Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2014

ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΠΟΥ ΞΕΣΗΚΩΣΕ ΜΙΑ ΧΩΡΑ




Μπορεί σήμερα ένα τραγούδι γραμμένο το 1842 να πετυχαίνει να το έχουν δει μέχρι στιγμής στο You Tube πάνω από 4.400.000 άνθρωποι;
Βέβαια μπορεί όταν αυτό είναι το Va pensiero από τον Ναμπούκο του Βέρντι σε μια καταπληκτική εκτέλεση από την χορωδία της ΜΕΤ της Νέας Υόρκης το 2002.
Δείτε πρώτα αυτή την σπάνια οπτική και ακουστική απόλαυση και μετά διαβάστε την συνέχεια της ανάρτησης.


21-7-2017  Δυστυχώς το βίντεο με αυτή την εκτέλεση έχει αποσυρθεί από το YouTube αλλά το έχω βρει το ίδιο  εδώ:

Από το 1706 η Λομβαρδία ανήκε στην Αυστροουγγαρία , στην συνέχεια κατακτήθηκε από τον Ναπολέοντα και έγινε ημιαυτόνομη επαρχία της Γαλλίας , αλλά το 1815 την κατέλαβε ξανά η Αυστρία.


Έτσι ο Βέρντι που γεννήθηκε το 1813 σε περιοχή υπό ξένη κατοχή έζησε τα νεανικά του χρόνια σε ένα από τα κέντρα του αγώνα για την ελευθερία και την ενοποίηση της Ιταλίας.
 Το Ριζορτζιμέντο (Αναγέννηση) ήταν ένα εθνικιστικό κίνημα, που εμπνευσμένο από τα κηρύγματα του Ναπολέοντα περί ισότητας, εθνικού κράτους και κυρίαρχου λαού, ζητούσε την απελευθέρωση και ενοποίηση της Ιταλίας.
  Ξεκίνησε το 1820 με τους Καρμπονάρους, συνεχίσθηκε το 1830 με τον Τζιουζέπε Γαριβάλδι και τον Μαντσίνι με την μυστική οργάνωση του «Νεαρά Ιταλία» και ο Βέρντι συμμετείχε από νεαρός σε αυτόν τον αγώνα.
O Βέρντι λόγω της υπάρχουσας λογοκρισίας από τους Αυστριακούς  μεταφέρει το μήνυμα της ελευθερίας στις όπερες του  μεταμφιεσμένο, όπως έγραφε στον ποιητή Τζιουζέπε Τζιούστι: «Δυστυχώς για εμάς αν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί, πρέπει να καταφύγουμε στην μεταμφίεση».
Έτσι στους "Λομβαρδούς" ο αγώνας μεταφέρεται στην σύγκρουση σταυροφόρων και Σαρακηνών, στην "Αλτσίρα" αναφέρεται σε σύγκρουση Ισπανών και Περουβιανών, στον "Ερνάνη" η υπόθεση μεταφέρεται στην Ισπανία ενώ στον "Ναμπούκο" στην εξορία των Εβραίων και την καταπίεση τους από τον τυραννικό Ναμπούκο.
Αν ο "Ερνάνης" και τα χορωδιακά του τραγούδια  προκάλεσαν πολιτικές αντιαυστριακές διαδηλώσεις, το χορωδιακό τραγούδι Va pensiero από τον Ναμπούκο κέρδισε τις καρδιές των Ιταλών γιατί ταυτίστηκαν με τους καταπιεσμένους Εβραίους και οι στίχοι

 Ω πατρίδα, τόσο όμορφη και χαμένη!
Ω ανάμνηση τόσο αγαπητή
και κατάφορτη με απελπισία

αντικατόπτριζαν την συναισθηματική τους φόρτιση από την αυστριακή κατοχή.


Έτσι το «Va pensiero» έγινε ο  ύμνος του Ριζορτζιμέντο και οι Ιταλοί το τραγουδούσαν στους δρόμους ενώ έγραφαν στους τοίχους VIVA  VERDI σύνθημα που οι Αυστριακοί νόμιζαν ότι αφορούσε τον  συνθέτη ενώ στην πραγματικότητα ήσαν τα αρχικά της φράσης Viva Vittorio Emmanuel, Roi De Italiani (Ζήτω ο Βίκτωρ Εμμανουήλ, Βασιλεύς των Ιταλών, τότε βασιλιάς της Σαρδηνίας).
Το 1861 η Ιταλία ενοποιήθηκε κι έγινε ανεξάρτητο κράτος.
Ο Βέρντι εξελέγη μέλος του ιταλικού κοινοβουλίου, έως το 1865, οπότε και παραιτήθηκε.

To 1901 ενώ βρισκόταν στο Μιλάνο στις 21 Ιανουαρίου, υπέστη βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο και πέθανε στις 27. Από σεβασμό στον λαοφιλή συνθέτη ο Δήμος έριχνε στον δρόμο μπροστά στο ξενοδοχείο που βρισκόταν άχυρα για να μην τον ενοχλεί ο θόρυβος από τις άμαξες που περνούσαν.




Αρχικά τον έθαψαν στο  Cimitero Monumentale του Μιλάνου και πάνω  από 300.000 άτομα τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία  σιγοτραγουδώντας το Va Pensiero, η  μελωδία του οποίου είχε γίνει ο ύμνος της ιταλικής ενότητας.


 H Casa di Riposo per Musicisti στην πλατεία Buonarroti του Μιλάνου


Μετά ένα μήνα πριν να μεταφερθεί το πτώμα του από το κοιμητήριο στο Casa di Riposo per Musicisti , που είχε ο ίδιος φτιάξει για τους απόμαχους μουσικούς, για να ταφεί δίπλα στην σύζυγο του,  ο νεαρός τότε Αρθούρος Τοσκανίνι διηύθυνε μια χορωδία 820 τραγουδιστών που τραγούδησαν το  Va Pensiero.




 Ο Αρθούρος Τοσκανίνι διευθύνει την χορωδία στο κοιμητήριο, η μεταφορά του  στο Casa di Riposo per Musicisti και ο τάφος του εκεί.


Το 2009 ο γερουσιαστής Umberto Bossi πρότεινε να αντικατασταθεί ο ιταλικός εθνικός ύμνος με το  Va Pensiero.
Τέλος μια ακόμα καταπληκτική εκτέλεση του Va pensiero παρουσία 1300 θεατών, την οποία έχουν δεί κοντά 2.500.000 εκατομμύρια στο You Tube, είναι αυτή της 12-3- 2011 από το  Teatro dell'Opera di Roma με μαέστρο τον  Riccardo Muti. για τα 150 χρόνια της ένωσης της Ιταλίας παρουσία του τότε πρωθυπουργού Μπερλουσκόνι.
Η ατμόσφαιρα στο θέατρο ήταν από την αρχή ηλεκτρισμένη μετά από την ομιλία του δημάρχου της Ρώμης που, παρά το ότι είχε διατελέσει υπουργός του Μπερλουσκόνι και ήταν μέλος του κόμματος του, κατήγγειλε τι; περικοπές που είχε κάνει η κυβέρνηση στον πολιτισμό.
Μετά την εκτέλεση του Va pensiero άρχισε ένα παρατεταμένο χειροκρότημα μαζί με  φωνές bis και Viva Italia ενώ από τα θεωρεία ο κόσμος πέταγε χαρτάκια με συνθήματα πατριωτικά αλλά και με την πρόταση Muti, senatore a vita.
Ο Muti γύρισε προς το κοινό και αφού είπε πως ντρέπεται για όσα γίνονται στην χώρα του και πως όταν η χορωδία έλεγε τους στίχους Ω πατρίδα τόσο όμορφη και χαμένη σκέφτηκε πως αν σκοτώσουν τον πολιτισμό της τότε θα είναι πράγματι όμορφη και χαμένη.
Στο βίντεο θα δείτε την συγκλονιστική  εικόνα της επανάληψης του  Va pensiero από την χορωδία με δάκρυα  στα μάτια, ενώ τους συνοδεύει  ένα ολόκληρο θέατρο με τους θεατές όρθιους και τον Muti  στραμμένο προς το κοινό  να το διευθύνει.


Εάν θέλετε να δείτε και τις δύο εκτελέσεις του Va pensiero  από εκείνη την βραδιά  υπάρχουν  εδώ.




11 σχόλια:

  1. Σε ευχαριστώ εκ βάθους καρδίας για την αισθητική απόλαυση που μου προσέφερες σήμερα το πρωί με αυτές τις εκπληκτικές εκτελέσεις ενός από τα πιο αγαπημένα μου χορωδιακά έργα του Βέρντι.
    Αξίζει ίσως να μεταφέρω εδώ και τους πλήρεις στίχους του Va pensiero στα ιταλικά και στα ελληνικά όπως τα βρήκα στο ιντερνετ.

    Πέτα νου μου, με φτερά ολόχρυσα
    ακούμπησε απαλά τις πλαγιές
    και τους λόφους όπου ευωδιάζουν
    χλιαρές και αιθέριες
    τής πατρίδας οι αύρες γλυκές
    Τού Ιορδάνη τις όχθες χαιρέτησε
    και τής Σιών τα ερειπωμένα κάστρα
    Ω, πατρίδα μου, τόσο όμορφη και χαμένη!
    Ω, ανάμνηση μοιραία κι αγαπημένη!
    Χρυσή λύρα των θεϊκών βάρδων,
    γιατί σιωπάς στην ιτιά κρεμασμένη;
    Τις θύμησες στις καρδιές άναψε πάλι
    διηγήσου τους περασμένους καιρούς
    Όμοια με του Σολομώντα τις αποφάσεις
    ένα φοβερό βροντοφώναξε θρήνο
    Ο Θεός ας σου εμπνεύσει μιαν αρμονία
    να μπολιάσει στο μαρτύριό μας αρετή

    Va', pensiero, sull'ali dorate;
    Va, ti posa sui clivi, sui colli,
    ove olezzano tepide e molli
    l'aure dolci del suolo natal!
    Del Giordano le rive saluta,
    di Sionne le torri atterrate…
    Oh mia Patria sì bella e perduta!
    O membranza sì cara e fatal!
    Arpa d'or dei fatidici vati,
    perché muta dal salice pendi?
    Le memorie nel petto raccendi,
    ci favella del tempo che fu!
    O simile di Solima ai fati,
    traggi un suono di crudo lamento;
    o t'ispiri il Signore un concento
    che ne infonda al patire virtù!

    Αικατερίνη Παπαφώτη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητή μου Αικατερίνη
      Χαίρομαι που αιστάνθηκες την ίδια με μένα αισθητική απόλαυση με τα βίντεο που έβαλα και ευχαριστώ για την δημοσίευση των στίχων που δεν την έιχα σκεφτεί

      Διαγραφή
    2. Αγαπητοι καλησπερα
      Αλλη μια μεταφραση του Ναμπουκο οπως την θυμαμαι απο τον παπου μου που ηταν χορωδος στην Χορωδια Κερκυρας

      Πετα πετα χρυσοφτερη σκεψη
      προς τα ορη τους λοφους τα δαση
      που ευοδιαζει χαρουμενη πλαση
      κα τ`αγερι φυσα πιο γλυκα.
      Του Ιορδανη τις οχθες χαιρετα
      της Σιων ρημαγμενα τεμενη
      ω πατριδα ωραια χαμενη
      ονειρο μου για παντα ιερο
      Ω χρυση των προγονων μου αρπα
      κρεμασμενη σε ιτια που σωπαινει
      αναμνησεις παλιες ανασταινει
      στης ζωης μου τη μαυρη ερημια.
      Στις χορδες σου παραπονο θειο
      η φωνη του Κυριου ας ηχησει
      Πικραμενες καρδιες να φωτισει
      με εγκαρτερηση ποθου αρετης

