Ο
ποιητής και κοινωνιολόγος Σαμψών Ρακάς δημιούργησε στην οδό Σωζοπόλεως 15
κοντά στην πλατεία Αμερικής ένα μικρό Μουσείο Ελληνικής Αυτοχειρίας με τον τίτλο “Sozopolis”
Έχει συλλέξει 600 περίπου επιστολές από περιπτώσεις αυτοχειρίας σε μια περίοδο από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τα μέσα του 20ου.
Στην συνέχεια απηύθυνε ένα ανοικτό διαδικτυακό κάλεσμα σε «ανήσυχες δυνάμεις» της πόλης που θα επιθυμούσαν να συνδιαλλαγούν δημιουργικά με μια περίπτωση από αυτές.
Τελικά 200 από τις επιστολές απέκτησαν τον εικαστικό αποδέκτη τους.
Έτσι μάθαμε για την αυτοκτονία, το 1903, του 35χρονου Γερμανού ιστορικού-αρχαιολόγου Χανς φον Προττ, διευθυντή τότε της βιβλιοθήκης στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών.
Έχει συλλέξει 600 περίπου επιστολές από περιπτώσεις αυτοχειρίας σε μια περίοδο από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τα μέσα του 20ου.
Στην συνέχεια απηύθυνε ένα ανοικτό διαδικτυακό κάλεσμα σε «ανήσυχες δυνάμεις» της πόλης που θα επιθυμούσαν να συνδιαλλαγούν δημιουργικά με μια περίπτωση από αυτές.
Τελικά 200 από τις επιστολές απέκτησαν τον εικαστικό αποδέκτη τους.
Έτσι μάθαμε για την αυτοκτονία, το 1903, του 35χρονου Γερμανού ιστορικού-αρχαιολόγου Χανς φον Προττ, διευθυντή τότε της βιβλιοθήκης στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών.
Η
ειδησεογραφία στις εφημερίδες δεν είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη γιατί στην
επικαιρότητα της εποχής το κύριο θέμα ήταν η εκλογή του Μερκούρη ως
δημάρχου των Αθηνών και οι επινίκιοι εορτασμοί και οι συμπλοκές με νεκρούς των
υποστηρικτών του με τους οπαδούς του αντιπάλου του υποψηφίου Αγγελόπουλου.
Αυτό που διακρίνει την αυτοκτονία του γερμανού αρχαιολόγου από άλλες αντίστοιχες, όπως πχ αυτή που ζωγράφισε ο Μανέ και για την οποία γράφω εδώ ,είναι πως είχε τοποθετήσει από ένα περίστροφο στον κάθε κρόταφο του με την πρόθεση να πατήσει ταυτόχρονα και τις δύο σκανδάλες ή για να είναι σίγουρος πως ακόμα και αν το ένα περίστροφο πάθει αφλογιστία το άλλο θα λειτουργήσει . Τελικά το δεξιό προκάλεσε τον αιφνίδιο θάνατο του.
Απ΄ ότι φαίνεται ο Προττ οδηγήθηκε στο απονενοημένο διάβημα του γιατί φαίνεται πως τον διακατείχαν συναισθήματα απελπισίας λόγω του ότι δεν μπορεί να ικανοποιήσει το μεγαλειώδες όραμά του και να συγγράψει «την τελειότερη μελέτη περί της Ελληνικής μυθολογίας».
Όπως διαβάζω εδώ με την υπόθεση Προττ καταπιάνονται η εικαστικός Χριστίνα Κατσάρη και ο επίκουρος καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας Ηλίας Παπαγιαννόπουλος. Η Κατσάρη προσανατολίζεται σε μία σύνθεση της συμμετρίας της αυτοκτονικής πράξης, του αδιέξοδου της αρχαιολογικής έρευνας του Προττ και της παραλληλίας μεταξύ αρχαιολογίας και ψυχανάλυσης.
Αυτό που διακρίνει την αυτοκτονία του γερμανού αρχαιολόγου από άλλες αντίστοιχες, όπως πχ αυτή που ζωγράφισε ο Μανέ και για την οποία γράφω εδώ ,είναι πως είχε τοποθετήσει από ένα περίστροφο στον κάθε κρόταφο του με την πρόθεση να πατήσει ταυτόχρονα και τις δύο σκανδάλες ή για να είναι σίγουρος πως ακόμα και αν το ένα περίστροφο πάθει αφλογιστία το άλλο θα λειτουργήσει . Τελικά το δεξιό προκάλεσε τον αιφνίδιο θάνατο του.
Απ΄ ότι φαίνεται ο Προττ οδηγήθηκε στο απονενοημένο διάβημα του γιατί φαίνεται πως τον διακατείχαν συναισθήματα απελπισίας λόγω του ότι δεν μπορεί να ικανοποιήσει το μεγαλειώδες όραμά του και να συγγράψει «την τελειότερη μελέτη περί της Ελληνικής μυθολογίας».
Όπως διαβάζω εδώ με την υπόθεση Προττ καταπιάνονται η εικαστικός Χριστίνα Κατσάρη και ο επίκουρος καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας Ηλίας Παπαγιαννόπουλος. Η Κατσάρη προσανατολίζεται σε μία σύνθεση της συμμετρίας της αυτοκτονικής πράξης, του αδιέξοδου της αρχαιολογικής έρευνας του Προττ και της παραλληλίας μεταξύ αρχαιολογίας και ψυχανάλυσης.
Η ιδέα της λαμβάνει τη μορφή ενός κεραμικού έργου σε επίπεδο ανάπτυγμα, παραπέμποντας στο ψυχομετρικό τεστ Rorschach, αναλογιζόμενη το στρες του Προττ αναφορικά με τις υποχρεώσεις του ως Εφόρου στη Βιβλιοθήκη της Γερμανικής Σχολής.
