Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2022

ΕΝΑ ΚΟΡΑΚΙ ΠΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΕ ΠΕΤΑΞΕ ΣΤΟΝ ΣΕΦΕΡΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΤΟΝ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ!




 Πρόσφατα είχα γράψει για ΔΥΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΟΕ-ΤΟ ΚΟΡΑΚΙ.
Ο Γιώργος Σεφέρης είχε από το 1926 εισέλθει στον διπλωματικό κλάδο και το 1936-8 υπηρετούσε , μάλλον με δυσμενή μετάθεση, στην Κορυτσά.
Εκεί το 1937 ,προφανώς επηρεασμένος από την ποίηση του Πόε και ιδίως από το Raven,  έγραψε το ομώνυμο ποίημα του και το αφιέρωσε στον μεγάλο Αμερικανό ποιητή. 
Στις 8 Ιανουαρίου 1970 ο νέος αλλά πολύ σημαντικός συνθέτης Γιάννης Χρήστου σκοτώνεται σε τροχαίο ατύχημα σε ηλικία 44 ετών.


Ο Μίκης Θεοδωράκης βρίσκεται φυλακισμένος στο Ωρωπό, είχε γνωρίσει τον Χρήστου και συγκλονισμένος μελοποιεί σε λίγες μέρες το  Raven του Σεφέρη αφιερώνοντας  το έργο του στον αδικοχαμένο συνθέτη.  
Το  Raven (1970), όπως και το Πνευματικό Εμβατήριο (1969) της προηγούμενης χρονιάς, είναι «τραγούδια ποταμός». Έργα αρχικά για μικρή ορχήστρα και φωνή που μορφολογικά διαφέρουν από το «τραγούδι-lied» γιατί δεν βασίζονται στην εναλλαγή ρεφραίν και κουπλέ στους στίχους ούτε στη μουσική. Εδώ δεν υπάρχουν επαναλήψεις. Το κείμενο όπως και η μουσική τρέχει σαν ποταμός. Το «τραγούδι ποταμός» εντάσσεται στην κατηγορία των συμφωνικών έργων και αποτελεί έργο μεγάλης συνθετικής αξίας.
Όπως γράφει ο ίδιος: "Στις 15 Γενάρη του 1970 τελειώνω το Raven. Με τον Πέτρο, τον αχώριστο σύντροφο, οργανώνουμε την "πρώτη εκτέλεση" μέσα στην έρημη κουζίνα. Απάνω στο τραπέζι με τη λαμαρίνα, ένα μπουκάλι μπύρα. Θα την απολαύσουμε μετά τη μουσική".
Για να γράψει το τραγούδι είχε επιβάλλει στους άλλους κρατούμενους όταν τον βλέπουν να συνθέτει να μην τραγουδούν ή να σφυρίζουν
Ο συγκρατούμενος του Πέτρος είναι ένα παιδί από το Μενίδι φίλος του Λεντάκη και μετά απέκτησε στενή φιλία και με τον Μίκη.
Ο Πέτρος είχε ερωτευθεί μια κοπέλα, την οποία είχε πάρει κατά λάθος στο τηλέφωνο και μετά από μήνες και συχνές τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, αυτές απέκτησαν ερωτικό χαρακτήρα. Την μέρα όμως που είχαν αποφασίσει να συναντηθούν τον συλλάβαν!
Ο  Πέτρος ζήτησε από τον Μίκη να του  τραγουδήσει το 20λεπτό τραγούδι στην κουζίνα, με δέλεαρ ένα γιαούρτι!
Όπως περιγράφει ο Μίκης: Κρατούσε το γιαούρτι το έβλεπα εγώ έτρεχαν τα σάλια μου και του το τραγουδούσα:! Αυτός συνδύασε το  Raven με την αγαπημένη του και μου επέβαλε κάθε βράδυ να του το τραγουδάω! Είχα λοιπόν κάθε βράδυ το Raven με «έπαθλο» ένα γιαούρτι, ο δε ακροατής ήταν πάντα ένας, ο Πέτρος!
 
                                                 Raven

 

In memoriam E. A. P.

 

Χρόνια σαν τα φτερά. Τί θυμάται τ’ ακίνητο κοράκι;

τί θυμούνται οι πεθαμένοι κοντά στις ρίζες των δέντρων;

Είχαν ένα χρώμα τα χέρια σου σαν το μήλο που πέφτει.

Κι αυτή η φωνή που ξαναγυρίζει πάντα, χαμηλή.

Εκείνοι που ταξιδεύουν κοιτάζουν το πανί και τ’ αστέρια

ακούνε τον αγέρα ακούνε πέρα απ’ τον αγέρα την άλλη θάλασσα

σαν ένα κοχύλι κλειστό κοντά τους, δεν ακούνε

τίποτε άλλο, δεν ψάχνουν μέσα στους ίσκιους των κυπαρισσιών

ένα χαμένο πρόσωπο, ένα νόμισμα, δε γυρεύουν

κοιτάζοντας ένα κοράκι σ’ ένα ξερό κλωνί, τί θυμάται.

Μένει ακίνητο πάνω στις ώρες μου λίγο πιο ψηλά

σαν την ψυχή ενός αγάλματος που δεν έχει μάτια

είναι ένα πλήθος μαζεμένο μέσα σ’ αυτό το πουλί

χίλιοι άνθρωποι ξεχασμένοι σβησμένες ρυτίδες

ερειπωμένες αγκαλιές και γέλια που δεν τέλειωσαν

έργα σταματημένα σιωπηλοί σταθμοί

ένας ύπνος βαρύς από χρυσά ψιχαλίσματα.

Μένει ακίνητο. Κοιτάζει τις ώρες μου. Τί θυμάται;

Είναι πολλές πληγές μέσα στους αόρατους ανθρώπους, μέσα του

πάθη μετέωρα περιμένοντας τη δεύτερη παρουσία

επιθυμίες ταπεινές που κόλλησαν πάνω στο χώμα

σκοτωμένα παιδιά και γυναίκες που κουράστηκαν την αυγή.

Τάχα να βαραίνει πάνω στο ξερό κλωνί τάχα να βαραίνει

πάνω στις ρίζες του κίτρινου δέντρου πάνω στους ώμους

των άλλων ανθρώπων, τις παράξενες φυσιογνωμίες

που δεν τολμούν να γγίξουν μια στάλα νερό βυθισμένοι στο χώμα

τάχα να βαραίνει πουθενά;

Είχαν ένα βάρος τα χέρια σου όπως μέσα στο νερό

μέσα στις θαλασσινές σπηλιές, ένα βάρος αλαφρύ χωρίς συλλογή

με την κίνηση κάποτε που διώχνουμε την άσκημη σκέψη

στρώνοντας το πέλαγο ώς πέρα στον ορίζοντα στα νησιά.

Είναι βαρύς ο κάμπος ύστερ’ απ’ τη βροχή· τί θυμάται

η μαύρη στεκάμενη φλόγα πάνω στον γκρίζο ουρανό

σφηνωμένη ανάμεσα στον άνθρωπο και στην ανάμνηση του ανθρώπου

ανάμεσα στην πληγή και το χέρι που πλήγωσε μαύρη λόγχη,

σκοτείνιασε ο κάμπος πίνοντας τη βροχή, έπεσε ο αγέρας

δε σώνει η δική μου πνοή, ποιός θα το μετακινήσει;

ανάμεσα στη μνήμη, χάσμα — ένα ξαφνισμένο στήθος

ανάμεσα στους ίσκιους που μάχουνται να ξαναγίνουν άντρας και γυναίκα40

ανάμεσα στον ύπνο και στο θάνατο στεκάμενη ζωή.

Είχαν μια κίνηση τα χέρια σου πάντα προς τον ύπνο του πελάγου

χαϊδεύοντας τ’ όνειρο που ανέβαινε ήσυχα τη μαλαματένια αράχνη

φέρνοντας μέσα στον ήλιο το πλήθος των αστερισμών

τα κλεισμένα βλέφαρα τα κλεισμένα φτερά…

Κορυτσά, χειμώνας 1937


Theodorakis, M.: Raven / Adagio / Genzmer, H.: Harp Concerto / Fantasia for Har
Released on: 2004-01-01
Artist: Carolin Masur
Conductor: Stefanos Tsialis
Orchestra: Central German Chamber Philharmonic Composer: Mikis Theodorakis
 
 Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση             
                                   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου