Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2007

Οι έλαφροί άς με λέγουν έλαφρόν * Κ.ΚΑΒΑΦΗΣ



Έχοντας μια φορά τον υπέρτατο κριτή πάνω από το κεφάλι μου (όχι το θεό, την γυναίκα μου εννοώ !) να διαβάζει τι γράφω, την ακούω να αναφωνεί με μία φωνή αντίστοιχη με αυτή που άκουσε ο Λάζαρος από τον τάφο του και πετάχτηκε έντρομος επάνω ,–μα είναι σοβαρά πράγματα αυτά που γράφεις ;
Οπότε και εγώ έψαξα και βρήκα από το αρχείο μου αυτό το κείμενο του αγαπημένου της ποιητή και την κατατρόπωσα.
Δυστυχώς δεν έχω γράψει από πού το έχω κόψει αρκετά χρόνια πριν, και το κείμενο που το συνοδεύει με υπογραφή Γ.Π.Σ., αναφέρει ότι είναι ανέκδοτο αλλά πρόκειται να δημοσιευθεί σε ειδική έκδοση του Αρχείου του Καβάφη από τον «Ίκαρο».
Ο Καβάφης το έχει γράψει σε ηλικία 45 ετών και έχει ημερομηνία 16-10-1906

Το ξέρω, που για να επιτύχη κανείς στη ζωή και για να εμπνέει σεβασμό, χρειάζεται σοβαρότης. Κι’ όμως, μου είναι δύσκολο να είμαι σοβαρός και δεν εκτιμώ την σοβαρότητα.
Άς εξηγηθώ καλύτερα. Με αρέσει στα σοβαρά μόνον η σοβαρότης ,δηλ.1/2 ώρα, η μια ώρα ,η δύο η 3 ώρες σοβαρότητα την ημέρα. Συχνά βέβαια και σχεδόν ολόκληρη μέρα σοβαρότητα.
Άλλιώς, με αρέσουν τα χωρατά ,η αστειότης ,η ειρωνεία η τα ευφυή λόγια, το χαμπαγκάρισμα (humbugging)**.
Άλλα δεν κάνει.
Δυσκολεύει τες δουλειές.
Διότι ,ως επί το πλείστον έχεις να κάνεις με ζευζέκηδες*** και αμαθείς. Αυτοί δε είναι πάντοτε σοβαροί. Μούτρα σέρια**** ζωωδώς. που να αστιευθούν. αφού δεν καταλαβαίνουν. Τα σέρια**** μούτρα τους είναι αντικατοπτρισμός. Όλα τα πράγματα είναι προβλήματα και δυσκολίες για την αγραμματοσύνη τους και για την κουταμάρα τους ,γιαυτό σαν βώδια και σαν πρόβατα (τα ζώα έχουν σοβαρότατες φυσιογνωμίες) είναι περιχεμένη επάνω στα χαρακτηριστικά τους η σοβαρότης.
Ο αστείος άνθρωπος γενικώς περιφρονείται ,τουλάχιστον δεν λαμβάνεται υπ΄ όψιν σημαντικά ,δεν εμπνέει πολλήν πεποίθησιν.
Γι’ αυτό κι’ εγώ καταγίνομαι στους πολλούς να παρουσιάζω σοβαρή όψη. Ηύρα πως μεγάλως με διευκολύνει τες υποθέσεις μου.Εσωτερικώς γελώ και αστειεύομαι πολύ.

Δεν χρειάζεται να σας πω το πόσο συμφωνώ με τον μεγάλο Αλεξανδρινό.


*Η αρχή του ποιήματος «Βυζαντινός άρχων ,εξόριστος στιχουργών»
**Humbugging=μπουρδολογία
***ζευζεύκης=(τουρκ) ο μωρός, ο ανόητος, ο ελαφρόνους.
****Σέρια= προφανώς είναι εξελληνισμένο το σοβαρός από τα αγγλικά (serious)

13 σχόλια:

  1. H kataklida ena rapisma sthn sovarofania... Einai gia na thamvazei kaneis to vathmo ston opio o Kavafhs katanoise, ap'thn kalh ki ap' thn anapodh, th tragikotita ke to megalio tu na eise anthropos. Ke den to elave aplos to metusiose kiolas se poihsh eksesia. Cheers!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Υπέροχο κείμενο!!! Μόνο ενας πολύ σοβαρός θα μπορούσε να το έχει γράψει. Είναι μάλλον η εποχή που έγραψε τον "Ηγεμόνα εκ δυτικής Λιβύης"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ἡ πρώτη δημοσίευση τοῦ ἐξαιρετικοῦ αὐτοῦ κειμένου ἔγινε προχείρως στὸ περιοδικὸ Ὁ Ταχυδρόμος, 16 Μαΐου 1964, πράγματι ἀπὸ τὸν Γ. Π. Σ. Ἐν συνεχείᾳ συμπεριλήφθηκε στὸ Κ. Π. Καβάφη, Ἀνέκδοτα Σημειώματα Ποιητικῆς καὶ Ἠθικῆς, σὲ ἐπιμέλεια Γ. Π. Σαββίδη [αὐτὸς εἶναι ὁ Γ. Π. Σ.], ἐκδόσεις Ἑρμῆς, 1983 (σελ. 45-46). Ὁ ποιητὴς τὸ ἔγραψε στὶς 26 Ὀκτωβρίου 1908.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εγώ το δικό μου κριτή τον αφήνω να διαβάζει τα δικά της, γιατί αλλιώς ή θα ήμουν άλλος Δείμος ή θα ήμουν εκτός του χωριού.

    Πάντως η επιλογή σου πολύ καλή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Το να αφουγκράζεσαι τον παλμό της ζωής και να απαλάσσεσαι της άκαμπτης, κατεργασμένης μάσκας που οι γύρω απαιτούν για να σε βαφτίσουν "σοβαρό", θέλει λεβεντιά.

    Όχι τόσο γιατί σημαίνει πως βαδίζεις κόντρα στις επιταγές των καιρών, μα γιατί έχεις την καθαρότητα του πνεύματος και της ψυχής να κοιτάξεις εντός σου και ν΄ανακαλύψεις εκείνο που πραγματικά, σε κάνει ευτυχή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Σοφά τα λόγια του αγαπημένου για ακόμα μια φορά.
    Μόνο αυτός που έχει τόσες ανασφάλειες και δεν ξέρει ποιος είναι προσπαθεί να αποδείξει στους άλλους ότι κάποιος είναι...
    :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αγαπητοί μου φίλοι ευχαριστώ για τα τόσο εύστοχα σχόλια σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Είναι κρίμα να υιοθετούμε και να χειροκροτούμε ένα κείμενο επειδή ....απλώς το έγραψε ο Καβάφης!!!!!
    Είναι προφανές ότι ο άνθρωπος βρισκόταν την ώρα που το έγραφε κάτω από κάποια συναισθηματική φόρτιση και τους έβαλε όλους πόστο μεγάλο!
    Γιατί όπως:
    "κι’ εγώ καταγίνομαι στους πολλούς να παρουσιάζω σοβαρή όψη. Ηύρα πως μεγάλως με διευκολύνει τες υποθέσεις μου.Εσωτερικώς γελώ και αστειεύομαι πολύ"
    έτσι και ούλοι μας κάμομε , γραμματιζούμενοι και όχι. Όλες τις άλλες ώρες μέσα μας όλοι μας είμαστε παιδιά!! Αλλά βλέπεις υπάρχουν ακόμα και παιδιά αγέλαστα...γιατί μάλλον η ζωή δεν ήταν τόσο καλή όπως ήταν για τον κατά τα άλλα σεβαστό Καβάφη.
    Αλλά ....ποιος είμαι εγώ που θα κρίνω τον Καβάφη??
    Κανένας ζεβζέκης μάλλον.
    Απ την άλλη πάλι και εμένα θα μου άρεζαν
    " τα χωρατά ,η αστειότης ,η ειρωνεία η τα ευφυή λόγια, το χαμπαγκάρισμα".. αλλά βλέπεις.....

    "Κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης.
    Aυτή η μοιραία πόλις, η Aντιόχεια
    όλα τα χρήματά μου τάφαγε:
    αυτή η μοιραία με το δαπανηρό της βίο.
    Aλλά είμαι νέος και με υγείαν αρίστην.
    Κάτοχος της ελληνικής θαυμάσιος
    (ξέρω και παραξέρω Aριστοτέλη, Πλάτωνα
    τι ρήτορας, τι ποιητάς, τι ό,τι κι αν πεις).
    Aπό στρατιωτικά έχω μιαν ιδέα,
    κι έχω φιλίες μ' αρχηγούς των μισθοφόρων.
    Είμαι μπασμένος κάμποσο και στα διοικητικά.
    Στην Aλεξάνδρεια έμεινα έξι μήνες, πέρσι
    κάπως γνωρίζω (κι είναι τούτο χρήσιμον) τα εκεί:
    του Κακεργέτη βλέψεις και παληανθρωπιές και τα λοιπά.
    Όθεν φρονώ πως είμαι στα γεμάτα
    ενδεδειγμένος για να υπηρετήσω αυτή τη χώρα,
    τη προσφιλή πατρίδα μου Συρία.
    Σ' ότι δουλειά με βάλουν θα πασχίσω
    να 'μαι στη χώρα ωφέλιμος. Aυτή είν' η πρόθεσή μου.
    Aν πάλι μ' εμποδίσουνε με τα συστήματά τους-
    τους ξέρουμε τους προκομένους: να τα λέμε τώρα;
    αν μ' εμποδίσουνε, τι φταίω εγώ.
    Θ' απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα,
    κι αν ο μωρός αυτός δεν μ' εκτιμήςει,
    θα πάγω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό.
    Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει,
    πηγαίνω παρευθύς στον Υρκανό.
    Θα με θελήσει πάντως ένας απ' τους τρεις.
    Κι είν' η συνείδησίς μου ήσυχη
    για το αψήφιστο της εκλογής.

    Βλάπτουν κι οι τρεις τους τη Συρία το ίδιο.

    Aλλά, κατεστραμένος άνθρωπος, τι φταίω εγώ.
    Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλωθώ.
    Aς φρόντιζαν οι κραταιοί θεοί
    να δημιουργήσουν ένα τέταρτο καλό.
    Μετά χαράς θα πήγαινα μ' αυτόν."

    Μεγάλος ποιητής αλλά ΚΑΙ το δικό του παράδειγμα ( Δημόσιος υπάλληλος εκ πεποιθήσεως, με διπλή- κρυφή- ζωή κλπ)υπογράφει και επικροτεί την έτσι και αλλιώς κοινά παραδεκτή σοβαροφάνεια και τον άκρατο καθωσπρεπισμό ως στάση ζωής!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ή αλλιώς: "Διόλου δεν με απασχολεί η γνώμη που έχουν για μένα άνθρωποι που κι εγώ δεν εκτιμώ" που έλεγε κι ο δικός μου φίλος, ο Σωκράτης!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. ΗΛΙΑΧΤΙΔΑ ..ειρωνικό αλλά ΚΑΛΟ χαχαχαχα
    Την καλησπέρα μου :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. kapetanios-
    Το κείμενο είναι σημαντικό γιατί δείχνει μια άλλη όψη του Καβάφη από αυτή που έχουμε γενικώτερα.
    Μην ξεχνάμε για την γενικώτερη αντίφαση της ζωής του και την εποχή και τον τόπο που ζούσε και το γεγονός ότι ό Οσκαρ Ουάιλντ στην Αγγλία πολύ πιό προβεβλημένος από τον Καβάφη κατέληξε στη φυλακή.

    ηλιαχτίδα-
    Μαζί του και γώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή