ΜΟΝΟ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΜΠΟΡΕΣΕ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΤΟΝ ΠΗΤ ΣΙΝΓΚΕΡ ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΦΩΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΙΘΑΡΑ ΤΟΥ.

Την περασμένη εβδομάδα πέθανε στα 94 του ο Pete Seeger  ίσως ο τελευταίος από τους μεγάλους τραγουδιστές των  folk πολιτικών τραγουδιών ο οποίος ήταν δραστήριος τόσο πολιτικά όσο και με το τραγούδι του, μέχρι το τέλος της ζωής του.
Για τον Pete Seeger  έχω γράψει στο παρελθόν στο ποστ μου  ΑΥΤΗ Η ΧΩΡΑ ΦΤΙΑΧΤΗΚΕ ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ; όταν το 2009 τραγούδησε στην

 συναυλία που έγινε για τον Μπάρακ Ομπάμα μπροστά στο μνημείο του Λίνκολν στην Ουάσιγκτον, μαζί με τον Bruce Springsteen .
Επίσης στο ποστ μου  DIE MOORSOLDATEN, ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΝΑΖΙ. υπάρχει η εκτέλεση του  Pete Seeger του  Moorsoldaten   στο  Oktoberfest στα Γερμανικά και Αγγλικά (The Peat Bog Soldiers).

Ο Παύλος Η. Αγιαννίδης  δημοσίευσε στα ΝΕΑ (1-2-2014) ένα εξαιρετικό κείμενο με τίτλο Πιτ Σίγκερ: Από τον Χίτλερ ώς τον Πούτιν.

 Προτίμησα να το αναδημοσιεύσω ολόκληρο,προσθέτοντας μόνο από το You Tube τα βίντεο με τα τραγούδια που αναφέρονται στο κείμενο, όπως επίσης μερικές πρόσθετες πληροφορίες γι` αυτά.

Μια ζωή – και τι ζωή; – πάντα απέναντι σε ηγέτες και ηγετίσκους. Με όπλα το μπάντζο, τους στίχους και τον λόγο, που ο τραγουδοποιός - «συνείδηση της Αμερικής», τα άφησε μόνο μαζί με την τελευταία του πνοή, στα 94 του πια, τη Δευτέρα
«Φοβού τους μεγάλους ηγέτες. Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρχουν μόνον πολλοί, πολλοί μικροί ηγέτες». Η δήλωση του Πιτ Σίγκερ (στα 92 του, παρακαλώ), λίγο προτού γίνει μπροστάρης στη διαμαρτυρία του κινήματος Occupy Wall Street ή «Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ»( από εκεί είναι και οι φωτογραφίες της αρχής), συμπυκνώνει εκείνο που ο τραγουδοποιός - συνείδηση της Αμερικής έβλεπε στον κόσμο μας. Ο οποίος - παράξενο και ιδιαίτερο αυτό - ύστερα από αμέτρητες πορείες διαμαρτυρίας, διαδηλώσεις και αιχμηρά βαθιά πολιτικά τραγούδια είχε μιαν αισιοδοξία. Ότι θα γίνει καλύτερος. Ότι τα τραγούδια θα σμιλεύσουν αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους.
Στα 17 του,την ώρα που στην Ευρώπη ο Χίτλερ είχε ήδη σκαρφαλώσει στην εξουσία,ο Σίγκερ συντάχθηκε με την Κομμουνιστική Λίγκα Νέων (YCL) στην πατρίδα του Νέα Υόρκη.Και έφτασε το 1941 να γίνει, μαζί με τον μεγάλο της αμερικανικής φολκ Γούντι Γκάθρι και ως Almanac Singers (από το 1941 αυτό),η φωνή των εργατικών σωματείων, ηχογραφώντας και τα «Songs For John Doe»¹ - για τον Άγνωστο. 

 Από το 1939 όμως έψεγαν δημοσίως με τραγούδια (ο Σίγκερ με το μπάντζο του, το μόνιμο όπλο του) όχι μόνο τον Χίτλερ και τους Ναζί, με τραγούδι υπόδειγμα το «Round and Round Hitler's Grave»²(«Γύρω γύρω στον τάφο του Χίτλερ»), όπου ζητούσαν «ένα σχοινί να το δέσουν στον λαιμό του Χίτλερ». Δεν δίσταζαν, παρά τη στράτευσή τους στο ΚΚ, να ψέγουν και τον Στάλιν και τη Σοβιετική Ένωση για την «παράξενη εγγύτητα και συμμαχία» με τον Χίτλερ, μετά τη Συνθήκη Μολότοφ - Ρίμπεντροπ, τραγουδώντας για τον «στημένο» πόλεμο, τον οποίο «ήθελαν οι καπιταλιστές για να βάλουν την Αμερική ανοήτως σε κόντρα με τους Ναζί».
Εκείνη η κομματική στράτευση, εκείνα τα τραγούδια των εργατών, των ανθρακωρύχων, τα αντιπολεμικά και τα «αποκαλυπτικά» στοίχισαν πολύ στον Πιτ Σίγκερ - καλά, ο Γούντι Γκάρθι πρόλαβε να φύγει νωρίς. Δεν άργησε να μπει, μετά τον Πόλεμο, στο στόχαστρο εκείνων που ήθελαν να καθαρίσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες από τον «κόκκινο κίνδυνο». Όσοι τον εχθρεύονταν γι' αυτές του την επιλογές φρόντισαν να του επιτεθούν, ομαδικά, διά του Τύπου και να διαλύσουν το συγκρότημά του, τους Weavers, με τους οποίους είχε ήδη παραδώσει επιτυχίες όπως το «Goodnight Irene³», που πούλησε 4 εκατ. δίσκους σε σχεδόν έναν μήνα.

 Όμως στις 18 Αυγούστου του 1955 ο τραγουδοποιός «ήρωας», όπως τον αποκάλεσαν, «η ζωντανή απόδειξη ότι τραγούδι και Ιστορία πάνε χέρι χέρι», όπως έχει πει ο μέγας θαυμαστής του Μπρους Σπρίνγκστιν, βρέθηκε ενώπιον μικρών, μικρών ηγετίσκων που είχαν αποφασίσει να συστήσουν την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών (ιδέ: φρονημάτων) που διέλυσε και το Χόλιγουντ, αποκαλύπτοντας «κόκκινους» και στυγνούς καταδότες. Στις επίμονες ερωτήσεις, ο Σίγκερ δήλωνε: «Ήθελα να γίνω άνθρωπος του Τύπου», «Δεν ήθελα να γίνω μουσικός αλλά είμαι ευτυχής που έγινα - είναι ένα πολύ αξιοσέβαστο επάγγελμα», «Τραγουδάω για τον λαό από το 1925 ακόμη και ελπίζω ότι θα το κάνω πάντα», «Δεν θεωρώ ότι είναι δουλειά αυτής της επιτροπής να θέτει ερωτήσεις περί φρονήματος», «Μπορώ να απαντήσω για το τραγούδι "If I Had A Hammer⁴", αλλά όχι για το πού και γιατί το ερμήνευσα και αν ήταν στην Φόλι Σκουέρ στη δίκη των ηγετών του Κομμουνιστικού Κόμματος», «Είναι ανήθικο να θέτει κανείς σε οποιονδήποτε Αμερικανό τέτοιες ερωτήσεις»...

Αποτέλεσμα; Καταδίκη σε φυλάκιση ενός έτους (ποινή που καταρρίφθηκε τελικά), αλλά κυρίως απαγόρευση του Σίγκερ στα τηλεοπτικά μέσα και ουσιαστικά καταστροφή της καριέρας του για μία δεκαετία - αν και τα μεγάλα τραγούδια του,όπως ο εμβληματικός ύμνος «We Shall Overcome⁵», το βιβλικό πλην πολιτικό «Turn, Turn, Turn⁶», το αντιπολεμικό «Where Have All The Flowers Gone?»⁷ δεν τον άφησαν να χαθεί. Και πράγματι αντεπεξήλθε, όπως λέει και ο ύμνος του για κάθε ανθρώπινη κακοτοπιά «We Shall Overcome», για να ριχτεί σε αντιπολεμικές διαμαρτυρίες, από το Βιετνάμ έως το Ιράκ, και να στηλιτεύσει και άλλους ηγετίσκους της ζωής μας ως τη Γουόλ Στριτ και τα οικονομικά παιχνίδια - στα 92 του πια. Όπως στηλίτευσε όσους έπαιζαν παιχνίδια με αποτέλεσμα τη ρύπανση του ποταμού Χάντσον στη Νέα Υόρκη, τον οποίο αποφάσισε να βοηθήσει με την περιβαλλοντική του οργάνωση Clearwater. Τον περασμένο Νοέμβριο έστειλε μια χειρόγραφη επιστολή στον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ζητώντας την απελευθέρωση των ακτιβιστών του περιβάλλοντος - και της Greenpeace - Κάπτεν Πίτερ Γουίλκοξ και #Arctic 30, που έμειναν δύο μήνες σε ρωσικές φυλακές κατηγορούμενοι για «πειρατεία» και «χουλιγκανισμό» επειδή σκαρφάλωσαν σε μια υπεράκτια πετρελαιοπηγή, καταλήγοντας: «Οι πολίτες του κόσμου παρακολουθούν».
Μέχρι το τέλος στις επάλξεις. Να είναι που η μουσική, όπως έλεγε, «κάτι σου κάνει»; Που «σε βοηθάει να διασχίζεις ποτάμια, που βιβλιοθήκες ολόκληρες δεν μπορούν»;

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1-Songs for John Doe των Almanacs Singers. Κυκλοφόρησε τον Μάιο 1941, όταν ακόμα οι ΗΠΑ ήσαν ουδέτερες  και η Σοβιετική  Ένωση με την Ναζιστική Γερμανία είχαν συμμαχήσει, με αντιπολεμικά τραγούδια και κατά της παρέμβασης στον πόλεμο των ΗΠΑ. Μετά την εισβολή της Γερμανίας στην Σοβιετική ένωση ο δίσκος αποσύρθηκε και το συγκρότημα άλλαξε θέση υπέρ της συμμετοχής στον πόλεμο με τον δίσκο του 1942 Dear Mr. President στον οποίο συμμετείχε και ο  Woody Guthrie.

2-Round and Round Hitler's Grave Λανθασμένα δίνεται η εντύπωση στο κείμενο πως αυτό το τραγούδι γράφτηκε το 1939. Βρίσκεται στον δίσκο Dear Mr. President που ηχογραφήθηκε το 1942 με τους  Almanacs μετά την εισβολή του Χίτλερ στην Ρωσία όπως είναι ευνόητο και από τους στίχους του.

THE ALMANAC SINGERS, 1942: BESS HAWES, PETE SEEGER, MILLARD LAMPELL, WOODY GUTHRIE, ARTHUR STERN, SIS CUNNINGHAM (αριστερά προς δεξιά)

I wish I had a bushel,
I wish I had a peck,
I wish I had a rope to tie
Around old Hitler's neck.

[Chorus (after each verse):]
Hey! Round and round Hitler's grave,
Round and round we'll go.
Gonna lay that poor boy down.
He won't get up no more.

Mussolini won't last long
Tell you the reason why
We're a-gonna salt his beef
And hang it up to dry.

I'm-a going to Berlin
To Mister Hitler's town
I'm gonna take my forty-four
And blow his playhouse down.

The German Army general staff
I guess they missed connections.
They went a hundred miles a day
But in the wrong direction.

Hitler went to Russia
In search of Russian oil,
But the only oil he'll find there
Is a pot in which he'll boil.

Mister Hitler's traveling mighty fast
But he's on a single track,
He started down that Moscow road
But now he's coming back

3-Goodnight Irene-Μια εκδοχή του  τραγουδιού  αυτού  τραγουδούσε ο Lead Belly από το 1908 λέγοντας πως το έχει μάθει από ένα θείο του.

Μετά ένα χρόνο από τον θάνατο του, το 1950, το ηχογράφησε  το συγκρότημα του  Pete Seeger  The Weavers. Ο δίσκος έμεινε 25 εβδομάδες στις επιτυχίες του Billboard και έφτασε στο νούμερο 1.

4-If I Had A Hammer (The Hammer Song)  Γράφτηκε το 1949 από τον Pete Seeger  και τον Lee Hays και ηχογραφήθηκε με τους Weevers το 1950.

Το τραγούδησαν για πρώτη φορά στις 3 -6-1949  σε ένα δείπνο υποστήριξης των ηγετών του ΚΚ Αμερικής στην Νέα Υόρκη, οι οποίοι δικαζόντουσαν σε ομοσπονδιακό δικαστήριο με την κατηγορία της συνομωσίας για την ανατροπή της κυβέρνησης. Λόγω του πολιτικού κλίματος της εποχής δεν σημείωσε την επιτυχία που γνώρισε το 1963 με την εκτέλεση του Trini Lopez αλλά και πολλών άλλων μετά.

5-We Shall Overcome Είναι από τα εμβληματικά τραγούδια διαμαρτυρίας και έγινε ο ύμνος της African-American Civil Rights Movement (1955–1968). 

Προέρχεται από τραγούδι gospel και υπάρχουν πολλές εκδοχές για την αρχική του προέλευση  ο δε Pete Seeger  έχει πει πως κανένας δεν ξέρει ποιος έγραψε το αρχικό.

6-Turn, Turn, Turn! ( Everything There Is a Season) Το έχει γράψει ο Pete Seeger  στα τέλη της 10ετιας του 50 και το ηχογράφησε το 1962.Οι στίχοι του είναι κατά λέξη από το κεφάλαιο 3 του Βιβλίου του Εκκλησιαστή. ΄Εγινε παγκόσμια επιτυχία το 1965 με την εκτέλεση των  The Byrds.

7-Where Have All The Flowers Gone Το τραγούδι αυτό που από το New Statesman  το 2010 θεωρήθηκε ως ένα από τα "20 Κορυφαία Πολιτικά Τραγούδια" γράφτηκε το 1955 από τον  Pete Seeger σε ένα αεροπλάνο πηγαίνοντας να δώσει μια συναυλία. Είχε γράψει  σε ένα σημειωματάριο τους στίχους από ένα τραγούδι των κοζάκων του Ντόν που είχε διαβάσει πριν ένα- δύο χρόνια στο βιβλίο του Mιχαήλ Σολόκωφ "Ο ήρεμος Δον"

Που είναι τα λουλούδια, τα μάζεψαν τα κορίτσια.

 Που είναι τα κορίτσια, όλα έχουν συζύγους.

 Που είναι οι άνδρες, όλοι είναι στο στρατό.

Στην αρχική εκδοχή του τραγουδιού που βασίστηκε στο  ρωσικό λαϊκό τραγούδι   "Koloda Duda" ο Joe Hickerson προσέθεσε άλλους δύο στίχους.

Το 1961 με τα συγκροτήματα The Kingston Trio και το 1962 με τους  Peter, Paul and Mary έγινε παγκόσμια  επιτυχία και στην συνέχεια το τραγούδησε ένα πλήθος από  γνωστούς  τραγουδιστές.

Η Marlene Dietrich  το πρωτοτραγούδησε στα γαλλικά το 1962 σε συναυλία της UNESCO, αλλά μετά και στα αγγλικά και γερμανικά. Έχει μείνει ιστορική η εμφάνιση της στο Ισραήλ, που είχε θερμή υποδοχή, αν και το τραγούδησε στα γερμανικά. Ήταν η πρώτη φορά που ακούστηκαν δημοσίως γερμανικά εκεί μετά τον ΙΙ Παγκόσμιο πόλεμο και έτσι έσπασε ένα ταμπού που κρατούσε από τότε.

Ο  Pete Seeger  χρησιμοποιούσε μέχρι την 10ετια του 50 σαν όργανο το μπάντζο και το  1948 έγραψε το κλασσικό πλέον βιβλίο του How to Play the Five-String Banjo,

Στην συνέχεια χρησιμοποιούσε  12χορδη κιθάρα .