ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΤΣΑΡΟΥΧΗ ΘΥΜΑ ΣΕΜΝΟΤΥΦΙΑΣ

Οι παραπάνω αυτοπροσωπογραφίες του Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989), είναι έργα αντίστοιχα του  1941 από το μέτωπο της Αλβανίας, του 1966 που έχει γίνει ευρύτερα γνωστός και του 1978 που είναι πλέον πλήρως  καθιερωμένος.  

Μέχρι όμως να καθιερωθεί ο Τσαρούχης πέρασε αρκετά δύσκολα χρόνια αλλά με την τέχνη του αρχίζει να γίνεται γνωστός μετά τον πόλεμο.

Το 1949 ιδρύεται η ομάδα «Αρμός» και συσπειρώνει καλλιτέχνες όπως οι Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (πρόεδρος), Γιάννης Τσαρούχης και Γιάννης Μόραλης  (αντιπρόεδροι), Λιλή Αρλιώτη (γραμματέας), Νίκος Νικολάου (ταμίας), Νέλλη Ανδρικοπούλου, Καίτη Αντύπα, Μαριλένα Αραβαντινού, Μίνως Αργυράκης, Έλλη Βοΐλα, Ανδρέας Βουρλούμης,  Νίκος Γεωργιάδης, Γεώργιος Γεωργίου, Νίκος Εγγονόπουλος, Μπούμπα (Αγλαΐα) Λυμπεράκη-Μόραλη [δεύτερη σύζυγος του Μόραλη], Μαργαρίτα Λυμπεράκη, Γιώργος Μανουσάκης,  Γιώργος Μαυροΐδης, Ναταλία Μελά Κωνσταντινίδη,  Κλέαρχος Λουκόπουλος,  Μανώλης Νουκάκης,  Κοσμάς Ξενάκης,  Ελένη Σταθοπούλου, Παναγιώτης Τέτσης, Βάσος Φαληρέας.

Στην έκθεση της ομάδας στο Ζάππειο τον Δεκέμβριο 1952 απαιτήθηκε από τον Διευθυντή της Αστυνομίας να αποσυρθεί το έργο του 1948 του Τσαρούχη «Ναύτης καθιστός και γυμνό ξαπλωμένο», ως προσβλητικό για το ελληνικό ναυτικό! 

Ο διευθυντής της Αστυνομίας είχε δεχτεί καταγγελία ανώτατου αξιωματικού του Ναυτικού ότι ο πίνακας “ήτο άσεμνος και προσβλητικός του ήθους και του γοήτρου των ελλήνων ναυτών” και γι΄αυτό συνέστησε στους διοργανωτές να τον αποσύρουν επειδή, όπως υπογράμμισε απειλητικά, “ενδεχομένως να προκαλούσε την οργή θερμοαίμων". 

Ο σπουδαίος βυζαντινολόγος Μανόλης Χατζηδάκης, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη από το 1941 έως το 1973, χαρακτηρίζει, στην κριτική του για την έκθεση στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, το έργο πολύ ωραίο και καταγγέλλει την αφαίρεση του πίνακα.

Στην ίδια κριτική αναφέρεται με θερμά λόγια για τον πίνακα του Τσαρούχη Σπουδή γυμνού με επίδεσμο.

Ο Μανώλης Χατζηδάκης τέλος, στο ίδιο άρθρο θεωρεί άξιους μαθητές του Τσαρούχη τον Τέτση και τον Ξενάκη.

Στα χρόνια της Κατοχής, ο Τσαρούχης ίδρυσε μια ιδιωτική σχολή ζωγραφικής, όπου φοίτησαν για μικρό χρονικό διάστημα αρκετοί νέοι, που αργότερα έγιναν δόκιμοι ζωγράφοι, όπως ο Κοσμάς Ξενάκης, ο Μίνως Αργυράκης, ο Νίκος Γεωργιάδης, αλλά και η Ροζίτα Σώκου. 

Με αρκετή καθυστέρηση ο Αρμός με επιστολή του προς την Διεύθυνση Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας διαμαρτύρεται για την αφαίρεση του πίνακα του Τσαρούχη από την έκθεση αλλά και για καταγγελία που έγινε από την Εισαγγελική αρχή για φωτογραφίες έργων του Μόραλη που είχαν δημοσιευθεί σε εφημερίδα.

Πάντως όπως έχει γράψει ο ακαδημαϊκός, ιστορικός της τέχνης, Χρύσανθος Χρήστου ο Τσαρούχης ήταν εκείνος που «απενοχοποίησε το ανδρικό γυμνό» στη νεοελληνική τέχνη.

Η πιο πρόσφατη περίπτωση πάντως στην οποία αποσύρθηκε πίνακας ζωγραφικής από έκθεση, ήταν το 2004 από την διεθνή έκθεση OUTLOOK, και ήταν το παραπάνω έργο του Thierry de Gordie (σχετικά στο ποστ  Β΄ ΤΟ ΠΕΟΣ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΛΥΠΤΙΚΗ).