Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου 2009

ΟΤΑΝ ΕΙΣΑΙ ΝΕΟΣ ΣΤΑ 70 !



Έχει τύχει πολλές φορές ένας να γίνει γνωστός μετά τον θάνατο του.
Είναι όμως πολύ σπάνιο να γίνει γνωστός από ένα ποίημα που έχει γράψει μετά τα 70 !
Μάλλον δε ποτέ δεν έχει ξαναγίνει να γίνει γνωστός όχι από ασχολούμενους με την ποίηση ή την φιλολογία αλλά από ένα στρατηγό!
Η μοναδική αυτή περίπτωση είναι η ιστορία του Samuel Ullman, (1840-1924 ) ενός γερμανοεβραίου που μετανάστευσε στον Νότο των Ηνωμένων Πολιτειών σε ηλικία 7 ετών.
Ο Ullman ασχολήθηκε με το εμπόριο σαν μπακάλης και χασάπης, αλλά είχε και κοινωνική δραστηριότητα και ασχολήθηκε κυρίως με την εκπαίδευση φροντίζοντας μάλιστα να έχουν την ίδια εκπαίδευση τα παιδιά των μαύρων με τα λευκά.
Μετά τα 70 έγραψε το ποίημα του Η νιότη που πιθανώς δεν θα γινόταν ευρύτερα γνωστό αν δεν το είχε κορνιζάρει στο γραφείο του στην Ιαπωνία ο στρατηγός Μακ Άρθουρ και ο οποίος συχνά χρησιμοποιούσε αποσπάσματα από αυτό στους λόγους του.
Έτσι ο Ullman έγινε γνωστότερος στην Ιαπωνία από τις ΗΠΑ στις οποίες μόλις το 1994 το σπίτι του στο Birmingham έγινε μουσείο από το University of Alabama .
Το εξαιρετικό αυτό ποίημα το βρήκα σε μια πολύ καλή μετάφραση στο βιβλίο του ακαδημαϊκού Ν.Λούρου Χθές Αθήνα Εκδόσεις Ελληνική Παιδεία 1981
Το ποίημα στην έκδοση SAMUEL ULLMAN, “Youth.”—Jane Manner, The Silver Treasury, Prose and Verse for Every Mood, pp. 323–24 (1934) είναι σε εκτενέστερη μορφή με μερικές λεκτικές αλλαγές από την αρχική ιδιωτική έκδοση από τον ίδιο From the Summit of Years, Four Score (n.d.).
Η παράγραφος με τα κόκκινα δεν υπάρχει στην αρχική έκδοση του ποιήματος ,όπως επίσης και η παράγραφος με τα πράσινα στην ελληνική μετάφραση δεν υπάρχει στο αγγλικό κείμενο, αλλά πρέπει να υπάρχει και σε κάποια άλλη εκδοχή του ποιήματος από την οποία και έγινε η μετάφραση.
Με τα έντονα στοιχεία είναι οι δικές μου επιλογές από το ποίημα.

Η ΝΙΟΤΗ

Τα νιάτα δεν είναι περίοδος ζωής, είναι η κατάσταση του νου. Δεν είναι κόκκινα μάγουλα, κόκκινα χείλη και ευλύγιστα γόνατα. Είναι η διάθεση της θέλησης, ιδιότητα της φαντασίας, η δύναμη των αισθημάτων. Είναι η φρεσκάδα της βαθιάς πηγής της ζωής. Είναι η νίκη ενάντια στην ατολμία, είναι και της επιθυμίας για περιπέτεια ενάντια στο πόθο για μια ήσυχη ζωή. Αυτός ο πόθος υπάρχει συχνά σε έναν σαραντάρη. Κανένας δεν γερνάει μόνο και μόνο επειδή ζει μερικά χρόνια. Οι άνθρωποι γερνούν όταν λιποτακτούν από τα ιδανικά τους. Και τα ωραία ακόμη πρόσωπα, όταν δεν προσέξουν να μείνουν όσο γίνεται ηθικά αμόλυντα, στιγματίζονται συχνά από την αυθάδεια ή την αηδία.

Τα χρόνια μπορεί να ρυτιδώνουν το δέρμα, αλλά όταν εγκαταλείψεις τον ενθουσιασμό, τότε ρυτιδώνεται το πνεύμα. Η ανησυχία, η αμφιβολία, η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό σου, ο φόβος και η απελπισία, αυτά τα μυσαρά μακρά χρόνια που γέρνουν το κεφάλι και κάνουν σκόνη το πνεύμα που γέρασε.

Και αν είναι κανείς εβδομήντα ή δεκάξι χρόνων, πάντα στην καρδιά του μπορεί να υπάρχει η αγάπη για το θαύμα, ο θαυμασμός για τα άστρα και τα πράγματα και για τις σκέψεις. Η θέληση να αντιμετωπίσει κανείς τα γεγονότα, η αδιάκοπη παιδιάστικη όρεξη για κείνο που πρόκειται να ΄ρθει. Έπειτα, και η μεγάλη χαρά για το παιχνίδι ζωής.

Είστε τόσο νέοι, όση είναι η πίστη σας στη ζωή. Τόσο γέροι, όση είναι η αμφιβολία σας. Τόσο νέοι, όση είναι εμπιστοσύνη στον εαυτό σας. Τόσο γέροι, όση είναι η απελπισία σας.

Μέσα στο κέντρο της καρδιάς σας βρίσκεται ένας σταθμός ασυρμάτου. Όσα χρόνια αυτός παίρνει μηνύματα ομορφιάς, ελπίδας, χαράς, μεγαλείου, θάρρους και δύναμης από τη γη, από τους ανθρώπους και από το θεό, τότε είστε πάντα νέος. Όταν τα μηνύματα αυτά πάψουν να έρχονται, και το κέντρο της καρδιά σας έχει σκεπαστεί με τα χρόνια της απαισιοδοξίας και τον πάγο της αδιαφορίας και του κυνισμού, τότε πραγματικά μεγαλώσατε και γεράσατε.

YOUTH

Youth is not a time of life—it is a state of mind. It is not a matter of red cheeks, red lips and supple knees. It is a temper of the will; a quality of the imagination; a vigor of the emotions; it is a freshness of the deep springs of life. Youth means a tempermental predominance of courage over timidity, of the appetite for adventure over a life of ease. This often exists in a man of fifty, more than in a boy of twenty. Nobody grows old by merely living a number of years; people grow old by deserting their ideals.

Years may wrinkle the skin, but to give up enthusiasm wrinkles the soul. Worry, doubt, self-distrust, fear and despair—these are the long, long years that bow the head and turn the growing spirit back to dust.

Whether seventy or sixteen, there is in every being’s heart a love of wonder; the sweet amazement at the stars and starlike things and thoughts; the undaunted challenge of events, the unfailing childlike appetite for what comes next, and the joy in the game of life.

You are as young as your faith, as old as your doubt; as young as your self-confidence, as old as your fear, as young as your hope, as old as your despair.

In the central place of your heart there is a wireless station. So long as it receives messages of beauty, hope, cheer, grandeur, courage, and power from the earth, from men and from the Infinite—so long are you young. When the wires are all down and the central places of your heart are covered with the snows of pessimism and the ice of cynicism, then are you grown old, indeed!


Ο Λούρος προσθέτει μετά το ποίημα πως ο Goethe έχει εκφραστεί ακόμη καλύτερα και επιγραμματικότερα:
Ich bin zu alt um nur zu spielen zu jung um ohne wursch zu sein
Είμαι πολύ ηλικιωμένος για να παίζω μονάχα, αλλά πολύ νέος για να μην έχω επιθυμίες!

15 σχόλια:

  1. Άψογο,σοφό και χειρουργικά διεισδυτικό Αθεό...
    Ο Στρατηγός δεν ήταν τυχαίος.Ήξερε τι διάλεγε...

    Εκφράζει σε λέξεις αυτό που υποσυνείδητα προσπαθώ και γω,αυτό που θαυμάζω στους ανθρώπους:το να είναι ανοιχτοί στο θαύμα,να αντιμετωπίζουν με παιγνιώδη διάθεση αυτό που προκειται ναρθεί.

    Μόνο που με όλο αυτό το κλίμα ζόφου τελευταία γίνεται όλο και πιο δύσκολο να πιάσει ο ασύρματος μου μηνύματα ομορφιάς...Αλλά λέω να μην τους περάσει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Προτιμώ την αυθεντική γραφή και όχι την μετάφραση, όπου μπορώ.
    Τα μηνύματα, όμως παραμένουν ίδια. Εκπληκτικά και ανεπανάληπτα. Μπαίνουν βέβαια άλλου είδους ερωτήματα στη μέση, όταν είσαι νέος στα 70, αλλά όοοοταν και αν φθάσω εκεί, θα σας πω. Προς το παρόν σεβασμός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αθεόφοβε μου,
    διαβάζοντας το ποίημα αυτό κατάλαβα ότι είμαι συγχρόνως και νέα και γριά. Π.χ. καμιά φορά στην καρδιά μου υπάρχει η αγάπη και η προσμονή για το θαύμα, επιθυμία για περιπέτεια και άλλες πάλι (φορές) έχω πόθο για μια ήσυχη ζωή.
    Άστα διχασμένη προσωπικότητα είμαι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Γίνεται αντιληπτός ο λόγος που το διάλεξε ο Στρατηγός και που αρέσει και σε πολλά άλλα μειράκια..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. squarelogic-
    Ας μένει ανοικτός ο ασύρματος και όλο κάτι θα πιάνει.

