Ας αρχίσουμε με δύο ανώνυμα γκράφιτι που τα λένε όλα!
Το πρώτο: Ο θάνατος είναι κληρονομικός.
και το δεύτερο :Ο θάνατος θεραπεύει το κάπνισμα.(όχι θα γλυτώνατε οι καπνιστές!)
Έξω δε από το νεκροταφείο της Καισαριανής υπάρχουν άλλα 3 εξαιρετικά γκράφιτι .
1- Μην σπρώχνεστε, έχει θέση για όλους.
2-Συνεχείς αναχωρήσεις.
3-Εργαστήριο Θεολογικής σχολής.
Στην Ρωσία δύο μεγάλοι Ρώσοι που δεν τα πήγαιναν καλά με τις διάφορες εξουσίες, πέταξαν με ευθυβολία τα βέλη τους εναντίον τους.
Ο πρώτος που είναι βέβαια ο Τολστόι, λίγο πριν να πεθάνει είχε αρνηθεί να συμφιλιωθεί με την εκκλησία που τον είχε αφορίσει λέγοντας:
Ακόμα και στην κοιλάδα στης σκιάς του θανάτου δύο και δύο δεν κάνουν έξη.
Ο δε άλλος ο Γιόζεφ Μπρόντσκι, βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1987, που δούλευε σε νεκροτομείο ως την σύλληψή του από τις Σοβιετικές αρχές το 1964 και την μετέπειτα καταδίκη του σε πέντε χρόνια καταναγκαστικής εργασίας με την κατηγορία του κοινωνικού παρασιτισμού, είπε:
Η αρρώστια και ο θάνατος είναι ίσως τα μόνα κοινά που μπορεί να έχει με τους υπηκόους του ένας τύραννος .
Ό μεγάλος μας ζωγράφος Νίκος Κεσανλής, που και αυτός προφανώς δεν είχε ιδιαίτερες μεταφυσικές ανησυχίες ,πριν να πεθάνει είχε πει με σαρκασμό:
Κι΄ αν τελικά υπάρχει κόλαση ,δεν βαριέσαι.
Ας με σουβλίσουν όλοι μαζί οι διαβόλοι !
Με μεγαλύτερο σαρκασμό όμως είχε γράψει για τον θάνατο του και ο Σκαρίμπας.
Σαν θάρθει η ώρα να -ανεπιστρεπτί- επιστρέψω στην Μάνα Γή,δυό πράγματα θα είναι της ταπεινότητας μου η κορυφαία ταπείνωση: που από την μια μεριά θε να με βάλουνε μ΄εκείνο το «συγχώρεσον τον ανάξιον δούλον σου»- εμ δούλος εμ και ανάξιος! κι΄ απ΄την άλλη οι στην κοινωνία του κατεστημένου τα πρώτα φέροντες, έχουνε να κάνουνε καραγκιοζομπερτελίκια αυτοί!
Κι εγώ τι να σου κάνω, πεθαμένος άνθρωπος;
Ο Robert Frost σαν επιτάφιο της ζωής του είχε πεί:
And were an epitaph to be my story I'd have a short one ready for my own. I would have written of me on my stone: I had a lover's quarrel with the world.
Ένας άλλος κάτοχος βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1989, ο Καμίλο Χοσέ Θέλα είπε και αυτός για τον εαυτό του σε σχέση με τον κόσμο:
Θέλω να γραφτεί στον τάφο μου
Ενθάδε κείται κάποιος που προσπάθησε να γαμήσει τους συνανθρώπους του όσον το δυνατόν το λιγότερο
Ένας Άγγλος κωμικός είχε ζητήσει αντίστοιχα να γράψουν στον τάφο του, 'Best Before' και μετά την ημερομηνία θανάτου του, δηλαδή όπως γράφουν οι συσκευασίες 'Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από....
Ο επίσης Άγγλος, αλλά συγγραφέας αυτός, Σάμιουελ Μπάτλερ έχει πει μια μεγάλη αλήθεια που κάτι σχετικό έλεγε και ο πατέρας μου όταν μεγάλωσε :
Οι νεκροί, είναι πλειοψηφία. Είναι φυσικό λοιπόν νάχουμε περισσότερους φίλους ανάμεσα τους παρά ανάμεσα στους ζωντανούς.
Ο δε Edmond de Goncourt γνωρίζοντας καλά ότι συνήθως η αξία ενός ανθρώπου αναγνωρίζεται αφού αυτός πλέον έχει πεθάνει, είπε χαρακτηριστικά: Ιδιοφυΐα είναι το ταλέντο ενός νεκρού.
Ο Νίκος Καζαντζάκης δε αντί να ορίσει τον θάνατο προτίμησε να ορίσει την ζωή λέγοντας: Προερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο. Καταλήγουμε σε μία σκοτεινή άβυσσο. Το μεταξύ αυτής φωτεινό διάστημα λέγεται ΖΩΗ.
Την σκοτεινή αυτή άβυσσο που καταλήγουμε, οι Αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν Άδη και πίστευαν ότι εκεί:
Τα γεγενημένα ουκ απογίγνονται και εν τω Άδει ουκ εστί μετάνοια
Για όσους δε προτιμούν τον θάνατο από την ζωή έχει γράψει ο Τόμας Μπράουν στο Religio Medici πως :είναι γενναία πράξη να περιφρονεί κανείς τον θάνατο. Αλλά αν η ζωή είναι πιο τρομερή από τον θάνατο, τότε η αληθινή ανδρεία είναι να τολμάς να ζείς.
Ας δούμε όμως πως αντιμετωπίζουν το θάνατο και μερικοί ποιητές.
Στην Μποτίλια στον ουρανό η Έλενα Χουζούρη (Ελληνικά Γράμματα) μας δίνει με την ποίηση συναισθήματα που όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε νιώσει.
Και ξαφνικά ένα πρωί
έρχονται οι νεκροί και μας κατοικούν.
Τους βλέπουμε στον καθρέφτη.
Κοιταζόμαστε στο βλέμμα τους.
Φοράμε τις κινήσεις τους.
Από την πολλή συγκατοίκηση,
βαραίνει σιγά σιγά το πρόσωπο μας.
Το μέτωπο.
Τα βλέφαρα.
Τα χείλη.
Δύσκολο πια να χαμογελάσεις.
Δύσκολο να κοιτάξεις
μ΄ορθάνοιχτα μάτια.
«Δεν είναι τίποτα. Μεγάλωσες»,
πετάνε με κακεντρέχεια
οι ανυποψίαστοι.
Εσύ όμως ξέρεις καλά
πόσο ωραίος και αήττητος
πρέπει να διατηρείσαι ,
για να τους κουβαλάς,
τόσους νεκρούς ,
στο πρόσωπο σου.
Ο Τάσος Λειβαδίτης, με το Επιτύμβιο του με 6 στίχους καταφέρνει να μας δώσει ένα χαρακτήρα ανθρώπου που δυστυχώς δεν είναι σπάνιος
Ενθάδε κείται κάποιος,
που, ο φόβος "οι άλλοι τι θα πουν"
κι η επιθυμία ν' αρέσει
τόσο πολύ του κλέψανε
ό,τι είχε πιο δικό του
ώστε δεν μένει εδώ κανείς.
Βέβαια δεν μπορώ παρά να κλείσω αυτό το κείμενο με τον μοναδικής ευθυβολίας στίχο του Ντίνου Χριστιανόπουλου
Φαγώθηκαν να με θάψουν αλλά ξέχασαν ‘ότι ήμουν σπόρος!
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
Στα σχόλια μπορείτε να διαβάσετε το ποιήμα του Τάσου Λειβαδίτη Σταχτύς Θάνατος ευγενική προσθήκη στο ποστ από την Βάσσια.
Από τους χιουμοριστικούς επιταφίους θα ξεχώριζα επίσης του Milligan που ζήτησε να γράψουνε στο μνήμα του "σας το είχα πει οτι ήμουν άρρωστος". Την καλημέρα μου :)
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ αβεβαιότητα του κάτι μετά θάνατο, η ανεξερεύνητη χώρα πού απ' τον κόρφο της ταξιδιώτης δεν γυρνά, χολώνει τη θέληση, και προτιμάμε τα βάσανα που έχουμε αντί τη γαλήνη που δεν ξέρουμε αν μας περιμένει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕντυπωσιάστηκα απόμη ία φορά με τα αφιερώματάσου. Τόση δουλειά, τόση έμπνευση σε ένα ιστολόγιο μαζεμένα.
ΑπάντησηΔιαγραφήlatecomer-
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε πρόλαβες!
θα επακολουθήσει ένα ποστ με τι έχει γραφτεί σε τάφους.
thinks-
......προτιμάμε τα βάσανα που έχουμε αντί τη γαλήνη που δεν ξέρουμε αν μας περιμένει.
κάλιο 5 και στο χέρι παρά 10 κι΄ακερτέρει!
ο δείμος -
Από παιδί ότι έφτιαχνα ήθελα πρώτα να ικανοποιεί εμένα,αν δε ευχαριστεί και τους άλλους η ικανοποιήση είναι πάντα διπλή.
Τέτοια σχόλια επιβράβευσης μου ενδυναμώνουν την άποψη ότι πάντα αξίζει να προσπαθεί κανείς για το καλύτερο και δεν είναι χαμένος ο κόπος που έχει καταβληθεί.
Ευχαριστώ.
αυτό με τις συνεχείς αναχωρήσεις μου άρεσε, χε χε. Είναι καθησυχαστικό βρε παιδί μου. You missed one boat, you get the next one....
ΑπάντησηΔιαγραφήΈτσι η συνείδηση δειλούς μας κάνει όλους. Κι' έτσι η αποφασιστικότητα που απ' τη γέννα έχουμε σκεπάζεται από τη χλωμή σκιά της σκέψης. Και επιχειρήσεις δυναμικής ανάβασης αλλάζουν δρόμο και χάνουν το νόημα της πράξης.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌλο αυτό βέβαια διαβάζεται καλύτερα στα Αγγλικά της Ελισάβετ της πρώτης, και μετάφραση καλή δε βρήκα, οπότε όταν θέλεις να γίνει κάτι σωστά το κάνεις μόνος σου -όπως είπες και στον δείμο του πολίτη :-)
Η ζωή έχει θάνατο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ θάνατος δεν έχει ζωή.
Ζούμε ξέροντας ότι θα πεθάνουμε.
Πεθαίνουμε χωρίς ποτέ να μάθουμε αν ζήσαμε.
Μετά από αυτά τα "εμπνευσμένα" (χαχαχα) λέω να ζήσω λίγο ακόμα πριν πεθάνω.
Το τι θα γράψω στον τάφο μου λίγο πριν δεν το ξέρω, γιατί μπορεί να μην προλάβω.
Καλή σου μέρα!
Λοιπόν, εκφράζω προτιμήσεις :-)
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Της καπνίστριας!
2. Best before.....
3. Αγαπημένους, μοναδικούς, ξεχωριστούς: Τάσο Λειβαδίτη και Ντίνο Χριστιανόπουλο!
Και μιας περί θανάτου, αφήνω έναν "σταχτύ θάνατο"
ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
σταχτύς θάνατος
"Θαρρούσα ως τώρα -φίλοι μου καλοί-
θαρρούσα ως τώρα...
πως όλα τα πράματα
βαδίζουν στη γη
με το αληθινό τους χρώμα.
Η Χαρά άσπρη.
Η Θλίψη χλωμή.
Ο Έρωτας ρόδινος
Ο θάνατος μαύρος.
Έτσι θαρρούσα...
Και περνούσα τις μέρες μου,
με τα χρώματά μου τακτοποιημένα.
Με τα όνειρά μου συγυρισμένα.
Με τα ποιήματά μου καθαρογραμμένα...
Γιατί έτσι τα 'βλεπα.
Έτσι νόμιζα.
Μα μιά μέρα...
Μιά μέρα -φίλοι μου καλοί-
ένα σταχτύ σύννεφο άφησε τον ουρανό του
κι έπεσε στη κάμαρά μου.
Και τότε... όλα... έχασαν το χρώμα τους.
Η Θλίψη έγινε σταχτιά.
Σταχτιά κι η χαρά.
Σταχτύς κι Έρωτας.
Και σταχτύς-αλίμονο- κι ο Θάνατος.
Ω Σειρήνα, εσύ...
