ΕΝΑΣ ΗΡΩΑΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΦΟΡΕΣΕ ΠΟΤΕ ΠΑΝΤΟΥΦΛΕΣ

Διάβαζα στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 22-10-07 για την βράβευση του Μανώλη Γλέζου στην Αίθουσα της Παλαιάς Βουλής από την Ομοσπονδία Ναξιακών Συλλόγων.
Στη εκδήλωση αυτή ο καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Παναγιώτης Κοντός ανακοίνωσε ότι το Πανεπιστήμιο αυτό πρόκειται σύντομα να ανακηρύξει τον Γλέζο σε επίτιμο Διδάκτορα της Γλωσσολογίας.
Όλοι πιστεύω γνωρίζουν τον Γλέζο για την ηρωική πράξη του κατεβάσματος της σημαίας από την Ακρόπολη τον Μάϊο του 1941 που ήταν ίσως η πρώτη αντιστασιακή ενέργεια στην γερμανοκρατούμενη Ευρώπη.
Όπως επίσης όλοι γνωρίζουν τον πολιτικό της αριστεράς που μέχρι σήμερα αγωνίζεται χωρίς υποχωρήσεις για τα πιστεύω του.
Βέβαια η Ελληνική πολιτεία μέχρι την μεταπολίτευση τον καταδίκασε 28 φορές για την πολιτική του δραστηριότητα, ακόμα και σαν κατάσκοπο !!, από τις οποίες τρεις φορές σε θάνατο, με αποτέλεσμα να παραμείνει συνολικά στις φυλακές 11 χρόνια και 5 μήνες ενώ άλλα τέσσερα χρόνια και 6 μήνες τον έστειλε εξορία.
Παρέμεινε δηλαδή κρατούμενος (φυλακή και εξορία) 16 χρόνια σ΄ όλη του τη ζωή.
Τελικά βέβαια το 1998, όταν έφτασε 76 ετών, η πολιτεία που τόσα χρόνια τον κυνήγησε τον τίμησε με το Μεγαλόσταυρο του Φοίνικα.
Αλλά σήμερα δεν θέλω να γράψω για την τόσο πολυτάραχη ζωή του Μανώλη Γλέζου.
Ούτε για τον πολιτικό Γλέζο. Μπορεί όποιος θέλει να διαβάσει για την πορεία του σε οποιαδήποτε πλέον εγκυκλοπαίδεια.
Ο Γλέζος το 1940 πέτυχε στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών αλλά από όσο γνωρίζω λόγω της δράσης του και των συνεχών διώξεων που υπέστη, δεν τελείωσε ποτέ κανένα Πανεπιστήμιο.
Θέλω να γράψω λοιπόν για την έκπληξη που ένιωσα όταν άκουσα τον Γλέζο να αναπτύσσει με την άνεση ειδικού επιστήμονα ένα θέμα γλωσσολογίας που απαιτούσε ιδιαίτερες γνώσεις.
Ήταν ομιλητής στην παρουσίαση του Ιστορικού Λεξικού του Μυκονιάτικου Ιδιώματος στο Πολιτιστικό Κέντρο της Μυκόνου στις 25-10-97.
Το 2 τομο αυτό Λεξικό μεγάλου σχήματος, αποτελεί το έργο ζωής του αείμνηστου φιλολόγου- γλωσσολόγου Σταύρου Μάνεση.
Ο Σταύρος Μάνεσης εργάστηκε στο κέντρο Συντάξεως του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών από όπου συνταξιοδοτήθηκε ως επίτιμος Διευθυντής του Κέντρου το 1973.
Με την τελειομανία που τον διέκρινε, διόρθωνε και προσέθετε λήμματα στο Λεξικό κοντά 70 χρόνια και δυστυχώς δεν πρόλαβε να το δει τυπωμένο λόγω του αιφνίδιου θανάτου του το 1996 από τροχαίο ατύχημα.
Η έκδοση του Λεξικού έγινε από τον Δήμο Μυκονίων.
Με ιδιαίτερη άνεση λοιπόν ο Γλέζος μας εξήγησε με απλό τρόπο την εξέλιξη του γλωσσικού ιδιώματος των Κυκλάδων. Αντιγράφω ένα μικρό μέρος της ομιλίας του από την εφημερίδα « Ο Μυκονιάτης» φ 241 Οκτ 1997:
Το Μυκονιάτικο ιδίωμα εντάσσεται αφενός στην ομάδα των ημιβορείων ιδιωμάτων (όπου κύριο χαρακτηριστικό είναι η τάση συγκοπής των άτονων ι και ου ,όχι όμως και η κώφωση τους, πχ. Γιώρη, στάρη, μάστορη κτλ),αφετέρου δε στην ομάδα των νοτίων, δηλαδή των κυκλαδίτικων ιδιωμάτων,όπου οι επιρροές από την Κρήτη είναι σαφείς. Για παράδειγμα ο «τσιτακισμός», η μεταβολή του κ σε τσ πχ. αντί για Κυριακή Τσεριατσή και η σίγηση του γ ανάμεσα σε δύο φωνήεντα, πχ. αντί για φαγάκι φαάτσι.
Στα πλαίσια της ομιλίας του έκρουσε και τον κώδωνα κινδύνου για την συρρίκνωση της γλώσσας μας ,δίνοντας με χιούμορ ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διαλόγου που είχε ακούσει από ένα φοιτητή: Δεν περνάς καμιά μέρα με κανένα φίλο να πάμε πουθενά να πούμε τίποτα..!!
Μετά την εκδήλωση βρεθήκαμε να κουβεντιάζουμε τρώγοντας ένα μεζεδάκι και πίνοντας ένα ούζο και εκεί με περίμενε μια δεύτερη έκπληξη.
Αφού γελώντας, μας είπε ότι πολλοί τον ρωτάνε αν είναι συγγενής του αυτός ο Μανώλης Γλέζος που έχει γράψει βιβλία σχετικά με γλωσσολογικά θέματα ,άρχισε να μας αναπτύσσει την άλλη του επιστημονική ενασχόληση που είναι η αντιμετώπιση των τοπικών περιβαλλοντικών ζητημάτων, από την σκοπιά του γεωλόγου, γεωτεχνικού, υδρολόγου και υδρογεωλόγου.
Από τα παιδικά του βιώματά , στο χωριό του στ΄ Απεράθου της Νάξου - ένας από τους 6 τότε σμυριδότοπους του νησιού – του δημιουργήθηκε το ενδιαφέρον για την προέλευση των πετρωμάτων και για τους τρόπους αντιμετώπισης της λειψυδρίας που αποτελεί μόνιμο πρόβλημα στις Κυκλάδες.
Την γεωλογία ο Γλέζος δεν την σπούδασε στο Πανεπιστήμιο αλλά στους διάφορους τόπους εξορίας που τον είχαν στείλει.
Θεωρεί λοιπόν ότι ουσιαστική λύση για την επάρκεια του νερού σε κάθε περιοχή της πατρίδας μας, είναι η κατακράτηση του νερού των βροχοπτώσεων και η παρεμπόδισή τους ώστε να μη φεύγουν αναξιοποίητα προς τη θάλασσα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με αναχαίτιση των χειμαρρικών νερών με μικρές αλλεπάλληλες ιδιοκατασκευές με φράγματα.
Το 1987 έχοντας εκλεγεί κοινοτάρχης στ΄ Απεράθου της Νάξου συλλαμβάνει, σχεδιάζει και εκπονεί με τη βοήθεια ενός ευρωπαϊκού προγράμματος, πιλοτικό πειραματικό τεχνητό εμπλουτισμό των υπόγειων νερών του χωριού του, με την κατασκευή 78 χαμηλών φραγμάτων ανάσχεσης των νερών της βροχής στους χείμαρρους , με τα οποία εμπλούτισε τα υπόγεια νερά με καταπληκτικά αποτελέσματα. Μέσα σε τρία χρόνια, οι πηγές του χωριού του αναβλύζουν και πάλι άφθονο νερό, πρασινίζοντας την περιοχή του.
Συγχρόνως ασχολείται με σχετικές με τη διαχείριση των νερών συγγραφές μεταξύ των οποίων είναι και τα ακόλουθα: "Τα φράγματα ανάσχεσης της χειμαρρικής ροής-που και πως πρέπει να κατασκευάζονται - Η εμπειρία από τ' Απεράθου της Νάξου. Ο ρόλος της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης στην προστασία του περιβάλλοντος με έργα καταπολέμησης της διαβρωτικής επενέργειας του νερού και η αξιοποίησής του. Εμπλουτισμός των υδροφορέων από χαμηλά φράγματα ανάσχεσης της χειμαρρικής ροής στα ορεινά. Το φαινόμενο της λειψυδρίας και οι τρόποι αντιμετώπισής του. Το πρόβλημα του νερού στην Πάρο-Αντίπαρο. Λειψυδρία και η αντιμετώπισή της με εμπλουτισμό υδροφορέων. Λειψυδρία, πλημμύρες, διάβρωση και τρόποι αντιμετώπισής τους".
Για όλη αυτή την δραστηριότητα το 1996 αναγορεύεται Επίτιμος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πατρών και στην συνέχεια την ίδια τιμή του κάνει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο που τον καλεί ,όπως μας έλεγε και για μια σειρά μαθημάτων κάθε χρόνο.
Το 1986 η Ελληνική Γεωλογική Εταιρία, τον τιμά ανακηρύσσοντάς τον Επίτιμο Μέλος της για τη συμβολή του στη διάδοση των γεωεπιστημών, την προσφορά του στις γεωεπιστήμες και το περιβάλλον και την προώθηση των δίκαιων αιτημάτων των γεωεπιστημόνων.
Το 1995 ανακηρύσσεται Επίτιμο Μέλος της Ελληνικής Υδροτεχνικής Ένωσης.
Είμαι περίεργος λοιπόν αυτός ο αγωνιστής της δημοκρατίας, ο υδρολόγος, ο ιστορικός, ο συγγραφέας, ο ποιητής, ο φωτογράφος, ο γλωσσολόγος, ο πολιτικός, ο δημοσιογράφος, ο νέος των 85 ετών σήμερα, με αυτή την τόσο πολυσχιδή προσωπικότητα με τι σκοπεύει να ασχοληθεί στο μέλλον για να μας εκπλήξει πάλι.



ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1-Η ιδέα για τον τίτλο προήλθε από το έργο του Αλέκου Σακελάριου «Ένας ήρωας με παντούφλες» Βέβαια ο Γλέζος έχει αναπτύξει εδώ τις ιδέες του σχετικά με τους ήρωες.

2-ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ ΓΛΕΖΟΥ κατά τη δημόσια αναγόρευση του σε επίτιμο μέλος της Ελληνικής Υδροτεχνικής Ένωσης (Ε.Υ.Ε.) στην αίθουσα τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης στις 26 Μαΐου 1997. Περιέχει και φωτογραφίες των φραγμάτων.

3-Ποστ της advocatus diaboli σχετικά με την βράβευση του Μανώλη Γλέζου και του Απόστολου Σάντα από την Ακαδημία Αθηνών. Δεκ 1996

4-Σχετικά για το έργο του Πάμπλο Πικάσο σχετικά με τον Μανώλη Γλέζο που παρουσιάζεται στο πλαίσιο της 1ης Μπιενάλε της Αθήνας, με τίτλο «Destroy Athens»
Κάτω.

5-Οι φωτογραφίες από τα εξώφυλλα από δύο βιβλία του Μ.Γλέζου.

6-Για το ιστορικό Λεξικό του Μυκονιάτικου Ιδιώματος έγραψαν σχετικά η Μαίρη Παπαγιαννίδου, που έκανε και εισήγηση στην παρουσίαση του, στις 19-10-1997 στο ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, ο Γιώργος Κιούσης στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ στις 30-10-97 και η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.