Ο ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΜΠΑΣ

Μέσα στα βιβλία που υπήρχαν στην βιβλιοθήκη των γονιών μου βρήκα μια μέρα και ένα τεύχος, χωρίς τα εξώφυλλα του ,από ένα περιοδικό σε μέγεθος βιβλίου (387 σελίδες ) την ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΕΠΟΧΗ.
Το περιοδικό αυτό πρέπει να είναι του 1958 , εκδότης του ήταν ο Ι.Γουδέλης και ο υπότιτλος του είναι Επιθεώρηση Πνευματικής Καλλιέργειας-Τρίμηνη Έκδοση.
Το τεύχος περιέχει ποιήματα ,κείμενα κριτικές και δοκίμια από την αφρόκρεμα της τότε πνευματικής ζωής της Ελλάδας και της πρωτοπορίας του εξωτερικού.
Μέσα σε αυτό βρήκα ένα κείμενο του Τ. Κ. Παπατζώνη που προλογίζει 8 νέα ποιήματα του ποιητή Ανδρέα Καμπά.
Με τα ελάχιστα στοιχεία που υπάρχουν στο διαδίκτυο γι΄ αυτόν και με όσα γράφει ο Παπατζώνης στον πρόλογο του, μπορεί κανείς να συνθέσει ένα στοιχειώδες βιογραφικό του.
Ο Καμπάς γεννήθηκε το 1919 και πέθανε μόλις 46 ετών το 1965.
Πήρε μέρος στην μάχη της Κρήτης ,όπως γράφει Παπατζώνης.
Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά και όπως γράφει η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ :
Από το 1944, τρεις νέοι - «τρεις φίλοι, τρία παιδιά, τρεις αποφασισμένοι, τρεις άνθρωποι θα λέγαμε» - ο Αντώνης Βουσβούνης, ο Ανδρέας Καμπάς και ο Αλέξης Σολομός σχεδίαζαν την έκδοση ενός πρωτοποριακού περιοδικού, που το πρώτο τεύχος του θα κυκλοφορήσει αργότερα ως Τετράδιο πρώτο, άνοιξη του 1945, με ύλη των Εγγονόπουλου, Μάτση Ανδρέου, Αλέξανδρου Ξύδη, Ελύτη, Γιώργου Σεβαστίκογλου, Αλέξη Σολομού, Ανδρέα Καμπά, Αντώνη Βουσβούνη, Σεφέρη και αποσπάσματα από τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη».Στο Τετράδιο δημοσίευσε δύο «καταπληκτικά ωραία ποιήματα που δεν άφησαν κανένα αδιάφορο τα οποία και μεταφράστηκαν και κάναν και έξω από την Ελλάδα πολλήν εντύπωση », όπως γράφει ο Παπατζώνης ,τη «Γυναίκα της Κρήτης» και λίγο αργότερα την «Ωραία και το κτήνος»
Ο Νάνος Βαλαωρίτης γράφει για τους διανοούμενους της εποχής αυτής :Το κλίμα λοιπόν των ποιητών και συγγραφέων του κύκλου των "Νέων Γραμμάτων" ήταν έντονα χιουμοριστικό. Εγώ κι ο Αντρέας Καμπάς, νέοι ποιητές τότε, αντί να αντιμετωπίσουμε "διανοούμενους" που συζητούσαν όλο σοβαρά πράγματα, βρεθήκαμε αντιμέτωποι σε ανθρώπους που κάθε μέρα μαζευόντουσαν είτε στον Κάτω Λουμίδη είτε στου Απότσου, είτε αλλού, και λέγανε ή ακούγανε τον περισσότερο καιρό ιστορίεςΣύντομα όμως ο Καμπάς έφυγε για το Παρίσι και το 1947 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο.
Τα επόμενα χρόνια δεν έγραψε από ότι φαίνεται τίποτα ,προφανώς γιατί «τον κούραζε η βιοπάλη και κάποια έμφυτη νωχέλεια ,ένα είδος φετιχισμός»
Τρείς φορές που τον συνάντησε ο Παπατζώνης στο Λονδίνο και έκαναν μαζί και εκδρομές στην Κορνουάλη,στο Γουίντσεστερ και στο Καίμπριτζ, τον παρότρυνε να συνεχίσει να γράφει ποίηση.
Το 1956 ο Καμπάς του έστειλε μια σειρά νέων ποιημάτων που τα παρουσίασε μάλλον,όπως γράφει, στην Νέα Εστία.
Μετά από αυτό το κείμενο, η πιο πρόσφατη αναφορά που υπάρχει γι΄ αυτόν στο διαδίκτυο είναι σε ένα άρθρο του Αλέξη Ζήρα στην Αυγή για τον Εγγονόπουλο και τις ιθαγένειες του και ένα ποίημα του, ο Χειμώνας.
Από τα 8 ποιήματα που δημοσιεύονται στην ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΕΠΟΧΗ σας δίνω αυτό που μου άρεσε περισσότερο και έχει τον τίτλο:

ΑΠΟΡΙΑ


'Όταν άφησες τα καστανά μαλλιά σου
τα λυθούνε ως κάτω στους γοφούς,
όταν έγδυσες το κορμί σου
από τα περιττά
και κείνο πέταξε ουράνιο τόξο
γύρω στις ρόγες του στήθους σου
και γέμι' άσπρα τριαντάφυλλα
όλο το κορμί σου
και το λεπτό το διάφανο το πρόσωπό σου
κ' ήρθες και στάθηκες μπροστά μου
μ' εκείνο το αφάνταστο το φως μέσά στα μάτια σου
και μ' ένα θρίαμβο για την ασύλληπτη ομορφιά σου,
λυπήθηκα μόνο,
πώς δεν είχαμε καθρέφτη
μέσα στο πληχτικό δωμάτιο
για να καρφωθεί βαθιά μεσ' τον υδράργυρο
η εικόνα σου,
έστω και παροδικά,
κάπου ν' αποτυπωθεί
αυτή ή ύπαρξη σου
αυτή ή προσφορά...
για ναχει μαρτυριάτικα ή μνήμη μου
και πάντα να χαίρεται
πώς γνώρισε,
τα πιο δροσερά
τα πιο αγνά
τα πιο πλούσια
νερά του κόσμου.

Τώρα τα θυμάμαι αυτά τ' απογεύματα
τα μοναδικά.
Τα θυμάμαι κι αναρωτιέμαι
Αν, αυτά μαζί με τις νύχτες
και τα ξημερώματα,
τους κήπους και τα όνειρα
τα μπάνια στη θάλασσα,
τις φιλοδοξίες και τις αποτυχίες,
αν θα τα πάρουμε μαζί μας

Ή αν σαν το χρώμα
θα τ' αφίσουμε πίσω μας
σ' άλλα χέρια
γι' άλλη κατάνυξη
γι' άλλο σκοπό
τέλεια ξένο με την αρχική τους σημασία.


ΠΡΟΣΘΗΚΗ

Περισσότερα στοιχεία για τον Ανδρέα Καμπά υπάρχουν σε άλλο μου ποστ με τίτλο

Η ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΜΠΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΑΤΣΗ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ

ΠΡΟΣΘΗΚΗ

Στις 12.3.09 ο Αλέξης Ζήρας με ενημέρωσε ότι στο (οριστικά) τελευταίο τεύχος του θεσσαλονικώτικου περ.Νέα Πορεία (1955-2009) που κυκλοφόρησε από τον Ιανό πριν από μερικές μέρες υπάρχει ένα μικρό εισαγωγικό μελέτημά του για τον Κ. καθώς και δυο ποιήματά του ανέκδοτα, από το αρχείο του- το ένα , Ο ιέραξ, είναι πολύ καλό.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ 23-3-2014

Στο ποστ του Ν.Σαραντάκου με τίτλο Ποιήματα για τη μέρα της ποίησης, σε σχόλιο μου, έβαλα το παρακάτω  ποίημα του Καμπά από το ίδιο τεύχος της Καινούργιας Εποχής.

ΘΑ ΜΟΥ ΜΙΛΗΣΕΙ

Το ξέρω
πως τώρα που θάρθει η άνοιξη
θα μου μιλήσει.

Θα μου πεί για τ` ανοικτά πανιά
πάνω στις γαλάζιες θάλασσες
που τρέχουνε και σμίγουνε με τα όνειρα.

Θα μου πεί για τα δελφίνια
που ρυθμικά αργοφαίνονται
στο βάθος του ορίζοντα
σαν ασυνάρτητες γλυκιές ελπίδες

Θα μου πεί για τα πολλά χρωματιστά
λουλούδια της
που θα ξαναπνίξουνε τους κάμπους
σαν τα χαρούμενα φιλιά.

Θα μου πεί για τις νέες καρδιές
που θα φουσκώσουν πάλι
όλο χαρά και έξαψη.

Θάρθει και πάλι η άνοιξη
και σαν διάπλατη σημαία
θα κυματίσει στον αέρα
θριαμβευτικά.

Το ξέρω, το ξέρω πως θα μου μιλήσει,
και πως θα θέλει να μου πεί
κάτι πιο ουσιαστικό
κάτι πιο μεγάλο

Μα δεν ξέρω την γλώσσα της
δεν την καταλαβαίνω

και τυραννιέμαι.