ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ-Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΞΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΛΥΣΙΑΣ!

…στην βάφτιση μαζί με το όνομα που σου δίνουν, σου χαρίζουν και ένα μεγάλο κομμάτι από εκείνον που το κατείχε, κι όσο μεγαλώνεις, τόσο πιο πολύ γίνεσαι σαν κι αυτόν και του μοιάζεις. Θες δεν θες. Το είχα υποπτευθεί εδώ και χρόνια, αλλά δίσταζα να το παραδεχτώ. Και δίσταζα επειδή με αφορούσε προσωπικά. Θα ήταν σαν να πειραματίζομαι πάνω σε εμένα τον ίδιο και το αποτέλεσμα με τρόμαζε.

Το πρώτο πράγμα που άκουσα όταν άρχισα να καταλαβαίνω τι λένε οι μεγάλοι γύρω μου, ήταν «τρελό είναι αυτό το παιδί μας». Το πρωτοείπε η γιαγιά μου και επειδή την άκουγαν όλοι κοιτώντας την στο στόμα, άρχισαν να το λένε και αυτοί. Στο τέλος το πίστεψα και εγώ, επειδή άκουσα ότι και ο Άγος Αντώνης ήταν τρελός. Τόσο τρελός, που παράτησε τα καλά του στην πόλη και πήγε να ζήσει στην ερημιά τρώγοντας ακρίδες με μέλι.( από το διήγημα του Αντώνη Σουρούνη Και το όνομα αυτού/αυτής από το βιβλίο του Νύχτες με ουρά 2010 Καστανιώτης)

Μπορεί σήμερα οι διάφοροι τηλεοπτικοί μάγειροι να προτείνουν διάφορες νέες γκουρμεδιές την εποχή όμως που έζησε ο Άγιος Αντώνιος στην Αίγυπτο δεν υπήρχαν όλοι αυτοί.

Από την άλλη μεριά καθώς ήταν και αγράμματος και ανεπίδεκτος μαθήσεως, γιατί  γράμματα μὲν μαθεῖν οὐκ ἠνέσχετο, βουλόμενος ἐκτὸς εἶναι καὶ τῆς πρὸς τοὺς παῖδας συνηθείας δεν έμαθε ούτε να γράφει ή να διαβάζει στην μητρική του γλώσσα τα κοπτικά και βέβαια ούτε στα ελληνικά, όπου θα μπορούσε να μάθει από την ελληνική γραμματεία για διάφορα φαγητά και γεύσεις.   

Έτσι το μόνο πρότυπο του ήταν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος που  ἡ δὲ τροφὴ αὐτοῦ ἦν ἀκρίδες καὶ μέλι ἄγριον (Ματθαίος 3,1-5)

Οι γονείς του  περιουσίαν αὐτάρκη κεκτημένω, δηλαδή  ήσαν εύποροι , θα μπορούσαν να τον σπουδάσουν, αυτός όμως ήθελε να καταφύγει στην έρημο για να μονάσει. Όταν πέθαναν και οι δύο γονείς του και έμεινε 18 ετών μοναδικός κηδεμών της αδελφής του, μετά 6 μήνες φρόντισε να ξεφορτωθεί την πατρική του περιουσία χαρίζοντας την, ακολουθώντας την προτροπή  του Ευαγγελίου  Μὴ μεριμνήσητε περὶ τῆς αὔριον και ταυτόχρονα ξεφορτώθηκε και την αδελφή του, στέλνοντας την σε ένα παρθεναγωγείο.(γνωρίμοις καὶ πισταῖς παρθένοις, δούς τε αὐτὴν εἰς Παρθενῶνα ἀνατρέφεσθαι)

Έτσι αντίθετα από την Πάπισσα Ιωάννα του Ροΐδη, η οποία δεν ηδύνατο να πιστεύση ότι έθεσεν ο θεός επί της γης τοσαύτα αγαθά, ίνα απέχομεν αυτών, αυτός πήγε και κλείστηκε αρχικά σε ένα τάφο!

Σαν όλους δε τους αγράμματους ήταν και περήφανος για την αγραμματοσύνη του, λέγοντας:

Ἕλληνες μὲν οὖν ἀποδημοῦσι, καὶ θάλατταν περῶσι, ἵνα γράμματα μάθωσιν·ἡμεῖς δὲ οὐ χρείαν ἔχομεν ἀποδημῆσαι διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, οὔτε περᾶσαι θάλατταν διὰ τὴν ἀρετήν. 

Θεωρούσε πως την έλλειψη γνώσεων αντικαθιστά η πίστη:

Καὶ ὅτι ἀληθής ἐστιν ὁ λόγος, ἰδοὺ νῦν, μὴ μαθόντες ἡμεῖς γράμματα, πιστεύομεν εἰς τὸν Θεὸν, ἐπιγινώσκοντες διὰ τῶν ποιημάτων αὐτοῦ τὴν εἰς πάντα πρόνοιαν. 

Σε όσους δε του επεσήμαναν την έλλειψη γνώσεων τους ρώταγε:

Ὑμεῖς δὲ τί λέγετε; Τί πρῶτόν ἐστι, νοῦς ἢ γράμματα;
καὶ τί τίνος αἴτιον, ὁ νοῦς τῶν γραμμάτων, ἢ τὰ γράμματα τοῦ νοῦ;
Όταν λοιπόν εύλογα του απαντούσαν ότι πρώτα είναι ο νους ο οποίος δημιούργησε τα γράμματα ανταπαντούσε πως αυτός που έχει υγιή νουν δεν έχει ανάγκη των γραμμάτων!

Το ίδιο δεν είχε ανάγκη τα βιβλία!

 Όταν τον ρωτούσαν πως μπορεί να ζει χωρίς να διαβάζει απαντούσε ανερυθρίαστα :Το δικό μου βιβλίο είναι η φύσις των γεγονότων. Είναι η Δημιουργία του μεγαλοδύναμου Θεού! 

Με ευρύτητα πνεύματος δε θεωρούσε πως: Γραμματισμένος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἀρέσει στὸ Θεό, ἐκεῖνος, ποὺ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον σιωπᾶ, ἢ συζητεῖ γιὰ ὀλίγα καὶ ἀναγκαῖα καὶ ἀρεστὰ εἰς τὸν Θεόν.!!!

Στο ποστ μου ΟΤΑΝ Η ΑΠΛΥΣΙΑ ΚΑΙ ΒΡΩΜΑ ΘΕΩΡΗΘΗΚΑΝ ΩΣ ΥΓΕΙΑ! εξηγώ γιατί τον 16^ο αιώνα είχαν σταματήσει να πλένονται στην Ευρώπη.

Την εποχή όμως του Αντωνίου, όταν σε όλη την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν διαδεδομένα τα δημόσια λουτρά, ο Αντώνιος δεν πλύθηκε ποτέ στην ζωή του, ούτε καν έπλυνε τα πόδια του και δεν άλλαξε το ρούχο που φορούσε!

(τὸ δὲ ἔνδυμα εἶχεν ἔνδον μὲν τρίχινον, ἐπάνω δὲ δερμάτινον, ὃ καὶ ἕως τελευτῆς τετήρηκε, μήτε σῶμα διὰ ῥύπον ὕδατι λούσας, μήθ' ὅλως τοὺς πόδας ἀπονίψας, ἢ κἂν ἁπλῶς εἰς ὕδωρ αὐτοὺς χωρὶς ἀνάγκης ἀνασχόμενος ἐμβαλεῖν)

Παρ΄όλα αυτά, ο Αντώνιος απετέλεσε αντί για παράδειγμα προς αποφυγή, παράδειγμα προς μίμηση για όλους τους μετέπειτα καλογέρους, που θεώρησαν αρετή την παρανοϊκή αυτή κατάσταση.