    ζουζουνα-
    Μα το ποιήμα αφορά και σένα που είσαι πιο κοντά στα 16!

    meropi-
    Δεν νομίζω ότι είσαι διχασμένη προσωπικότητα,μάλλον έχεις την ωριμότητα της νεότητας!

    βαρδάκας-
    Γιατί το σχόλιον μου φάνηκε ολίγον χολερικόν και δηλητηριώδες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. «Αθεόφοβε» φοβερέ τύπε, το έδειξα στο στεφάνι μου που με πρήζει με τα πρόσεχε μεγάλωσες, άσε τη μηχανή είναι ψηλή πάρε βέσπα, δεν είναι αυτά για την ηλικίας σου,….(την πήρα μεγάλη, μόνο 12 χρόνια μικρότερη). Μεγαλώνοντας βρίσκω νέα ενδιαφέροντα αλλά κρατώ κι ότι δεν χόρτασα μικρός. Το λίγο λιγότερο που όμως γίνεται, έχει πια απογειωτική και αυτοπεποιθητική δράση. Ταυτισμένος με τον ποιητή, εύχομαι ότι έγραψε να το βίωσε και να μη το εμπνεύστηκε απολογούμενος στο τέλος. Με σεβασμό στην ηλικία μου, καλημέρα σας και εις ανώτερα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Γεια σου Αθεόφοβε,

    Σοφος ο στρατηγός. Είχε αντιληφθεί ότι η νεότητα δεν είναι κάποια εξωτερικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου, αλλά κυρίως η διάθεση να ζήσει, να εξερευνήσει το νέο, να γευτεί το διαφορετικό.

    Πάντως και εγώ για να κατασταλάξω αν είχε απόλυτο δίκιο, θα πρέπει να περιμένω μέχρι τα 70 μου. Τα λέμε σε περίπου 40 δηλαδή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Εχεις διαβάσει το Cup of Gold του Steinbeck?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ποτέ λοιπόν δεν είναι αργά στη ζωή!!

    όσο για το:
    "Είστε τόσο νέοι, όση είναι η πίστη σας στη ζωή. Τόσο γέροι, όση είναι η αμφιβολία σας. Τόσο νέοι, όση είναι εμπιστοσύνη στον εαυτό σας. Τόσο γέροι, όση είναι η απελπισία σας."
    Τίποτε πιο αληθινόο!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Μιχάλης Ρ-
    Πάλι καλά που σου λέει μεγάλωσες τώρα,εμένα αντίθετα μου λέει πότε θα μεγαλώσεις;

    NdN-
    Σε 40 χρόνια μπορεί να το δείς γιατί εγώ θα βλέπω τα ραδίκια αν φυτρώνουν σωστά!

    ανώνυμος-
    Δεν θυμάμαι αν το έχω διαβάσει πολύ παλιά.Πρέπει να είναι από τα πρώτα του.

    marianaonice-
    Πράγματι πιό περιεκτική φράση για να χαρακτηρίσεις την διαφορά της ηλικίας δεν έχω ξαναδιαβάσει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Xμ... να το εκλάβω ως κομπλιμάν (καλέ μεγάλωσέ με 2 χρόνια ακόμη να ενηλικιωθώ να κάνω πράγματα)και να πω ευχαριστώ, ή να το δω, απο την κακή του πλευρά μιας και δεν ασχολούμαι με τα "σοβαρά"...
    Τι κακίες σκέπτομαι! Τι σενάρια κάνω. Οοοοχι, δεν είσαι κακός, ούτε πικρόχολος!
    ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Είδες πως ξεκινάει το ποιήμα;
    Τα νιάτα δεν είναι περίοδος ζωής, είναι η κατάσταση του νου.
    Αυτό τα λέει όλα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. χειροκροτώ, ολόρθη!
    Αθεόφοβε, σ' αγαπω. Τέλος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή