ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ-ΜΙΑ ΖΩΗ ΜΑΖΙ ΤΟΥ!

                                      Ο Διονύσης Σαββόπουλος με τον Μάνο Λοΐζο.

Μερικές φορές τυχαίνει να διαβάσεις ένα άρθρο που όχι μόνο σε εκφράζει απόλυτα αλλά έχεις  και ένα αίσθημα ζήλειας που δεν το έχεις γράψει εσύ.

Το κείμενο της  Ναταλί Χατζηαντωνίου  Ο Διονύσης Σαββόπουλος γέρασε μαζί μας. Κι εμείς μαζί του στην LIFO, μου δημιούργησε ακριβώς αυτό το συναίσθημα.

 Η ποίηση στα τραγούδια του Σαββόπουλου της προκάλεσε ακριβώς τους ίδιους συνειρμούς  που είχα και εγώ, όταν πριν 7 χρόνια έγραφα το ποστ μου ΕΜΕΙΣ, ΤΟΥ 60 ΕΚΔΡΟΜΕΙΣ…. καθώς αυθόρμητα μου έρχονταν στο μυαλό, όταν έγραφα το κείμενο, στίχοι του, που από χρόνια είχαν χαραχθεί στην μνήμη μου.

Το ποστ αυτό είχε γραφτεί μετά από την συναυλία που είχε δώσει τότε στο ΠΑΛΛΑΣ και στην οποία όταν τελείωσε πήγα και τον βρήκα και του επεσήμανα το λάθος που είχε κάνει λέγοντας ότι η ιστορική συναυλία της ΕΦΕΕ στο ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ το 1967 έγινε την ίδια μέρα με την συναυλία των Rolling Stones στον Παναθηναϊκό. (Σχετικά με αυτές τις ιστορικές πια συναυλίες έχω γράψει στο ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1967 -ΜΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ αλλά και στο .. ..οι γιατροί δεν μας δίνουν σημασία βιαστικά μας κουβαλούν στα χειρουργεία.1)

Γι΄αυτό και την μόνη φράση που θα άλλαζα στο κείμενο, της προφανώς νεότερης μου Ναταλί Χατζηαντωνίου, θα ήταν ότι εγώ τον ξέρω όχι μόνο 30 αλλά 49 χρόνια, τόσο δισκογραφικά όσο και στα "ζωντανά" του, στα οποία δίνει τον καλύτερο εαυτό του,ιδίως όταν βρίσκεται μπροστά σε κοινό που γνωρίζει και του αρέσει η μουσική του.

Θυμάμαι πριν αρκετά χρόνια, πρέπει να ήταν μάλλον μια δωρεάν συναυλία, που είχε δώσει στο Μαρκόπουλο μπροστά σε ένα ποικίλης σύστασης κοινό.

Μετά το διάλειμμα που έφυγαν οι άσχετοι ακροατές όσοι μείναμε διαπιστώσαμε πόσο μεγάλη σημασία έχει για ένα ευαίσθητο καλλιτέχνη η ανταπόκριση που έχει η  μουσική του από το κοινό. Ενώ στο πρώτο  μέρος απλά ήταν καλός στο δεύτερο μέρος ήταν μαγικός.

Είναι αναπόφευκτο στα 50 χρόνια που είναι στο προσκήνιο να μην μπορεί να παραμένει κάποιος στο απυρόβλητο, όσο μεγάλος και αν είναι και ιδίως  αν έχει την εκρηκτική προσωπικότητα του Σαββόπουλου, που κατά καιρούς χωρίς να υπολογίζει το κόστος έχει κάνει αρκετές αντιφατικές δηλώσεις για διάφορα πράγματα . Πολλοί του έχουν κάνει κριτική, πολλές φορές μάλιστα γεμάτη εμπάθεια.Αλλά και πρώην φίλοι του έφτασαν να γράψουν  μέχρι τραγούδια για να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους γι΄αυτόν.

  ΩΔΗ ΣΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΗ-ΠΩΣ Η ΑΠΑΡΕΣΚΕΙΑ ΣΤΟΝ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΕΝΑ ΕΥΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ !

Τον κατηγορούν συχνά  ότι με τραγούδια του έχει μετακινηθεί από τις αρχικές του ιδέες. Δεν ξέρουν βέβαια ότι ο  Κομφούκιος 2500 χρόνια πριν είχε πει:  Μόνο οι πιο σοφοί και οι πιο ανόητοι άνθρωποι δεν αλλάζουν ποτέ.

Αλλά και ο ίδιος έχει εξηγήσει με ενάργεια την άποψη του με τον στίχο:

 Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει
τη δική σου μελαγχολία
κι έρχεται η στιγμή για ν’ αποφασίσεις
με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις.

Γι΄ όλους αυτούς που είναι επικριτικοί απέναντι του, έχω γράψει αρκετές φορές στο παρελθόν πως μακάρι να είχαμε στην Ελλάδα μερικούς ακόμα σαν τον Χατζηδάκι, τον Θεοδωράκη και τον Σαββόπουλο και ας έλεγαν αυτοί ότι τους κατέβει!

Όπως καταλαβαίνετε μπορώ να γράφω αρκετές σελίδες ακόμα για τον δημιουργό που μπορεί την μία μέρα να μιλάει για των Ελλήνων τις κοινότητες που φτιάχνουν άλλο γαλαξία είτε με τις αρχαιότητες είτε με ορθοδοξία ενώ ταυτόχρονα να μας λέει κατάμουτρα  για μελαμψές φυλές  κοντοπόδαρες ..τσιφτετέλληνες ..κωλοέλληνες.

Σταματάω εδώ και σας παραθέτω ατόφιο το συγκινητικό κείμενο της Ναταλί Χατζηαντωνίου στο οποίο η μόνη παρέμβαση που έχω κάνει είναι με πλάγια μπλέ γράμματα να τονίσω τις φράσεις που είναι από τραγούδια του.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος γέρασε μαζί μας. Κι εμείς μαζί του.

 «Γιατί δεν τραγουδάτε ποτέ ζωντανά το "Είδα τη Σούλα και τον Δεσποτίδη";» τον είχα ρωτήσει το 2000, επί πρωθυπουργίας Σημίτη, στη... χαρούμενη τότε "κατηφόρα" της χώρας προς τους Ολυμπιακούς. Αλλά ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν απάντησε. Μα, δεν ήταν και υποχρεωμένος να απαντήσει σε μια ερώτηση που δεν ήταν δημοσιογραφική. Το θυμήθηκα το περασμένο σαββατόβραδο, καθώς τον παρατηρούσα στη σκηνή του Gazarte. Ίδιος, όπως τον ξέρω 30 χρόνια τώρα που τον παρακολουθώ, σχεδόν ανελλιπώς, στα «ζωντανά» του. Με την ίδια αστραφτερή σκηνική μαεστρία που, χιλιοδοκιμασμένη, ξέρει ακριβώς πώς να κάνει να φαίνεται αυτοσχέδιο ό,τι (παρλάτα ή τραγούδι) έχει τοποθετηθεί στο πρόγραμμα με την ακρίβεια κατασκευαστή μικροτσίπ. Με ρεπερτόριο βασισμένο στα best of μιας παραπλανητικά ευδιάθετης προτροπής να κρατήσουν οι χοροί... Το θέμα, βέβαια, δεν ήταν αυτά τα τραγούδια που βαριούνται οι φανατικοί του. Ήταν τα άλλα, τα εμβόλιμα. Και πρώτα εκείνο που απουσίαζε μια 20ετία από τα live του: «Είδα τη Σούλα και τον Δεσποτίδη, στο όνειρό μου τους είδα ζωντανούς (...) Πού ήταν το θάρρος κι η πίστη μου αίφνης; Μαζί τους ήμουνα στην άλλη Αριστερά/ που είδε τον κόσμο σαν έργο τέχνης/ με τελειωμένα κι αθάνατα φτερά. (...) στο μαξιλάρι μου έκλαψα βαθιά,/ τα πρόσωπά μας, τα ονόματά μας,/ πόση προσπάθεια, πόση μοναξιά».   Όσο κι αν σκοτωθήκαμε μέχρι εδώ, είναι ο δικός μας μεγάλος «Ντίλαν» που κατέγραψε με ακρίβεια, τρυφερότητα, διεισδυτικότητα, τόλμη και οργή τη διαδρομή 60 χρόνων νεοελληνικής Ιστορίας και εθνικής μοναξιάς.   Αλλά γιατί μου φάνηκε πως σε τούτο το live η σχέση του με τον χρόνο είχε πια μια άλλη «ποιότητα»; Είναι παραίτηση; Να 'χει κουραστεί με τις πολιτικές του διδαχές και τις αιχμές που τα τελευταία χρόνια ξεσήκωναν χαιρέκακη ικανοποίηση από δω και θύελλες από κει; («Σαν ρεμπέτικο παλιό σβήνει η φωνή μου και σκορπάει. Πουθενά στον τόπο αυτό η μπογιά μου τώρα πια δεν περνάει».). Όχι. Είναι κάτι που αφορά λιγότερο την επικαιρότητα και την πρόθεση του ίδιου του Σαββόπουλου να παρέμβει. Κάτι πιο μεταφυσικό, πιο στραμμένο στα έσω του, στην αγωνία της ηλικίας («σχεδόν 75 ετών/ με μπλοκ επιταγών...»), στον προσωπικό απολογισμό («χωρίς κανένα αντίκρισμα εξόν») και στην πορεία του («τους τίτλους τ' ουρανού»). Κάτι που τελικά μας αφορά πολύ περισσότερο από τους πολιτικούς υπαινιγμούς και το ενίοτε δασκαλίστικο ύφος. Τον σκοτώσαμε μέσα μας πολλές φορές μέχρι εδώ τον Σαββόπουλο («Τρύπια είν' η αγάπη μας και δεν μας προστατεύει»). Μας είχε, άλλωστε, προειδοποιήσει σχεδόν εξαρχής πως θα μας απογοητεύσει κατά καιρούς («εφύγαν απ' τα χέρια μου οι πίσω μου σελίδες/ κι ας μου κοστίσαν ακριβά σε κόπους και θυσίες./ Χέι, με περιφρονούνε τώρα και τραβάνε, σαν τρελές μέσα στην μπόρα»).   Κι έτσι είναι. Το κόστος του ήταν να τα πει όλα πρόωρα, με την ανατριχιαστική διορατικότητα των ποιητών («Τιμωρός καιρός/ πέντε αιώνες δύσης / εθνικής θα ζήσεις / από δω και μπρος / με αγγλικές αλφαβήτες/ μαλλιαροί μου Ελλαδίτες/ θλιβερές μου πορδές...»). Το κόστος ήταν επίσης να γίνει «συγγενής» μας, με τον στενό δεσμό που ευνοεί το τραγούδι.  Φορτώθηκε προσδοκίες, καθενός χωριστά. Κι όταν δεν ανταποκρίθηκε σε όλες... Κυρίως όταν παρέμεινε ο εαυτός του, με τα ελαττώματα και τις ανασφάλειες («εμείς με τις αιώνιες τις δυσθυμίες μας/ με το κενό και με το αμφισβητώ/ σαν πετρωμένοι μέσα στο καθιστικό/ να ζεις τον θάνατό σου...») και με τις εμμονές και τα λάθη... Όταν απέτυχε να γίνει ο αρχετυπικός «εντάξει» ήρωας που απαιτούσαμε («Ποιος, στ' αλήθεια, είμαι εγώ και πού πάω...»)... Τότε τον ξεσκίσαμε με τον τρόπο που ξεσκίζεις έναν δικό σου άνθρωπο. Δεν αρκούσε ότι ο Σαββόπουλος μας φανέρωσε το μέλλον; («Πού να 'ναι τώρα οι συντηρητικοί, που να 'ναι τώρα οι μετρημένοι;/ Μείναμε μόνο αναρχικοί κι αριστεροί απελπισμένοι/ Ήμασταν πάντοτε της ήττας που νικάει την εξουσία/ και ξαφνικά μας παρεδόθη αληθινά, τι τραγωδία»). Ότι προέβλεψε και τη δική του τραγωδία («Κι εγώ που είμαι ο πιο φριχτός πώς να βγω και να ξαναρχίσω/ αν δε θερίσω ό,τι έσπειρα κι αν δε μετανοήσω;»); Τη δική του μοιραία αποστολή («Όταν ο κόσμος μας θα καίγεται/ όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται/ εγώ θα είμαι εκεί να σας θυμίζω/ τις μέρες τις παλιές»); Ότι έκανε την πιο ανελέητη αυτοκριτική («Πίσω απ' τ' αυτάρεσκα τραγούδια μας η σήψη προχωρούσε»); Γέρασε μαζί μας. Κι εμείς μαζί του. Σαν ζευγάρι χρόνων που ο ένας μισεί και υπονομεύει τον άλλο για τις χρόνιες παραξενιές και μικρότητές του. Όμως όσο κι αν σκοτωθήκαμε μέχρι εδώ, είναι ο δικός μας μεγάλος «Ντίλαν» που κατέγραψε με ακρίβεια, τρυφερότητα, διεισδυτικότητα, τόλμη και οργή τη διαδρομή 60 χρόνων νεοελληνικής Ιστορίας και εθνικής μοναξιάς («Τόσος κόσμος πλάι του πέρασε και τον προσπέρασε»).

Αλήθεια, δεν αξίζει το «Νόμπελ», έστω το δικό μας; Ούτε καν γι' αυτή την κραυγή της υπαρξιακής μας αγωνίας στο αυτί της Ιστορίας: «Σήκω, ψυχή μου, δώσε ρεύμα (...) να τιναχτεί σαν μαύρο πνεύμα/ η τρομερή μας η λαλιά»;   Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Μερικά ακόμη κείμενα για τον Σαββόπουλο από την LiFO

´Αγνωστες εικόνες του Σαββόπουλου: «Είμαι ένας Έλλην που παίζει ροκ» Σπάνιο υλικό από τη μεγάλη ροκ εποχή του (1969-1972)  (Με πολλές παλιές φωτογραφίες)

 Διονύσης Σαββόπουλος καλεί Bob Dylan! Over! 

Ένα τραγούδι που δεν είπε ο Σαββόπουλος και ένα πάρτι μετους μουσικούς του από τα παλιά!

Όταν τα τραγούδια του Διονύση Σαββόπουλου προξενούσαν τηνοργή του Υπουργείου Προεδρίας Και ο Μάνος Χατζιδάκις ''καθάριζε'' για πάρτη του!

Γιατί ο Διονύσης Σαββόπουλος είναι ο σημαντικότερος touringartist της Ελλάδας σήμερα Λόγοι που οι συναυλίες του παραμένουν πετυχημένες και αγαπητές απ' όλες τις γενιές

 ''Ο Σαββόπουλος ήθελε να μπει στο συγκρότημά μας, αλλά δεντον θέλαμε επειδή δεν ήταν μοντέρνος''