Η ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΚΛΑΡΙΝΟΥ

Για τις μουσικές μου προτιμήσεις έχω γράψει το 2008 το ποστ  ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

Επίσης στο ποστ μου της 30-12-2006 ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΠΕΤΟΒΕΝ ,Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΩ.  γράφω για την αποτυχημένη  προσπάθεια της μάνας μου να με μυήσει στις μουσικές της προτιμήσεις::

.... η τρίτη πίεση της μητέρας μου ήταν να ακούω κλασσική μουσική που ήταν φανατικός λάτρης και όποτε άνοιγε το ραδιόφωνο μόνο αυτήν άκουγε.
Η πίεση αυτή πιθανόν σε αντίδραση προς τις μητρικές παραινέσεις ,με οδήγησε να μου αρέσει η μουσική των μαύρων και να απορρίπτω οποιαδήποτε άλλη μουσική.
Αισθανόμουνα έκτοτε ότι ήμουν κοντύτερα μουσικά με τους μαύρους μεταξύ Λουϊζιάνα και Τζώρτζια, σαν να είχα γεννηθεί εκεί, γεγονός που φαίνεται και από την μουσική του προφίλ μου.
Κάπου όμως στα 14 ξυπνώντας ένα απόγευμα ,από τον έκτοτε απαραίτητο για μένα μεσημεριανό ύπνο, άνοιξα το ραδιόφωνο και έπεσα σε ένα δημοτικό τραγούδι με ένα καταπληκτικό κλαρίνο που μίλησε κατ΄ ευθείαν στην ψυχή μου.
Ένα παραπέτασμα προκατάληψης από εκείνη την στιγμή κατέρρευσε μονομιάς και έγινε ή Αποκάλυψη μέσα μου.
Η ΜΟΥΣΙΚΗ είναι μία και είναι η καλή ή κακή.
Έκτοτε ,χωρίς να απαρνούμαι τον γενέθλιο μουσικό μου τόπο, ακούω όλα τα είδη της μουσικής.
Μπορώ να αρχίσω από Etta James,να συνεχίσω με Αλεξίου, να μπει συνέχεια Τσιτσάνης ,να ακολουθήσει η Ξανθίππη Καραθανάση σε τραγούδια της Μακεδονίας και να κλείσει η μουσική πανδαισία με Μπάχ η και Πετρολούκα Χαλκιά.

Με την ίδια ευχαρίστηση μπορώ να παρακολουθήσω την μία μέρα συναυλία του Solomon Burke (εδώ και εδώ) και την άλλη συναυλία με τα πολυφωνικά συγκροτήματα της Ηπείρου.
Ένα πράγμα δεν αντέχω. Όλο αυτό τον μουσικό συρφετό που μας έχει κατακλύσει τώρα τελευταία.

Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν όταν διάβασα για την μουσική συνάντηση στο ΜΕΓΑΡΟ Η ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΚΛΑΡΙΝΟΥ με τους κορυφαίους δεξιοτέχνες του, τον 81 ετών σήμερα "πατριάρχη" Πετρο-Λούκα Χαλκιά, και τους Νίκο Φιλιππίδη, Γιώργο Κοτσίνη και Αλέξανδρο Αρκαδόπουλο αμέσως έκλεισα με το ιντερνέτ εισιτήριο.

 Η μουσική αυτή παράσταση είχε επί σκηνής την εικόνα ενός κέντρου με την λαϊκή του ορχήστρα όπως και φαίνεται στην παραπάνω φωτογραφία.

Όπως γράφει ο Γιώργος Σκίντζας:

Η είσοδος και η επικράτηση του κλαρίνου στον χώρο της ελληνικής δημοτικής μουσικής αποτελεί μια μικρή... εποποιία! Είναι ένα πολύ διδακτικό παράδειγμα-απόδειξη για το πώς η δύναμη της μουσικής διαπερνά τα σύνορα, τις ετικέτες και τις προκαταλήψεις. Το δυτικό κλαρινέτο της συμφωνικής ορχήστρας (εφεύρεση του Ντένερ στη Νυρεμβέργη στις αρχές του 18ου αι.) κυριολεκτικά μεταμορφώθηκε όταν ήρθε στην Ελλάδα μέσω...Τουρκίας, μόλις στα μέσα του 19ου αιώνα με τους γύφτους λαϊκούς οργανοπαίκτες, ενώ παράλληλα έκανε την είσοδό του στη χώρα και από τη Δύση μέσα από τις μπάντες των Επτανήσων και των Βαυαρών».

«Μπόρεσε να αναδειχτεί μέσα σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα σε όργανο εθνικό σύμβολο της στεριανής μουσικής παράδοσης, επειδή ακριβώς πέρασαν σε αυτό τα πιασίματα, οι τεχνικές παιξίματος του ζουρνά και της φλογέρας και προσαρμόστηκε έτσι με επιτυχία στο ύφος και στο ήθος της ντόπιας μουσικής παράδοσης. Στις κομπανίες οι επαγγελματίες λαϊκοί μουσικοί έδωσαν εξαίρετα δείγματα μιας νέας επεξεργασίας του δημοτικού μέλους, μέσα από τη δεξιοτεχνία που ανέπτυξαν τόσο στη δακτυλοθεσία όσο και στον τρόπο φυσήματος αλλά και στη χρήση των χειλιών και της γλώσσας, με μιαν αφάνταστη ποικιλία από μελωδικά και ρυθμικά στολίδια. Έτσι, το ξένο - δυτικό - κλασικό όργανο πολιτογραφήθηκε πλέον ως "ελληνικό" και μεταλλάχτηκε στα χέρια των πρακτικών λαϊκών οργανοπαικτών, επιβεβαιώνοντας τη δύναμη της ελληνικής παράδοσης να αφομοιώνει και να μεταπλάθει τις ξένες επιδράσεις».

Ουσιαστικά η μουσική αυτή παράσταση ήταν ένας φόρος τιμής σε όλους τους σημαντικούς παίκτες κλαρίνου που διακρίθηκαν κατά τον μεσοπόλεμο στην Ήπειρο, την Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο.

Την παρουσίαση τους έκανε, με ενδιάμεσα σχόλια, ο εθνομουσικολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Λάμπρος Λιάβας, ενώ στην γιγαντοοθόνη εμφανιζόταν ή φωτογραφίες τους ή παλιές φωτογραφίες από γλέντια αλλά και μερικές από ταφές στις οποίες  πάνω από τον τάφο του  νεκρού τον αποχαιρετούσε ο γλυκός ήχος του κλαρίνου.

Έτσι ακούσαμε και μάθαμε για την ζωή και την τέχνη  αλλά και τις τεχνικές και τα ύφη παιξίματος που διαμόρφωσαν τις παραδοσιακές σχολές κλαρίνου από τους  Κώστα Καραγιάννη, Κίτσο Χαρισιάδη,  Κώστα Γιαούζο,  Γιάννη Κυριακάτη, Γιώργο Ανεστόπουλο  Χαράλαμπο Μαργέλη,  Μήτσο Μπατζή αλλά και για τον κορυφαίο τραγουδιστή από την Κούλουρη Γιώργο Παπασίδερη,  μέγας θαυμαστής του οποίου ήταν ο συντοπίτης του, αλλά μακαρίτης και αυτός κουμπάρος μου.

Όπως ανέφερε ο Λιάβας, ο Παπασίδερης ήταν ο πιο υψηλά αμειβόμενος  τραγουδιστής δημοτικών τραγουδιών και για κάθε ηχογράφηση εισέπραττε 1000δρχ, μεγάλο ποσό για τον μεσοπόλεμο.

Σε μια μόνο μέρα ηχογράφησε 30 τραγούδια και με το ποσό αυτό προίκισε την αδελφή του!

Αναφέρω ξεχωριστά τον Νίκο Ρέλια γιατί είναι και ο εκτελεστής  το 1936 του γνωστού σήματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας το οποίο, όπως αναφέρει ο Χρήστος Μιχαηλίδης, με την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα φυγαδεύτηκε στο BBC για να  μην πέσει στα χέρια τους και ο πληθυσμός της υπαίθρου πιστέψει ότι ακούει ραδιόφωνο της Εθνικής Διοίκησης. 

(Σχετικά με τον Τσοπανάκο  έχω γράψει στο ποστ ΟΤΑΝ Ο ΑΘΕΟΦΟΒΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΕ ΣΤΟ ΗΡΩΔΕΙΟ !)

Επίσης ξεχωριστά αναφέρω  τον Νίκο Καρακώστα γιατί στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να παρακολουθήσετε την παρόμοια παρουσίαση του από τον Λιάβα με τους ίδιους ακριβώς καλλιτέχνες του κλαρίνου όπως στην συναυλία . Είναι από την εκπομπή '' ΤΟ ΑΛΑΤΙ ΤΗΣ ΓΗΣ '' που προφανώς απετέλεσε το πρόπλασμα της χθεσινής παρουσίασης.

Υπήρξαν επίσης αναφορές στην ιστορία μερικών τραγουδιών όπως πχ  ο Οσμαντάκας. Αυτός ήταν από την Κονίσπολη  στα ελληνοαλβανικά σύνορα της εποχή της τουρκοκρατίας και ως αντικαθεστωτικός είχε καταδικαστεί σε θάνατο. Σαν τελευταία επιθυμία  πριν την εκτέλεση του ζήτησε να χορέψει. Η παράδοση τον θέλει να χορεύει 3 μέρες συνέχεια με αποτέλεσμα να του δοθεί τελικά χάρη! 

Θα ήταν παράλειψη μου να μην αναφέρω ότι στην  επιτυχία  της όλης εκδήλωσης ήταν μεγάλη και η συμβολή του λαογραφικού Χορευτικού Ομίλου "Χοροπαιδεία"

Ένα τεράστιο σύνολο χορευτών  με διάφορες τοπικές ενδυμασίες συνόδευσε πολλά από τα τραγούδια με  χορό δίνοντας έτσι την αίσθηση ότι βρίσκεται κανείς σε ένα κέντρο και διασκεδάζει.

Στο τέλος της παράστασης οι χορευτές κατέβησαν στην πλατεία ενώ οι μουσικοί στην σκηνή έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους καταχειροκροτούμενοι από τον κόσμο που είχε μείνει ενθουσιασμένος από το θέαμα και το ακρόαμα

Δεν πρέπει κανείς να παραλείψει τους μουσικούς που συνόδευαν τους 4 δεξιοτέχνες του κλαρίνου και οι οποίοι ήσαν στο λαγούτο ο Κώστας Φιλιππίδης και ο  Θωμάς Κωνσταντίνου, στο σαντούρι ο Κλέαρχος Κορκόβελος και στα κρουστά ο Κώστας Μερετάκης.

Τέλος ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και για τους Βασίλη Σερμπέζη και Θωμά Κωνσταντίνου που τραγούδησαν με πηγαίο ταλέντο μερικά από τα τραγούδια.