atheofobos2: ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ FRANTZ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ» ΤΟΥ MANET

Κυριακή 5 Μαρτίου 2017

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ FRANTZ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ» ΤΟΥ MANET

Πρόσφατα είδα την ταινία του Φρανσουά Οζόν Frantz με πρωταγωνιστές τον Πιέρ Νινέ και την πανέμορφη Πόλα Μπέερ.

Είναι ριμέικ της ταινίας του Ερνστ Λιούμπιτς «Broken Lullaby» (1932 ),που είχε βασιστεί στο θεατρικό έργο «Ο Άντρας που Σκότωσα του Μορίς Ροστάν γιού του Εντμόν Ροστάν («Σιρανό ντε Μπερζεράκ»

Στην τρυφερή και συγκινητική αυτή ταινία, κυρίως ασπρόμαυρη, εκτός από τις σκηνές με ευτυχισμένες σκηνές από το παρελθόν που είναι έγχρωμες, εμφανίζεται σε ένα γαλλικό χωρίο μετά την λήξη του 1^ου Παγκοσμίου πολέμου, ένας νεαρός Γάλλος ο οποίος βάζει λουλούδια στον τάφου ενός Γερμανού, του Frantz , που σκοτώθηκε στον πόλεμο.

Όταν έρχεται σε επαφή με την αρραβωνιαστικιά του νεκρού και τους γονείς του, τους λέει ότι ήταν φίλος και συμφοιτητής του γιού τους από την εποχή πριν τον πόλεμο που αυτός σπούδαζε στο Παρίσι.

Μπορεί η παρουσία του να προκαλεί εχθρικά συναισθήματα στους κατοίκους του χωριού, λόγω του πρόσφατου πολέμου, στην οικογένεια όμως και στην αρραβωνιαστικιά του Frantz λειτουργεί παρηγορητικά καθώς αποτελεί ένα σύνδεσμο από το παρελθόν με τον σκοτωμένο γιό τους.

Η εξέλιξη της ιστορίας είναι πολύ ενδιαφέρουσα και δεν έχω σκοπό να την διηγηθώ προλαβαίνοντας έτσι όσους σκοπεύουν να την δουν.

Στην ταινία μου κίνησαν το ενδιαφέρον δύο σκηνές στις οποίες εμφανίζεται στο Λούβρο ένα από τους πιο περίεργους πίνακες του Édouard Manet που τον ζωγράφισε κατά τα τελευταία χρόνια του (1877-1881) και έχει ως θέμα Μια αυτοκτονία.

Ο πίνακας παίζει σημαντικό ρόλο στην ζωή τους στο πρωταγωνιστικό ζεύγος της ταινίας, γιατί συμβολικά μέσα από αυτόν θα μάθουν να αγαπούν την ζωή.

Ο μικρών διαστάσεων αυτός πίνακας 38x46 εκ εμφανίζεται για τις ανάγκες της ταινίας ότι βρίσκεται στο Λούβρο αλλά στην πραγματικότητα βρίσκεται στην Ζυρίχη στο Foundation E.G. Bührle.

Κοιτάζοντας τον πίνακα εντυπωσιάζεται κανείς από την ασυνήθη και για τον ζωγράφο επιλογή του θέματος μαζί με το ερώτημα, στο οποίο δεν δίνει ο ζωγράφος την απάντηση, για ποιο λόγο έγινε η αυτοκτονία που βλέπουμε.

Η βιαιότητα του πίνακα με το αίμα στο άσπρο πουκάμισο και στο πάτωμα, το ρεβόλβερ σε πρώτο πλάνο ακόμα στο χέρι του αυτόχειρα και το ανοικτό του στόμα οδήγησαν τους ειδικούς να χαρακτηρίσουν τον πίνακα ως την πιο ζοφερή και ρεαλιστική απεικόνιση θανάτου που έχει ζωγραφίσει ο Manet.

Οι μελετητές του ζωγράφου θεωρούν την Αυτοκτονία ως εξπρεσιονιστικό πειραματισμό του με το φως και το χρώμα στα μέσα της δεκαετίας του 1870.

Σύμφωνα με τον Georges Bataille, ο πίνακας "εκδηλώνει [...] σαφώς την επιθυμία του να αρνηθεί - ή να ξεπεράσει - τη φρίκη μειώνοντας την με την απλότητα του φωτός.»

Η επιλογή πάντως της αυτοκτονίας σαν θέμα για την ζωγραφική του Manet , έχει προκαλέσει διάφορες υποθέσεις ,που δεν έχουν όμως επαληθευτεί, είτε ότι σχετίζεται με την αυτοκτονία πριν 10 χρόνια του βοηθού του Αλέξανδρου που κρεμάστηκε στο ατελιέ του ή ότι πρόκειται για μια αυτοκτονία ενός καλλιτέχνη με περίστροφο για την οποία είχε γράψει το 1866 ο Ζολά.

Μια πιθανή πάντως εξήγηση είναι ότι με αυτόν τον πίνακα ο Manet ήθελε να σπάσει την ακαδημαϊκή παράδοση στην οποία η απεικόνιση μιας αυτοκτονίας ή του θανάτου μπορεί να γίνει μόνο όταν αυτή ή αυτός αφορά κάποιο ιστορικό γεγονός που σχετίζεται με θυσία, ιδεαλισμό ή ηρωισμό.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν μερικοί από τους παρακάτω πίνακες που απεικονίζουν ιστορικές αυτοκτονίες.