      Διαγραφή
    3. Εκπληκτικό!!!Δεν υπάρχουν λόγια να εκφράσω τον θαυμασμό και την συγκίνηση μου

      Διαγραφή
    4. Δημήτρης ΧριστογιώργοςΚυριακή, Νοεμβρίου 29, 2020 1:32:00 π.μ.

      Αυτή έψαχνα να βρω, γιατί και ο πατέρας μου ήταν παλιά χορωδός στα Γιάννενα (92 ετών σήμερα) και μου έχει πει ότι αυτό το κομμάτι το έχουν τραγουδήσει σε συναυλία !!!
      Σ' ευχαριστώ πολύ για την ανάρτησή σου.
      Τα μάτια του έλαμψαν και βούρκωσαν όταν του το έδειξα !!!

      Διαγραφή
    5. Δημήτρης ΧριστογιώργοςΚυριακή, Νοεμβρίου 29, 2020 1:32:00 π.μ.

      Αυτή έψαχνα να βρω, γιατί και ο πατέρας μου ήταν παλιά χορωδός στα Γιάννενα (92 ετών σήμερα) και μου έχει πει ότι αυτό το κομμάτι το έχουν τραγουδήσει σε συναυλία !!!
      Σ' ευχαριστώ πολύ για την ανάρτησή σου.
      Τα μάτια του έλαμψαν και βούρκωσαν όταν του το έδειξα !!!

      Διαγραφή
  2. Φιλτατε Athe !
    Σ ευχαριστουμε που παντα μας υπενθυμιζεις οτι στη ζωη υπαρχει και η ομορφια . Πραγματι ο Ναμπουκο θεμελιωσε τη μελλοντικη δοξα του Βερντι . Ειναι σημαντικο να προσθεσουμε οτι αυτη η ουρανια μελωδια γραφτηκε ακριβως μετα την οικογενειακη καταστροφη του Βερντι . Μολις ειχαν φυγει απο τη ζωη διαδοχικα και τα δυο νεαρα παιδια του και η γυναικα του ! Ο απεραντος πονος πυροδοτησε την μεγαλοφυηα του .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πράγματι τον Ναμπούκο τον έγραψε μετά την οικογενειακή του τραγωδία αλλά αυτή είχε γίνει το 1839 τον χρόνο που είχε παρουσιάσει με επιτυχία την πρώτη του όπερα Ομπέρτο.
      Την επόμενη χρονιά , το 1840, παρουσίασε την κωμική όπερα Μια μέρα βασιλείας,που αντίθετα δεν σημείωσε επιτυχία.και ακολούθησε το 1842 ο Ναμπούκο με τεράστια επιτυχία που τον καθιέρωσε.

      Διαγραφή
  3. Μπράβο κ. Αθεόφοβε
    γιώργος -λευκαδα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αγαπητε Αthe,σ'ευχαριστω και εγω με την σειρα μου.....ποσο με συγκινησες.....το καλοκαιρι ημουν στα μερη που γεννηθηκε,στο μικρο και πανεμορφο Busseto....terra di Verdi...
    Και ως μουσικος που ειμαι καταλαβαινεις οτι τα συναισθηματα που μου διακινεις ειναι εντονα.....Σ'ευχαριστω και παλι!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Επίκαιρη η δημοσίευση σας για την Ιταλία και την Ελλάδα και τον κόσμο ο οποίος βρίσκεται σε μία δίνη καταστροφής από την απληστία και την αλαζονεία. Η πανδημία έρχεται να μας το υπενθυμίσει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή