Δεν υπάρχει κανένας άλλος Έλληνας ποιητής με
τεράστια παγκόσμια απήχηση που να έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και
μάλιστα στα αγγλικά να κυκλοφορούν τα ποιήματα του σε πάνω από 12 αυτοτελείς μεταφράσεις, όπως
του Καβάφη.
Η παγκοσμιότητα του είναι τόσο μεγάλη ώστε η Ιθάκη του να ακουστεί στην κηδεία της Τζάκι Κένεντι-Ωνάση.
Η παγκοσμιότητα του είναι τόσο μεγάλη ώστε η Ιθάκη του να ακουστεί στην κηδεία της Τζάκι Κένεντι-Ωνάση.
O
διάσημος μυθιστοριογράφος E.M.Forster, τον οποίο και οι άσχετοι με την
λογοτεχνία τον γνωρίζουν από τις ταινίες με σενάρια από τα βιβλία του, όπως το Δωμάτιο
με Θέα, το Πέρασμα στην Ινδία, ή το Επιστροφή στο Χάουαρντ Εντ . Ο E.M.Forster τον είχε γνωρίσει στην
Αλεξάνδρεια. Η περιγραφή του Καβάφη από αυτόν είναι καθοριστική.
«Ένας Έλληνας κύριος με ψαθάκι, που στέκει απολύτως ακίνητος σε έλαφράν απόκλιση προς το σύμπαν»
Ο δε Καζαντζάκης όταν τον συνάντησε στο σπίτι του στην Αλεξάνδρεια το 1927 είχε γράψει:
Έπρεπε να είχε γεννηθεί στο 15ο αιώνα στη Φλωρεντία, καρδινάλιος, μυστικοσύμβουλος του Πάπα, έκτακτος απεσταλμένος στο Παλάτι του Δόγη, στη Βενετία, και επί πολλά χρόνια, –πίνοντας, αγαπώντας, χαζεύοντας στα κανάλια, γράφοντας, σωπαίνοντας– να διαπραγματεύεται τις πιο σατανικές και πολύπλοκες και σκανδαλώδεις υπόθεσες της καθολικής Εκκλησίας. Ξεχωρίζω στα σκοτεινά, πάνου στο ντιβάνι, τη φυσιογνωμία του –πότε όλο έκφραση μεφιστοφελική κι ειρωνεία και τα ωραία μαύρα μάτια του ξάφνου αστράφτουν μόλις πέσει απάνω τους μια μικρή αχτίδα από το φως των κεριών, και κάποτε πάλι γέρνει, όλο φινέτσα, παρακμή και κούραση.
Η φωνή του είναι γεμάτη ακκισμούς και χρώμα –και χαίρουμαι με τέτοια φωνή να διατυπώνεται η πονηρή, όλο κοκεταρία, βαμμένη, στολισμένη γραία αμαρτωλή ψυχή του.
Έτσι που για πρώτη φορά τον βλέπω απόψε και τον ακούω, νιώθω πόσο σοφά μια τέτοια πολύπλοκη, βαρυφορτωμένη ψυχή της άγιας παρακμής κατόρθωσε να βρει τη φόρμα της –την τέλεια που της ταιριάζει– στην τέχνη και να σωθεί…..
Ο Καβάφης έχει όλα τα τυπικά χαραχτηριστικά ενός εξαιρετικού ανθρώπου της παρακμής – σοφός, ειρωνικός, ηδονιστής, γόης, γιομάτος μνήμη. Ζει σαν αδιάφορος, σα θαρραλέος. Κοιτάζει ξαπλωμένος σε μια μαλακή πολυθρόνα από το παράθυρό του και περιμένει τους Βαρβάρους να προβάλουν. Κρατάει περγαμηνή με λεπτά καλλιγραφημένα εγκώμια, είναι ντυμένος γιορτάσιμα, βαμμένος με προσοχή, και περιμένει. Μα οι βάρβαροι δεν έρχουνται, κι αναστενάζει κατά το βράδυ, ήσυχα, και χαμογελά ειρωνικά για την απλοϊκότητα της ψυχής του να ελπίζει.
Εκεί που έκανε λάθος ο Μεγάλος Κρητικός είναι όταν έγραψε για τον Καβάφη ότι:
Ο Καβάφης είναι από τα τελευταία άνθη ενός πολιτισμού. Με διπλά ξεθωριασμένα φύλλα, με μακρό ασθενικό κοτσάνι, δίχως σπόρο.
Ο Καζαντζάκης δεν μπορούσε να φανταστεί ότι το κοτσάνι του Καβάφη όχι μόνο είχε σπόρο αλλά αυτός ο σπόρος δημιούργησε ένα τεράστιο φυτώριο ποιητών μετά τον θάνατο του.
Προφητικός γι αυτό ήταν ένας άλλος ποιητής, ο Ντίνος Χριαστιανόπουλος με την περίφημη φράση του : Βαθιά να με θάψουν θέλησαν, ξέχασαν όμως πως ήμουν σπόρος!
Τα
σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.
«Ένας Έλληνας κύριος με ψαθάκι, που στέκει απολύτως ακίνητος σε έλαφράν απόκλιση προς το σύμπαν»
Ο δε Καζαντζάκης όταν τον συνάντησε στο σπίτι του στην Αλεξάνδρεια το 1927 είχε γράψει:
Έπρεπε να είχε γεννηθεί στο 15ο αιώνα στη Φλωρεντία, καρδινάλιος, μυστικοσύμβουλος του Πάπα, έκτακτος απεσταλμένος στο Παλάτι του Δόγη, στη Βενετία, και επί πολλά χρόνια, –πίνοντας, αγαπώντας, χαζεύοντας στα κανάλια, γράφοντας, σωπαίνοντας– να διαπραγματεύεται τις πιο σατανικές και πολύπλοκες και σκανδαλώδεις υπόθεσες της καθολικής Εκκλησίας. Ξεχωρίζω στα σκοτεινά, πάνου στο ντιβάνι, τη φυσιογνωμία του –πότε όλο έκφραση μεφιστοφελική κι ειρωνεία και τα ωραία μαύρα μάτια του ξάφνου αστράφτουν μόλις πέσει απάνω τους μια μικρή αχτίδα από το φως των κεριών, και κάποτε πάλι γέρνει, όλο φινέτσα, παρακμή και κούραση.
Η φωνή του είναι γεμάτη ακκισμούς και χρώμα –και χαίρουμαι με τέτοια φωνή να διατυπώνεται η πονηρή, όλο κοκεταρία, βαμμένη, στολισμένη γραία αμαρτωλή ψυχή του.
Έτσι που για πρώτη φορά τον βλέπω απόψε και τον ακούω, νιώθω πόσο σοφά μια τέτοια πολύπλοκη, βαρυφορτωμένη ψυχή της άγιας παρακμής κατόρθωσε να βρει τη φόρμα της –την τέλεια που της ταιριάζει– στην τέχνη και να σωθεί…..
Ο Καβάφης έχει όλα τα τυπικά χαραχτηριστικά ενός εξαιρετικού ανθρώπου της παρακμής – σοφός, ειρωνικός, ηδονιστής, γόης, γιομάτος μνήμη. Ζει σαν αδιάφορος, σα θαρραλέος. Κοιτάζει ξαπλωμένος σε μια μαλακή πολυθρόνα από το παράθυρό του και περιμένει τους Βαρβάρους να προβάλουν. Κρατάει περγαμηνή με λεπτά καλλιγραφημένα εγκώμια, είναι ντυμένος γιορτάσιμα, βαμμένος με προσοχή, και περιμένει. Μα οι βάρβαροι δεν έρχουνται, κι αναστενάζει κατά το βράδυ, ήσυχα, και χαμογελά ειρωνικά για την απλοϊκότητα της ψυχής του να ελπίζει.
Εκεί που έκανε λάθος ο Μεγάλος Κρητικός είναι όταν έγραψε για τον Καβάφη ότι:
Ο Καβάφης είναι από τα τελευταία άνθη ενός πολιτισμού. Με διπλά ξεθωριασμένα φύλλα, με μακρό ασθενικό κοτσάνι, δίχως σπόρο.
Ο Καζαντζάκης δεν μπορούσε να φανταστεί ότι το κοτσάνι του Καβάφη όχι μόνο είχε σπόρο αλλά αυτός ο σπόρος δημιούργησε ένα τεράστιο φυτώριο ποιητών μετά τον θάνατο του.
Προφητικός γι αυτό ήταν ένας άλλος ποιητής, ο Ντίνος Χριαστιανόπουλος με την περίφημη φράση του : Βαθιά να με θάψουν θέλησαν, ξέχασαν όμως πως ήμουν σπόρος!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου