικές λάμβαναν το βοήθημα των 900 ευρώ από τα ταμεία τους για τα έξοδά τους.

Ο ΕΟΠΥΥ όμως, όπως είπε ο κ.Σαλμάς, ανέλαβε την πλήρη κάλυψη του τοκετού,  προχώρησε σε συμβάσεις με μαιευτήρια και κατά προέκταση δεν χρειαζόταν να δίνει το βοήθημα, το οποίο παρέμεινε "από στρέβλωση" όπως σημείωσε χαρακτηριστικά. Η γυναίκα αφενός καλυπτόταν από τον ΕΟΠΥΥ και αφετέρου λάμβανε το επίδομα, άρα πληρωνόταν δύο φορές για το ίδιο παιδί, είπε ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας και συμπλήρωσε ότι το επίδομα παραμένει πλέον για όσες γυναίκες γεννούν στο σπίτι .

Τύποις ίσως να έχει δίκιο ο Σαλμάς η ουσία όμως είναι από ότι φαίνεται,  πως ευελπιστεί να εξοικονομήσει κοντά στα 15 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι το 2012 καταβλήθηκαν επιδόματα τοκετού ύψους 19 εκατ. ευρώ.

Στις σημερινές συνθήκες πάντως είναι απαράδεκτο όταν η ανεργία στις νέες ηλικίες  ανέρχεται στο 60%, να κόβεται ένα επίδομα που ενίσχυε τα πρώτα έξοδα που έχει ένα ζευγάρι μετά την απόκτηση ενός παιδιού.

 Εκ των πραγμάτων οι γυναίκες  που θα γεννήσουν, όπως και οι άνδρες τους, ανήκουν κατά πλειονότητα σε αυτές τις ηλικίες.

Οι τοκετοί στην Ελλάδα κατά πλειοψηφία γίνονται σε μαιευτικές κλινικές και νοσοκομεία και από γιατρούς, και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να έχουμε σήμερα πετύχει  σαν χώρα να έχουμε τους σχετικούς με τον τοκετό δείκτες ίδιους με τις πλέον προηγμένες χώρες του κόσμου.

Ενδεικτικά αναφέρω πως  η περιγεννητική θνησιμότητα στην Ελλάδα είναι  ίδια με της Αγγλίας, Ολλανδίας και Δανίας.

Θα είναι κρίμα για  ένα επίδομα 900 ευρώ μέσα στην σημερινή οικονομική δυσπραγία, να σκεφτούν ορισμένες γυναίκες τον τοκετό στο σπίτι με μαίες, απλά για εισπράξουν αυτά τα λεφτά, όταν δεν υπάρχει εδώ η αντίστοιχη εκπαίδευση, υποδομή και οργάνωση με τις χώρες του εξωτερικού όπως στην Ολλανδία και την Αγγλία.