EFFIE GRAY, Η ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΗ ΠΑΡΘΕΝΟΣ

Τρεις πρόσφατες ταινίες που είδα μου γνώρισαν τρεις ιδιαίτερα ξεχωριστές γυναίκες, από διαφορετικές εποχές και από διαφορετικά κράτη που μέχρι τότε δεν γνώριζα την ύπαρξη τους .

Στο  προηγούμενο ποστ μου  εξ αιτίας της ταινίας  Battle For Sevastopol   ασχολήθηκα με την ηρωική δράση της Ρωσίδας Lyudmila Pavlichenko στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η δεύτερη ταινία είχε για θέμα  μια γυναίκα που σε μια άκρως  πουριτανική εποχή και κοινωνία κατάφερε να σηκώσει το ανάστημα της και να διεκδικήσει τα δικαιώματα της στην ζωή.

Η ταινία είναι η Effie Gray, βρετανικής παραγωγής με σενάριο γραμμένο από την  Emma Thompson .Στην ταινία  παίζει η ίδια  μαζί με την πρωταγωνίστρια Dakota Fanning και τους πρωταγωνιστές Greg Wise ( στον ρόλο του Βικτωριανού κριτικού τέχνης John Ruskin)  και  Tom Sturridge (στον ρόλο του Προραφαηλίτη ζωγράφου John Everett Millais )

Σε ένα μικρό ρόλο εμφανίζεται αγνώριστη και η Κλαούντια Καρντινάλε.

Η Effie Gray (1828-1897) όταν έγινε 20 χρονών παντρεύτηκε τον πλούσιο,σημαντικό και διακεκριμένο κριτικό τέχνης και συγγραφέα John Ruskin, ο οποίος όταν αυτή ήταν 12 χρονών είχε γράψει γι΄αυτήν την φανταστική νουβέλα The King of the Golden River .

Ένα χρόνο μετά τον γάμο τους ο  Ruskin λόγω ασθενείας της, που στην ταινία αποδίδεται σε φαρμακευτική αγωγή που της είχε δώσει η πεθερά της , την άφησε στο σπίτι και πήγε με τους γονείς του στις Άλπεις για να γράψει το 3ο και 4ο μέρος του  βιβλίου του  Modern Painters.

Η κοινωνικοποίηση της νεαρής γυναίκας έγινε στην Βενετία στα τέλη του 1849 στην οποία είχε πάει με τον άνδρα της και στην οποία αυτός αγνοώντας την, ασχολείτο με την έρευνα για την συγγραφή του βιβλίου του  The Stones of Venice. 

Στην Αγγλία ο ζωγράφος Millais την χρησιμοποίησε σαν μοντέλο για τον πίνακα του  The Order of Release, (1852 Tate Galery) Σε αυτόν απεικονίζεται η σύζυγος ενός επαναστάτη της εξέγερσης των Ιακωβιτών με την διαταγή της αποφυλάκισης του.

Ο Millais είχε γίνει γνωστός το 1850 για το αμφιλεγόμενο τότε έργο του Christ in the House of His Parents  γιατί απεικόνιζε ρεαλιστικά τον Χριστό σε ένα ακατάστατο λαϊκό ξυλουργείο.

Συνδέθηκε ιδιαίτερα με τον Millais, που ήταν προστατευόμενος του συζύγου της, όταν αυτός συνόδευσε το ζεύγος στην Σκωτία για να ζωγραφίσει το πορτρέτο του άνδρα της.
Εκεί ο Millais ζωγράφισε πολλά σκίτσα της και ερωτεύθηκε ο ένας τον άλλο.

Γυρίζοντας στην Αγγλία με την δικαιολογία ότι θα επισκεφτεί τους γονείς της το 1854 επέστρεψε στον  Ruskin την βέρα της και  κατέθεσε αγωγή για ακυρότητα του γάμου της  λόγω του ότι αυτός δεν είχε ολοκληρωθεί  εξ αιτίας ανίατης  ανικανότητας του συζύγου της.

Ήταν ακόμα μετά 6 χρόνια γάμου παρθένα!

Το κοινωνικό σκάνδαλο που δημιουργήθηκε ήταν πολύ μεγάλο και τελικά ο γάμος ακυρώθηκε το 1854.

Τα αίτια  για την μη ολοκλήρωση του γάμου της είναι ασαφή και όπως έγραψε αργότερα στον πατέρα της η Έφη:

"Ισχυρίστηκε διάφορους λόγους, το μίσος στα παιδιά, θρησκευτικά κίνητρα, η επιθυμία του να διατηρήσει την ομορφιά μου, και, τέλος, τον τελευταίο χρόνο μου είπε την πραγματική αιτία  ... ότι είχε φανταστεί τις γυναίκες πως ήσαν αρκετά διαφορετικές  από αυτό που είδε, και ότι ο λόγος που  δεν είχε επαφή με την  σύζυγός του ήταν επειδή ήταν αηδιασμένος με την εικόνα που είδε , το πρώτο βράδυ στις 10 του Απρίλη. "

Ο Ruskin επιβεβαίωσε τα παραπάνω στη δήλωσή του προς τον δικηγόρο του κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ακυρώσεως λέγοντας:

Μπορεί να θεωρηθεί παράξενο το γεγονός ότι θα μπορούσα να απέχω από μια γυναίκα που για τους περισσότερους ανθρώπους ήταν τόσο ελκυστική. Όμως, αν και ήταν όμορφη στο πρόσωπο , η προσωπικότητα  της δεν μπορούσε να διεγείρει το πάθος.

Διάφορες εξηγήσεις έχουν δώσει οι βιογράφοι του για αυτήν την ιστορία μεταξύ  των οποίων  ότι ο Ruskin γνώριζε το γυναικείο σώμα μόνο από τα αρχαία ελληνικά αγάλματα οπότε  του δημιούργησε αποστροφή η εικόνα του τριχωτού εφηβαίου της Έφης και ίσως η εικόνα της εμμήνου ρύσεως της.
Επίσης έχει γραφτεί η υπόνοια πως τον έλκυαν μόνο κορίτσια προεφηβικής ηλικίας, αν και δεν υπάρχει κανένα γεγονός πως ο  Ruskin είχε σεξουαλική σχέση με οποιοδήποτε άτομο στην ζωή του .

Το 1858 η μητέρα της δεκάχρονης  Rose La Touche ζήτησε από τον Ruskin, 39 ετών τότε, να διδάξει στην κόρη της σχέδιο και ζωγραφική.

Ο Ruskin σταδιακά την ερωτεύθηκε και το 1867 όταν έγινε 18 ετών την ζήτησε σε γάμο αλλά αυτή του είπε να περιμένει μέχρι να γίνει 21 ετών.

Τελικά το 1872 αρνήθηκε και μετά μια μακρόχρονη ασθένεια πέθανε σε ηλικία 27  ετών. Όλα αυτά βύθισαν τον Ruskin σε απόγνωση και τον οδήγησαν  σε  σοβαρές  ψυχολογικές κρίσεις και παραληρηματικά οράματα.

Μετά ένα χρόνο από το διαζύγιο η Έφη παντρεύτηκε τον Millais και απέκτησε μαζί του 8 παιδιά.

Ο Millais εκλέχτηκε ως μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών και έγινε και Πρόεδρος της το έτος του θανάτου του. Έγινε βαρονέτος και ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που τιμήθηκε με κληρονομικό τίτλο.

Στην πουριτανική εποχή πάντως που ζούσε η Έφη  το διαζύγιο της με ένα επιφανές μέλος της κοινωνίας όπως ο  Ruskin, είχε σαν αποτέλεσμα να  την αποκλείσουν  από κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχε και η βασίλισσα Βικτώρια ενώ προηγουμένως ήταν κοινωνικά πολύ δραστήρια.
Μόνο μετά τον θάνατο του Millais και με την παρέμβασης της κόρης της Βικτώρια πριγκίπισσας Louise, μπόρεσε πλέον να παραβρεθεί σε εκδηλώσεις που ήταν και η βασίλισσα.

 Δεκαέξι μήνες μετά το θάνατο του Millais ,πέθανε και η  Έφη στις 23 Δεκεμβρίου του 1897 και θάφτηκε στο νεκροταφείο Kinnoull στο Περθ, που απεικονίζεται στο έργο του Millais Vale of Rest.

Ο πρίγκιπας της Ουαλίας, ο μέτεπειτα βασιλιάς Εδουάρδος ο VII προέδρευσε μια επιτροπής για την κατασκευή ενός αγάλματος του  Millais το οποίο και τοποθετήθηκε στην πρόσοψη της National Gallery of British Art (σήμερα  Tate Britain). Το 2000 το μετέφεραν στο πίσω μέρος του κτηρίου.

Άσχετα από τα προβλήματα που είχε ο Ruskin με την σεξουαλικότητα του, δεν έπαψε να είναι ένα πολυτάλαντο πρόσωπο.

Το  1871, ίδρυσε την δική του σχολή Τεχνών στην Οξφόρδη  The Ruskin School of Drawing & amp; Fine Art. Οι διαλέξεις του ήσαν ιδιαίτερα δημοφιλείς έτσι ώστε να αναγκάζεται να τις δίνει δύο φορές, μία για τους σπουδαστές και ξανά για το κοινό, κυκλοφορούσαν δε αμέσως τυπωμένες.

Έχει γράψει πάνω από 250 μελέτες από κριτική τέχνης, και ιστορία μέχρι για θέματα  γεωλογίας και ορνιθολογίας, όπως επίσης  και για μυθολογία, μόλυνση του περιβάλλοντος, ταξιδιωτικά, θέματα πολιτικής οικονομίας και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων.

Οι εργασίες του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και  διάφοροι συγγραφείς αλλά  και  επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει την επίδραση του στο έργο τους όπως ο Proust που μετέφρασε έργα του στα γαλλικά, ο Oscar Wilde,ο T.S.Eliot , ο W.B.Yeats, αρχιτέκτονες όπως ο  Le Corbusier,  και ο  Walter Gropius ή ακόμα και πολιτικοί όπως στις μέρες μας ο ηγέτης των Εργατικών Tony Benn.

Ο Tolstoy  μάλιστα είχε πεί ότι είναι ένας από τους πιο αξιοσημείωτους άνδρες όχι μόνο στην Αγγλία  και στην γενιά μας, αλλά από όλο τον κόσμο και απ΄ όλες τις εποχές
Πέθανε 80 ετών το 1900.