Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΤΟ 1987

Η αρχή του ταξιδιού εδώ.
Στην συνέχεια του ταξιδιού μας περίμενε η πρωτεύουσα ,τα Τίρανα που από τότε μέχρι σήμερα πρέπει να έχει υποστεί τεράστιες αλλαγές.
Παρά την εκφρασμένη δυσφορία των περισσοτέρων, από τα πρώτα μνημεία που μας πήγαν ήταν το μνημείο του αξέχαστου σε ένα ύψωμα εκεί κοντά.(φωτ 14)
Ε, όχι και ποιός είναι ο αξέχαστος!
Έτσι αποκαλούσαν οι ινστρούχτορες τον για πάνω από 40 χρόνια ηγέτη της Αλβανίας Εμβέρ Χοτζα.

Στο κέντρο της πόλης υπάρχει η πολύ μεγάλη κεντρική πλατεία με τα σημαντικότερα κτήρια, το Εθνικό Μουσείο κτλ και το άγαλμα του Σκεντερμπεη.(φωτ 15 κεντρική πλατεία, φωτ 16 Έκθεση επιτευγμάτων, "Η Αλβανία σήμερα", φωτ 17 Εθνικό Μουσείο)
Περπατώντας κοντά στο κεντρικό ξενοδοχείο που μείναμε ήταν μια συνοικία με μονοκατοικίες του μεσοπολέμου και διόροφα κτίσματα με την εικόνα της εγκατάλειψης.(φωτ 18,19)

Σε ένα ερημικό δρόμο, εκεί κοντά, μας ακολουθούσαν 4-5 πιτσιρίκια ζητώντας διακριτικά να τους δώσουμε κανένα στυλό διαρκείας αλλά δυστυχώς δεν είχαμε πλέον κανένα. Ευτυχώς η κουμπάρα μου είχε μαζί της καραμέλες και αφού τους έδωσε μερικές, με αυτές απεχώρησαν ευχαριστημένα.
Την ομάδα των παιδιών ακολουθούσε 5-6 μέτρα πιο πίσω ένας συνομήλικος τους, πιο διστακτικός ή πιο ντροπαλός που δεν ήρθε να πάρει και αυτός μια καραμέλα αλλά συνέχισε να μας ακολουθεί αφού πλέον είχαν φύγει οι άλλοι.
Όταν η παρέα των παιδιών είχε απομακρυνθεί και δεν τον έβλεπαν η καραμελοφόρος κουμπάρα μου του έκανε νόημα να έρθει να πάρει και αυτός μια καραμέλα.
Ήρθε, την πήρε και χωρίς να πει λέξη έφυγε τρέχοντας με ένα χαμόγελο μέχρι τ΄ αυτιά, δίνοντας ένα τεράστιο πήδο κτυπώντας, καλύτερα από τον Νουρέγιεφ, τους αστραγάλους του στον αέρα!
Στα Τίρανα ήταν συγκινητική και η εικόνα της συνάντησης στο ξενοδοχείο των συγγενών μετά από 40 χρόνια με τους δικούς μας από το δεύτερο πούλμαν.
Περίμεναν με την σειρά τους ένας ένας ξεχωριστά για να δουν τον δικό τους άνθρωπο.
Κουβεντιάζοντας με ένα έλληνα γιατρό της μειονότητας με τρόπο, μας είπε την ανάγκη που είχε για ένα καλό στηθοσκόπιο το οποίο γυρνώντας στην Ελλάδα του το στείλαμε αμέσως.
Περπατώντας στο κέντρο της πόλης σε ένα κινηματογράφο είδαμε να παίζει και μια τελευταία αμερικανική επιτυχία, το Όσα παίρνει ο άνεμος!
Σε ένα κέντρο που έλεγε self service ! σέρβιραν πίτες και κάποια σούπα που δεν καταλάβαμε από τι είναι.
Εκεί φάγαμε μια πεντανόστιμη πρασόπιτα με μαχαίρι και πιρούνι, ενώ στους ντόπιους δεν έδιναν, παρά μόνο κουτάλι για την σούπα, γιατί τα μαχαιροπίρουνα τους τα έκλεβαν!

Η επόμενη πόλη ήταν το Ελμπασάν, μια από τις πόλεις που αν θυμάμαι καλά είχε κάτι το χαρακτηριστικό για την Αλβανία, στο κέντρο δίπλα δίπλα υπήρχε τζαμί και εκκλησία, κλειστά βέβαια και τα δύο για τους ντόπιους και τους επισκέπτες.
Εκεί χάσαμε για λίγο την κ. Αθεόφοβου η οποία, φανατικός λάτρης του ψωμιού, εμφανίστηκε περιχαρής και μπουκωμένη με ένα τεράστιο ψωμί φόρμας παραμάσκαλα που το είχε αγοράσει από ένα υποτιθέμενο μπακάλικο που πούλαγε ουσιαστικά μόνο ψωμί και κρασί. Περιττό να τονίσω ότι η νόστιμη ψωμάρα εξαφανίστηκε ταχύτατα από το τσιμπολόγημα όλου του πούλμαν το οποίο το εκτίμησε δεόντως. (φωτ 20,φωτ 21 τα τούρκικα λουτρά, 22)

Η επόμενη πόλη που μείναμε ήταν το Πόγραδετς (φωτ 23),μια παραλίμνια πόλη στις όχθες της λίμνης Οχρίδα. Η περιοχή κοντά στην λίμνη είναι πολύ όμορφη και γι΄αυτό άλλωστε ο αξέχαστος έκανε εκεί τις διακοπές του. (φωτ 24, 25)

Η βόλτα στο καταπράσινο πάρκο Drilon (φωτ 26) μας έφτιαξε γενικώς την διάθεση η οποία έγινε ακόμα καλύτερη το βράδυ όταν στο ξενοδοχείο τρώγαμε συνοδεία και ορχήστρας!

Επειδή όμως ,ως γνωστόν τότε εκεί, αλλά και στα άλλα ανατολικά κράτη, οι μουσικοί ήταν κρατικοί υπάλληλοι με ωράριο, είχαμε δει πχ στην Μόσχα επί Μπρέσνιεφ, γαμήλια δεξίωση να τελειώνει στις 11 το βράδυ γιατί τότε έληγε το ωράριο των μουσικών!
Άντε λοιπόν τώρα εκεί που θα βρισκόμαστε πλέον στο τσακίρ κέφι να μας αφήσουν σύξυλους οι μουσικοί και να φύγουν!
Μία λύση λοιπόν υπήρχε γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων και δεν ήταν άλλη από την "χαρτούρα" στους μουσικούς για να συνεχίσουν να παίζουν όσο θέλαμε εμείς.
Έλα όμως που είχαμε μαζί μας τον ένα και πλέον φανατικό ινστρούχτορα, γιατί ο άλλος είχε πάει για ύπνο, που δεν ξέραμε αν θα δημιουργούσε πρόβλημα από τον εκμαυλισμό των κομουνιστών μουσικών από τους καπιταλιστές τουρίστες.
Την λύση την έδωσε ένας δαιμόνιος Ρεθυμνιώτης που έκατσε δίπλα του, και του έβαζε κρασί στο ποτήρι, σηκωνόταν δε όρθιος κάθε τόσο και αναφωνούσε στα αλβανικά :Λάβντι Εμβέρ! ό εστί μεθερμηνευόμενον στα ελληνικά, Ζήτω ο Εμβέρ!
Τι να κάνει ο ταλαίπωρος ινστρούχτορας να μην πιεί εις υγείαν του αξέχαστου;
Όπως είναι αυτονόητο ύστερα από λίγο είχε γίνει ντίρλα και με σπαραγμό ψυχής όλης της ομήγυρης μας άφησε, ζητώντας μας και συγνώμη για το κρεβάτι του.
Από κει και πέρα με ένα χιλιάρικο στην ορχήστρα έγινε ένα αξέχαστο γλέντι ξεκινώντας από τσάμικα, καλαματιανά και κρητικά και φτάνοντας μέχρι ροκ εντ ρόλ!( φωτ 27 η κ. Αθεόφοβου σέρνει τον χορό!)

Για να καταλάβετε την αξία του χιλιάρικου τότε εκεί, τόσα ακριβώς ξοδέψαμε και οι δύο μας ολόκληρη την εβδομάδα που περάσαμε στην Αλβανία.
Η τελευταία πόλη του ταξιδιού ήταν η Κορυτσά που διατηρούσε σε αρκετό βαθμό την εικόνα μιας πόλης με πολύ καλύτερο παρελθόν.

Δρόμοι με χώμα σε πολλά μέρη, σπίτια που κάποτε ήσαν αρχοντικά, γραφικά στενά που όπως και η υπόλοιπη Αλβανία θύμιζαν τις φωτογραφίες της Ελλάδας του 1950.( φωτ28,29,30, φωτ31 και εδώ στο βάθος τα επιτεύγματα του αξέχαστου)
Στην κεντρική πλατεία είδαμε και ένα μοναδικό θέαμα.
Ένα πλήθος στριμωχνόταν και αλληλοσπρώχνονταν γιατί κάτι τους μοίραζαν.
Μοίραζαν μπλουζάκια T-shirt και όποιος προλάβαινε έβλεπε τον Κύριο, αρπάζοντας ένα μπλουζάκι ασχέτως μεγέθους, γιατί μετά οι τυχεροί που είχαν προλάβει τα άλλαζαν μετά μεταξύ τους!
Η επιστροφή μας στην Ελλάδα από την Κρυσταλλοπηγή έγινε πρωί Κυριακής.
Φτάνοντας στον συνοριακό σταθμό μπήκε στο πούλμαν ένας μεγαλοπρεπής τετράπαχος ροδοκόκκινος τελωνιακός ντυμένος με την καλή του στολή και μας είπε ευγενικά: Καλημέρα σας, έχετε να δηλώσετε τίποτα;
Εν μέσω της γενικής ευθυμίας που επικρατούσε και του αρκούντως κωμικού θεάματος που παρουσίαζε ο τελωνιακός ο Ρεθυμνιώτης πετάχτηκε και αναφώνησε:
Καλώς την εξουσία!
Οπότε ο τελωνιακός διατηρώντας την ψυχραιμία του μας λέει:
Παρακαλώ κατέβετε κάτω και καθίστε ο καθένας μπροστά στην βαλίτσα του!
Αναγκαστικά λοιπόν και αφού ο Ρεθυμνιώτης άκουσε από τους περισσοτέρους μερικά ευγενικά λόγια που το αθωότερο ήταν :δεν μπορούσες να βγάλεις τον σκασμό, βγάλαμε τις βαλίτσες μας βλαστημώντας μέσα μας που θα αναγκαζόμαστε να τις ανοίγουμε μέσα στο χώμα για έλεγχο.
Όμως ο χοντρός ήξερε την δουλειά του και το τι μπορεί να έχει κανείς αγοράσει στην Αλβανία.
Άρχισε να περνάει μπροστά από τις βαλίτσες και να τις σηκώνει με το χέρι του μια μια και τελικά είπε σε μία μόνο ατυχή κυρία :ανοίξτε την !
Ο τελωνιακός ήξερε ότι το μόνο που άξιζε να αγοράσει κανείς ήταν ένα χαλί μέτριας βέβαια ποιότητας αλλά πάμφθηνο.
Έτσι λοιπόν η βαρύτερη βαλίτσα μόνο αυτή μπορούσε να έχει χαλί, όπως και όντως είχε!
Μπαίνοντας πλέον στην Φλώρινα όλο το πούλμαν που μετά μια βδομάδα ξαναέβλεπε οικίες στο μάτι του εικόνες, αναφωνούσε με θαυμασμό βλέποντας από το παράθυρο του πούλμαν : ΕΒΓΑ !, ΔΕΛΤΑ! ,σουβλάκια, πιτσαρίες!
Στην Φλώρινα έγινε ένα γερό φαγοπότι από όλους τους εκδρομείς μαζί, γιατί πλέον και τα δύο πούλμαν είχαν γίνει στο ταξίδι μία παρέα, αφού είχαν πια ξεπεραστεί μερικά πικρόχολα σχόλια που ακούστηκαν στην αρχή του ταξιδιού από το άλλο πούλμαν πως εμείς είμαστε ο λαός και το άλλο πούλμαν, δηλαδή το δικό μας , η εξουσία!