Ο δε Παπαγιαννόπουλος θα κυκλοφορήσει τον
χειμώνα ένα βιβλίο με τον τίτλο «Χανς φον Προττ. Ένας άηχος πυροβολισμός
(Μολυσματικές Αρχαιολογίες ΙΙ)
Ο
ίδιος έχει δημοσιεύσει και τις φωτογραφίες με τον Προττ σε διαφορετικές
στιγμές της ζωής του όπως και την φωτογραφία του τάφου του στο Α’ Νεκροταφείο
Αθηνών από το βιβλίο C.V. Bock, C.M. Stibbe, ‘Stefan George und die Göttervision
des Archäologen Hans von Prott’, Castrum Peregrini 145 (1980), σ. 5-34.
Η εικαστικός Χριστίνα Κατσάρη δίνει την δική της ερμηνεία για την αυτοκτονία του Προττ:
Ξάπλωσε, πήρε δύο περίστροφα και προσπάθησε, τοποθετώντας τα στους δύο κροτάφους, να πεθάνει μέσα στη συμμετρία. Φυσικά, το ένα πρόλαβε να εκπυρσοκροτήσει, το άλλο όχι. Νιώθω ότι ο τρόπος που αυτοκτονεί ο κάθε αυτόχειρας είναι δηλωτικός των λόγων που τον οδήγησαν εκεί. Αισθάνθηκα ότι ο Προττ δεχόταν τρομακτική πίεση από δύο μεριές: ήταν ένας ξένος στην Αθήνα σε μια χρονική περίοδο που το γερμανικό κράτος είχε εξαπολύσει επιστήμονες, αρχιτέκτονες, λόγιους στην Ελλάδα αναζητώντας ένα αρχαιοελληνικό πρότυπο για να θεμελιώσει τη δική της κυριαρχία.
Ο Προττ δεχόταν πίεση να ανταποκριθεί όχι απλά σε ένα ερευνητικό έργο αλλά και σε ένα πολιτικό πρόταγμα πάνω σε αυτή την συμμετρική πίεση βασίστηκα για να κάνω το έργο. Στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε ακριβώς, ούτε μπορούμε να μιλήσουμε εκ μέρους του αυτόχειρα. Μια ερμηνεία κάνουμε, πάνω και στις δικές του αναζητήσεις. Θεωρώ ότι ξεκινώντας από την φαινομενολογία, δηλαδή την τελευταία εικόνα της αυτοχειρίας χτυπήσαμε φλέβα, καθώς αυτός ο άνθρωπος συμπύκνωνε την εποχή, ακόμη κι αν ο ίδιος δεν το γνώριζε.
Η εικαστικός Χριστίνα Κατσάρη δίνει την δική της ερμηνεία για την αυτοκτονία του Προττ:
Ξάπλωσε, πήρε δύο περίστροφα και προσπάθησε, τοποθετώντας τα στους δύο κροτάφους, να πεθάνει μέσα στη συμμετρία. Φυσικά, το ένα πρόλαβε να εκπυρσοκροτήσει, το άλλο όχι. Νιώθω ότι ο τρόπος που αυτοκτονεί ο κάθε αυτόχειρας είναι δηλωτικός των λόγων που τον οδήγησαν εκεί. Αισθάνθηκα ότι ο Προττ δεχόταν τρομακτική πίεση από δύο μεριές: ήταν ένας ξένος στην Αθήνα σε μια χρονική περίοδο που το γερμανικό κράτος είχε εξαπολύσει επιστήμονες, αρχιτέκτονες, λόγιους στην Ελλάδα αναζητώντας ένα αρχαιοελληνικό πρότυπο για να θεμελιώσει τη δική της κυριαρχία.
Ο Προττ δεχόταν πίεση να ανταποκριθεί όχι απλά σε ένα ερευνητικό έργο αλλά και σε ένα πολιτικό πρόταγμα πάνω σε αυτή την συμμετρική πίεση βασίστηκα για να κάνω το έργο. Στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε ακριβώς, ούτε μπορούμε να μιλήσουμε εκ μέρους του αυτόχειρα. Μια ερμηνεία κάνουμε, πάνω και στις δικές του αναζητήσεις. Θεωρώ ότι ξεκινώντας από την φαινομενολογία, δηλαδή την τελευταία εικόνα της αυτοχειρίας χτυπήσαμε φλέβα, καθώς αυτός ο άνθρωπος συμπύκνωνε την εποχή, ακόμη κι αν ο ίδιος δεν το γνώριζε.
Info έκθεσης:
Η ελληνική ιστορία από την πλευρά της απελπισίας: 200 άνθρωποι του ανήσυχου πολιτισμού
συγκροτούν με τα ποικιλόμορφα έργα τους «ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΧΕΙΡΙΑΣ»
Κάθε Σάββατο & Κυριακή 16.00 με 20.00 στο «SOZOPOLIS»
(Σωζοπόλεως 15 – σταθμός μετρό Αττική) όλο το 2022.
Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα και τις ξεναγήσεις εδώ
Η ελληνική ιστορία από την πλευρά της απελπισίας: 200 άνθρωποι του ανήσυχου πολιτισμού
συγκροτούν με τα ποικιλόμορφα έργα τους «ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΧΕΙΡΙΑΣ»
Κάθε Σάββατο & Κυριακή 16.00 με 20.00 στο «SOZOPOLIS»
(Σωζοπόλεως 15 – σταθμός μετρό Αττική) όλο το 2022.
Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα και τις ξεναγήσεις εδώ
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου