Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΟΥΝΤΙΚΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

 Αν ρωτήσει κανείς τι χρειάζεται για να ανακάμψει η χώρα από την χρεοκοπία όλοι έχουν πρόχειρη την απάντηση :χρειάζονται επενδύσεις για να μπορέσουμε να έχουμε ανάπτυξη.

Και ποιά πιστεύετε πως πρέπει να είναι η πρωταρχική  μας επένδυση;  

Η απάντηση είναι μια και ουσιαστική.

Ένας υπέρλαμπρος μεγαλοπρεπής ναός του Σωτήρος που θα εκπληρώσει το Τάμα του Έθνους!

Όπως μας είπε με την θεόπνευστη εγκύκλιο του ο σεπτός ιεράρχης Μεσογαίας:

 Τώρα που πεινάμε, τώρα να κτίσουμε τον ναό του Τάματός μας!

Έτσι λοιπόν σκέφτηκα να γράψω δύο λόγια σχετικά  με αυτό το τάμα που το είχαμε ξεχάσει από την εποχή που η χούντα είχε βάλει σκοπό να το εκπληρώσει.

Το 1829 η Δ΄ Εθνοσυνέλευση  είπε πως πρέπει να κτίσει ένα τάμα προς το Θεό που χάρισε την ελευθερία στην Ελλάδα.

Έκτοτε μέσα στις επείγουσες  ανάγκες της χώρας το θέμα ξεχάστηκε μέχρι που μας έκατσε στον σβέρκο η εθνοσωτήριος και ο Παπαδόπουλος στις 14 Δεκεμβρίου 1968,  μέσα στα πλαίσια της όλης ελληνοχριστιανικής κοσμοθεωρίας των χουντικών, με φανφάρες το επανέφερε στο προσκήνιο.

 Μη ξεχνάμε πως το σλόγκαν της χούντας ήταν «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» που ο Γεώργιος Παπανδρέου πρόλαβε πριν να πεθάνει να το συμπληρώσει με το ευφυές Καθολικώς Διαμαρτυρομένων!

Στις 5 Ιανουαρίου του 1969 (και όχι στις 5 Μαΐου όπως λανθασμένα αναφέρει η Παρασκευή και 13 )  σε μια συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, στην οποία συμμετείχε και ο  τότε Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, συστήθηκε, για την επίβλεψη του έργου  μια «Ανώτατη Επιτροπή» με πρόεδρο τον ίδιο τον πρωθυπουργό Γ. Παπαδόπουλο και μέλη τον αρχιεπίσκοπο, τους υπουργούς Εσωτερικών Στ. Πατττακό, Συντονισμού Ν. Μακαρέζο, Παιδείας Θ. Παπακωνσταντίνου, Δημ. Εργων Κ. Παπαδημητρίου και τον υφυπουργό Προεδρίας Κ. Βοβολίνη και εγκρίθηκαν τα σχέδια για ένα μεγάλο ναό του Σωτήρος στα Τουρκοβούνια.

Μαζί συστήθηκε και μια άλλη επιτροπή το «Γνωμοδοτικό Συμβούλιο» από τον πρόεδρο της Ακαδημίας, τους πρυτάνεις του Πανεπιστημίου και του ΕΜΠ, το δήμαρχο Αθηναίων, το Γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων και τον κοσμήτορα της Αρχιτεκτονικής.

Το πόσο μεγαλόπνοο δε ήταν το σχέδιο των επηρμένων κεφαλών της τριανδρίας το διαπιστώνει κανείς διαβάζοντας ένα απόσπασμα από την «Ηχώ των Ενόπλων Δυνάμεων» (3.6.73): «Ο Ναός του Σωτήρος Χριστού, αφ’ ενός μεν υλοποιεί την υπόσχεσιν που έδωσε το Εθνος προς τον Θεό, και αφ’ ετέρου θ’ αποτελέση, μετά την οικοδόμησίν του, το τρίτο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα των Αθηνών, μετά τον κλασικό Παρθενώνα και τον Βυζαντινό Λυκαβηττό». 

Στο τεύχος 4 της  19-11-74 του περιοδικού ΑΝΤΙ  διαβάζουμε σχετικά με τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς που προκηρύχτηκαν.

Στις 2-2-70 έγινε η  πρώτη προκήρυξη  για τον Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για τα προσχέδια του "Ιερού Ναού Σωτήρος Χριστού μετά προσκτισμάτων  και του περιβάλλοντος χώρου".

Προφανώς το χουντικό σχέδιο για τον ναό αυτό δεν ενέπνευσε ιδιαίτερα τους Έλληνες αρχιτέκτονες και έτσι  από τα 1857 μέλη του συλλόγου των διπλωματούχων αρχιτεκτόνων, υπέβαλλαν μελέτες μόνο 7.

Κ.Λάσκαρης, Αντ. Κριεζής, Δημ. Καταρόπουλος, Δημ. Ζαγλανίκος, Ιωσήφ Ν. Στεφάνου,Γ.Μ. Γεράκης και Αλεξ. Βερδέλης.

Η προκήρυξη προέβλεπε 4 βραβεία και 4 επαίνους  με αμοιβή συνολικά 2.250.000 δρχ.

Με την ποιότητα που είχαν οι μελέτες τελικά ούτε βραβεία δόθηκαν ούτε έπαινοι αλλά δόθηκε 1 τρίτος έπαινος, 2 τέταρτοι και 3 εξαγορές. Από τις 7 μελέτες οι 6 δηλαδή μοιράστηκαν 550.000 δρχ

Το 1971 με το ΝΔ 797/71 έγινε αναγκαστική απαλλοτρίωση της έκτασης που θα ανεγειρόταν ο ναός.

Στις 28-11-71 έγινε νέα προκήρυξη διαγωνισμού που προέβλεπε 5 βραβεία, και 3 επαίνους με αμοιβή συνολικά 2.600.000 δρχ .

Υποβλήθηκαν 35 μελέτες αλλά πάλι δεν ήταν καμία για βραβείο.

Έτσι η επιτροπή μοίρασε 300.000 σε 2 επαίνους και παρά το ότι δεν προβλεπόταν από την προκήρυξη εξαγόρασε άλλες 11 μελέτες έναντι 800.000 δρχ.

Οι διακριθέντες Γ.Χριστόπουλος, Αθ. Κουτσογιάννης, Δημ. Καταρόπουλος,Δημ. Τριποδάκης, Γ. Γεράκης, Κ. Λάσκαρης, Π Μιχαλέας (για 2 μελέτες), Μιχ. Φωτιάδης, Αντ. Καλιαμπέτσος και Θ. Θεοφιλόπουλος.

Εν τω μεταξύ είχαν αρχίσει οι "οικιοθελείς" και "αυθόρμητες" προσφορές από ανώνυμες εταιρείες, οργανισμούς ΙΔ και ΔΔ, βιομηχανίες, τράπεζες και φουκαράδες θρησκόληπτους.

 Μετά την αποτυχία των 2 διαγωνισμών και την γενικότερη απροθυμία των Ελλήνων αρχιτεκτόνων να συμβάλλουν στο ελληνοχριστιανικό αυτό έργο και μετά από απειλές του Παπαδόπουλου πως  θα αναγκαστεί να προσφύγει σε διεθνή διαγωνισμό, στις 7-5-73 προκηρύσσεται νέος διαγωνισμός "ιδεών" αυτή την φορά αυξάνοντας τα χρηματικά βραβεία στα 7.000.000 δραχμές.

Για το πρώτο βραβείο προβλεπόταν  το ποσό των 5.000.000 δρχ ενώ αντίστοιχα για το δικαστικό μέγαρο το ποσό αυτό ήταν μόνο 3.000.000 δρχ

Παρ΄ όλα αυτά και σε αυτόν τον διαγωνισμό υποβλήθηκαν μόνο 31 μελέτες  και μοιράστηκαν  2.000.000 δρχ χωρίς και αυτός να οδηγήσει στην κατασκευή του ναού.

Το ΑΝΤΙ είχε ζητήσει το 1974 , από τους διαχειριστές που είχε διορίσει η χούντα για να παρακολουθούν την πρόοδο του "Ιερού Έργου", μερικές φωτογραφίες από τις μελέτες αλλά αυτοί αρνήθηκαν.

Ευτυχώς κάποιος αναγνώστης του περιοδικού είχε τραβήξει ο ίδιος μερικές και έτσι μπορούμε να θαυμάσουμε  μερικά από αυτά τα αριστουργήματα που μαζί με την Ακρόπολη και τον Λυκαβηττό θα συμπλήρωνε το Αττικό τοπίο (ΑΝΤΙ τεύχος 7 της  30-10-74).

 Αυτό που βρήκε όμως το ΑΝΤΙ ήταν μια σπαρταριστή, υποτίθεται, τεχνική έκθεση από τον διαγωνισμό του Μάη 1972 από αρχιτέκτονα,  προφανώς  θαυμαστή του λόγου του Παπαδόπουλου, ο οποίος ομολογουμένως με την ίδια επιτυχία τον χρησιμοποιεί στην κατ΄ αυτόν "τεχνική μελέτη" !

Αναδημοσιεύω για απόλαυση σας μερικά από τα εκτενή αποσπάσματα, που δημοσιεύει σε πάνω από  δύο σελίδες,  το ΑΝΤΙ μαζί με την αρχή και το τέλος  της "μελέτης" αυτής που αξίζει να αποτελέσει αντικείμενο διδασκαλίας στις αρχιτεκτονικές σχολές! 

Κτίζειν εκκλησίαν σημαίνει υπακοήν, τουτ΄εστίν,"απιστείν εαυτώ εν τοις καλοίς άπασι μέχρι τέλους ζωής"

Ακριβολογία δε και τεχνολογία μας καθιστά απηνείς.

Εάν λοιπόν ο αρχιτέκτων δεν μετανοήση δια τα άπειρα αμαρτήματα τα οποία διαπράττει  εις βάρος του πάλαι ποτέ πρωτογενούς Ελληνικού πολιτισμού πως θα μπορέσει να γίνει μάστορας και πρωτομάστορας;

Μέσα στο πνεύμα διατηρήσεως αυστηρότητος ορθοδόξου απορρίπτεται και ο ηλεκτροφωτισμός, όστις δύναται να γίνη αιτία να εκτεθούμαι(sic) έναντι ολοκλήρου του κόσμου ο οποίος περιμένει από εμάς όχι την μεταφοράν ατμοσφαίρας θεάτρων μέσα στους ναούς μας, αλλά οδόν σωτηρίας.

Ήδη εξ αρχής θα είναι ο αρχιτέκτων παρών οκτάωρον, εφ ΄όσον τίθεται θέμα χαράξεως, δομής και κατασκευής εν γένει μαζί με τους μαστόρους του συνεργείου. το οποίον ο ίδιος θα έχη προετοιμάσει και όπου "εργολάβοι"- με την κοινώς δοθείσα έννοια δεν θα υπάρχουν ούτε πολιτικοί μηχανικοί, ούτε αι γνωσταί " στατικαί μελέται"

Για το τάμα είχε συσταθεί "Ειδικό Ταμείο" τον Ιούνιο 1969 για την οικονομική του διαχείριση.

Σύμφωνα με τον τελικό απολογισμό του που δημοσιεύθηκε μετά την ανατροπή του Παπαδόπουλου («Εστία» 19.1.1974), το «Ταμείο» εισέπραξε συνολικά 453.300.000 δρχ: 45,5 εκατομμύρια ως επιχορήγηση απ’ τον τακτικό προϋπολογισμό, 180 εκατομμύρια από «δωρεές, εισφορές, κλπ» και 230 εκατομμύρια σε δάνεια. Ένα μέρος των «εισφορών» ήταν επίσης δημόσιο χρήμα (η Αγροτική Τράπεζα «πρόσφερε» π.χ. 10 εκατομμύρια), ενώ το υπόλοιπο προήλθε από το υστέρημα του φιλοχρίστου και φιλοθεάμονος κοινού – όπως ο συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος που θυσίασε στο «Τάμα» ολόκληρο το εφάπαξ του (109.455 δρχ), εισπράττοντας «τα συγχαρητήρια του πρωθυπουργού δια του υπουργού Προεδρίας» («Νέα» 31.12.68). 

Σύμφωνα ωστόσο με τον ίδιο απολογισμό, το 90% των εσόδων είχε ήδη καταναλωθεί σε απαλλοτριώσεις, «δαπάνες μελετών», προπαρασκευαστικά έργα και «δαπάνες διοικήσεως και λειτουργίας»! 

Δηλαδή με δύο λόγια όλο το τεράστιο αυτό για την εποχή ποσό ξοδεύτηκε χωρίς  καν να καταφέρουν να αποκτήσουν  ούτε τα σχέδια του ναού!

Και εκεί λοιπόν που ο Παρθενώνας και ο Λυκαβηττός είχαν πετύχει να αποφύγουν τον ανταγωνισμό με  τον  μεγαλοπρεπή ναό που θα έφτιαχνε η χούντα  στα Τουρκοβούνια, εμφανίστηκε  ο Διορθόδοξος Σύνδεσμος «Ο Απόστολος Παύλος» με ιδρυτή τον Ιωάννη Αναγνωστόπουλο που θυμήθηκε το μεγαλεπήβολο σχέδιο των χουντικών και άρχισε να στέλνει επιστολές στους ιεράρχες και την Ιερά Σύνοδο για την ολοκλήρωση του τάματος του έθνους.

Το αίτημα βρήκε ευήκοον ους σε όλους τους φιλοπρόοδους ιεράρχες, μεταξύ των οποίων και ο Μεσογαίας,που όπως έχω γράψει συμπαρίσταται μαχητικά στους αναξιοπαθούντες συμπολίτες του και στέκεται στο πλευρό τους, όπως χαρακτηριστικά έχει πει:

Ὅ,τι καὶ νὰ συμβεῖ, ἀδελφοί μου, θὰ ἤθελα νὰ ξέρετε ότι ἡ τοπικὴ Ἐκκλησία μας θὰ δώσει τὰ πάντα γιὰ νὰ σταθεῖ στὸ πλευρό σας. Ἂν σὲ έναν κόψουν τὸ ρεῦμα, ἐμεῖς θὰ τὸ κόψουμε σὲ όλους τοὺς ναούς.(!!!!!) Θὰ κάνουμε γάμους μὲ κεριὰ στὰ χέρια καὶ λειτουργίες μὲ δάκρυα στὰ μάτια. Μὲ κανέναν τρόπο δὲν θὰ δεχθοῦμε, τὴ στιγμὴ ποὺ νοικοκυριὰ εἶναι βυθισμένα στὸ σκοτάδι, οἱ ναοὶ νὰ λειτουργοῦν μὲ ἀναμμένους τοὺς πολυελαίους.

Καθώς δε έγραφα αυτό το ποστ  συνήλθε στις 8-6-2012 η Ιερά Σύνοδος και αντιλαμβανόμενη τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ελληνικός λαός αποφάσισε να σταθεί στο πλευρό του και να τον βοηθήσει όχι βέβαια στις καθημερινές του ταπεινές ανάγκες επιβίωσης αλλά στις πνευματικές του που δεν μπορούν να υστερούν από ομόδοξους γείτονες μας.

Κατόπιν υποβληθέντων σχετικών αιτημάτων πλειάδος Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών της Εκκλησίας της Ελλάδος, η Ιερά Σύνοδος, σταθμίσασα τις πνευματικές ανάγκες του Ορθοδόξου Ελληνικού Λαού, όπως και το γεγονός ότι όλες σχεδόν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες (Αλβανίας στα Τίρανα, Σερβίας στο Βελιγράδι, Ρουμανίας στο Βουκουρέστι, Ρωσίας στη Μόσχα, Γεωργίας στην Τυφλίδα κ.λπ.), κατά την παρελθούσα δεκαετία και εν μέσω δυσμενεστάτων οικονομικών και κοινωνικών προϋποθέσεων και όρων, έχουν ανεγείρει υπό την μορφή τάματος περικαλλείς Καθεδρικούς Ναούς με εντυπωσιακές οικοδομικές εγκαταστάσεις, Πνευματικά Κέντρα, γραφεία κ.λπ., αποφάσισε την ανέγερση μεγάλου Συνοδικού Πνευματικού Κέντρου Βυζαντινής Παραδόσεως, με μεγαλοπρεπή Καθεδρικό Ναό, αφιερωμένο στον Σωτήρα Χριστό, μάλιστα εις εκπλήρωσιν του Τάματος του Έθνους, με χρονικό ορίζοντα αποπερατώσεως του έργου το έτος 2021, δηλαδή διακόσια χρόνια μετά την εθνική παλιγγενεσία.

Όπως γράφουν τα ΝΕΑ:

 Η Αθήνα απέκτησε μητροπολιτικό ναό το 1862, την Ευαγγελίστρια. Γι' αυτό πολλοί υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει πλέον λόγος εκπλήρωσης του Τάματος. Με την απόφαση αυτή ωστόσο εκτιμάται πως ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος και η Σύνοδος υποχωρούν στους «σκληρούς» της Εκκλησίας. Και αυτό διότι ο κ. Ιερώνυμος αμέσως μετά την εκλογή του στην Αρχιεπισκοπή είχε αποφασίσει να παγώσει παρόμοια μεγαλεπήβολα σχέδια του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου.

Η ζωή μου κύκλους κάνει τραγουδούσε η Αλεξίου και είχε δίκιο.

Χάρις στον Μεσογαίας και τους υπόλοιπους εξ ίσου προοδευτικούς μητροπολίτες ο κύκλος έκλεισε και αναβιώνει το χουντικό τάμα του Παπαδόπουλου.

Δεν πιστεύω δε να θεωρεί κανείς πως η Εκκλησία σκοπεύει να βάλει το χέρι στην τσέπη για να το φτιάξει. Προφανώς ο λαός θα πρέπει να κάνει το σκατό του παξιμάδι ώστε να χτιστεί ένας περίλαμπρος ναός που θα αποδείξει και στους αιρετικούς Ευρωπαίους πως οι ωραίοι έχουν μεν χρέη αλλά πρώτα δοξάζουν τον Θεό που προστατεύει πάντα την Ελλάδα, δυστυχώς όμως όχι από αυτούς που από το 1806 καταγγέλλονται  στην Ελληνική Νομαρχία του Ανωνύμου του Έλληνος  με την παρακάτω εναργέστατη περιγραφή:

Πῶς ἆραγε ζῶσιν αὐτοὶ οἱ ἀρχιεπίσκοποι εἰς τὰς μητροπόλεις των καὶ ὁποῖαι εἰσὶ αἱ ἀρεταί των; Τρώγοσι καὶ πίνοσι ὡς χοῖροι . Κοιμῶνται δεκατέσσαρας ὥρας τὴν νύκτα καὶ δύο ὥρας μετὰ τὸ μεσημέρι. Λειτουργοῦσι δύο φορὰς τὸν χρόνον, καὶ ὅταν δὲν τρώγωσι, δὲν πίνωσι, δὲν κοιμῶνται, τότε κατεργάζονται τὰ πλέον ἀναίσχυντα καὶ οὐτιδανὰ ἔργα, ὁποὺ τινὰς ἠμπορεῖ νὰ στοχασθῇ.

H γελοιογραφία του ΜΠΟΣΤ είναι από το τεύχος 4 του περιοδικού ΑΝΤΙ της 19-10-1974 από το σχετικό με το τάμα άρθρο.