Φτάσαμε αισίως στην 46η επέτειο της δικτατορίας της χούντας
του Παπαδόπουλου.
Γενικώς την δικτατορία την θεωρούσε αποδεκτή λύση ένα μεγάλο
μέρος της τότε δεξιάς και των αποστατών γιατί φοβόταν την αναμενόμενη
θριαμβευτική εκλογή του Γεωργίου
Παπανδρέου στις εκλογές που είχαν προκηρυχτεί.
Την δικτατορία την ετοίμαζαν τα ανάκτορα με τους στρατηγούς που
τους έλεγχαν πλήρως, χωρίς να έχουν πάρει
χαμπάρι ότι το ίδιο έκανε και ο Παπαδόπουλος με τους κατώτερους
αξιωματικούς που τους θεωρούσαν δεδομένους ως πιστούς στον βασιλιά.
Η ψυχολογική προετοιμασία της δικτατορίας ,με το πρόσχημα
του κομουνιστικού κινδύνου είχε γίνει ήδη με τις 4 ομιλίες στο Χίλτον του μετέπειτα
υποστηρικτή της χούντας Σάββα Κωνσταντόπουλου
εκδότη του Ελεύθερου Κόσμου.
Τις ομιλίες αυτές τις
τίμησαν μάλιστα με την παρουσία τους ο τότε πρωθυπουργός, ο 3ος των αποστατών στην σειρά που κατάφερε τελικά να αποκτήσει πλειοψηφία στην Βουλή , Στ.Στεφανόπουλος (ο επονομαζόμενος και Βούδας), οι αντιπρόεδροι
και καταψηφισθέντες προηγουμένως ως πρωθυπουργοί της αποστασίας, Νόβας (ο επονομαζόμενος
και Γαργάλατας) και Τσιριμώκος (ο επονομαζόμενος και Κατεψυγμένος) , ο πρόεδρος της Βουλής Παπασπύρου (ο επονομαζόμενος και Παλάντζας),
ο αντιπρόεδρος Ιακ.Διαμαντόπουλος (ο
επονομαζόμενος και Τζάκ, ο οποίος και τιμάται και με προτομή στο Λαύριο), ο
υπουργός και μεταπολιτευτικά Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κων. Τσάτσος, ο Σπ.Μαρκεζίνης, ο Π. Κανελλόπουλος, ανώτεροι αξιωματικοί
κτλ.
Όλοι αυτοί οι πολιτικοί, ιδίως οι αποστάτες της Ένωσης Κέντρου, προέβλεπαν την πολιτική τους εξαφάνιση με την αναμενόμενη θριαμβευτική νίκη της Ενώσεως
Κέντρου, οπότε ευχαρίστως άκουγαν τον Κωνσταντόπουλο να λέει :
Απειλή λοιπόν δικτατορίας από την Άκρα Αριστερά, απειλή
δικτατορίας από την Ένωση Κέντρου......
Εκτός δε από όλα αυτά, προκύπτει και το ενδεχόμενο μιας
διαιτητικής δικτατορίας, που θα θελήσει να ματαιώσει την επιβολή της μιας παρατάξεως
επί της άλλης, θα τις χωρίσει, θα σταθεί έξω και πάνω από όλους και θα περιμένει
να συνέλθουν, να αλλάξουν μυαλά, να απαλλαγούν από τα πάθη και τους φανατισμούς
της στιγμής, για να θέσει πάλι σε κίνηση τους θεσμούς της δημοκρατίας.(Ο φόβος της δικτατορίας, τέσσερις διαλέξεις σελ 26-27)
........................
Και όταν η δικτατορία γίνεται αναγκαία, είτε από σφάλματα
του πολιτικού κόσμου είτε από άλλες εξαιρετικές συνθήκες, νομιμοποιείται στην
κοινή συνείδηση. Δεν μπορούμε δυστυχώς να πούμε πως κάθε δικτατορία είναι κακή.
Υπάρχουν και δικτατορίας ωφέλιμες.(στο ίδιο σελ 30-31)
Ο Κ. Καραμανλής επίσης, από
το Παρίσι, συνεχάρη τον Κωνσταντόπουλο
για το βιβλίο αυτό με τις ομιλίες του, και το χαρακτήρισε " ενδιαφέρον
και επίκαιρο"
Όλος όμως ο πολιτικός κόσμος είχε αγνοήσει, πλην του Ηλία Ηλιού, τον ύποπτο ρόλο που είχε παίξει
ο Παπαδόπουλος πριν 2 χρόνια, με το
δήθεν σαμποτάζ στον Έβρο παρά το ότι το θέμα είχε γίνει πρωτοσέλιδο.
Όπως είχε πει ο Ηλιού
στην Βουλή (πρακτικά 23-6-1965) :
...και ο συνταγματάρχης Παπαδόπουλος ο υπ΄αρ. 817760
πραξικοπηματίας του σχεδίου "Περικλής"...σκηνοθετεί δολιοφθοράν εις
τον Έβρον....συντάσσει ένα πόρισμα, το γνωστοποιεί εις τον τύπον της ΕΡΕ μίαν
ημέραν προτού το κοινοποιήσει εις την κυβέρνησιν, κινητοποιεί πίσω από την πλάτην
της κυβερνήσεως αστυνομικόν μηχανισμόν και συλλαμβάνει δεκάδα πολιτών, συλλαμβάνει
3-5 στρατιώτας και αποσπά από τους στρατιώτας ομολογίαν, ελεγχθείσαν εκ των υστέρων
ως ψευδή.
Αν δει κανείς τις εφημερίδες των δύο μηνών πριν την 21η
Απριλίου θα διαπιστώσει πως υπάρχει διάχυτος ο φόβος της δικτατορίας που όμως όλοι
την πιθανολογούν ότι θα γίνει από τα ανάκτορα που είχαν, όπως πίστευαν, τον έλέγχο του στρατού.
Ακόμα και η ειδησεογραφία από το εξωτερικό αναγράφει τα ίδια
και μάλιστα οι σοβαρές εφημερίδες είναι σαφώς αντίθετες σε οποιαδήποτε προοπτική
δικτατορίας.
Ο φόβος της δικτατορίας οδηγεί τον Ανδρέα Παπανδρέου σε άρθρο του στις 9-3-67 να δίνει οδηγίες αν αυτή γίνει, για αποχή από την εργασία και συγκεντρώσεις του λαού στις πλατείες των συνοικιών και των πόλεων.
Δυστυχώς όμως ο λαός, όσους δεν συνέλαβαν, στο μόνο μέρος που συγκεντρώθηκε ήταν στα μπακάλικα
μιας και τότε δεν υπήρχαν τα σούπερ μάρκετ.
Παρ΄ολα αυτά αρκετοί, μεταξύ των οποίων και εγώ με την αφέλεια
της νιότης , θεωρούσαμε αδιανόητη οποιαδήποτε δικτατορία.
Χαρακτηριστικά ο Θανάσης Κανελλόπουλος
σημαίνον στέλεχος της ΕΚ δημοσίευσε στο ΒΗΜΑ της 11-10-1966 το άρθρο του Η δικτατορία. Διατί συζητείται και διατί είναι
αδύνατος.
Αλλά και λίγο πριν την δικτατορία επεκράτησε ένας καθησυχασμός λόγω του ότι πρωθυπουργός είχε γίνει ο Κανελλόπουλος της ΕΡΕ, και ο Ανδρέας Παπανδρέου σε δηλώσεις του στο ΕΘΝΟΣ χαρακτηρίζει ως προβοκάτορες όσους
μιλάνε για δικτατορία.
Το κύριο άρθρο της ΑΥΓΗΣ της 21-4-1967 του Άγγελου
Διαμαντόπουλου , που βέβαια δεν κυκλοφόρησε, είχε τον τίτλο Η δικτατορία είναι αδύνατος.
Παρομοίως και το ΒΗΜΑ
της ίδιας μέρας μιλούσε για νικηφόρο πορεία της δημοκρατίας!
Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος
εξηγεί, την ουσιαστικά εύκολη, επικράτηση της χούντας ως εξής:
Η μακροχρόνια διακυβέρνηση του τόπου από σχήματα χωρίς λαϊκό
έρεισμα, είχε σημαντικά συντελέσει στην απονομιμοποίηση και στην διάβρωση των ηθικών και πολιτικών βάσεων
του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Στην πραγματικότητα η κατάσταση της πολιτικής ζωής
την άνοιξη του 1967 δεν διέφερε ουσιωδώς από αυτήν που υπήρχε 40 χρόνια νωρίτερα,
κατά την δεκαετία του 1920, όταν ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος δικαιολόγησε την
δικτατορία που είχε εγκαθιδρύσει, λέγοντας πως η κυβέρνηση του ουσιαστικά δεν
διέφερε, ως προς την λαϊκή της νομιμοποίηση, από αυτές -προϊόντα υπόγειων
κοινοβουλευτικών ελιγμών-που είχαν προηγηθεί. (Ιστορία των Ελλήνων τόμος
17, σελ 493)
Κοιτάζοντας κανείς τα παραπάνω δημοσιεύματα των εφημερίδων που
σκιαγραφούν την προδικτατορική πολιτική κατάσταση στην χώρα μαζί με όσα υπέστη
ο ελληνικός λαός τα επόμενα 7 χρόνια μπορεί να συνειδητοποιήσει πόσο ανόητο
θεωρεί, όποιος έζησε εκείνα τα χρόνια, να χαρακτηρίζεται με ευκολία από άσχετους
και ανίδεους η σημερινή κατάσταση σαν χούντα.
Μερικές σχετικές με την χούντα παλιότερες αναρτήσεις μου
Δεκαεξάχρονο παιδί τότε,δεν ειχα ιδεα απο πολιτική,δεν ηξερα τι μου γινόταν,όμως χωρίς να εχω βοήθεια απο κανεναν από την αρχή σχεδόν διαπίστωσα,ένιωσα μεσα μου οτι επροκειτο για καταπιεστικό καθεστώς,ετσι σε λίγο καιρό,πάντα απολιτικά,κατάλαβα οτι ήμουν αντιθετος σ'ενα καθεστώς που δε μου επέτρεπε να εκφραστω ελευθερα,έτσι αρχισε σταδιακά η συνειδητοποίηση...
ΑπάντησηΔιαγραφήΌταν έγινε η δικτατορία ήμουνα φοιτητής και πλήρως πολιτικοποιημένος και είχα την αίσθηση και την πεποίθηση πως η 10ετια που ζούσαμε θα ήταν αυτή που θα οδηγούσε την Ελλάδα πιο κοντά στις άλλες πολιτισμένες χώρες της Ευρώπης.
ΔιαγραφήΗ δικτατορία ήταν σαν να μου είχε πέσει μια κεραμίδα στο κεφάλι καθώς τα πράγματα αντί να εξελίσσονται σε ένα καλύτερο μέλλον οπισθοδρομούσαν σε εποχές που οι περισσότεροι θεωρούσαμε πως έχουν μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Έτσι κάθε ένα από τα 7 χρόνια που κράτησε μου προσέθετε ένα καινούργιο βάρος στην προσωπική ελευθερία και αξιοπρέπεια.
Ακόμα θυμάμαι με τι χαρά είχα πάρει το εκλογικό μου βιβλιάριο για να ψηφίσω για πρώτη φορά στην ζωή μου στις εκλογές του 1967 και να μαυρίσω τους αποστάτες και έμμεσα τα ανάκτορα που είχαν ξεφτιλίσει την πολιτική ζωή της χώρας.
Πολλοί είναι εκείνοι που αφελώς ονειρεύονται ότι μία χούντα θα βάλει σε τάξη το δημόσιο βίο με το ζόρι, ξεχνώντας ότι αυτοί που εξευτέλισαν την ελλάδα στη μεταπολίτευση ήταν μέσες-άκρες οι ίδιοι με τους τωρινούς, τα ίδια ονόματα, οι ίδιες οικογένειες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕκτός από τα ονόματα των πολιτικών που αναφέρεις, ένας στρατός ρουφιάνων κατέκλυσε τα οφφίκια και παραμένει ακόμα στη θέση του, σε αξιώματα και δήθεν θέσης ευθύνης αναπαράγοντας ήθος ρουφιανίστικο στο δημόσιο βίο.
Ντρέπομαι και φοβάμαι, όταν ακούω κόσμο να λέει ότι μια χούντα θα μας σώσει, γιατί είμαι σίγουρη ότι είτε είναι αδαείς είτε είναι ρουφιάνοι που περιμένουν πότε να ρουφιανέψουν.
Δεν είναι μόνο θέμα ρουφιανιάς.
ΔιαγραφήΜπορεί ένα μέρος του πολιτικού κόσμου να είναι υπεύθυνο για πολλά από τα στραβά που αντιμετωπίζουμε στην χώρα μας.
Όμως έχουμε την δυνατότητα και να τους ξεσκεπάζουμε και να τους σβήνουμε από τον χάρτη.
Τον οποιονδήποτε όμως δικτάτορα δεν μπορείς να τον επικρίνεις φανερά και για να απαλλαγείς απ΄αυτόν πρέπει είτε να γίνει κίνημα όπως του Κονδύλη στην δικτατορία του Πάγκαλου, είτε να πεθάνει όπως ο Μεταξάς και να καταρρεύσει το καθεστώς λόγω παγκοσμίου πολέμου,είτε να γίνει εθνική καταστροφή όπως με την κατάρρευση της δικτατορίας του Ιωαννίδη και την κατοχή της Κύπρου.
Αλλιώς οι δικτατορίες κάθονται στο σβέρκο των λαών για πολλά χρόνια όπως πχ ο Φράνκο, ο Σαλαζάρ ή ο Πινοσέτ.
Αρκετοί δε από αυτούς που λένε πως μια χούντα θα μας σώσει ανήκουν στην λαϊκή δεξιά που με την άνοδο τότε της χούντας αισθάνθηκαν πως έχουν πλέον και αυτοί την δυνατότητα να ασκούν εξουσία και με μεγαλύτερες δυνατότητες,λόγω δικτατορίας,από την πολιτική και οικονομική μέχρι τότε ελίτ που ήταν στην εξουσία.
Ένας ασήμαντος πχ λοχαγός της χούντας,από εκεί που τον ήξεραν μόνο στο χωριό του,αποτελούσε πλέον σημαντικό παράγοντα στον κοινωνικό του περίγυρο και την διέξοδο για κάθε μικρό ή μεγάλο ρουσφέτι.
Ένα μεγάλο μέρος των ευάριθμων αξιωματικών της χούντας ρουσφετολογούσε ασύστολα χειρότερα από πολλούς σημερινούς βουλευτές.
οι ποιητες τα εχουν πει ΟΛΑ
ΑπάντησηΔιαγραφήΌμορφη και παράξενη πατρίδα
ωσαν αυτή που μου `λαχε δεν είδα
Ρίχνει να πιάσει ψάρια πιάνει φτερωτά
στήνει στην γη καράβι κήπο στα νερά
κλαίει φιλεί το χώμα ξενιτεύεται
μένει στους πέντε δρόμους αντρειεύεται
Όμορφη και παράξενη πατρίδα
ω σαν αυτή που μου `λαχε δεν είδα
Κάνει να πάρει πέτρα την επαρατά
κάνει να τη σκαλίσει βγάνει θάματα
μπαίνει σ’ ένα βαρκάκι πιάνει ωκεανούς
ξεσηκωμούς γυρεύει θέλει τύρρανους
Όμορφη και παράξενη πατρίδα
ω σαν αυτή που μου `λαχε δεν είδα
Αν ελπίζω σε κάτι μοναδικό για αυτόν τον τόπο είναι όταν ακούω συνθέτες σαν τον πρόωρα χαμένο Λάγιο να μελοποιεί ποιητές σαν τον Ελύτη και αυτό το άκουσμα να βρίσκει ευήκοα ώτα σε ένα μεγάλο πλήθος Ελλήνων που αποτελούν την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον αυτής της όμορφης και παράξενης πατρίδας.
Διαγραφήπάντως άκόμα καί στή χούντα κακομοίρηδες καί ίδιοτυποι βρεθήκαμε , ό Φράνκο πήρε μιά χώρα συντρίμια καί τήν έφτιαξε κάτι , οί δικοί μας τήν κατάστρεψαν τελείως καί δημιούργηασν καί τό πρόβλημα της κυπρου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατά την διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας (1961-2) υπηρέτησα ως γραφέας πεζικού στο γραφείο επιχειρήσεων σε βαρύ τάγμα πεζικού πρώτης αμυντικής τοποθεσίας στην κοιλάδα του Γαλλικού ποταμού. Δεδομένου ότι ήμουν ήδη πτυχιούχος Νομικής έκανα παρέα με τους Αξιωματικούς του Τάγματος. Το κύριο θέμα των συνομιλιών τους ήταν το στένεμα της Επετηρίδας και η βραδύτης των προαγωγών. Έβαζαν κάτω την επετηρίδα και λογάριαζαν πότε θα προαχθούν. Οι τότε Υπολοχαγοί με τις υπάρχουσες θέσεις έβγαινε ότι δύσκολα θα έφταναν, και όχι όλοι τους, στο βαθμό του Συνταγματάρχη επειδή ο αριθμός των αποφοίτων της Σχολής Ευελπίδων είχε τριπλασιαστεί στον εμφύλιο πόλεμο και έτσι είχε φρακάρει από αυτούς που είχαν προηγηθεί η επετηρίδα. Επωδός τους ήταν –μεταξύ σοβαρού και αστείου-«αμάν να γίνει κάποιο πραξικόπημα για να αποστρατευτούν οι ανώτεροι και να αδειάσουν και για εμάς θέσεις», «μια χούντα μας σώζει» κλπ παρόμοια. Πιστεύω δηλ. ότι η άμεση επιτυχία του πραξικοπήματος στον τεράστιο αριθμό των μη μυημένων κατωτέρων Αξιωματικών, από Λοχαγού και κάτω, οφείλεται σε συνδικαλιστικά αίτια. Έναν από αυτούς τους Αξιωματικούς (τότε Υπολοχαγό) πολύ είχαμε αναπτύξει κάποια φιλία τον συνάντησα και στην αρχή της χούντας, νομίζω Ταγματάρχη και οπαδό της... Επί μεταπολιτεύσεως έγινε στρατηγός και όταν αποστρατεύτηκε βγήκε βουλευτής του ΠΑΣΟΚ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ τελευταία φράση να διαβαστεί ως εξής: Με
ΑπάντησηΔιαγραφήέναν από αυτούς τους Αξιωματικούς (τότε Υπολοχαγό) πού είχαμε αναπτύξει κάποια φιλία τον συνάντησα και στην αρχή της χούντας, νομίζω Ταγματάρχη και οπαδό της... Επί μεταπολιτεύσεως έγινε στρατηγός και όταν αποστρατεύτηκε βγήκε βουλευτής του ΠΑΣΟΚ.
Ο παραπάνω μου θυμίζει μια ιστορία που την έχω ξαναγράψει στο παρελθόν.
ΔιαγραφήΌταν πήρε το 53% ο Ανδρεάδης ανέβηκε στο Καστρί και αγκάλιασε τον Γέρο λέγοντας: Γιώργη νικήσαμε!
Όταν ο Παπαδόπουλος έγινε δικτάτορας ο Ανδρεάδης τον έκανε κουμπάρο!
Είχαν γράψει λοιπόν τα ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ πως ο άνθρωπος ήταν συνεπής!
Ήταν πάντα κυβερνητικός!
Ο κόσμος το ’χε τούμπανο
ΑπάντησηΔιαγραφήκι εμείς κρυφό καμάρι!
Κρυφό καμάρι δεν το είχαμε,τούμπανο το είχαμε, και το φωνάζαμε, αλλά φωνάζαμε στα ώτα όχι μη ακουόντων, αλλά στα ώτα αυτών που είχαν τα όπλα, οπότε αυτοί από μέσα τους κάγχαζαν!
ΔιαγραφήΣωστό το συμπέρασμα με το οποίο καταλήγεις στην ανάρτησή σου. Βγαίνει όμως και ένα άλλο συμπέρασμα το οποίο με τρόμαξε: πως ποτέ δεν μπορεί -και δεν πρέπει- να είσαι σίγουρος πως δεν πρόκειται να γίνει δικτατορία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν πιστεύω πως σήμερα υπάρχουν οι ίδιες συνθήκες με εκείνη την εποχή.
ΔιαγραφήΤότε υπήρχαν τα ανάκτορα που ήταν ο πόλος που συσπείρωνε τον στρατό και οι πραξικοποιηματίες σε αυτόν ακριβώς τον πόλο βασίστηκαν για να κάνουν την δικτατορία, οποίος αλώστε και την προετοίμαζε.
Εκτός των άλλων υπήρχε έντονος αντικομουνισμός λόγω του πρόσφατου εμφύλιου πολέμου.
Τέλος εκείνη την εποχή και οι ΗΠΑ μπορεί να μην την προκάλεσαν άμεσα αλλά ανέχτηκαν την δικτατορία χωρίς κανένα πρόβλημα ,ενώ και σε άλλες χώρες ιδίως της λατινικής Αμερικής ήσαν σαφώς οι υπαίτιοι για δικτατορίες όπως πχ στην Χιλή .
"H Ουάσιγκτον εναντίον της Δικτατορίας στην Ελλάδα".
ΑπάντησηΔιαγραφή(1-4-1967).
Απλά καταπληκτικό.
Οι Αμερικανοί από ότι φαίνεται εκ των υστέρων δεν είχαν ενιαία πολιτική για την επιβολή δικτατορίας στην Ελλάδα.
ΔιαγραφήΌπως γράφει ο Λιναρδάτος από το πραξικόπημα αιφνιδιάστηκαν τόσο ο πρεσβευτής Τάλμποτ όσο και ο σταθμάρχης της CIA Μώρυ.
Ο Ζίγδης στο ΒΗΜΑ της 13-5-77 θεωρεί πως υπεύθυνη για την δικτατορία ήταν η DIA (στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών των ΗΠΑ) μέσω της JUSMAGG(Αμερ. στρατιωτική αποστολή)
Πολύ καλή ανάρτηση Αθεόφοβε. Και ενδιαφέροντα επίσης και τα σχόλια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα ήθελα μόνο να σχολιάσω ένα σημείο από το παρακάτω απόσπασμά από το τελευταίο σου σχόλιο
"Τέλος εκείνη την εποχή και οι ΗΠΑ μπορεί να μην την προκάλεσαν άμεσα αλλά ανέχτηκαν την δικτατορία χωρίς κανένα πρόβλημα ,ενώ και σε άλλες χώρες ιδίως της λατινικής Αμερικής ήσαν σαφώς οι υπαίτιοι για δικτατορίες όπως πχ στην Χιλή ."
Συμφωνώ απόλυτα με το πρώτο σκέλος, η δικτατορία δεν ήταν απόρροια αμερικάνικων σχεδιασμών (αν και της έδωσαν ζωτικής σημασίας πολιτική και στρατιωτική υποστήριξη, για τους δικούς της λόγους, οι αμερικάνοι), αλλά εν μέρει μόνο με το δεύτερο - σε σχέση με τις λατινοαμερικάνικες δικτατορίες θα έλεγα πως η παρέμβαση του αμερικάνικου παράγοντα ήταν σαφώς πολύ πιο εκτεταμένη αλλά και εκεί καταλυτικό ρόλο στην επιβολή των δικτατοριών έπαιξαν ενδογενείς παράγοντες όπως αυτοί είχαν διαμορφωθεί από την ιστορική εξέλιξη της κάθε χώρας. (Για παράδειγμα, στην Χιλή η CIA πίεζε για πραξικόπημα ηδη από το 1970 αλλά τότε είχε συναντήσει την άρνηση... του χιλιανού στρατού.)
Δύστροπη Πραγματικότητα
Δεν έχω αντίρρηση σε αυτό που γράφεις.
ΔιαγραφήΟι ΗΠΑ έχοντας μπλέξει στο Βιετνάμ δεν είχαν ιδιαίτερη διάθεση να μπλέξουν και στην Ελλάδα, για την οποία είχαν ουσιαστικά την θέση-άστους να κόψουν τον σβέρκο τους.
Όπως γράφει ο Λιναρδάτος,ανώτατος κυβερνητικός επίσημος στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, είχε πει: Ίσως θα έπρεπε να αφήσουμε τους Έλληνες να δοκιμάσουν την στρατιωτική δικτατορία, μια και τίποτε άλλο δεν φαίνεται να λειτουργεί εκεί πέρα.
Αλλά αντίθετα εκείνα τα χρόνια που η κρίση της Κούβας ήταν πρόσφατη, για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής οι ΗΠΑ δεν ήσαν διατεθειμένες να υπάρχουν κυβερνήσεις που δεν θα τις ελέγχουν απολύτως και οι εταιρείες τους έτσι να λειτουργούν εκεί πλήρως ανεξέλεγκτες .