Η πρωτεύουσα Βαρσοβία ήταν η τελευταία πόλη του ταξιδιού
στην Πολωνία και η μεγαλύτερη πόλη της χώρας με 1.700.000 κατοίκους.
Είναι μια σύγχρονη πόλη που ουσιαστικά αναγεννήθηκε από τα
ερείπια της μετά τον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο γιατί το 85% των κτηρίων της είχαν
καταστραφεί σε αυτόν.
Είναι χαρακτηριστική η παρακάτω φωτογραφία του 1945 από την
παλιά πόλη, η οποία όμως έχει σήμερα πλήρως αποκατασταθεί και ανήκει στα μνημεία της πολιτιστικής
κληρονομιάς της UNESCO.
H Bαρσοβία
λόγω και της ιστορικής διαδρομής της με διαφορετικές κυριαρχίες διαθέτει
κτήρια με ωραία δείγματα γοτθικής, αναγεννησιακής ,μπαρόκ και νεοκλασικής
αρχιτεκτονικής ενώ διαθέτει επίσης άφθονο πράσινο, το 40% της έκτασης της, λόγω
των μεγάλων πάρκων και των βασιλικών κήπων που υπάρχουν.
Πολυώροφα σύγχρονα κτήρια
δίνουν ένα μοντέρνο χρώμα στην πόλη ενώ στο κέντρο του δεσπόζει το 251μ Παλάτι
της Κουλτούρας και του Πολιτισμού "δώρο του Σοβιετικού λαού στο
πολωνικό έθνος".
Σε κλασσικό στυλ σοσιαλιστικού ρυθμού τελείωσε το 1955 και είναι το ψηλότερο της
Πολωνίας και το 8ο ψηλότερο της Ευρώπης.
Πηγαίνοντας στο πάρκο Łazienki περνάμε από την πλατεία του
Ουράνιου Τόξου , με ένα μνημείο που αποτελεί
σύμβολο ανοχής στην διαφορετικότητα.
Πριν να μπούμε στο πάρκο Łazienki βλέπουμε να στέκεται
μεγαλοπρεπής στο άγαλμα του ο Γιόζεφ Πιλσούντσκι (1867 - 1935)
στρατιωτικός, ο οποίος υπήρξε ηγέτης της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας.
Επίσης σε ένα όμορφα
διαμορφωμένο χώρο, από τους πιο δημοφιλείς του πάρκου, υπάρχει το μνημείο με
τον Σοπέν κάτω από μια κλαίουσα ιτέα, στο
οποίο από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο γίνονται ελεύθερα κονσέρτα πιάνου με έργα
του.
Το μνημείο αυτό ήταν το πρώτο που ανατίναξαν οι Γερμανοί το
1940 όταν κατέλαβαν την Πολωνία.
Το πάρκο Łazienki φτιάχτηκε από το 1774-1784, από τον βασιλιά Stanisław August Poniatowski. Το παλάτι του σε
αυτό ,κτισμένο σε ένα τεχνητό νησάκι στην λίμνη Łazienki, εξ ου και η ονομασία Παλάτι του νερού, ήταν η αγαπημένη κατοικία
των βασιλέων της Πολωνίας.
Στον κήπο του ανακτόρου υπάρχει επίσης το παλιό θερμοκήπιο με
ένα ξύλινο θέατρο μέσα του 100 θέσεων και ένα ρωμαϊκό θέατρο 900 θέσεων στις
όχθες της λίμνης.
Φεύγοντας από το πάρκο βλέπουμε το έφιππο άγαλμα του βασιλιά Jan III Sobieski πάνω από ένα νικημένο Τούρκο πολεμιστή . Είναι αυτός που αναχαίτισε το 1693 τους Τούρκους στην Βιέννη
και εμπόδισε την εξάπλωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε αυτήν.
Η πόλη είναι γεμάτη από μνημεία αφιερωμένα στους διάφορους
αγώνες του Πολωνικού λαού για ελευθερία
Κατά την γερμανική κατοχή στην Βαρσοβία έγιναν 2 μεγάλες
εξεγέρσεις που πνίγηκαν στο αίμα από τα στρατεύματα κατοχής.
Η πρώτη ξεκίνησε στις 19 Απριλίου 1943 στο γκέττο της στο
οποίο υπήρχαν 70.000 Εβραίοι, ενώ πάνω από 250.000 είχαν σταλεί στην Τρεμπλίνκα
το 1942 για εξόντωση. Μετά την καταστολή της εξέγερσης το γκέττο ισοπεδώθηκε
όπως φαίνεται στην φωτογραφία του 1945.
Πριν τον πόλεμο στην
Πολωνία ζούσαν 3.300.000 Εβραίοι και το 1/3 του πληθυσμού της Βαρσοβίας ήσαν
Εβραίοι. Οι Γερμανοί εξόντωσαν το 90% των Εβραίων της χώρας.
Το Μουσείο της ιστορίας των Πολωνών Εβραίων άνοιξε το 2013
και στην πρόσοψη του από γυαλί και μέταλλο έχει ένα κενό, που συμβολίζει το χάσμα που δημιούργησε στην
ιστορία τους στην Πολωνία η εξόντωση
τους αλλά είναι και παρόμοιο με αυτό που δημιουργήθηκε στην διάβαση της Ερυθράς
θάλασσας κατά την Έξοδο.
Μπροστά του υπάρχει το
μνημείο των Ηρώων του Γκέττο με ανάγλυφα και στις δύο όψεις του.
Μια δεύτερη εξέγερση έγινε στην Βαρσοβία από τον Αύγουστο
έως τον Οκτώβριο 1944 από το αντιστασιακό κίνημα των Πολωνών που υποστήριζε την
εξόριστη στο Λονδίνο κυβέρνηση. Και αυτή η εξέγερση κατεστάλη από τους
Γερμανούς ενώ ο σοβιετικός στρατός που είχε φτάσει σε προάστιο της Βαρσοβίας
παρέμεινε αδρανής γιατί ήδη είχε συγκροτήσει μια άλλη Πολωνική επιτροπή Εθνικής
απελευθέρωσης για να διοικεί τα κατεχόμενα πλέον από τους σοβιετικούς εδάφη.
Στο σημείο του μνημείου 5000 αντιστασιακοί κατάφεραν να
διαφύγουν μέσω των υπονόμων.
Άξίζει τον κόπο να δείτε το τρέϊλερ της ταινίας "Powstanie
Warszawskie" (η Εξέγερση της Βαρσοβίας) που περιέχει γνήσια κινηματογραφημένα
στιγμιότυπα από αυτήν και να ακούσετε το εξαιρετικό τραγούδι που το συνοδεύει.
Για 1΄ κάθε χρόνο την ημέρα της επετείου της εξέγερσης, που κράτησε 63 μέρες, σε ολόκληρη την πόλη σταματούν τα πάντα όπως
μπορείτε να δείτε στο μονόλεπτο βίντεο.
Μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος αναγέρθηκαν άλλα 3 μνημεία σαφώς μη αποδεκτά από αυτό.
Το πρώτο έχει τα ονόματα των ηγετών του υπόγειου κινήματος της χώρας και του αντιστασιακού στρατού ,το δεύτερο είναι αφιερωμένο σε όσους
μεταφέρθηκαν και πέθαναν στην Σιβηρία και το τρίτο στον στρατηγό Ντε Γκώλ γιατί
πολέμησε με την Γαλλική Στρατιωτική αποστολή στην Πολωνία κατά των μπολσεβίκων
το 1920.
H πόλη έχει πολλά μεγαλοπρεπή κτήρια και μεγάλες πλατείες όπως και
πολύ φαρδείς δρόμους.
Πολλά από αυτά όπως το Μεγάλο Θέατρο με την Εθνική Όπερα της
Βαρσοβίας(1825-33) ή το Παλάτι Krasiński ή παλάτι της Κοινοπολιτείας (1677-83), στην ομώνυμη
πλατεία, είχαν καταστραφεί πλήρως στον Παγκόσμιο πόλεμο και αναστηλώθηκαν
μεταπολεμικά.
Το ίδιο έγινε και με
το Βασιλικό Κάστρο (1677-83) που κάηκε και καταστράφηκε από τους Γερμανούς.
Σήμερα μετά την αναστύλωση είναι τμήμα της Εθνικής βιβλιοθήκης της Πολωνίας.
Στην πανοραμική φωτογραφία διακρίνεται μέρος από τα τείχη της παλιάς πόλης και στο
μέσον πίσω από τα κτήρια της πλατείας η στέγη του καθεδρικού ναού του Αγίου
Ιωάννη η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε το 1390.
Η στήλη του Σιγισμούνδου στο κέντρο της πλατείας που στήθηκε
το 1644, έχει στην κορυφή το άγαλμα Sigismund III Vasa,
ο οποίος το 1596 μετέφερε στην Βαρσοβία
την πρωτεύουσα από την Κρακοβία. Και αυτή καταστράφηκε το 1944, όπως φαίνεται
και στην φωτογραφία του 1945.
Η πλατεία του Κάστρου αποτελεί τον συνήθη τόπο των διαφόρων
συγκεντρώσεων και όταν βρεθήκαμε εκεί είχαν
συγκέντρωση οι αντίστοιχοι ντόπιοι χρυσαυγίτες.
Από εκεί προχωράει κανείς προς την γεμάτη κόσμο και σφύζουσα
από ζωή Παλιά πόλη.
Η Παλιά πόλη αποτελεί υπόδειγμα αρχιτεκτονικής αποκατάστασης
μιας βαρύτατα πληγείσας στον πόλεμο
περιοχής όπως ακριβώς ήταν προπολεμικά. Χρησιμοποιήθηκαν πολλά από τα παλιά
τούβλα και κοσκίνιζαν τα μπάζα για να βρουν
κομμάτια από τα διακοσμητικά στοιχεία τα οποία και τοποθετήθηκαν στην
αρχική τους θέση.
Στην κεντρική της πλατεία (Rynek Starego Miasta )δεσπόζει
στο κέντρο της το άγαλμα της Σειρήνας που αποτελεί και το σύμβολο της πόλης ενώ
η πλατεία γύρω είναι γεμάτη από καφέ, εστιατόρια και καταστήματα.
Όταν φτάνουμε στα τείχη της πόλης περνάμε από τον προμαχώνα
του 1540, που είναι μικρότερος από της Κρακοβίας, στην Νέα Πόλη που και αυτή
είχε ισοπεδωθεί από τους Γερμανικούς βομβαρδισμούς.
Εδώ υπάρχει το σπίτι που γεννήθηκε η Marie Skłodowska-Curie.
Ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε το 1903 με το βραβείο
Νόμπελ Φυσικής μαζί με τον σύζυγό της
Pierre Curie και με τον φυσικό Henri Becquerel και το πρώτο πρόσωπο αλλά και η
μοναδική γυναίκα που τιμήθηκε ξανά το 1911 με δεύτερο Νόμπελ αυτή την φορά σε
διαφορετική επιστήμη, την Χημεία. Μετά από αυτήν μόνο ο Linus Pauling πέτυχε
το ίδιο.
Ήταν η πρώτη γυναίκα
που εξελέγη καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Είναι επίσης η πρώτη και
μοναδική μέχρι στιγμής γυναίκα που τα
οστά της μαζί με του συζύγου της μεταφέρθηκαν τιμητικά το 1995 στο Πάνθεον.
Τελικά επειδή και η κόρη της Ειρήνη με τον άνδρα της Frédéric
Joliot -Curie βραβεύτηκαν επίσης με Νόμπελ, οι Curie είναι η μοναδική οικογένεια
με 5 συνολικά Νόμπελ!
Εδώ τελειώνει το 10ημερο ταξίδι μου στην Πολωνία.
Το
πραγματικό όμως ταξίδι έγινε αυτούς τους 2 μήνες που έγραφα αυτά τα ποστ και διάβασα
σχετικά αρκετά για αυτή την πολύπαθη χώρα. Έτσι οι εικόνες που αποθανάτισαν τα
βίντεο και οι φωτογραφίες που τράβηξα, απέκτησαν μια διαφορετική διάσταση στην
μνήμη μου. Ελπίζω τα κείμενα μου να πέτυχαν να σας μεταδώσουν έστω και λίγη από την ευχαρίστηση που μου έδωσε
αυτό το ταξίδι και να σας παρακινήσουν να επισκεφθείτε και σεις την Πολωνία για
να αποκτήσετε την δική σας άποψη γι΄ αυτήν.
Δύο ενδιαφέρουσες περιηγήσεις υπάρχουν στα:
ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