Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

ΜΕΡΙΚΑ ΑΚΟΜΑ «ΘΑΝΑΤΕΡΑ» ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ



Αφού είδα ότι σας άρεσαν τα αποφθέγματα του προηγούμενου ποστ σήμερα έχω μερικά ακόμα εξ ίσου ενδιαφέροντα.
Θα μου πείτε γιατί τα γράφω αυτά;
Για τον απλό λόγο που εξήγησε ένας παλιός χρονικογράφος:
Η μεν χείρ μεταβάλλεται εις χώμα, τα δε γραφόμενα μου μένουν εις τον αιώνα !

Ένα άκρως λοιπόν πεσιμιστικό γκράφιτι ρωτάει:
Υπάρχει ζωή πριν τον θάνατο;

Μάλλον όχι είναι η απάντηση, αν είναι κανείς επαναστάτης, γιατί ο Λένιν έχει πει πως:
Ο επαναστάτης είναι νεκρός εν αδεία.

Το ίδιο πιστεύει και η παρακάτω ρήση:
Όποιος ζει με το σπαθί απ΄ το σπαθί πεθαίνει

Η κρητική μαντινάδα όμως πετυχαίνει σε δύο στίχους να δώσει μια ευρύτερη έννοια του θανάτου
Δεν είναι ανάγκη να γενείς φονιάς για να σκοτώσειςΠεθαίνει κι ότι δεν μπορείς ελπίδα να του δώσεις

Βέβαια το πως θα πεθάνεις το ξεκαθαρίζει σαφώς μια παλιά Ρωσική παροιμία
Αν δεν πίνεις και δεν καπνίζεις θα πεθάνεις υγιής

Πάντως όμως υπάρχει και η άποψη πως:
Το κάπνισμα σκοτώνει αλλά ο πόλεμος είναι πιο αποτελεσματικός

Μια πιο αναρχοαυτόνομη άποψη εξέφρασε ο Ρομπερτ Φρόστ απευθυνόμενος σε φίλο ιερέα:
Θεωρώ αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός να πάει στον διάολο με όποιον τρόπο γουστάρει.

Ο Woody Allen έχει πει αρκετά για τον θάνατο αλλά από τα καλύτερα του είναι τα εξής:
Δεν φοβάμαι να πεθάνω. Απλά δεν θέλω να είμαι εκεί όταν θα γίνει.Και:
O πρώτος άνθρωπος που πέθανε πρέπει να δοκίμασε μεγάλη έκπληξη

Εξ ίσου πνευματώδης ο Winston Churchill είχε πει:
Είμαι έτοιμος να συναντήσω τον δημιουργό μου. Αν ο δημιουργός μου είναι έτοιμος να περάσει το μαρτύριο της συνάντησης μας ,αυτό είναι άλλο θέμα.
Πολλοί άνθρωποι θυμούνται για χρόνια τα τελευταία λόγια κάποιου δικού τους.
Ένας από αυτούς ήταν ο Emo Philips κωμικός της stand up comedy που έλεγε με συγκίνηση:
Θα θυμάμαι για πάντα τα τελευταία λόγια του πατέρα μου που μου είπε: Νταλίκα!

Είναι όμως και μερικοί που είναι ιδιαίτερα δηλητηριώδεις όταν μαθαίνουν για κάποιο θάνατο γνωστού ή και αγνώστου ατόμου.
Έτσι ο Αυστριακός πολιτικός Wenzel Anton Kaunitz-Rietberg(1711-1794) όταν έμαθε πως ο βασιλιάς Ιωσήφ Β΄ πέθανε (1790) μετά από δύο χρόνια που ήταν ασθενής και δεν μπορούσε να διοικήσει είπε:
-Πολύ ευγενικό εκ μέρους του.
Πάντως και ο ίδιος ο Ιωσήφ Β΄ είχε ζητήσει να πουν στον επιτάφιο του ότι:
Εδώ κείται ο Ιωσήφ Β΄ ο οποίος απέτυχε σε όλα όσα ανέλαβε!

Αντίστοιχα η Αμερικανίδα συγγραφέας και δημοσιογράφος Dorothy Parker όταν έμαθε πως ο Πρόεδρος Κούλιτζ (1872-1933) είναι νεκρός είπε:
-Πως μπορούν να το καταλάβουν;Λέγεται πως ο Πρόεδρος Κούλιτζ όταν δεν έκανε μασάζ στο κεφάλι του με βαζελίνη κατά τη διάρκεια των πρωινών γευμάτων στο κρεβάτι του και όταν δεν καβαλούσε τον προσωπικό του μηχανοκίνητο ταύρο, χτυπούσε το κουδούνι στην πόρτα του Λευκού Οίκου και έτρεχε να κρυφτεί !

Ήδη σας έχω γράψει για το τι είπε ο Κλεμανσώ για τον θάνατο του Προέδρου Φορ από τσιμπούκι.

Εξ ίσου δηκτικός ο Ντάνιελ Νταφόε έλεγε σε φίλο του για κάποιον κοινό τους γνωστό:
Δεν πήγα στην κηδεία του.
Έστειλα όμως μια επιστολή στην οικογένεια του λέγοντας πόσο συμφωνώ με την πρωτοβουλία του αυτή να αποδημήσει επιτέλους στον άλλο κόσμο.


Βέβαια και ο συγγραφέας Hector Hugh Munro (1870-1916) δεν ήταν λιγότερο καυστικός όταν έλεγε:
Είναι ένας από εκείνους τους ανθρώπους που θα βελτιώνονταν πολύ με τον θάνατο τους.

Προφανώς δε μην τρέφοντας ιδιαίτερη εκτίμηση γενικά για τους Αμερικανούς ο Οσκαρ Ουάιλντ είχε πεί:
Λένε πως όταν οι καλοί Αμερικανοί πεθαίνουν πηγαίνουν στο Παρίσι. Θα πρόσθετα ότι όταν οι κακοί Αμερικανοί πεθαίνουν μένουν στην Αμερική

Αυτό πάντως που είναι χαρακτηριστικό είναι αυτό που έγραψε ο Περικλής Κοροβέσης πως γίνεται όταν μαθαίνουμε ότι πέθανε κάποιος φίλος μας.
Και αν βρισκόταν στην ίδια ηλικιακή περιοχή, ή ηλικιώτης μας, τότε όλοι λέμε πως πέθανε νέος. Και είναι και αυτό ένα παράξενο. Όσο ζούσε λέγαμε πως μεγάλωσε και αυτός.

Ας δούμε τώρα και μερικά επιγράμματα από τάφους .
Στους νεώτερους αναγνώστες θα έλεγα αρχικά να διαβάσουν ένα σπαρταριστό επίγραμμα σε τάφο που έχω δημοσιεύσει πριν 3 χρόνια με τίτλο ΑΡΑΓΕ… ΕΙΝΑΙ Ο ΤΑΦΟΣ ΑΠΟ ΟΠΟΥ ΕΜΠΝΕΥΣΤΗΚΕ Ο ΜΠΟΣΤ;

Αλλά ας αφήσουμε τον τραγικό σύζυγο και πατέρα στον πόνο του και ας δούμε δύο επιγράμματα από την αρχαιότητα ακόμα τότε που το να εκθειάζεις τον έρωτα ήταν κάτι το φυσιολογικό γιατί αργότερα κατά τον Ανατόλ Φράνς Η θρησκεία πρόσφερε μεγάλη υπηρεσία στον έρωτα όταν τον έκανε αμάρτημα.Το πρώτο
Τρηχύς όνυξ υπ' Ερωτος ανέτραφες Ηλιοδώραςταύτης γαρ δύνει κνίσμα και ες κραδίην
δηλαδή «Άγρια ακόνισε της Ηλιοδώρας ο Έρωτας τα νύχια / γλυκά σε ξύνουν και εισδύουν ως της καρδιάς τα μύχια»Το δε δεύτερο
ω μηρών, ω γλουτών, ω κτενός, ω λαγόνων ,δεν χρειάζεται ιδιαίτερη μετάφραση ,απλά το αιδοίο το παρομοιάζει εδώ με το χτένι της θάλασσας (κτενός) που μένει μισάνοικτο παραμονεύοντας την τροφή του.
Ένα από τα γνωστότερα πάντως επιτύμβια κείμενα είναι γραμμένο στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη στο Ηράκλειο Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβάμαι τίποτα, είμαι λέφτερος.
Στην Κρήτη επίσης στον τάφο του Ελευθερίου Βενιζέλου υπάρχει ένα πρωτότυπο κείμενο γιατί είναι το κείμενο επικήδειου που ο ίδιος είχε εκφωνήσει – για τον εαυτό του –μέσα στη Βουλή, στη διάρκεια λεκτικού διαξιφισμού του με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου
Ο προκείμενος νεκρός ήτο ένας αληθινός άνδρας, με μεγάλο θάρρος, με αυτοπεποίθησιν και δι' αυτόν και δια τον λαόν τον οποίον εκλήθη να κυβερνήση. Ίσως έκαμε πολλά σφάλματα, αλλά ποτέ δεν του απέλειψε το θάρρος. Ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης, διότι δεν περίμενε ποτέ από την μοίραν του να ίδη την χώραν του προηγμένην, αλλά έθεσεν εις την υπηρεσίαν αυτής όλον το πυρ το οποίον είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν.
Επίσης ο ίδιος ο Robert Louis Stevenson είχε γράψει το 'Requiem' που γράφτηκε στον τάφο του
Under the wide and starry sky,
Dig the grave and let me lie.
Glad did I live and gladly die,
And I laid me down with a will.
This be the verse you grave for me:
Here he lies where he longed to be;
Home is the sailor, home from sea,
And the hunter home from the hill.
Στον τάφο του ιρλανδού κωμικού και συγγραφέα Spike Milligan στο East Sussex υπάρχει το εξής κείμενο:
"Duirt mé leat go raibh mé breoite που σημαίνει Σας το είχα πει ότι ήμουν άρρωστος, στα ιρλανδικά, γιατί ο επίσκοπος δεν δέχτηκε να γράφει στα αγγλικά "I told you I was ill."Ο ίδιος όταν πέθανε ένας φίλος του από καρκίνο είχε πεί:
Είμαι ευτυχής που πέθανε πρίν από μένα γιατί δεν θα ήθελα να τραγουδήσει στην κηδεία μου!

Υπάρχουν και μερικοί που ο θάνατος ήταν μια απαλλαγή από μια ζωή γεμάτη ταλαιπωρία. Ο Τζον Μ.Κέινς αναφέρει ότι στην ταφόπλακα μιας καθαρίστριας ήταν γραμμένο:
Μη θρηνείτε για μένα φίλοι
Ποτέ μην δακρύσετε για μένα
Γιατί δεν πρόκειται να κάνω τίποτα
Ποτέ ,μα ποτέ πια!

Πάντως υπάρχουν αρκετοί που μπορεί να πέθαναν αλλά ο τάφος τους υπενθυμίζει ότι μαζί με αυτούς δεν πέθανε και η αίσθηση του χιούμορ.
Έτσι στο Α΄Νεκροταφείο διαβάζουμε σε ένα ταφικό μνημείο
Αν δεν σου αρέσει φτιάξε εσύ καλύτερο

Στην Αμερική ένας άλλος τάφος γράφει:
Ενθάδε κείται ο Εζεκίαλ Αϊκλ
Πέθανε στα 102
Οι καλοί πεθαίνουν νέοι.

Κάποιος δε ταλαιπωρημένος σύζυγος που φαίνεται ότι η μακαρίτισσα θα του είχε ψήσει το ψάρι στα χείλη έγραψε στον τάφο της
Κάτω από αυτή την πέτρα βρίσκεται η γυναίκα μου.
Εκείνη αναπαύεται
Κι εγώ το ίδιο.

Δεν θα μπορούσα να κλείσω καλύτερα αυτή την σειρά των σχετικών ποστ με πτώματα και τάφους αν δεν σας πρότεινα για να φτιάξει η διάθεση σας, να διαβάσετε ένα από τα πιο σπαρταριστά κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, τον Επικήδειο του Ιωάννη Κονδυλάκη.


ΤΑ ΑΛΛΑ  "ΘΑΝΑΤΕΡΑ" ΠΟΣΤ



14 σχόλια:

  1. Η ταφόπλακα του Καζαντζάκη εκφράζει όλο μου το είναι. Αλλά του Νταφόε η ρήση είναι όλα τα λεφτά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλημέρα Αθεόφοβε μου.
    Διαβάζοντας την ανάρτηση σου μου ήρθε κι εμένα στο νου ένα "αίνιγμα". Πώς λέγεται η γυναίκα που ξέρει ανά πάσα στιγμή πού βρίσκεται ο άντρας της? Και η απάντηση "Χήρα"!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "Ενθαδε κειται μοσχος ον χρονος αφηρπασας ουκ αφηκε βουν γενεσθαι"
    Ενα επιτυμβιο απογοητευμενου πατερα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Απαντήσεις
    1. Επειδή τα λινκ δεν λειτουργούν, το επίγραμμα στον τάφο του γράφει:
      ΏΡΑ ΚΑΛΗ ΣΤΟΥ ΑΠΕΙΡΟΥ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ
      ΓΛΑΡΕ ΜΟΥ ΜΑΚΡΥΝΕ ΠΟΥ ΦΕΥΓΕΙΣ - ΠΛΟΙΟ -
      ΧΩΡΙΣ ΕΣΕΝΑ Η ΝΥΧΤΑ Η ΣΙΓΑΛΙΑ...
      Η ΚΑΜΑΡΑ ΜΟΥ ΕΝΑ ΦΩΣΑΚΙ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ!
      ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ
      και φωτγραφία του υπάρχει εδώ:
      http://wikimapia.org/23720604/el/%CE%A4%CE%AC%CF%86%CE%BF%CF%82-%CE%93%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7-%CE%A3%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BC%CF%80%CE%B1#/photo/2455896


      Διαγραφή
  5. Επίσης είναι πολύ συνηθισμένο ευφυολόγημα που λέγεται συχνά για κάποιον αντιπαθητικό εν ζωή ότι πολύς κόσμος πήγε στην κηδεία του προφανώς για να βεβαιωθούν ότι όντως πέθανε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ο δείμος του πολίτη-
    Πράγματι για μερικούς θα θέλαμε και εμείς να μπορούσαμε να πούμε αυτή την ρήση του Νταφόε!

    Meropi-
    Ωραίο αλλά και σωστό!

    Ανώνυμος-
    Αταίριαστος-
    Πάσα προσφορά δεκτή και ευπρόσδεκτη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. :))))
    Πάντως εγώ όποτε συναντώ το "Υπάρχει ζωή πριν τον θάνατο;" χαμογελώ.. Είναι ευφυές.. :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ψηφίζω Γούντυ Αλλεν,Ημο Φίλλιπς και για το πιο συμπυκνωμένο Βρεττανικό φλέγμα τον μεγάλο Spike Milligan!Αχτύπητος!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ρε μανία με τις ταφόπλακες! Αντε πάρε και τούτη - "Γεννήθηκα Ελεύθερος, Εζησα σε Επιτήρηση, Πέθανα Χρεωμένος".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Locus Publicus-
    Στο επόμενο ποστ τέρμα τα θανατερά!
    Όταν σε μια οικογενειακή συγκέντρωση είχαν αρχίσει να λένε πέθανε ο Α,πέθανε ο Β, πέθανε ο Γ η αδελφή της γιαγιάς μου αγανάκτησε και είπε το αμίμητο:
    Επιτέλους,μιλήστε και περί έρωτος!
    Όπότε και εγώ στο επόμενο θα γράψω περί έρωτος!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Γραμμένο σε ταφόπλακα, ένα προειδοποιητικό(?)/διδακτικό μήνυμα:"Εκεί που είσαι ήμουνα και εδώ που είμαι θα 'ρθεις!".Ανατριχιάσατε?:)Πάντα απολαυστικός Κ.Αθεόφοβε!Α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Αυτό το έλεγε η γιαγιά μου εν ζωή όταν την πείραζα για τα μαλλιά της που τα έκανε κοτσίδα και σαν γνήσιο διαόλιο πήγαινα και της την τράβαγα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Νομιζω οτι στην επικηδεια πλακα μου (ενδεχεται και κενοταφιο) ο μαρμαρογλυπτης θα αναγραψει

    ΤΟΙΣ ΤΩΝ (ΦΙΛΟΚΑΛΟΥΝΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ;) ΜΙΜΗΤΑΙΣ ΤΟΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΚΑΙ ΚΡΥΠΤΟΒΑΡΒΑΡΩΝ (ΔΙΣ ΕΚΑΤΟΝΤΑΚΙΣ ΜΥΡΙΩΝ; ΜΕΤΟΙΚΩΝ ΕΝ ΑΘΗΝΗΣΙ) ΩΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΙΣΤΙΑΝ ΚΑΙ ΑΣΕΒΕΙΑΝ (ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΙΝ) ΚΑΙ ΛΟΓΩΙ ΚΑΙ ΕΡΓΩΙ ΑΓΩΝΙΣΑΜΕΝΟΙΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΙΣ ΧΑΙΡΕΙΝ ΚΑΙ ΝΙΚΑΝ
    Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΥΣ

    ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΝ
    ΕΙΣ ΑΦΩΤΙΣΤΟΣ ΦΙΛΕΛΛΗΝ

    ΑπάντησηΔιαγραφή