ΟΤΑΝ ΟΙ ΑΦΓΑΝΟΙ ΚΟΥΡΕΛΙΑΣΑΝ ΤΗΝ ΒΡΕΤΑΝΙΚΉ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

H  Τζαλαλαμπάντ είναι μια πόλη του Αφγανιστάν 130 χιλιόμετρα περίπου από την πρωτεύουσα Καμπούλ. Στον πίνακα φαίνονται τα τείχη της από τα οποία βγαίνει ένα άγημα για να βοηθήσει τον  εξαντλημένο στρατιωτικό  γιατρό Γουίλιαμ Μπράιντον. Ο Μπράιντον είναι ο μοναδικός επιζών από τους 16.500 Βρεττανούς που έφευγαν από την Καμπούλ. Από αυτούς μόνο οι 4,500 χιλιάδες ήταν στρατιωτικό προσωπικό, ενώ οι υπόλοιποι γυναικόπαιδα και βοηθητικό προσωπικό. Για την  ακρίβεια, ο Μπράιντον ήταν ο πρώτος που έφτασε εκεί , διότι υπήρξαν και κάποιοι λίγοι ακόμη αργότερα.
Η πανωλεθρία αυτή έγινε στον Α΄Αγγλο-αφγανικό πόλεμο  που διεξήχθη μεταξύ της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και του Εμιράτου του Αφγανιστάν από το 1839 έως το 1842. Αρχικά, οι Βρετανοί παρενέβησαν επιτυχώς σε μια διαδοχική διαμάχη μεταξύ του εμίρη Dost Mohammad (Barakzai) και του πρώην εμίρη Shah Shujah (Durrani), τον οποίο εγκατέστησαν κατά την κατάληψη της Καμπούλ τον Αύγουστο του 1839. Η κύρια βρετανική και ινδική δύναμη που κατέλαβε την Καμπούλ μαζί με τους συνοδούς  τους και τα γυναικόπαιδα τους είχαν  υπομείνει εκεί σκληρούς χειμώνες.

Η υποχώρηση του 1842 από την Καμπούλ, που ονομάζεται επίσης Σφαγή του στρατού του Elphinstone, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Αγγλο-Αφγανικού Πολέμου, ήταν η υποχώρηση των δυνάμεων της Βρετανικής Εταιρείας της Ανατολικής Ινδίας από την Καμπούλ. Μια εξέγερση στην Καμπούλ ανάγκασε τον τότε διοικητή, υποστράτηγο Γουίλιαμ Έλφινστοουν, να στείλει πίσω στη βρετανική φρουρά στο Τζαλαλαμπάντ. Καθώς ο στρατός και οι πολυάριθμοι συγγενείς και εργαζόμενοι στο στρατόπεδο ξεκίνησαν την πορεία τους, δέχτηκαν επίθεση από αφγανικές φυλές. Πολλοί από το Βρετανικό σώμα πέθαναν μέσα στην χιονισμένη επιστροφή από τα βουνά, από κρυοπαγήματα ή ασιτία, ή σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των μαχών.
Οι Βρετανοί έστειλαν στη συνέχεια έναν Στρατό Αντιποίνων (Army of Retribution) στην Καμπούλ για να εκδικηθούν την καταστροφή των προηγούμενων δυνάμεών τους. Καταλαμβάνοντας την Καμπούλ  κατάστρεψαν και το μεγαλύτερο και ωραιότερο κομμάτι της. Αυτό ήταν και το τέλος των περίφημων για την ομορφιά τους κήπων της Καμπούλ, ξακουστών στην Κεντρική Ασία για τα φρούτα τους, ιδίως τα ροδάκινα. Μετά την ανάκτηση κρατουμένων, αποχώρησαν από το Αφγανιστάν μέχρι το τέλος του έτους.

Ο Dost Mohammad επέστρεψε από την εξορία στην Ινδία για να ξαναρχίσει την κυριαρχία του.
Ήταν μια από τις πρώτες μεγάλες συγκρούσεις κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Παιχνιδιού, του ανταγωνισμού του 19ου αιώνα για δύναμη και επιρροή στην Κεντρική Ασία μεταξύ Βρετανίας και Ρωσίας.
Υπήρξε βέβαια και συνέχεια αυτής της διαμάχης με τον Β΄ Αγγλοαφγανικό από το 1878 ώς το 1880. Ο πόλεμος τελείωσε μετά από μια σειρά στρατιωτικές νίκες των Βρετανών εις βάρος διαφόρων Αφγανικών δυνάμεων και στις 26 Μαΐου 1879 υπογράφτηκε η Συνθήκη της Γκανταμάκ.Μετά την υπογραφή της εν λόγω συνθήκης οι περισσότεροι από τους Βρετανούς και Ινδούς στρατιώτες αποσύρθηκαν από το Αφγανιστάν και οι Αφγανοί επιτράπηκε να διατηρήσουν την εσωτερική τους κυριαρχία αλλά αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν τον έλεγχο της εξωτερικής τους πολιτικής στους Βρετανούς.
Δυστυχώς τα επόμενα χρόνια όσοι εισέβαλαν στο Αφγανιστάν δεν μιμήθηκαν την πολιτική των Βρετανών οι οποίοι μετά από την εισβολή τους σε αυτή την χώρα και αφού «κανόνιζαν» αυτά που ήθελαν, φρόντιζαν ταχέως να αποχωρήσουν από εκεί.
΄Έτσι οι Σοβιετικοί παρέμειναν εκεί για 10 χρόνια οι δε Αμερικανοί 20 με τα γνωστά σε όλους .αποτελέσματα.

Τον συγκλονιστικό πίνακα της αρχής Remnants of an army τον έχει ζωγραφίσει η Elizabeth Southerden Thompson, αργότερα Lady Butler (1846 – 1933). Η Thompson είχε ειδικευτεί να ζωγραφίζει σκηνές από Βρετανικές στρατιωτικές εκστρατείες.
Έγραψε για τους στρατιωτικούς της πίνακες σε μια αυτοβιογραφία που δημοσιεύτηκε το 1922: «Ποτέ δεν ζωγράφισα για τη δόξα του πολέμου, αλλά για να απεικονίσω το πάθος και τον ηρωισμό του».
Ο πίνακας εκτίθεται στο Στρατιωτικό Μουσείο του Σόμερσετ, στην Αγγλία.