ΕΝΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΙΚΟ, ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟ ΜΕ ΟΣΚΑΡ, ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΜΙΝΤΓΟΥΕΪ.

Έβλεπα πρόσφατα την ενδιαφέρουσα ταινία Μίντγουεϊ του Ρόλαντ Έμεριχ, που μετά 33 χρόνια από την προηγούμενη με το ίδιο θέμα, μας θυμίζει την αποφασιστική, για την εξέλιξη του πολέμου, ναυμαχία στον Ειρηνικό.

Μετά το Πέρλ Χάρμπορ η κυριαρχία των Γιαπωνέζων στον Ειρηνικό ήταν σημαντική, και υπήρχε ο φόβος ότι θα μπορούσαν  ακόμα και να προβούν και σε επίθεση στις Δυτικές ακτές των ΗΠΑ. Είχαν καταλάβει ήδη τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη, τις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες, τις Φιλιππίνες και άλλα νησιά στον κεντρικό και στον δυτικό Ειρηνικό.
Χάρις στις υπηρεσίες αποκρυπτογράφησης των Αμερικανών μπόρεσαν αυτοί να μάθουν για την επίθεση που ετοίμαζαν οι Γιαπωνέζοι στην βάση που είχαν στην ατόλη Μίντγουεϊ που βρίσκεται 2000χλμ ΒΔ της Χαβάης.

Στην ταινία υπάρχει μια σκηνή στην οποία εμφανίζεται ο διάσημος ήδη τότε σκηνοθέτης Τζον Φόρντ, (1874-1973) να κινηματογραφεί την επίθεση των Γιαπωνέζων. Η σκηνή αυτή μου κίνησε το ενδιαφέρον να ψάξω σχετικά με αυτή την κινηματογράφηση.

Ο Φόρντ  ήταν επικεφαλής του τμήματος φωτογραφίας του Γραφείου Στρατηγικών Υπηρεσιών (πρόδρομος της CIA) κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.(Η φωτογραφία του είναι του 1946)

Ο Αμερικανός Στρατηγός Σέμαρντ στέλνοντας τον εκεί του κατέστησε σαφές ότι: «Δε με ενδιαφέρουν οι εικόνες, θέλω να καταγράψεις με ακρίβεια την βομβιστική επίθεση. Αύριο μας βομβαρδίζουν!»

Την επίθεση ο Φόρντ κινηματογράφησε  με μια φωτογραφική μηχανή 16 χιλιοστών φορτωμένη με έγχρωμο φιλμ. Ένα θραύσμα  τον τραυμάτισε στο βραχίονα και το τράνταγμα  έσπασε την ταινία από τους οδοντωτούς τροχούς, ένα πλάνο που διατήρησε στο ντοκιμαντέρ «Η μάχη του Midway» (1942). Μέχρι τότε η τελειομανής αισθητική του Χόλυγουντ  δεν ανεχόταν ατέλειες στην κινηματογραφική λήψη. Ο Φόρντ όμως με την γνήσια  λήψη των γεγονότων καθιέρωσε έκτοτε την θολή εστίαση, τα κενά και την λοξή λήψη που αποδίδουν πολύ καλύτερα και την ένταση που έχει η πραγματικότητα.  

Για την ναυμαχία του Μίντγουεϊ είναι  χαρακτηριστική η δήλωση που έγινε από τον ιστορικό Walter Lord:

«Με βάση την κοινή λογική, οι Αμερικανοί βρίσκονταν σε απελπιστικά μειονεκτική κατάσταση. Δεν είχαν καν ένα θωρηκτό όταν ο εχθρός είχε 11, είχαν 8 καταδρομικά όταν ο εχθρός είχε 23, είχαν 3 αεροπλανοφόρα, όταν συνολικά ο εχθρός είχε 8. Οι παράκτιες πυροβολαρχίες τους απαρτίζονταν από κανόνια του... περασμένου αιώνα. Ο εχθρός τους ήταν έξοχος, νικηφόρος και πολύ έμπειρος... οι Αμερικανοί υπέστησαν συντριπτικές απώλειες... δεν είχαν το δικαίωμα να νικήσουν. Κι όμως το έκαναν, αλλάζοντας έτσι την πορεία του πολέμου».

Η τριήμερη μάχη είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια από τις ΗΠΑ ενός αεροπλανοφόρου, ενός αντιτορπιλικού, 150 αεροπλάνων και περίπου 300 ανδρών. Η Ιαπωνία έχασε τέσσερα αεροπλανοφόρα, μένοντας μόνο με άλλα πέντε σε ολόκληρο τον στόλο της, ενώ 28 καταδρομικά και αντιτορπιλικά βυθίστηκαν ή έπαθαν ζημιές, κατέπεσαν 275 αεροπλάνα, και σκοτώθηκαν πάνω από 4.000 άνδρες, περιλαμβανομένων πολλών έμπειρων πιλότων.

Η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ έγινε στον Λευκό Οίκο και καθώς τελείωσε ο Ρούσβελτ παρέμεινε σιωπηλός ενώ  η γυναίκα του Eleanor ήταν με δάκρυα στα μάτια, γιατί ο μεγαλύτερος γιός τους, ο Τζέιμς Ρούσβελτ βρισκόταν στο Midway κατά τη διάρκεια της μάχης και τον είδαν στην οθόνη! Ο Ρούσβελτ διέταξε αμέσως την κυκλοφορία του ντοκιμαντέρ στους  κινηματογράφους  και έτσι παίχτηκε  σε χιλιάδες κινηματογραφικές αίθουσες μέσα σε μια εβδομάδα.

Ο Τζον Φόρντ έχει κερδίσει  δύο Όσκαρ . Το πρώτο για την Μάχη του Μίντγουεϊ (1942) και το δεύτερο, επίσης για το προπαγανδιστικό ντοκιμαντέρ  December 7th: The Movie (1943) που είναι για το Πέρλ Χάρμπορ. Του απονεμήθηκαν επίσης 6 Academy Awards.

Τα χρώματα της ταινίας έχουν ηλεκτρονικά αποκατασταθεί το 2012.