Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 2011

Ο ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ, Η ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ, ΚΑΙ ΟΙ ΕΚΤΡΩΣΕΙΣ



Πολύς κόσμος που δεν είναι σχετικός με το θέμα πιστεύει πως όλοι οι γιατροί του κόσμου όταν αποφοιτήσουν δίνουν τον όρκο του Ιπποκράτη και για τον λόγο αυτό συχνά διαβάζουμε, όταν γράφουν για παραπτώματα ιατρών,  διάφορα του τύπου  "δεν τήρησε τον όρκο του Ιπποκράτη" ," ο επίορκος Ασκληπιάδης", "πάτησε τον όρκο του" κτλ
Στην πραγματικότητα όμως ο όρκος αυτός δεν χρησιμοποιείται πλέον στην πλειονότητα των ιατρικών σχολών του κόσμου παρά σε ορισμένες μόνο σαν εθιμοτυπικό κατάλοιπο, γιατί βέβαια σήμερα ο γιατρός δεν μπορεί να  ορκίζεται στον Απόλλωνα, τον Ασκληπιό, την Υγεία, την Πανάκεια και σε όλους τους θεούς του Ολύμπου!
Ανάγνωση του όρκου για τουριστικούς λόγους γίνεται στο Ασκληπιείο της Κω (όπως μπορείτε να δείτε στο παρακάτω βίντεο)
Το Ασκληπιείο το  κατέστρεψε ο Θεοδόσιος τον 4 αιώνα μΧ με την επικράτηση του χριστιανισμού. Το οξύμωρο δε είναι ότι σήμερα υπέρμαχοι του όρκου του Ιπποκράτη είναι οι θρησκευόμενοι χριστιανοί για τους λόγους που αναφέρω στην συνέχεια (στην φωτογραφία ο Όρκος σε  σχήμα σταυρού 12 αιών) .

Ο όρκος που δίνουν οι πτυχιούχοι της Ιατρικής Σχολής Αθηνών είναι σήμερα ο εξής:

Του πτυχίου της Ιατρικής αξιωθείς, όρκον ομνύω προ του Πρυτάνεως και του Προέδρου της Ιατρικής Σχολής και πίστιν καθομολογώ τήνδε: Από του ιερού περιβόλου του σεπτού τούτου τεμένους των Μουσών εξερχόμενος κατ΄ επιστήμην βιώσομαι, ασκών ταύτην δίκην θρησκείας εν πνεύματι και αληθεία. Ούτω χρήσιμον εμαυτόν καταστήσω προς άπαντας τους δεσμένους της εμής αρωγής, και εν πάση ανθρώπων κοινωνίας αεί προν ειρήνην και χρηστότητα ηθών συντελέσω, βαίνων εν ευθεία του βίου οδώ, προς την αλήθειαν και το δίκαιον αποβλέπων και τον βίον ανυψών εις τύπον αρετής υπό την σκέπην της σοφίας. Ταύτην την επαγγελίαν επιτελούντι είη μοι, συν τη ευλογία των εμών καθηγητών και πεφιλημένων δασκάλων, ο θεόν εν τω βίω βοηθός"

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε τον όρκο του Ιπποκράτη και την μετάφραση του  .
Tην εποχή του Ιπποκράτη η ιατρική ήταν στην ουσία τέχνη και για τον λόγο αυτό στον όρκο θεωρεί ο ορκιζόμενος αυτόν που του την δίδαξε, ίσο με τους γονείς του και ορκίζεται να μοιραστεί  μαζί του τα υπάρχοντά του  και τα χρήματά του αν ο δάσκαλος του  έχει ανάγκη φροντίδας.
Και όχι μόνο αυτό αλλά ορκίζεται να  θεωρεί  τους απογόνους του δασκάλου του, ίσους με τ΄ αδέλφια του ώστε  να τους διδάξει την τέχνη αυτή, αν θέλουν να τη μάθουν, και όλα αυτά  χωρίς αμοιβή και συμβόλαιο.
 Επειδή δε  όπως σε όλες τις συντεχνίες η γνώση μεταδίδεται από γενιά σε γενιά ορκίζεται  να μεταδώσει με παραγγελίες, οδηγίες και συμβουλές όλη την  γνώση του και στα παιδιά του  και στα παιδιά εκείνου που τον  δίδαξε και στους άλλους μαθητές που έχουν κάνει γραπτή συμφωνία μαζί του και σ΄ αυτούς που έχουν ορκισθεί στον ιατρικό νόμο και σε κανέναν άλλο, ώστε η γνώση κατ΄αυτό τον τρόπο να διατηρείται στην συντεχνία.
Ο Ιπποκράτης ήταν απόγονος του Ηρακλή από την πλευρά της μητέρας του και απόγονος του Ασκληπιού από την πλευρά του πατέρα του. 
Δηλαδή ανήκε στο ιερατικό-ιατρικό γένος των Ασκληπιαδών, ο δε παππούς του ήταν εξέχων Ασκληπιάδης. Οι ιατρικές γνώσεις των Ασκληπιαδών μεταδίδονταν αποκλειστικά από τους γονείς προς τα παιδιά και αυτό καθιστούσε το γένος τους πανίσχυρη και αξιοσέβαστη ιερατική-ιατρική συντεχνία. Απέκτησε  δύο γιους, το Θεσσαλό και το Δράκοντα, που αναδείχθηκαν σε επιφανείς ιατρούς, καθώς και μία κόρη, που παντρεύτηκε τον ιατρό Πόλυβο.
 Και βέβαια επειδή τότε η χειρουργική δεν εθεωρείτο ιατρική γι΄ αυτό ορκιζόταν κανείς  να μη χειρουργήσει πάσχοντες από λίθους αλλά ν΄ αφήσει την πράξη αυτή για τους ειδικούς, δηλαδή τους χειρουργούς που δεν ανήκαν στους γιατρούς !
Το τρίτο μέρος του όρκου είναι και το πιο σημαντικό γιατί καθορίζει τα καθήκοντα του γιατρού προς τους ασθενείς του πολλά από τα οποία έχουν παραμείνει τα ίδια όλους αυτούς τους αιώνες.
Μεταξύ αυτών ορκίζεται πως η θεραπεία είναι πάντα για βοηθήσει και ποτέ για να βλάψει τον ασθενή. Αυτή η πρόταση έχει μπει γιατί παλιότερα την θεραπεία των ασθενών την είχε το ιερατείο ή ο μάγος της φυλής  που ήταν ικανοί και για καλό και για κακό.
 Επίσης ορκίζεται ότι θα διατηρεί αγνή και άσπιλη την τέχνη και την ζωή του, δεν θα σχετίζεται σεξουαλικά με άτομα που ζουν στα σπίτια που τον καλούν, και θα τηρεί επίσης το επαγγελματικό απόρρητο.
Δύο σημεία του όρκου έχουν προκαλέσει πολλές συζητήσεις και προβάλλονται συνεχώς, κυρίως από θρησκευόμενους προκαλώντας  έντονες αντιπαραθέσεις γιατί αναφέρονται στην ευθανασία και την διακοπή της κύησης.
Γι΄ αυτά αναφέρει   επακριβώς:
 Ούτε θα δίνω θανατηφόρο φάρμακο σε κάποιον που θα μου το ζητήσει, ούτε θα του κάνω μια τέτοια υπόδειξη. Παρομοίως, δεν θα εμπιστευτώ σε έγκυο μέσο που προκαλεί έκτρωση.  
Χωρίς να θέλω να ανοίξω  συζήτηση και για τα δύο αυτά θέματα απλώς αναφέρω τις χώρες που σήμερα έχουν νομοθετήσει για την ευθανασία και που επιτρέπεται η έκτρωση για να γίνει κατανοητό γιατί δεν υιοθετείται πλέον στην εποχή μας ο όρκος του Ιπποκράτη .
Αλβανία: η ευθανασία νομιμοποιήθηκε το 1999.
Αυστραλία: Το 1995 η ευθανασία νομιμοποιήθηκε στο Βόρειο Διαμέρισμα.
Βέλγιο: Το Κοινοβούλιο νομιμοποίησε την πρακτική της ευθανασίας στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2002.
Ελβετία: Παραμένουν απαγορευμένες όλες οι μορφές ευθανασίας μεταξύ των οποίων και η θανατηφόρα ένεση. Η ελβετική νομοθεσία ορίζει μόνο την προμήθεια μέσων για να διαπράξει κανείς αυτοκτονία.
Ηνωμένο Βασίλειο: Η ευθανασία είναι παράνομη.
ΗΠΑ: Σε περισσότερες από τις πολιτείες η ευθανασία απαγορεύεται.
Ιαπωνία: Δε διαθέτει επίσημους νόμους για την ευθανασία.
Ιρλανδική Δημοκρατία: Η ευθανασία είναι παράνομη.
Λουξεμβούργο: Η ευθανασία νομιμοποιήθηκε με νομοσχέδιο που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο στις 20 Φεβρουαρίου του 2008 και η επίσημη έγκρισή του έγινε στις 16 Μαρτίου του 2009.
Ολλανδία: Το 2002 η χώρα νομιμοποίησε την ευθανασία, ανάμεσα στα άλλα και με τη μορφή της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας από γιατρό.
Ταϊλάνδη: Στις 20 Μαρτίου του 2007 τέθηκε σε ισχύ Πράξη για την Εθνική Υγεία, στην οποία περιγράφονται οι όροι υπό τους οποίους επιτρέπεται η ευθανασία.

Σχετικά δε με την  έκτρωση, στην Ελλάδα αυτή επιτρέπεται από το άρθρο 304 του Ποινικού Κώδικα μόνο με τη συναίνεση της εγκύου και μόνο από γιατρό μαιευτήρα - γυναικολόγο με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Εντός των πρώτων 12 εβδομάδων της κύησης σε κάθε περίπτωση
Εντός των πρώτων 24 εβδομάδων, αν υπάρχουν ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού
Εντός των πρώτων 19 εβδομάδων, αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα  βιασμού,  αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί
Χωρίς χρονικό περιορισμό, αν υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της, βεβαιωμένος από αντίστοιχο ιατρό (στην περίπτωση αυτή ο όρος "έκτρωση" χρησιμοποιείται σε διακοπή που επισυμβαίνει πριν την 24η εβδομάδα).
Επίσης σε αυτήν την κατηγορία εμπίπτει και η περίπτωση έκτρωσης εμβρύου με αποδεδειγμένα σοβαρές δυσλειτουργίες.
Η Εκκλησία της Κύπρου εγκρίνει την έκτρωση μόνο εάν υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή της μητέρας. Βέβαια η θρησκευτική αντίθεση στις εκτρώσεις υποχωρεί πλήρως όταν πρόκειται να διαταραχθεί η φυλετική καθαρότητα!
 Κατά την περίοδο αμέσως μετά την Τουρκική εισβολή του 1974 το ιερατείο συγκατατέθηκε να υποβληθούν σε έκτρωση οι Ελληνίδες Κύπριες που είχαν πέσει θύμα βιασμών.

Στον χάρτη μπορεί να δει κανείς τι ισχύει στις διάφορες χώρες του κόσμου . 




Υπόμνημα
 Νόμιμη μετά από αίτηση
 Νόμιμη σε περιπτώσεις βιασμό, κίνδυνο της ζωής ή σωματικής/ψυχικής υγείας της μητέρας, βλάβες του εμβρύου, ή για κοινωνικο-οικονομικούς λόγους
 Νόμιμη σε περιπτώσεις βιασμό, κίνδυνο της ζωής ή σωματικής/ψυχικής υγείας της μητέρας, ή βλάβες του εμβρύου
Παράνομη εκτός από βιασμό, κίνδυνο της ζωής, της σωματικής ή ψυχικής υγείας της μητέρας
 Παράνομη εκτός από κίνδυνο της ζωής ή σωματικής/ψυχικής υγείας της μητέρας
 Παράνομη χωρίς εξαιρέσεις
 Ποικίλει ανά περιοχή
 Δεν υπάρχουν στοιχεία

Για τους παραπάνω λόγους σε πολλές ιατρικές σχολές του κόσμου, ιδίως της Αμερικής από το 1870,  έχουν εγκαταλείψει  τον όρκο του Ιπποκράτη και είτε χρησιμοποιούν  εκσυγχρονισμένες εκδοχές του σύμφωνα με τις σύγχρονες αποδεκτές απόψεις, είτε χρησιμοποιείται από μερικούς ο όρκος ή οι προσευχές του  Ιμπίν Μαϊμόν (Ραβί Μωυσής Μαϊμονίδης) 1135-1204 μΧ.
Μια από αυτές είναι πράγματι αφοπλιστική: « ...Βοήθα να είμαι μετριοπαθής σε όλα, Ύψιστε, εκτός από την αγάπη μου για την επιστήμη:!...»
Από το 1964 χρησιμοποιείται επίσης ευρέως η τροποποίηση που έκανε στον όρκο ο Dr. Louis Lasagna Κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Tufts.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, βασιζόμενο στην Διακήρυξη της Γενεύης, το  General Medical Council καθόρισε τις υποχρεώσεις ενός ιατρού και την δήλωση για την Σωστή Ιατρική Πρακτική που θα έλεγα πως είναι το πληρέστερο κείμενο που καλύπτει πλήρως όλες τις πτυχές  στις σχέσεις ιατρών και ασθενών στην σύγχρονη κοινωνία

9 σχόλια:

  1. Εμπεριστατωμένο, όπως πάντοτε.

    Ισως είμαι προχωρημένη σε μερικά πράγματα.... αυτό αντιλαμβάνομαι, αυτό λέω.
    Για την ευθανασία, είμαι σύμφωνη. Για τις καταστάσεις με διασωληνώσεις.
    Σε καμμία άλλη περίπτωση.
    Ακόμα και στις προχωρημένες καταστάσεις αλτσχάίμερ, δεν γνωρίζουμε τι γνωρίζει ο ασθενής και τι όχι

    Για τις εκτρώσεις, θαρρώ, πως ειναι καιρός να γράψεις (έχεις γράψει και τόχασα?) μία ανάρτηση για τα προφυλακτικά.

    Εχω τον εγωϊσμό να λέω, πως ποτέ δεν μου έτυχε ανεπιθύμητη εγκυκοσύνη, γιατί ΠΡΟΣΕΧΑ και διαφωνούν πολλοί, αλλά σκοτουρα μου εμένα...!

    Οι άλλοι έχουν τον εγωίσμό να λένε πως κάνουν παιδιά.!!!
    προσέχουμε για να μην έχουμε!!!

    Ιατρού Γυναικολόγου, σύζυγος, (παιδικές φίλες και κουμπάρα μου) έκανε 7 εκτρώσεις, και δυο παιδιά. Ο σύζυγος που ήταν? παρών με τον εγωϊσμό να λέει πως "είναι καρπερός'... ο χωριάτης! Αλλά... ΙΑΤΡΌΣ! (για τον όρκο, δεν θα εκεκταθώ). την έστελνε σε συνάδελφο για την εκτρωση!!!

    Δεν περιμένουμε απο την τύχη να μας σώσει απο μια εγκυμοσύνη. Υπάρχουν κι άλλοι μέθοδοι.
    Και ανά τον κόσμο τι΄γίνεται, δεν μπορώ να συμφωνήσω ή να διαφωνήσω. Η κουλτούρα και τα θρησκευτικά κάθε λαού, είναι διαφορετικά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Zouzouna -
    Η ευθανασία είναι ένα θέμα που σηκώνει πολύ συζήτηση.
    Η προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει να νομιμοποιηθεί για τις περιπτώσεις ασθενών που υποφέρουν και θα έχουν ένα μαρτυρικό θάνατο ΑΛΛΑ ΤΟ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΧΟΝΤΑΣ ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΥΓΕΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ.
    Είναι προτιμότερο σε αυτές τις περιπτώσεις να δώσεις ένα ανώδυνο θάνατο σε αυτούς από το να προσπαθήσουν οι ίδιοι να αυτοκτονήσουν με τραγικές συνέπειες πολλές φορές.
    Είναι ενδιαφέροντα τα 3 ντοκιμαντέρ με αυτό το θέμα του Εξάντα που μπορεί να βρεί κανείς στο λίνκ που έχω βάλει για την ευθανασία.
    Επίσης είναι ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς για τον Jack Kevorkian, ένα αμερικανό ακτιβιστή της ευθανασίας την ζωή του οποίου έπαιξε στον κινηματογράφο ο Αλ Πατσίνο στην ταινία του 2010, You Don't Know Jack.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ¨Όσο για την έκτρωση έχω εκφράσει τις απόψεις μου πριν να ανοίξω το μπλογκ το 2006 σε ένα ποστ της Ψιλικατζούς με τίτλο Η ΑΜΒΛΩΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑ από το σχόλιο 70 και μετά.
    Αυτό το ποστ με παρακίνησε άλλωστε στο να ανοίξω αυτό το μπλογκ για να εκφράζω τις απόψεις μου από τον δικό μου χώρο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ακόμη και στο Ρωμαϊκό Δίκαιο ο χειρούργος εθεωρείτο χειρώναξ και εδικαιούται μισθού (salarium), ενώ ο ιατρός εθεωρείτο ότι ασκούσε διανοητικό επάγγελμα και εδικαιούτο αμοιβής (honorarium).
    Νομίζω δε, δεν είμαι βέβαιος, ότι ακόμη στην Αγγλία ο χειρούργος προσφωνείται ως "Mister" ενώ ο ιατρός ως "doctor".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Βαρδάκας-
    Πράγματι όταν η χειρουργική ήταν στα σπάργανα ουσιαστικά δεν είχε σχέση με την ιατρική και την εξασκούσαν ειδικευμένοι έμποροι ή κουρείς κάνοντας ουσιαστικά ακρωτηριασμούς άκρων, βγάλσιμο δοντιών, αφαιμάξεις, και αφαιρέσεις λίθων από την κύστη. Για τον λόγο αυτό το 1540 ιδρύθηκε από τον Ερρίκο τον 8ο και η United Barber Surgeons Company μια συντεχνία εμπόρων που έκαναν τα παραπάνω. Ο Γεώργιος ο 2ος χώρισε τελικά τους χειρουργούς από τους κουρείς. Όλοι αυτοί ήσαν Mister και όχι Doctors .
    Σήμερα μερικοί χειρουργοί στην Αγγλία στη Νέα Ζηλανδία,την Victoria στην Αυστραλία και τη Νότιο Αφρική προτιμούν τον τίτλο "Mr", "Mrs" ή "Miss από το "Doctor".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. "ο θεόν εν τω βίω βοηθός"!!!!

    Το μουνί που τους έσπερνε και αυτούς. Που θα μου βάλουν στον όρκο των ιατρών τον ανύπαρκτο θεό και τις μαλακίες του (που έχει μέσα στην Βίβλο) για θεραπείες.
    -----------------------------------------------------
    Πάντως δεν καταλαβαίνω γιατί τόσος ντόρος για την ευθανασία. Θες να αυτοκτονήσεις κύριος; Κάντο!. Δεν σε εμποδίζει κανείς, καμία αμαρτία ή άλλη μαλακία και θα υπερασπιστώ το δικαίωμά σου να ταφείς (γιατί τώρα οι παπάδες δεν σε θάβουν αν το ξέρουν!).

    Όταν ακούω για ευθανασία μου γυρίζουν τα άντερα και νοιώθω σαν να με φτύνουν. Περνάω ώρες στο εργαστήριο για να ανακαλυφθεί νέα γνώση που θα οδηγήσει σε θεραπείες αυτών των ασθενών και μετά έρχονται αυτοί και μου ζητάνε να στηρίξω νόμο υπέρ της ευθανασίας. Πάλι καλά που δεν είμαι γιατρός και άρα δεν μου το ζητάνε άμεσα.

    Παράδειγμα είναι οι τετραπληγικοί που σαφέστατα δεν μπορούν να αυτοκτονήσουν (εύκολα) κι έχουν άθλια ζωή αλλά guess what! Γίνονται αυτή την στιγμή κλινικές δοκιμές για θεραπεία με stem cells.

    Εντάξει, αυτοκτόνα, δικαίωμά σου, αλλά δικαίωμά μου να μην είμαι σχιζοφρενής και από την μία να έχω/στηρίζω/βοηθώ (σ)την ανάπτυξη της νέας θεραπείας και από την άλλη να στηρίζω την ευθανασία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Τρελός Επιστήμονας-
    Υγιείς άνθρωποι αυτοκτονούν καθημερινά για διάφορους λόγους.
    Η ευθανασία όμως δεν έχει καμία σχέση με αυτές τις περιπτώσεις αλλά όπως έγραψα και παραπάνω αφορά περιπτώσεις ασθενών που υποφέρουν και θα έχουν σίγουρα ένα μαρτυρικό θάνατο.
    Μερικά από αυτά τα άτομα έχοντας πλήρη γνώση της κατάστασης τους και πλήρη διαύγεια πνεύματος προτιμούν να τερματίσουν με αξιοπρέπεια την ζωή τους χωρίς να υποφέρουν.
    Αντί λοιπόν να πηδήξουν από μια ταράτσα σαν τον Ζαχόπουλο ή να πάρουν μόνοι τους φάρμακα με αμφίβολα ή και επώδυνα αποτελέσματα προτιμούν να τύχουν ιατρικής βοήθειας για να πεθάνουν ήρεμα και ανώδυνα.
    'Όπως καταλαβαίνεις δεν έχουν καν τον χρόνο να περιμένουν τα αποτελέσματα με νέες θεραπείες με stem cells ή ακόμα και με γονιδιακές θεραπείες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Είμαι υπέρ της ευθανασίας και μιας και έχω μεγαλώσει στο Βέλγιο και έχω σπίτι εκεί αν χρειαστεί μπορώ να πάω εκεί :)

    Όπως σε πάρα πολλά θέματα η Εκκλησία οικιοποιήθηκε τα έργα και τις ημέρες των Αρχαίων Ελλήνων :(

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. ΙωάννηςΚ (πρώην ioannisk-
    Εύχομαι ποτέ να μην βρεθείς σε αυτή την ανάγκη και το σπίτι να το χρησιμοποιείς για διακοπές εκεί!

    ΑπάντησηΔιαγραφή