Στο ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ υπάρχει κεφάλαιο με τίτλο : Κανείς δεν πρέπει να αγγίζη ούτε το σώμα του χωρίς να υπάρχη ανάγκη, στο οποίο σαφώς απαγορεύεται το πλύσιμο του σώματος γιατί είναι: κάκιστη χειρονομία το μπανίζεσθαι τον μοναχόν ένεκα τη διεγέρσεως του σεξουαλικού ενστίκτου, το οποίον τούτο κατηραμένον ένστικτο εξανίσταται δια της αφής των χειρών επί του σώματος!

Άλλο δε κεφάλαιο έχει τον τίτλο: Όλοι οι κληρικοί δεν πρέπει να παίζουν παιγνί­δια, ούτε να λούζωνται, η δε αγραμματοσύνη αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά στο κεφάλαιο Η φιλομάθεια των Γραφών προξενεί πολυμά­θεια!

 Ο Άγιος Αντώνιος δεν έγινε γνωστός για την αμορφωσιά του η την απλυσιά του, τα οποία μαθαίνουμε από τον βιογράφο του Άγιο Αθανάσιο, όπως είδαμε στις παραπάνω αναφορές, αλλά φρονίμως ποιούντες οι σύγχρονοι βιογράφοι του ευσχήμως αποφεύγουν να τα αναφέρουν.

Έγινε γνωστός από τον αγώνα του να πάει ενάντια στην ανθρώπινη φύση όπως την έχει πλάσει με σοφία ο Δημιουργός του. Αυτός φρόντισε να διαθέτουν οι άνθρωποι σεξουαλικές ορμές (το κατηραμένον ένστικτο κατά Νικόδημο)με βασικό σκοπό την διαιώνιση του είδους.

Αναπόφευκτα η καταπίεση του σεξουαλικού ενστίκτου, ιδίως μάλιστα σε νεαρή ηλικία οδηγεί σε ψυχοπαθολογικές καταστάσεις και παραισθήσεις.

Καθώς ο Αντώνιος, μετά τον τάφο, χωμένος μέσα σε ένα ξεροπήγαδο ,φαντασιώνεται γυμνές γυναίκες, η θρησκοληψία του τον οδηγεί να τις θεωρεί ότι είναι μεταμφίεση του διαβόλου.

ὁ μὲν διάβολος ὑπέμενεν ὁ ἄθλιος καὶ ὡς γυνὴ σχηματίζεσθαι νυκτὸς, καὶ πάντα τρόπον μιμεῖσθαι, μόνον ἵνα τὸν Ἀντώνιον ἀπατήσῃ· 

ἐπιθυμίας δὲ γυναικὸς, ἢ ἄλλης ῥυπαρᾶς ἡδονῆς, οὐδ' ὅλως κρατήσομεν, ἀλλ' ὡς παρερχομένην ἀποστραφησόμεθα· 

Όταν δεν βλέπει γυναίκες βλέπει τέρατα να του επιτίθενται, δηλαδή δαίμονες που τους έχει στείλει ο διάβολος.

Ευτυχώς πάντως για τον ίδιο, που δεν πήρε κατά γράμμα το Ευαγγέλιο που γράφει  «εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» Ματθαίος (19:12) όπως ο Ωριγένης. (γράφω σχετικά στο ΟΙ ΟΡΧΕΙΣ ΣΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΉ ΘΡΗΣΚΕΙΑ)

Οι φαντασιώσεις αυτές αποτέλεσαν ένα πολύ αγαπημένο θέμα σε πολλούς  μεγάλους ζωγράφους.

Πέθανε το 357 και οι μαθητές του τον έθαψαν σε άγνωστο μέρος, αλλά 2 αιώνες μετά, όπως γίνεται πάντα με όλα τα προσοδοφόρα λείψανα, αυτά βρέθηκαν να ταξιδεύουν  από την Αλεξάνδρεια και την Κωνσταντινούπολη για να καταλήξουν τελικά μετά άλλους 4 αιώνες, τον 9ο αιώνα, στην Γαλλία στο Motte-Saint-Didier, όπου οικοδομήθηκε ένας ναός προς τιμήν του. Σε αυτόν κατέφευγαν για ίαση οι πάσχοντες από  Γαγγραινώδη εργοτισμό, πάθηση που προέρχεται από μύκητα στην σίκαλη και που προκαλεί   φλόγωση και μαύρισμα των άκρων και εναλλασσόμενα αισθήματα καύσωνα και ψύχους (Ευλογημένο πυρ, φωτιά του Αγίου Αντωνίου).

Για να φιλοξενηθούν όλοι οι άρρωστοι που έφθαναν, χτίστηκε ένα νοσοκομείο και συγκροτήθηκε μια Αδελφότητα μοναχών, το αρχαίο Τάγμα των «Αντωνιανών». Το χωριό  πήρε το όνομα Άγ. Αντώνιος του Viennois.
Στην θεραπεία χρησιμοποιούσαν λίπος χοίρου  και γι΄ αυτό ο Πάπας τους παραχώρησε το προνόμιο να εκτρέφουν χοίρους για προσωπική χρήση και με έξοδα της Κοινότητας, οπότε τα γουρουνάκια μπορούσαν να περιφέρονται ελεύθερα στις αυλές και τους δρόμους, όπου  κανείς δεν τα πείραζε εάν φορούσαν ένα καμπανάκι αναγνώρισης.

Έτσι ο χοίρος,όχι βέβαια από την απλυσιά του, άρχισε να συνδέεται με τον Αντώνιο, που θεωρήθηκε προστάτης των χοίρων και κατ’ επέκταση όλων των εκτρεφόμενων ζώων.

 Η ζωή του Αντωνίου έγινε  γνωστή κυρίως χάρη στον «Βίο του Αντωνίου» που δημοσιεύτηκε στο 357, έργο που αποδίδεται στον Άγ. Αθανάσιο, επίσκοπο Αλεξανδρείας. Το έργο, best seller της εποχής, μεταφράστηκε σε διάφορες γλώσσες και έγινε δημοφιλές σε Ανατολή και Δύση, και συνέβαλε  σημαντικά στην επέκταση της μοναχικής ζωής.

Γράφει σχετικά ο Κ.Παπαρρηγόπουλος: Το δεινόν, το μέγα δεινόν, ενέκειτο είς τα κοινώς λεγόμενα μοναστήρια, διότι μυριάδες νέων συνέρρεον κατ’ έτος είς τα ενδιαιτήματα ταύτα της απραγμοσύνης, και ενίοτε της ακολασίας, οι πλείστοι ουχί υπό ζέοντος θρησκευτικού αισθήματος ή άλλης ανάγκης φερόμενοι αλλ’ ελαυνόμενοι υπό της είς την αργίαν και την τρυφήν ροπής» (4ο τόμος, «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ»).

Επειδή η εξάπλωση του μοναχισμού στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε αρχίσει να παίρνει σοβαρές διαστάσεις το καλοκαίρι του 766 ο Κωσταντίνος ο Ε΄ που θεωρούσε το μοναχικό ράσο «ένδυμα του σκότους» συνέλαβε μοναχούς και τους υποχρέωσε να παρελάσουν στον Ιππόδρομο κρατώντας μια γυναίκα από το χέρι ενώ το πλήθος τους χλεύαζε Μια αγαπημένη τιμωρία του ήταν να τους ξυρίζει τα γένια, στερώντας τους έτσι κάτι που στο Βυζάντιο θεωρούνταν ουσιώδης ένδειξη ανδρισμού. (Βυζάντιο ένας άγνωστος κόσμος Jonathan Harris, Μεταίχμιο)