Εσύ που τα 'βαψες όλα.
Που τ' άλλαξες όλα,
γιατί δεν άφηνες το Θάνατο
-τουλάχιστον αυτόν-
να με πάρει με τ' αληθινό του χρώμα;"
Καλό απόγευμα Αθέοφοβε.
:-)
Pink Fish-
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ διαφορά είναι ότι δεν καθορίζεις εσύ το πότε της αναχώρησης!
thinks-
Στα Αγγλικά της Ελισάβετ της πρώτης θα το καταλάβαινε μόνο η ίδια!
Ο νοών...νοείτω-
Πεθαίνουμε χωρίς ποτέ να μάθουμε αν ζήσαμε
Μα άν το μαθαίναμε αυτό τότε δεν θα μας έμενε τίποτα άλλο από το να πεθάνουμε!
Βάσσια-
Όπως βλέπεις ήδη έβαλα προσθήκη για όσους θέλουν να διαβάσουν το ποιήμα.
Ευχαριστώ.
Αθεόφοβε, το μακάβριο πόστ με "ανέβασε" πρωί πρωί. Τι πιο ωραίο απο να οραματίζεσαι την μελλοντική σου ταφόπλακα! Διάβασα πρόσφατα μια στήλη επικήδεια - "Πέθανε χθές, ο Ριτσαρντ Μπράντλει, της γνωστής εταιρείας Bradley Underwater Equipment. Ο κ. Μπράντλει πνίγηκε σε μια πρόσφατη κατάδυση, απο τα δικά του όργανα. Στην κηδεία του, μια ομάδα του τοπικού συλλόγου καταδύσεων, έπαιξε το επικήδειο ρυθμό "Καταραμένη Θάλασσα". Στην ταφόπλακα του νεκρού, θα μπεί το λόγκο της εταιρείας "Μετρήστε τους Βυθούς". Ο κ. Μπράντλει μετρήθηκε καλά:)
ΑπάντησηΔιαγραφήLocus Publicus-
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε τέτοια διαφήμηση στον επικήδειο η εταιρεία του μακαρίτη θα πάει φούντο!
Γεια σου Αθεόφοβε,
ΑπάντησηΔιαγραφήΝομίζω μία από τις καλύτερες ατάκες την είχε πει ο Beethoven ειρωνικά λίγο πριν πεθάνει. "Στον παράδεισο θα ακούω" ή κάπως έτσι.
Πάντως αν θα έπρεπε να ξεχωρίσω μία θα ήταν του Μολιέρου "Δεν πεθαίνει κανείς παρά μόνο μια φορά και είναι για τόσο πολύ χρόνο".
"Τι αξία θα είχε η ζωή, χωρίς τον θάνατο;"
ΑπάντησηΔιαγραφήNdN-
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπήρχε μεγαλύτερη ειρωνεία της τύχης από το να είναι τελείως κουφός ένας Μπετόβεν;
glam-
Μόνο που αυτή την αξία δεν μπορείς να την καταλάβεις αφού θα έχεις πια πεθάνει!
Χαίρομαι που σου άρεσε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜου αρέσει να "ξορκίζουμε" το θάνατο.
Έτσι κι αλλιώς δεν αποφεύγεται.
Καλή Κυριακή :-)
Εγώ πάντως δεν σπρώχνομαι έξω από το Νεκροταφείο. Είμαι σίγουρη ότι θα βρεθεί και μια θέση και για μένα, όταν έλθει η ώρα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΒάσσια-
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσο και να τον ξορκίζουμε αυτός έκεί ,στέκει μπάστακας και μας περιμένει!
Meropi-
Είναι το μόνο μέρος που ο ταξιδιώτης δεν βιάζεται να φτάσει στον προορισμό του.
O Γούντυ Αλλεν έχει δηλώσει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν φοβάμαι το θάνατο! Φτάνει να μην είμαι εκεί την ώρα που θα ... συμβεί!!
Πρεσβύωψ
Πρεσβύωψ-
ΑπάντησηΔιαγραφήΌπως μπορείς να δεις στο επόμενο ποστ έχει πάρει την θέση του το γνωστό αυτό απόφθεγμα του Γ.Αλλεν.