Κυριακή 9 Απριλίου 2017

ΠΕΡΙ ΟΜΑΔΙΚΩΝ ΑΠΟΛΥΣΕΩΝ ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΙ





Στην Ελλάδα είναι συνήθης η εικόνα να κλείνει μια επιχείρηση και οι ατυχείς της εργαζόμενοι της να μαζεύονται έξω από το υπουργείο Εργασίας διαμαρτυρόμενοι.
Δεν μπορούν και δεν θέλουν να αποδεχτούν  ότι στον καπιταλισμό αν δεν υπάρχει κέρδος καμία επιχείρηση δεν μπορεί να συνεχίσει να πληρώνει τους εργαζόμενους σε αυτήν αυξάνοντας την ζημία της.
Μόνο στα κομουνιστικά καθεστώτα το κράτος φρόντιζε να βρίσκει εργασία σε όλους, με χαμηλές βέβαια αποδοχές και χωρίς να το απασχολεί η πραγματική απόδοση των κρατικών του επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα  βέβαια να καταρρεύσει τελικά το ίδιο το καθεστώς ως μη αποδοτικό. 


Σε ένα σημαντικό βαθμό αύτη η αντίληψη είχε επικρατήσει και στην χώρα μας που ένα σημαντικό μέρος των εργαζομένων  τους απασχολούσε ο ευρύτερος δημόσιος  τομέας, ο οποίος μετά την μεταπολίτευση παρήγαγε περίπου το 60%  του ΑΕΠ.
Ο Καραμανλής είχε κρατικοποιήσει την Ολυμπιακή, το συγκρότημα Ανδρεάδη, τις συγκοινωνίες ενώ στην συνέχεια επί  Παπανδρέου 40 προβληματικές επιχειρήσεις  περιήλθαν στο Δημόσιο με την πλήρη ομοφωνία όλων των πολιτικών παρατάξεων.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο πως τελικά καταλήξαμε στην σημερινή χρεωκοπία του κράτους.


Θυμάμαι, γαλουχημένοι με τις παραπάνω αντιλήψεις,  την έκπληξη που είχαμε  το 1989  όταν  είδαμε την πρώτη ταινία του Michael Moore  Roger & MeΤο ντοκιμαντέρ αυτό ασχολείται με το κλείσιμο των εργοστασίων της General Motors  στο Flint την  γενέθλια πόλη του Moore και την μεταφορά τους στο Μεξικό στο οποίο τα εργατικά χέρια ήσαν φτηνότερα.
Η μεταφορά αυτή προκάλεσε την καταστροφή της πόλης γιατί μεγάλο μέρος των κατοίκων της εργαζόταν στην αυτοκινητοβιομηχανία.  
Η έκπληξη προερχόταν από την αποδοχή των απολυμένων εργαζομένων της κατάστασης, δηλαδή ότι αν μια βιομηχανία δεν κερδίζει δεν μπορεί να συνεχίζει να παραμένει σε λειτουργία, παρά το ότι το γεγονός αυτό  τους ανάγκαζε πλέον να ξεσπιτωθούν για ανεύρεση αλλού εργασίας.



Την ελληνική  πραγματικότητα και τους παραλογισμούς που επικρατούν σχετικά με τις απολύσεις εξετάζει με την γνωστή του ευθυκρισία και τις οικονομικές του γνώσεις ο Γιάννης Μαρίνος.
Αν μια οικογένεια αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, δεν απαγορεύεται να απολύσει οικιακή βοηθό, παραδουλεύτρα, κηπουρό ή τον εκπαιδευτικό που βοηθά τα παιδιά της οικογένειας στα μαθήματά τους. Λογικό και αναπόφευκτο, αφού η οικονομική στενότητα το επιβάλλει. Το ίδιο ελεύθερα μπορεί και ο οποιοσδήποτε μικρομεσαίος επιχειρηματίας να απολύσει εργαζομένους αν η πελατεία του αραιώσει, προκειμένου να μη χρεοκοπήσει. Μια αντίθετη απαγόρευση θα εθεωρείτο από όλους μας παραλογισμός. Κι όμως, αυτός ο παραλογισμός είναι θεσμοθετημένος με αυστηρές απαγορεύσεις στις απολύσεις περιττού προσωπικού προκειμένου περί των μεγάλων επιχειρήσεων. Αν μια μεγάλη βιομηχανία αναγκάζεται να μειώσει την παραγωγή της ή να κλείσει κάποια υπολειτουργούντα τμήματά της, δεν επιτρέπεται να προβεί σε ανάλογο περιορισμό του μη αναγκαίου πια προσωπικού της, εκτός από ένα 5% σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Μαζικότερη συρρίκνωση του αριθμού των απασχολουμένων απαγορεύεται. Πρόκειται για το περίφημο εργασιακό πρόβλημα των ομαδικών απολύσεων για το οποίο γίνεται ανελέητη μάχη, ώστε το 5% να μη γίνει 10% όπως ζητούν οι δανειστές, όχι από αντεργατική διάθεση αλλά προκειμένου να διασωθούν απειλούμενες με χρεοκοπία επιχειρήσεις.
Η ελληνική νομοθεσία που με τόση αυστηρότητα απαγορεύει τις ομαδικές απολύσεις παραμένει εν τούτοις εντελώς αδιάφορη αν η απαγόρευση οδηγήσει σε οριστικό κλείσιμο της επιχείρησης. Ενδιαφέρεται να σώσει λίγες θέσεις αλλά δεν της καίγεται καρφί αν μείνει χωρίς εργασία το σύνολο των εργαζομένων σε αυτήν.
Αυτός ο παραλογισμός υπήρξε και είναι μια βασική αιτία να κλείσουν π.χ. οι χαλυβουργίες μας όταν είδαν να περιορίζονται δραματικά οι πωλήσεις τους λόγω νέκρωσης της οικοδομικής δραστηριότητας. Για τον ίδιο λόγο πριν από 23 χρόνια έκλεισε και το εργοστάσιο της βιομηχανίας Pirelli στην Πάτρα. Αναγκάστηκε ύστερα από ατέρμονες απεργίες, οι οποίες προσπαθούσαν να αποτρέψουν κάποιες απολύσεις περιττού προσωπικού, να εγκαταλείψει την Πάτρα και να μεταφέρει τη βιομηχανική παραγωγή της στην Τουρκία. Ετσι έμεινε άνεργο το σύνολο του προσωπικού της (περίπου 1.000 άτομα) και η Πάτρα έχασε μια σημαντική πηγή πλούτου, για να πανηγυρίσει ο «Ριζοσπάστης» ότι διώξαμε ένα μονοπώλιο που ρουφούσε το αίμα του εργαζόμενου λαού. Και το μεν ΚΚΕ και τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ με την υπονόμευση της βιωσιμότητας των μεγάλων επιχειρήσεων επιδιώκουν τη χρεοκοπία του καπιταλιστικού συστήματος. Αλλά τα λοιπά κόμματα γιατί δέχονται αυτόν τον παραλογισμό, ο οποίος δεν εφαρμόζεται με τέτοια αυστηρότητα στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες, όπου, αντίθετα, εργοδότες και εργαζόμενοι από κοινού διαβουλεύονται (το προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία) αναζητώντας τις λιγότερο για όλους επώδυνες συμβιβαστικές λύσεις.
Η διάσωση μιας παραγωγικής μονάδας, έστω και με περιορισμένο αριθμό απολύσεων, θεωρείται, όπως και είναι, ασφαλώς καλύτερη λύση από την πλήρη διακοπή της λειτουργίας μιας επιχειρήσεως και την απώλεια εργασίας όλου του προσωπικού της. Και όμως αυτόν τον παραλογισμό αγωνίζεται να διασώσει ο Τσίπρας στις σκληρές διαπραγματεύσεις του με τους δανειστές και αρνείται να συνειδητοποιήσει ότι σιωπηρά και με αυξανόμενους ρυθμούς οι περισσότερες μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις μας είτε μεταφέρουν τις μονάδες τους σε πιο φιλόξενες στην επιχειρηματικότητα χώρες είτε βάζουν λουκέτο.


4 σχόλια:

  1. Ο Γιαννης Μαρινος δεν μας τα λεει και τοσο καλα. Στην Γερμανια (τυχαιο παραδειγμα) όλες οι επιχειρησεις ανω των 20 υπαλληλων μπορουν να απολυσουν μονο μεχρι 10% του προσωπικου τους ελευθερα. Απο εκει και πανω υπαρχει μια σειρα απο περιορισμους, που δεν μπορω να τους απαριθμησω ολους εδω. Π.χ. πρεπει να το δηλωσουν στον οαεδ 6 μηνες πριν, πρεπει να πληρωσουν για τους απολουμενους προγραμματα μετεκπαιδευσης, πρεπει να το συμφωνησουν με το εργατικο σωματειο κ.α. Στην Ολλανδια τα πραγματα ειναι χειροτερα (για τους εργοδοτες). Στην Δανια ειναι πιο φιλελευθερα, αλλα εκει αναλαμβανει το κρατος τους απολυμενους. Τους μετατρεπει δλδ επ' αοριστον (για οσο "ψαχνουν" νεα δουλεια) σε δημοσιους υπαλληλους.

    Μπορει η λαιλαπα του νεοφιλελευθερισμου να δινει πολλα παραθυρακια στην εργοδοσια. Π.χ. αντι για μονιμους υπαλληλους παιρνουν μπλοκακια. Με την διαφορά οτι οι μπλοκακηδες αμοιβονται 2Χ πιο πανω απο τον κανονικο υπαλληλο. Που σημαινει οτι ναι μεν μπορεις να τους απολυσεις ολους χωρις περιορισμους μεσα σε μια νυχτα, αλλά τους εχεις χρυσοπληρωσει πρωτα.

    Γιατι αυτο γινεται μονο στις "μεγαλες" επιχειρησεις; Ειναι απλο, επειδη αυτες εχουν τις υποδομες και την οργανωση να προβλεψουν / αντιμετωπισουν τις μελλοντικες τους αναγκες σε προσωπικο. Επισης (οφειλουν να) εχουν και το αναλογο οικονομικο μαξιλαρι ωστε να μπορουν να πληρωσουν το προσωπικο τους ακομα και σε περιοδους κρισης.

    Τα ευρωπαικα κρατη δεν εχουν αυτες τις νομοθεσιες απο αγνη φιλανθρωπια. Προκειται για κοινωνικο συμβολαιο εν λειτουργια. Αν το κρατος επιτρεψει τις ομαδικες απολυσεις, τοτε θα πρεπει μετα να θρεψει στρατιες ανεργων (συν την κοινωνικη αναταραχη). Το κρατος μετακυλαει την ευθυνη για τους ανεργους απο τον εαυτο του προς τις επιχειρησεις.

    Στα καθ' ημας, το προβλημα δεν ειναι το αν θα πρεπει να υπαρχουν μαζικες απολυσεις η οχι. Στο κατω κατω αυτοι που μας επιβαλλουν τα μνημονια, τις απαγορευουν. Το πραγματικο προβλημα ειναι η πληρης ασυδοσια, η πληρης ελλειψη ενος κοινωνικου συμβολαιου. Μια κατανομη ευκαιριων αλλά και *δικαιωματων* αναμεσα σε ολες τις κοινωνικες ομαδες.

    Οι επιχειρησεις μας ειναι κρατικοδιαιτες και αεριτζηδικες (καμμια δεν θα στεκοταν σε συνθηκες ελευθερου ανταγωνισμου) και το κρατος μας ειναι 100% διεφθαρμενο. Καμμια επιχειρηση δεν στεκεται με βαση την αξια των προιοντων της. Στεκεται μονο στην βαση του τι λαμογιες κανει ο επιχειρηματιας με τους ξεκουλημενους της (εκαστοτε) κυβερνησης. Οποτε, απο την στιγμη που δεν υπαρχει κοινωνικο συμβολαιο και ολα ειναι ενα ασυδοτο φαγοποτι μεταξυ λαμογιων, γιατι να την πληρωσουν οι υπαλληλοι;

    Ας μην κρυβομαστε πισω απο το δαχτυλο μας. Ακομα και αν αφησει η Ελλαδα 100% ελευθερες τις μαζικες απολυσεις, κανενας δεν προκειται να επενδυσει, κανενας δεν προκειται να προσλαβει κανεναν.
    Για να σταθει επιχειρηση στην Ελλαδα πρεπει καποιος κυβερνητικος να την μπουκωνει δημοσιο χρημα. Εναντι της αναλογης μιζας φυσικα. Με τα μνημονια το κρατος δεν μπορει να τα χωνει στα λαμογια (οχι τοσο πολυ οπως πριν), αρα κανενας δεν προσλαμβανει προσωπικο.
    Το αν εχει η επιχειρηση εχει δικαιωμα να απολυει η οχι ειναι shadow fighting. Χρησιμευει μονο για να εχουν κατι να "διαπραγματευτουν" πριν μας φορεσουν το επομενο μνημονιο.

    Συγνωμη για το σεντονακι, μου βγηκε αυθορμητως ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αν πρόσεχες το κείμενο του Μαρίνου θα διάβαζες ότι γράφει στην ουσία αυτό που ισχύει και στην Γερμανία - το 5% να μη γίνει 10% όπως ζητούν οι δανειστές,
      Αυτό επίσης που γράφει: όπου, αντίθετα, εργοδότες και εργαζόμενοι από κοινού διαβουλεύονται (το προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία) αναζητώντας τις λιγότερο για όλους επώδυνες συμβιβαστικές λύσεις. Σημαίνει ότι πάλι στην Γερμανία τα εργατικά συνδικάτα συμφώνησαν ότι για μια 10ετια δεν θα δοθούν αυξήσεις στους μισθούς.
      Φαντάζεσαι τι θα γινόταν στην Ελλάδα αν υπήρχε τέτοια πρόταση;

      Διαγραφή
  2. Απάντησα στην λογικη του Μαρινου, οχι κατα λεξη σε αυτα που λεει. Δεν ειναι δυνατον να συγκρινουμε κατα λεξη την Γερμανια με την Ελλαδα. Στην πρωτη, το 70% του εργατικου δυναμικου δουλευει σε επιχειρησεις με πανω απο 100 υπαλληλους. Στην δευτερη, μόλις το 8% του εργ. δυναμικου δουλευει σε επιχειρησεις με πανω απο 50 υπαλληλους (εψαξα για στατιστικη με πανω απο 100 αλλά δεν βρηκα).
    Αν απο αυτο το 8% αφαιρεσεις τους τραπεζιτικους και τις ΔΕΚΟ, θα δεις οτι στην Ελλαδα σχεδον κανενας δεν δουλευει σε "μεγαλες" επιχειρησεις. Αν μπορουμε να θεωρησουμε "μεγαλη" μια επιχειρηση με 50 ατομα.

    Προσωπικα, δεν το θεωρω αρνητικο. Η Ελλαδα εχει πολλες μικρες επιχειρησεις και αυτο ειναι απολυτα ΟΚ για μενα. Επιμενω ομως οτι δεν μπορεις να συγκρινεις τα σωβρακα με τις γραβατες. Γιατι μια γενικη συλλογικη συμβαση που θα προεβλεπε μαζικες απολυσεις στην Γερμανια θα αφορουσε το 70% _ολων_ των εργαζομενων, ενω στην Ελλαδα θα αφορουσε (σχεδον αποκλειστικα) τους ΔΕΗτζηδες, τους ΟΤΕτζηδες και τους τραπεζιτικους.

    Απαντησα λοιπον στην λογικη του Μαρινου, που παιζει με τα ποσοστα του 5% / 10% και υποστηριζει οτι αν ο επιχειρηματιας μπορει να απολυσει περισσοτερους, θα επενδυσει και περισσοτερο. Το θεωρω χαζομαρα και εξηγω το γιατι:

    Πρωτον επειδη οι επιχειρησεις μας ειναι μικρες και ο ορισμος της μαζικης απολυσης κατανταει γελοιος. Ποιο ειναι το ποσοστο 5% απολυσεων σε μια επιχειρηση τριων ατομων, απο τους οποιους ο ενας ειναι ο ξαδερφος σου και ο αλλος ειναι παρανομος πακιστανος μεταναστης;

    Δευτερον επειδη το μεχρι τωρα ελληνικο αναπτυξιακο μοντελο (ο θεος να το κανει) ηταν και ειναι κρατικοδιαιτο. Αρα ο αριθμος των απολυσεων δεν παιζει ρολο. Σε επιχειρησεις που ζουν απο κρατικη ενισχυση, τι ρολο παιζει αν μπορεις να απολυσεις το 5% η το 10% ;

    Παρε παραδειγμα τον τουρισμο. Δεν υπαρχει ΟΥΤΕ ΜΙΑ ελληνικη τουριστικη επιχειρηση μεγεθους ανω των 50 εργαζομενων που να ζει χωρις επιδοτησεις απο το κρατος. Δηλαδη ουτε καν στον τομεα με το μεγαλυτερο συγκριτικο μας πλεονεκτημα δεν εχουμε βιωσιμες επιχειρησεις. Φαντασου τι γινεται τωρα στους άλλους τομεις.

    Δυστυχως, οι επιχειρησεις μας ειναι κρατικοδιαιτες. Οι μεγαλες ετσι κι αλλιως. Οι ΔΕΚΟ, οι κατασκευαστικες και οι τραπεζες, χωρις κουβεντα. Ακομα και οι μικρες, υπαρχουν και ζουν - εμμεσα - απο το κρατος. Π.χ. το στρατοπεδο της Σπάρτης, οπως και τα χιλιαδες ΤΕΙ σε καθε ραχουλα υπαρχουν για να επιδοτουν τις καφετεριες της καθε περιοχης. Πολεοδομικοι νομοι φτιαχνονται για να φανε οι μικροεργολαβοι κ.ο.κ.

    Ολοι αυτοι, μικροι και μεγαλοι, δεν εμποδιζονται απο το 5% (η το 10% ) των ελευθερων απολυσεων για να μεγαλουργησουν. Εμποδιζονται γιατι το κρατος βρισκεται σε καθεστως επιτηρησης και δεν μπορει να τους επιδοτει.

    Οι απολυσεις συζητιωνται αποκλειστικα και μονο για να μην ξερουμε απο που μας ηρθε το 4ο μνημονιο.

    Υ.Γ. Να μην αφησω αναπαντητο και το ρητορικο σου ερωτημα "τι θα γινοταν στην Ελλαδα αν εμπαινε η προταση να μην δοθουν αυξησεις για 10 χρονια".
    Ειναι απλο: ηδη εχουν περασει 7 χρονια με μειωσεις μισθων και εκρηκτικη ανοδο της ανεργιας. Δηλαδη κατι πολυ χειροτερο απο τις υποθετικες μη-αυξησεις. Και στα 3 που απομενουν μεχρι τα 10 της ρητορικης σου ερωτησης δεν προβλεπεται καμμια αυξηση μισθων.

    Αρα δεν χρειαζεται να κανεις ρητορικες ερωτησεις. Το βλεπεις γυρω σου εμπρακτα το τι κανουν οι ελληνες οταν τους μειωνουν τους μισθους: βλεπουν σαρβαιβορ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Επιμένω πάλι πως πεταχτά διάβασες το άρθρο.
      Πουθενά δεν υποστηρίζει πως οτι αν ο επιχειρηματιας μπορει να απολυσει περισσοτερους, θα επενδυσει και περισσοτερο.
      Λέει ακριβώς το αντίθετο!
      Αν μια επιχείρηση δεν πηγαίνει καλά δεν μπορεί να της απαγορεύεις να μειώνει τα έξοδα της διατηρώντας προσωπικό που δεν χρειάζεται.
      Η κοινή λογική λέει ότι όποια επιχείρηση πάει καλά και αναπτύσσεται προσλαμβάνει προσωπικό και δεν απολύει.
      Όσο για τις μεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα της Χαλυβουργικής και της Pirelli στην Πάτρα που αναφέρει.
      Όσο για τις μικρές επιχειρήσεις παραβιάζεις ανοικτάς θύρας γιατί γράφεις το ίδιο με τον Μαρίνο που λέει: Το ίδιο ελεύθερα μπορεί και ο οποιοσδήποτε μικρομεσαίος επιχειρηματίας να απολύσει εργαζομένους αν η πελατεία του αραιώσει, προκειμένου να μη χρεοκοπήσει.
      Το ερώτημα μου βέβαια δεν είναι ρητορικό και μην το κρίνεις εκ του αποτελέσματος.
      Σκέψου αν είχε γίνει αυτή η πρόταση πριν 10 χρόνια τι θα είχε γίνει.
      Απλά θα είχε την τύχη των προτάσεων Γιανίτση για το ασφαλιστικό!
      Τελικά ποιος θα κερδίσει στο Σαρβάιβορ;

      Διαγραφή