ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ Η ΠΙΘΑΝΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΙΚΟΝΙΖΟΜΕΝΟΥ

Ξεκαθαρίζοντας ένα φάκελο με παλιές φωτογραφίες της μάνας μου, πρόσεξα μια φωτογραφία που ενώ την είχα ξαναδεί παλιότερα δεν της είχα δώσει ιδιαίτερη σημασία.

Ήταν η παραπάνω φωτογραφία ενός νεαρού άνδρα, προφανώς παρμένη από κάποια άλλη μεγαλύτερη, γιατί στον αριστερό του ώμο φαίνεται ένα χέρι κάποιου πίσω του με στολή.

Στο πίσω μέρος υπάρχει αφιέρωση.

Η αφιέρωση γράφει :Στο επιμελέστατο και αγαπημένο μου Αραπάκι 23/3/920 και η υπογραφή είναι δυσανάγνωστη, χωρίς να μπορώ να αποκλείσω να είναι κάποιο ψευδώνυμο με πιθανότερο το Μπαγάσας.

Η προσφώνηση Αραπάκι είναι γιατί η μάνα μου ήταν μελαχρινή και μάλιστα την πείραζαν οι δικοί της ότι την έχουν πάρει από τους «γύφτους», πείραγμα που την ενοχλούσε έντονα όπως μου είχε πει όταν ήταν παιδί, αλλά δεν το έδειχνε για να μην το συνεχίζουν.

Η παρακάτω φωτογραφία της είναι από την παιδική της ηλικία.

Το 1920 η μητέρα ήταν 14 ετών.

 Είχα υποθέσει λοιπόν, από το «επιμελέστατο» πως της την είχε αφιερώσει κάποιος δάσκαλος που της έκανε τότε μαθήματα στο σπίτι, γιατί καθώς την θεωρούσαν φιλάσθενη σχολείο πήγε μόνο τις δύο τελευταίες τάξεις του σημερινού Λυκείου στην σχολή Χίλ στην Πλάκα. 

Κοιτάζοντας με προσοχή αυτή την φορά την φωτογραφία είδα πως αυτή έχει ληφθεί σε ένα φωτογραφείο του Ηράκλειου της Κρήτης με το περίεργο όνομα  Behaeddin  Hamza Rusteme

Ψάχνοντας στο ιντερνέτ βρήκα εδώ,   που δημοσιεύονται και πολλές φωτογραφίες του ,πως: ο  R. Behaeddin ήταν ο πρώτος επαγγελματίας Τούρκος στην εθνικότητα φωτογράφος στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

 Στο Ηράκλειο είχε το φωτογραφείο του, αλλά περιέτρεχε όλη την Κρήτη φωτογραφίζοντας με υποδειγματική επαγγελματική ευσυνειδησία εκδηλώσεις, γεγονότα, πρόσωπα και τοπία. Δεν έκανε εξαιρέσεις υπαγορευμένες από την τούρκικη καταγωγή του, γι αυτό και η Κρήτη του οφείλει πολλά γιατί με τον φακό του απαθανάτισε την ιστορία και λαογραφία της στις αρχές του 20ου αιώνα. Μετά από τον Π. Διαμαντόπουλο είναι ο σημαντικότερος φωτογράφος που έδρασε στο νησί. Ατυχώς εγκατέλειψε την Κρήτη το 1910, συνεχίζοντας την φωτογραφική του πορεία στην Τουρκία.

Φεύγοντας o Behaeddin από το Ηράκλειο παρέδωσε (πούλησε;) το Φωτογραφείο του στον HAMZA RUSTEM, ο οποίος αρχικά τύπωνε τις φωτογραφίες του σε χαρτόνια με επωνυμία Behaeddin, βάζοντας και μια δική του σφραγίδα.

Η οικογένεια της μάνας μου δεν είχε καμία σχέση με την Κρήτη.

 Μου ήρθε όμως στο μυαλό η εξής θύμηση.

 Την 10ετία του 50 η μητέρα είχε πάει στο Ηράκλειο της Κρήτης για ένα μήνα για να αντικαταστήσει ένα γιατρό που έλειπε στο εκεί ΙΚΑ. Τον επόμενο μήνα πήρε την άδεια της και έτσι πήγα και εγώ αεροπορικώς και την βρήκα, για να κάνουμε τις καλοκαιρινές διακοπές μας εκεί. Μια μέρα πήγαμε μαζί σε ένα σπίτι που το θεωρούσε ιδιαίτερα αξιόλογο γιατί εκεί έμενε ο αδελφός της Έλλης Αλεξίου.

Ήμουν μικρός, δεν θυμάμαι τίποτα από αυτή την συνάντηση αλλά  εκεί συναντήσαμε τον Λευτέρη Αλεξίου (1890-1964)  αδελφό της Έλλης και της Γαλάτειας Καζαντζάκη με τον οποίο κουβέντιασε αρκετή ώρα .

Πιθανολογώ λοιπόν, συνδυάζοντας το πάζλ των αναμνήσεων, πως στην Φωτογραφία είναι ο Λευτέρης Αλεξίου ο οποίος το 1920 ήταν 30 ετών και θα πρέπει να υπήρξε ίσως κάποιο διάστημα καθηγητής της μάνας μου ή την είχε γνωρίσει μέσω της Σοφίας Μαυροειδή Παπαδάκη της καθηγήτριας που της έκανε τα μαθήματα στο σπίτι. Η Μαυροειδή Παπαδάκη αποτελούσε περιστασιακό μέλος της λογοτεχνικής παρέας του Λευτέρη Αλεξίου, του Καζαντζάκη, της τότε γυναίκας του Γαλάτειας, της Έλλης Αλεξίου και της Θάλειας Καλλιγιάννη εκδότριας του περιοδικού Κρητικές Σελίδες.

Από αυτόν τον κύκλο η μητέρα μου προφανώς είχε γνωρίσει και την Γαλάτεια, όπως μου είχε πει, αλλά και την Έλλη Αλεξίου, με την οποία είχε κρατήσει και μετέπειτα επαφή, με αποτέλεσμα να την γνωρίσω και εγώ λίγο πριν πεθάνει, όπως γράφω στο ποστ μου ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ - ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ. ΔΥΟ ΖΩΕΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΑΓΩΝΑ

Η Έλλη Αλεξίου την δεκαετία 1920-1930 ζούσε στην Αθήνα.

Υπάρχει μια νεανική  φωτογραφία του Αλεξίου  με όλη την οικογένεια εδώ.

Είναι ευτύχημα το ότι η μάνα μου στα νιάτα της  είχε την τύχη να γνωρίσει και να συναναστρέφεται αυτά τα τόσο αξιόλογα άτομα με αποτέλεσμα να αναπτύξει στην ζωή της ένα προοδευτικό και ανεξάρτητο πνεύμα παρά το γεγονός ότι μεγάλωσε σε ένα σπίτι με πατέρα βασιλόφρονα, που την εποχή του διχασμού τον είχαν βάλει και στην φυλακή οι βενιζελικοί!