Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018

ΤΟ ΝΟΜΙΜΟ ΚΑΙ ΗΘΙΚΟ ,Ο ΓΙΑΝΝΟΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ




Ο Γιάννος Παπαντωνίου μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση του και να αποδειχθούν οι κατηγορίες δωροδοκίας που τον βαρύνουν, έχει το τεκμήριο της αθωότητας. Είναι σαφές ότι κανένας από εμάς δεν μπορεί να ξέρει αν τα «τσίμπησε» ή όχι.
Αν όμως τα έχει πάρει, εκτός της δωροδοκίας θα πρέπει να τον κατηγορήσουν και για ανικανότητα. Δεν μπορεί να έχεις διατελέσει ως ο μακροβιότερος υπουργός Οικονομικών, να έχεις σπουδάσει Οικονομικά εδώ και στις ΗΠΑ, με μεταπτυχιακό στην Σορβόννη και διδακτορικό στο Κέιμπριτζ  και να μην έχεις βρει μέσα και τρόπους για να κρύψεις τα κλεμμένα. Ένα πλήθος από λαμόγια χωρίς κανένα τίτλο σπουδών στα οικονομικά το έχουν πετύχει και δεν μπορούν διεθνώς να τους αποκαλύψουν.


Αν πάλι με την αλαζονεία της εξουσίας πίστευε πως αυτός θα είναι υπεράνω κάθε ελέγχου, τότε θα πρέπει να κατηγορηθεί και για βλακεία.
Ήδη από τον 6ο πΧ αιώνα ο Κλεόβουλος ο Ρόδιος, ένας από τους 7 σοφούς της Αρχαίας Ελλάδος, είχε πει πως:
Δύο πράγματα πρέπει να φοβάται κανείς: το φθόνο των φίλων του και το μίσος των εχθρών του.
Άσχετα όμως από το αν έχει ή όχι λαδωθεί, τον βαραίνει μια μεγάλη κατηγορία που δεν την ελαφρύνει η Βουλγαράκειος θέση πως :το νόμιμο είναι και ηθικό.
Ε, μπορεί να είναι νόμιμο δεν είναι όμως ηθικό να είσαι υπουργός των Οικονομικών σε μια χώρα και να βγάζεις τα λεφτά σου στο εξωτερικό, όπως είπε, ενώ ταυτόχρονα  λες στο πόπολο αισιόδοξες προοπτικές για την οικονομία της χώρας όταν είσαι αυτός που διαφεντεύει και κατευθύνει την οικονομία της.

Δυστυχώς όμως στην νεοελληνική πραγματικότητα, άσχετα από την κομματική τοποθέτηση ενός πολιτικού, βλέπουμε ότι η άποψη του Βουλγαράκη τυγχάνει διακομματικής αποδοχής και έχει γίνει το πιστεύω των περισσότερων πολιτικών .
Έτσι πχ όντας υπουργός Οικονομίας ο Σταθάκης διατηρεί λογαριασμούς στο εξωτερικό. Το ίδιο και ο υπουργός Οικονομικών Τσακαλώτος, για να μην αναφέρω και άλλους υπουργούς που προτιμούν να έχουν εξασφαλισμένα τα χρήματα τους στο εξωτερικό ενώ ταυτόχρονα εκθειάζουν τα επιτεύγματα της χώρας στην οικονομία λόγω της διακυβέρνησης της από αυτούς!  


Αλλά η νοοτροπία το νόμιμο είναι και ηθικό, έχει επεκταθεί δυστυχώς σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα της πολιτικής μας ζωής.
Έτσι πχ υπουργός παίρνει τηλέφωνο κατάδικο στις φυλακές ,άλλη υπουργός εισπράττει επίδομα ενοικίου ενώ έχει σπίτι,κομματική κυβερνητική εφημερίδα έχει μέτοχο offshore εταιρεία άγνωστων στοιχείων, αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν εμπιστεύεται την δημόσια παιδεία, για την οποία είναι υπεύθυνη η κυβέρνηση του και στέλνει τα παιδιά του σε ιδιωτικό σχολείο.
Διαφορετική πάντως από το νόμιμο είναι και ηθικό του Βουλγαράκη και των επιγόνων του, ήταν η άποψη που εξέφραζε ο Περικλής στον Επιτάφιο του (σε μετάφραση Ελ. Βενιζέλου): «Εις τον δημόσιον μας βίον αποφεύγομεν την παρανομίαν, από ευλάβειαν προ πάντων προς τας επιταγάς των εκάστοτε αρχόντων και των νόμων, εκείνων ιδίως εξ αυτών όσοι έχουν τεθεί είτε προς υπεράσπισιν των αδικουμένων είτε, μολονότι άγραφοι, φέρουν αναμφισβήτητον όνειδος εις τους παραβάτας των». 

Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2018

ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΤΣΑΡΟΥΧΗ ΘΥΜΑ ΣΕΜΝΟΤΥΦΙΑΣ






Οι παραπάνω αυτοπροσωπογραφίες του Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989), είναι έργα αντίστοιχα του  1941 από το μέτωπο της Αλβανίας, του 1966 που έχει γίνει ευρύτερα γνωστός και του 1978 που είναι πλέον πλήρως  καθιερωμένος.  
Μέχρι όμως να καθιερωθεί ο Τσαρούχης πέρασε αρκετά δύσκολα χρόνια αλλά με την τέχνη του αρχίζει να γίνεται γνωστός μετά τον πόλεμο.
Το 1949 ιδρύεται η ομάδα «Αρμός» και συσπειρώνει καλλιτέχνες όπως οι Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (πρόεδρος), Γιάννης Τσαρούχης και Γιάννης Μόραλης  (αντιπρόεδροι), Λιλή Αρλιώτη (γραμματέας), Νίκος Νικολάου (ταμίας), Νέλλη ΑνδρικοπούλουΚαίτη ΑντύπαΜαριλένα Αραβαντινού, Μίνως Αργυράκης, Έλλη Βοΐλα, Ανδρέας Βουρλούμης,  Νίκος Γεωργιάδης, Γεώργιος Γεωργίου, Νίκος Εγγονόπουλος, Μπούμπα (Αγλαΐα) Λυμπεράκη-Μόραλη [δεύτερη σύζυγος του Μόραλη], Μαργαρίτα Λυμπεράκη, Γιώργος Μανουσάκης,  Γιώργος Μαυροΐδης, Ναταλία Μελά Κωνσταντινίδη,  Κλέαρχος Λουκόπουλος,  Μανώλης Νουκάκης,  Κοσμάς Ξενάκης,  Ελένη ΣταθοπούλουΠαναγιώτης ΤέτσηςΒάσος Φαληρέας.
Στην έκθεση της ομάδας στο Ζάππειο τον Δεκέμβριο 1952 απαιτήθηκε από τον Διευθυντή της Αστυνομίας να αποσυρθεί το έργο του 1948 του Τσαρούχη «Ναύτης καθιστός και γυμνό ξαπλωμένο», ως προσβλητικό για το ελληνικό ναυτικό! 


Ο διευθυντής της Αστυνομίας είχε δεχτεί καταγγελία ανώτατου αξιωματικού του Ναυτικού ότι ο πίνακας “ήτο άσεμνος και προσβλητικός του ήθους και του γοήτρου των ελλήνων ναυτών” και γι΄αυτό συνέστησε στους διοργανωτές να τον αποσύρουν επειδή, όπως υπογράμμισε απειλητικά, “ενδεχομένως να προκαλούσε την οργή θερμοαίμων". 
Ο σπουδαίος βυζαντινολόγος Μανόλης Χατζηδάκης, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη από το 1941 έως το 1973, χαρακτηρίζει, στην κριτική του για την έκθεση στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, το έργο πολύ ωραίο και καταγγέλλει την αφαίρεση του πίνακα.




Στην ίδια κριτική αναφέρεται με θερμά λόγια για τον πίνακα του Τσαρούχη Σπουδή γυμνού με επίδεσμο.
Ο Μανώλης Χατζηδάκης τέλος, στο ίδιο άρθρο θεωρεί άξιους μαθητές του Τσαρούχη τον Τέτση και τον Ξενάκη.



Στα χρόνια της Κατοχής, ο Τσαρούχης ίδρυσε μια ιδιωτική σχολή ζωγραφικής, όπου φοίτησαν για μικρό χρονικό διάστημα αρκετοί νέοι, που αργότερα έγιναν δόκιμοι ζωγράφοι, όπως ο Κοσμάς Ξενάκης, ο Μίνως Αργυράκης, ο Νίκος Γεωργιάδης, αλλά και η Ροζίτα Σώκου. 


Με αρκετή καθυστέρηση ο Αρμός με επιστολή του προς την Διεύθυνση Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας διαμαρτύρεται για την αφαίρεση του πίνακα του Τσαρούχη από την έκθεση αλλά και για καταγγελία που έγινε από την Εισαγγελική αρχή για φωτογραφίες έργων του Μόραλη που είχαν δημοσιευθεί σε εφημερίδα.
Πάντως όπως έχει γράψει ο ακαδημαϊκός, ιστορικός της τέχνης, Χρύσανθος Χρήστου ο Τσαρούχης ήταν εκείνος που «απενοχοποίησε το ανδρικό γυμνό» στη νεοελληνική τέχνη.

Η πιο πρόσφατη περίπτωση πάντως στην οποία αποσύρθηκε πίνακας ζωγραφικής από έκθεση, ήταν το 2004 από την διεθνή έκθεση OUTLOOK, και ήταν το παραπάνω έργο του Thierry de Gordie (σχετικά στο ποστ  Β΄ ΤΟ ΠΕΟΣ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΛΥΠΤΙΚΗ).


Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2018

ΤΑ ΣΟΥΤΙΕΝ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ




Μερικές φορές διαβάζοντας στις εφημερίδες ένα άρθρο αισθάνομαι πως αυτός που το έγραψε κατάφερε να δώσει συγκεκριμένη υπόσταση σε σκέψεις που έχεις κάνει  στο μυαλό σου χωρίς όμως μέχρι τότε να έχεις μπορέσει να τις  συγκεκριμενοποιήσεις.
Αυτό το συναίσθημα είχα όταν διάβασα το άρθρο  Η θεωρία του τίποτα της διακεκριμένης δημοσιογράφου Πέπης  Ραγκούση που τα κείμενα της διακρίνονται από αντικειμενικότητα  σε συνδυασμό  με το καυστικό της χιούμορ.
Σας το μεταφέρω ολόκληρο για να το απολαύσετε.    


Πρόκειται για ένα από εκείνα τα χαριτωμένα που κυκλοφορούν στις καλλιτεχνικές παρέες. Πιθανώς το πραγματικό περιστατικό να έχει διογκωθεί από αφηγητή σε αφηγητή, ωστόσο, ως γεγονός, έχει κάπως έτσι. Στη δεκαετία του 1960, γνωστός πρωταγωνιστής τώρα, πολλά υποσχόμενος ηθοποιός τότε, ήταν παντρεμένος με συνάδελφό του. Διαβόητος τσιλιμπουρδιάρης όμως, έκανε συστηματικά τις κασκαρίκες του. Μια μέρα, είχαν βγει με τη σύζυγό του βόλτα με το αυτοκίνητο. Κι εκείνη ανακαλύπτει ανάμεσα στα καθίσματα ένα σουτιέν που, βέβαια, δεν ήταν δικό της. «Τι είναι αυτό;» τον ρωτάει έξαλλη ανεμίζοντας το σουτιέν. Εκείνος διατηρεί την ψυχραιμία του στο ακέραιο. Ενώ οδηγεί, αρπάζει το σουτιέν, ανοίγει το παράθυρο του αυτοκινήτου, το πετάει και λέει. «Ποιο αυτό; Τίποτα!». Ένα τόσο απροκάλυπτο θράσος, ένας τόσο απροσχημάτιστος εμβολισμός της πραγματικότητας, δεν αντιμετωπίζεται. Αφήνει τον «αντίπαλο» άφωνο. Άλλωστε τι να πει; Το σουτιέν, το κάθε «σουτιέν» ως τεκμήριο αλήθειας, είναι ήδη μερικές εκατοντάδες μέτρα πίσω. Και ο ύποπτος έχει ακολουθήσει τη γνωστή τακτική: αν δεν σε βολεύει η πραγματικότητα, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Και τι έγινε βρε αδελφέ; Την κόβουμε, τη ράβουμε, τη φέρνουμε στα μέτρα μας.
Ο συγκεκριμένος πρωταγωνιστής διέπρεψε τα επόμενα χρόνια στην Αριστερά.
Που η ιδεοληπτική εφαρμογή της δεν αναγνωρίζει υποψία λάθους στους συντρόφους. «Τι είναι αυτό; Τίποτα!». Τα νεότερα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ όμως, αυτά που βίωσαν την Αριστερά της εποχής ως θεματικό πάρκο διασκέδασης, έχουν αποθεώσει αυτήν την τακτική, την έχουν αναγάγει σε κορυφαία επιστήμη πολιτικού αμοραλισμού. Ποιον να λησμονήσω, ποιον να θυμηθώ.


 Τον κύριο Τζανακόπουλο που μια μέρα τα λέει έτσι, την άλλη τούς παίζει ο Καμμένος κομπολόι και τα λέει γιουβέτσι; Πλην όμως, αυτός έχει ζήσει δύο χρόνια στο Αιγάλεω και δεν μασάει. «Τι είναι αυτή η κωλοτούμπα, κύριε υπουργέ;». «Ποια κωλοτούμπα; Τίποτα!». Την κυρία Αχτσιόγλου που όταν δεν ήταν υπουργός, τότε που φορούσε τις χαχόλικες γκαμπαρντίνες της επανάστασης και κραγιόν σε σάπιο μήλο, έγραφε στα σόσιαλ μίντια πύρινα μανιφέστα κατά των δανειστών που θα τους έκανε να σκύψουν στο κεφάλι μπροστά στο δίκιο του λαού;


Πριν καν φορέσει το πρώτο υπουργικό εφαρμοστό μοντέλο, ενδώσει στο κραγιόν σε χρώμα «αίμα βοδιού» και υποκλιθεί βαθιά στους πρώην εχθρούς, διέγραψε όλες τις προηγούμενες αναρτήσεις της. Και τι έγινε που παίζουν παντού. Αφού δεν υπάρχουν στον δικό της λογαριασμό είναι σαν να μην υπάρχουν πουθενά.
«Τι είναι αυτά που γράφατε τότε;». «Ποια αυτά; Τίποτα!».



Στην ίδια λογική και η εκ νέου υποψηφιότητα της Ρένας Δούρου για την Περιφέρεια Αττικής. Τι είναι οι νεκροί στη Μάνδρα, η εκατόμβη στο Μάτι; Για μια περιφερειάρχη που ορκίστηκε με κόκκινες γόβες και τον όρκο των Κορυσχάδων, ούτε καν μια στραβή στη βάρδια της. «Τίποτα!».
Αυτό το πολιτικό θράσος που πολύ φοβάμαι ότι θα αρχίσει να ξεβάφει και στα κοινωνικά ήθη, θα είναι η μεγάλη τρύπα που θα αφήσει πίσω της η διακυβέρνηση από τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, ανεξαρτήτως της πιθανότητας στρατηγικής ήττας. Και δεν έχω πρόχειρο κανένα σουτιέν να πετάξω από το παράθυρο.

Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2018

Ο ΛΑΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΔΕΞΙΕΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΤΟΥ




Το θέμα του λαϊκισμού με έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια καθώς παρουσιάζει σημαντική έξαρση στην χώρα μας.
Ήδη το 2013 είχα γράψει σχετικά το ποστ  Ο ΛΑΙΚΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΡΙΣΗ  και τον ίδιο χρόνο είχα γράψει για την άνοδο και αναπόφευκτη κάθοδο του στο παρελθόν στην Γαλλία, όταν είχε αναπτυχθεί Ο ΠΟΥΖΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ.
Η διόγκωση  του λαϊκισμού στην Ελλάδα οδήγησε στο ποστ ΦΩΤΟΠΟΥΛΙΣΜΟΣ-Η ΑΠΟΘΕΩΣΗ ΤΟΥ ΛΑΪΚΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΑΓΩΓΙΑΣ  και με την στην συνέχεια έξαρση του εθνολαϊκισμού θεώρησα αναγκαίο πέρυσι να δημοσιεύσω   ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΠΕΡΙ ΕΘΝΟΛΑΪΚΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΤΕΙ.


Στην ενδιαφέρουσα μελέτη του Γιάννη Αναστασάκου- Ο λαϊκισμός και οι αριστερές και δεξιές συνιστώσες του έγινε απόπειρα κατάταξης «λαϊκισμών» σε τυπικές κατηγορίες παράγωγες των διαιρετικών τομών, οι οποίες διέπουν τη λειτουργία των νεωτερικών δυτικών κοινωνιών: αντισυστημισμού/ελιτισμού (κοινωνική/ταξική διάσταση), νατιβισμού (συνδυασμός ξενοφοβίας και εθνικισμού, ταυτοτική διάσταση) και διακυβερνητικού αυταρχισμού/αντιφιλελευθερισμού (θεσμική διάσταση).
Από την μελέτη  αυτή έχω μεταφέρει εδώ μερικά από τα πιο σημαντικά σημεία της για να μπορεί να γίνει κατανοητός και ο πίνακας με την Κλίμακα των λαϊκισμών. (το πλήρες κείμενο εδώ)
Με έντονα γράμματα είναι δικές μου επισημάνσεις.


Όπως και η «παγκοσμιοποίηση» έτσι και ο «λαϊκισμός» πολιτογραφήθηκαν αλλά δεν ορίστηκαν, σημαίνουν αλλά δεν σημαίνονται, διχάζουν αλλά δεν διευκρινίζουν.
Ο λαϊκισμός περιγράφεται ως ακραίος διαχωρισμός στους μεν και στους δε: αθώος λαός (οι πολλοί, εμείς) απέναντι σε εγχώριες και ξένες διεφθαρμένες ελίτ – πολιτικές, μίντια, ακαδημαϊκές, επιχειρηματικές – (οι λίγοι, άλλοι). Δεν πρόκειται για ανταγωνισμό αλλά για πόλεμο, οι αντίπαλοι «εχθροποιούνται», η πολιτική ανάγεται σε ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, όπου «ή μας τελειώνουν ή τους τελειώνουμε». Στη διάρκεια μεγάλης οικονομικής κρίσης αυτή η πρόταση μπορεί να βρει μαζική λαϊκή ανταπόκριση.
Είναι η χρυσή ευκαιρία της κατάλληλης πολιτικής «φωνακλάδικης μειοψηφίας» για να αναδειχθεί.

Συνδέεται με ακρογωνιαίες πολιτικές και ιστορικές κατασκευές, στην ελληνική περίπτωση με τα ριζιμιά λιθάρια μακρυγιαννικού αδικημένου λαού, Κατοχής, Αντίστασης. Αποκαθιστά έτσι το χαμένο αίσθημα του δικαίου και της κοινότητας, συνακόλουθα ελπίδα αλλαγής που παρακινεί σε διεκδίκηση και εκδίκηση. Η «εχθροποίηση» διευκολύνει τη στοχοποίηση, τη θυσία προσώπων και συλλογικών εκπροσώπων του «κακού».


Ο λαϊκιστικός λόγος έχει καλές ερωτήσεις αλλά άθλιες απαντήσεις. Όπως πετυχημένα έχει γραφτεί, απέναντι στον εκφυλισμό που συνιστά η ελιτίστικη διακυβέρνηση με «πολιτικές χωρίς πολιτική» ο λαϊκισμός αντιτάσσει «πολιτική χωρίς πολιτικές». Αυτό είναι και το βαθιά συντηρητικό περιεχόμενο του λαϊκιστικού φαινομένου. Δεν ζητά από τους πολίτες να αποδεχθούν άβολες μεταρρυθμίσεις, δομικές αλλαγές. Τάζει αλλά δεν αλλάζει.
Η μεταρρυθμιστική κοινωνική δυναμική είναι περιορισμένη έως ανύπαρκτη και η πολιτική ζωή περιστρέφεται σε τεχνητά διογκωμένες αντιθέσεις που τελικά συντηρούν το status quo των ρυθμίσεων του παρελθόντος που καταγγέλλουν.


Αναλυτική περιγραφή των ερωτήσεων και του τρόπου σχηματισμού των δεικτών νατιβισμού, αυταρχισμού και αντισυστημισμού βρίσκεται στον σύνδεσμο https://iakovos.shinyapps.io/Populism/. Για λόγους ενάργειας της παρουσίασης, όλες οι βαθμολογικές κλίμακες έχουν μετασχηματιστεί σε συγκριτικές εκατονταβάθμιες, όπου το κόμμα με την υψηλότερη βαθμολογία αντιστοιχεί στο 100 ενώ το κόμμα με τη χαμηλότερη στο μηδέν*.(* η επεξήγηση στον πίνακα)

Για να υπάρξει λαϊκιστικό γεγονός στην πολιτική ζωή, χρειάζεται το κόμμα να εκφέρει «λαϊκιστικό λόγο» που βρίσκει ανταπόκριση, γεννά ψηφοφόρους. Στον Πίνακα 1 παρουσιάζεται η κλίμακα αντισυστημικότητας/αντιελιτισμού.
Οι απόψεις των ψηφοφόρων σε Χρυσή Αυγή, αλλά και Λαϊκή Ενότητα και ΚΚΕ χαρακτηρίζονται από ισχυρή αντίθεση έως απόρριψη στο «σύστημα», ενώ έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι ΑΝΕΛ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχουν παρόμοια θέση στην κλίμακα.

Η ταυτοτική συνιστώσα κυριαρχείται στην επικαιρότητα από τα θέματα Σκοπίων και μεταναστών (Πίνακας 2).
Πέραν των ψηφοφόρων Χρυσής Αυγής που ορίζουν την ξενοφοβία και Ποτάμι, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΚΚΕ στον αντίποδα, ψηφοφόροι ΝΔ και ΑΝΕΛ βρίσκονται υψηλά στην κλίμακα, με ΣΥΡΙΖΑ – ΔΗΣΥ στο μέσον.



Η «θεσμική» διάσταση είναι πιο δύσκολο να αποτυπωθεί γιατί σχετίζεται με αφηρημένες έννοιες όπως το είδος πολιτεύματος ή η διάκριση σε πλειοψηφική ή αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Στο ερωτηματολόγιο οδηγοί για τον σχηματισμό της ήταν απόψεις όπως η αποδοχή ή μη της θανατικής ποινής και η προτίμηση σε ισχυρούς «αυταρχικούς» ηγέτες (Πίνακας 3).

Τι συμβαίνει όμως εάν δεν θεωρήσουμε αναλυτικά τον «λαϊκισμό» ως παράγωγο έως τριών συνιστωσών αλλά ως ένα αδιαίρετο όλον όπου η ενιαία κλίμακα σχηματίζεται από το σύνολο των ερωτήσεων που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή των συνιστωσών; Τα αποτελέσματα της άσκησης εμφανίζονται στον Πίνακα 4.
Στην πρώτη στήλη (λαϊκισμός ενιαία) η κλίμακα προκύπτει από το σύνολο των ερωτήσεων. Στη δεύτερη στήλη η κλίμακα προκύπτει ως μέσος όρος των βαθμολογιών των τριών συνιστωσών.
Παρατηρούμε ότι οι δύο κλίμακες είναι ισοδύναμες.



Ο λεγόμενος «αριστερός λαϊκισμός», η κοινωνική διάστασή του δηλαδή, συναντάται περισσότερο ως ανάγκη σε ψηφοφόρους ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ο λεγόμενος «δεξιός λαϊκισμός», δηλαδή η ταυτοτική διάσταση, συγκινεί περισσότερο ψηφοφόρους ΝΔ, με τη θεσμική διάσταση να συγκινεί αρκετά και τα δύο ακροατήρια.

Η δεκτικότητα των ψηφοφόρων και το ευρωπαϊκό περιβάλλον (κοινή στάση στο Ευρωκοινοβούλιο κατά Ορμπαν) ωθούν τα πολιτικά κόμματα σε χώρους κοινού συμφέροντος, άρα δυσκολεύουν την επιτυχία ακραίας πόλωσης, αμοιβαίας «εχθροποίησης».

Στις εκλογές συνήθως ο δημοσκοπικά δεύτερος προσπαθεί να πολώσει. Εν προκειμένω ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ πιθανό να προσπαθήσει να αρθρώσει κοινωνικό λαϊκιστικό λόγο, που όμως φαίνεται να ξεστρατίζει από την εποχή και τις ανάγκες των ψηφοφόρων του.

Ένα είναι βέβαιο και το μάθαμε πικρά τα τελευταία χρόνια. Εάν το κομματικό σύστημα μείνει πάλι πίσω, κρυμμένο στον διχασμό, χωρίς μεταρρυθμιστική πνοή που προϋποθέτει συναινέσεις, τότε αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές, δηλαδή προϋποθέσεις ανάπτυξης, δεν θα προκύψουν. Στην ξηρασία του «λαϊκιστικού» αφηγήματος ευδοκιμούν οι κάθε λογής παροχές και συναλλαγές, διατηρείται η ακινησία της ισορροπίας των «συμφερόντων», οι πολιτικές όμως και οι αλλαγές πάνε περίπατο.

Νατιβισμός
1. (κοινων.) κίνημα που αναπτύσσεται μέσα στις κοινωνίες με σκοπό την εκ νέου καθιέρωση αυτόχθονωνπολιτιστικών συνθηκών, σε αντίδραση προς τις πιέσεις τής ξενικής πολιτιστικής διείσδυσης
2. (πολιτειολ.) πολιτική που ευνοεί τους αυτόχθονες κατοίκους μιας χώρας εις βάρος τών μεταναστών είτε γενικά είτε από ορισμένη χώρα.


Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2018

Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ




Φωτογραφία της Αθήνας το 1851 του Alfred Nicolas Normand.

Κάτω-Παρίσι, η Όπερα του - ιδρύθηκε το 1669 από τον Λουδοβίκο ΙΔ’ ως Académie d’Opéra.


Πολλές φορές όταν βρίσκομαι σε κάποια Ευρωπαϊκή χώρα αρκετοί συνταξιδιώτες μου σχολιάζουν το επίπεδο του πολιτισμού που υπάρχει εκεί και το συγκρίνουν με θλίψη με το αντίστοιχο δικό μας.
Με ένα απλό παράδειγμα προσπαθώ να τους εξηγήσω ότι αυτή η διαφορά οφείλεται στον πολιτισμό και την οικονομική ανάπτυξη που είχαν αναπτύξει αιώνες πριν από μας αυτοί, πολλές φορές βέβαια απομυζώντας άλλες χώρες που είχαν υποτελείς στις αυτοκρατορίες τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1821, που αρχίζει η ιστορία του νεώτερου Ελληνικού κράτους, στην Ευρώπη είχαν ήδη όπερες,από πολλά χρόνια πριν, αλλά υπήρχε και αντίστοιχο κοινό που ήξερε και αγαπούσε αυτό το θέαμα και ακρόαμα. Έπρεπε να φτάσουμε το 1864 για να αποκτήσουμε, έστω και σε μικρογραφία ένα αντίστοιχο θέατρο στην Σύρο.


Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό αυτό που γράφω αρκεί να δει κανείς μερικές από τις λαμπρές  αίθουσες της Ευρώπης με τις αντίστοιχες χρονολογίες που ιδρύθηκαν. Είναι στην σειρά από πάνω προς τα κάτω:
La Fenice, Βενετία, Ιταλία ιδρύθηκε το 1774
Margravial Opera House, Μπαϊρόιτ, Γερμανία  ιδρύθηκε το 1744
Royal Opera House, Covent Garden, Λονδίνο ιδρύθηκε το 1732
Teatro Municipale, Πιατσέντσα, Ιταλία 1741






Ό πολιτισμός, η παιδεία και η οικονομική ανάπτυξη χρειάζονται αρκετά χρόνια για να προσφέρουν απτά αποτελέσματα στην καθημερινή ζωή.
Όταν πχ έγιναν υποχρεωτικές οι ζώνες στα αυτοκίνητα πολλοί της προηγούμενης γενιάς δυσανασχετούσαν με την εφαρμογή του μέτρου και απέφευγαν να τις φορέσουν. Σήμερα τα παιδιά μας θεωρούν αυτονόητο ότι θα την φορέσουν μόλις μπουν σε αυτοκίνητο.
Αντίστοιχα όταν βρίσκεσαι σε χώρες όπως πχ η Αίγυπτος, το Μαρόκο ή η Τυνησία διαπιστώνεις πως εμείς βρισκόμαστε σε σαφώς πολύ καλύτερο επίπεδο σε πολλά σημεία της καθημερινής ζωής, ενώ επίσης διαπιστώνεις συμπεριφορές και καταστάσεις που ήσαν οικίες και σε μας πριν αρκετά χρόνια αλλά έχουν πλέον σήμερα εξαλειφτεί .
Τις παραπάνω σκέψεις έκανα όταν διάβασα το άρθρο του Νίκου Δήμου Με τα μάτια των ξένων στο οποίο περιγράφοντας τους πολιτισμένους τρόπους και συμπεριφορές ομάδας μορφωμένων ξένων τουριστών τους οποίους  παρατηρούσε παραθερίζοντας  στο ίδιο συγκρότημα στην Αργολίδα, κατέληξε σε παρόμοιες σκέψεις με τις παραπάνω.
Παραθέτω την κατάληξη του άρθρου του:
Και μετά συλλογίστηκα πως αυτοί έχουν πίσω τους πολλούς αιώνες συνεχή ευρωπαϊκό πολιτισμό, συνεχείς αγώνες για θεσμούς και δικαιώματα, ενώ εμείς τι έχουμε; Χίλια χρόνια βυζαντινής απολυταρχίας, φεουδαρχίας και θρησκοληψίας και τετρακόσια οθωμανικής κατοχής. Τι άφησαν πίσω; Καμία ανανέωση, καμία αλλαγή – ούτε καν η Εικονομαχία, η μόνη προοδευτική μας κίνηση, δεν πέτυχε. Οι Ευρωπαίοι είχαν πίσω τους τη Magna Carta, την Αναγέννηση, τη θρησκευτική μεταρρύθμιση, τον Διαφωτισμό, την Αμερικανική Επανάσταση με τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, τη Γαλλική Επανάσταση. Και όλα αυτά από μια ακμαία αστική τάξη που οργάνωσε το κράτος δικαίου, τους βασικούς θεσμούς και την κοινωνία των πολιτών. Εμείς αστούς δεν προλάβαμε να αποκτήσουμε. Ξέρετε, εκείνους που θαύμαζε ο Μαρξ. Που διαμόρφωσαν κανόνες συμπεριφοράς, τους οποίους εμείς φτύνουμε, μιλώντας για τσιριμόνιες και περιττές ευγένειες.
Αλίμονο: η χώρα που ακόμη δεν μπορεί να διαχειριστεί τα σκουπίδια της θα χρειαστεί πολύ χρόνο για να φτάσει σε ένα επαρκές επίπεδο πολιτισμού και συμπεριφοράς.
Και φοβάμαι πως όχι μόνο εμείς αλλά ούτε και τα εγγόνια μας δεν θα ζήσουν σε μια τέτοια χώρα…


Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΕ ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΜΝΗΜΕΙΟ





Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία των Ποντίων το 1994, και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».
Από καιρό ήθελα λοιπόν να δω το μνημείο  «Πυρρίχιο Πέταγμα», του γλύπτη  Παναγιώτη Τανιμανίδη, που δώρισε στον Πειραιά  ο Βαγγέλης Μαρινάκης και έχει στηθεί  στην πλατεία Αλεξάνδρας, στο Πασαλιμάνι.
Την τελευταία λοιπόν φορά που κατέβηκα στο λιμάνι πήγα στην πλατεία αυτή και το φωτογράφησα.  
Όπως γράφει ο Νίκος Γ Μαστροπαύλος : Η γλυπτική σύνθεση στην πλατεία Αλεξάνδρας, στο Πασαλιμάνι του Πειραιά, είναι ένας γοητευτικός και αποτελεσματικός μοχλός ανάδευσης της ιστορίας της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, που φέρνει στο φως συμβάντα, αξίες και συναισθήματα που σηματοδοτούν και το μέλλον μας.
Σχεδιάστηκε το 1992 και παρέμενε στα σχέδια επί 25 χρόνια. 
Όπως λέει ο γλύπτης του μιλώντας για το έργο του και επεξηγώντας τα επί μέρους στοιχεία του:


 «Ενα δημόσιο γλυπτό πρέπει να γίνεται ακριβώς για τον χώρο που πρόκειται να στηθεί και να λειτουργεί μαζί του. Πρέπει να το δεις από εκατό χιλιάδες θέσεις. Γλυπτά τέτοιου μεγέθους θέλουν ιδιόμορφη στήριξη για να φαίνονται αστήριχτα, ότι αιωρούνται στον αέρα. Ενώ είναι βαριά, να φαίνονται ελαφριά».
Σαν το πέταγμα ενός πουλιού από τη μια πατρίδα στην άλλη, σαν ουράνιο τόξο, σαν το βεληνεκές ενός όπλου, σαν το κύμα, σαν την ημιτονοειδή καμπύλη που είναι όλη μας η ζωή. Η καμπύλη της ύπαρξής μας, ανεβαίνουμε από τα χαμηλά στα ψηλά, κατεβαίνουμε, δημιουργούμε και ανεβαίνουμε ξανά.



Και το προσφυγοπούλι άρπαξε στα νύχια του τη λύρα, το σύμβολο του ιδιαίτερου πολιτισμού των Ποντίων, και πέταξε για ένα καινούργιο, δύσκολο ξεκίνημα. Το είναι τους που φέρανε για να το κάνουν γίγνεσθαι. Και μετά άλλες δεκαέξι κάψουλες της ιστορίας αρχίζουν να εξελίσσονται σαν κύμα από την παλιά πατρίδα, στη νέα, με σκευή τα στοιχειώδη ιερά και όσια και κυρίως τη μνήμη.
«Η ιδέα των κυλίνδρων στηρίχθηκε ακριβώς στην αφήγηση του πατέρα μου»  «Μόλις φτάσανε στον Πειραιά, έτρεξε με τη μητέρα του και βρήκε δυο παλιά βαρέλια. Στο ένα, που είχε πριν μέσα μούστο, έβαλε τον πατέρα μου και τα άλλα αγόρια και στο άλλο, που είχε παστές σαρδέλες, στέγασε τα κορίτσια. Κι αυτά γλείφανε το αλάτι και τον μούστο για να ξεγελάσουν την πείνα τους. Και το πρωί το "σπίτι" τους γινόταν παιχνίδι. Έμπαιναν μέσα και τα άλλα παιδιά το έσπρωχναν στην κατηφόρα. Και ήσαν ευτυχισμένοι από αυτό το παιχνίδι».


Οι πρόσφυγες μετάγγισαν την κουλτούρα τους στην ηπειρωτική Ελλάδα που πήρε ενεργό μέρος στο Βυζάντιο. Όλα άλλαξαν, από το φαγητό μέχρι την υφαντική. Τον αργαλειό περιέχει ένας από τους σπονδύλους του έργου. Τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου που τα αισθάνονταν δικά τους και τα έκαναν μοτίβα για τα χαλιά. Άλλος περιέχει ένα δεμένο πλοίο, όπως αυτά των συμμάχων που μετέδιδαν μουσική και δεν έπαιρναν τους πρόσφυγες για να σωθούν. Σπόνδυλο τον σπόνδυλο το προσφυγοπούλι πετά προς τη νέα πατρίδα περνώντας μέσα από μια ξύστρα μολυβιού και μοιράζοντάς μας πένες «για να γράψει ο καθένας αυτό που αισθανόμαστε, αυτό που μάθαμε, αυτό που είδαμε και αυτό που δεν είδαμε, και πρέπει να ψάξουμε για να το δούμε. Μια σκυταλοδρομία της ζωής. Δεν μπορείς να ξεχάσεις τι έγινε».
Και τα ελατήρια, παράλληλα με τους σπονδύλους της αψίδας, συμβολίζουν αυτή την ταλάντωση  του ανθρώπου που βρίσκεται στους δρόμους και περπατά για να σωθεί. «Η άμπωτη και η παλίρροια, το πήγαινε-έλα των προσφύγων που δεν σταματά ποτέ. Το αέναο. Στις ίδιες θάλασσες»...



Στην επεξηγηματική πινακίδα που υπάρχει στο μνημείο διαβάζει κανείς:
Η σύνθεση, από ανοξείδωτο χάλυβα, αποτελείται από 101 κυλίνδρους σε τάση, για να υπογραμμίσει τον διαμελισμό, το κομμάτιασμα και την δύναμη της ανασύνθεσης του. Τα ελατήρια εκφράζουν την ενεργό μνήμη σε ετοιμότητα, σε ένταση, κρύβουν την εκτίναξη και την οργή, καθώς και το τρέμουλο των Πόντιων χορευτών πριν την απογείωση, πριν την αποσωμάτωση τους.
Εσωτερικά το έργο, το μέσα γλυπτό, είναι η ανυπεράσπιστη διαδρομή που κάνει ένα προσφυγοπούλι από τον Πόντο στην νέα του πατρίδα, να ζήσει και να μεταφυτέψει  το «είναι» τόσων αιώνων. Είναι μια σκυταλοδρομία 17 γλυπτικών συνθέσεων.




Οι μέσα 17 συμβολικές γλυπτικές συνθέσεις της Αψίδας
(17 ενθυμήματα όσα τα μέλη του Δημιουργού του έργου, που χάθηκαν στην Γενοκτονία)
·        Το προσφυγοπούλι αρπάζει τη λύρα και ξεκινάει το ταξίδι.
·        Τα λουκέτα.
·        Τα νταούλια.
·        Τα βαγγέλια.
·        Η σημαία.
·        Τα πηγάδια – το σκάψιμο για να βρουν νερό.
·        Τα δεμένα πλοία που δεν τους μετέφεραν.
·        Η καμπάνα.
·        Η εκκλησία και το αγίασμα.
·        Ο αργαλειός.
·        Το τραπέζι.
·        Το προσφυγοπούλι στο μέσον της διαδρομής.
·        Η λύρα-ακόντιο.
·        Η ξύστρα.
·        Τα κιάλια.
·        Η λύρα-αλέτρι.
·        Η άφιξη. Το προσφυγοπούλι έφερε τη λύρα.


Στο κέντρο κάτω από το μνημείο βρίσκεται ανοξείδωτος δίσκος όπου  αναγράφονται τα τοπωνύμια του Πόντου.
Το έργο αρχικά παραξενεύει τον θεατή του μέχρι ενημερωθεί τι συμβολίζει και γι΄ αυτό και συνάντησε και αρνητικές κριτικές, όπως αυτή εδώ. Προσωπικά αφού το περιεργάστηκα για λίγη ώρα και διάβασα την ενημερωτική του πινακίδα πιστεύω πως με τον χρόνο θα γίνει πλήρως αποδεκτό όπως πχ σήμερα είναι η Γκουέρνικα του Πικάσο, έργο που στην εποχή του είχε προκαλέσει αρκετές συζητήσεις.



Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2018

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΠΟΔΑΡΙΟΥ




Εδώ και 12 χρόνια είχα γράψει το ποστ   ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΑΕ που αναφέρεται  στην ηλιθιότητα που κυκλοφορεί ευρέως ότι σκοτώνουν παιδιά για να τους πάρουν τα όργανα για μεταμόσχευση. Αντίστοιχο ποστ δημοσίευσα πριν 7 χρόνια με τίτλο  Ο ΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ
Είχα πάντα την απορία πως είναι δυνατόν κατά τα άλλα άνθρωποι που διαθέτουν συνήθη νοημοσύνη να μπορούν να πιστέψουν κάτι, που αν βασιστούν στην κοινή λογική είναι αυταπόδεικτο ότι δεν μπορεί να έχει γίνει.
Όμως τελικά δεν είναι περίεργο,γιατί κατά τον ίδιο τρόπο είναι ικανοί να θεωρήσουν ως λογική την ιστορία του μαύρου ποδαριού και να πιστέψουν ότι αποτελεί θαυματουργή επέμβαση αγίων.
Αυτή η ιστορία προέρχεται από την χριστιανική μυθολογία της δυτικής εκκλησίας και αποδίδεται στους δίδυμους αδελφούς Κοσμά και Δαμιανό, τους Αγίους Αναργύρους .
Ας δούμε αρχικά για ποιους Άγιους Ανάργυρους μιλάμε, γιατί  περιέργως  σε 3 διαφορετικά μέρη του κόσμου βρέθηκαν με θαυματουργό τρόπο 3 ζευγάρια αδελφών, που ήσαν όλοι αφιλοκερδείς γιατροί και βέβαια  είχαν βαφτίσει και στα 3 μέρη, οι άσχετοι μεταξύ τους γονείς  τα αδέλφια Κοσμά και Δαμιανό. Αυτονόητο είναι ότι  όλοι αυτοί αγίασαν!
Έτσι λοιπόν τους Ανάργυρους που γεννήθηκαν στην Μικρά Ασία (οι Ασιάτες) τους γιορτάζουμε την 1η Νοεμβρίου, αυτούς που γεννήθηκαν στην Κιλικία (οι Άραβες)  στις 17 Οκτωβρίου και αυτούς που θα ασχοληθούμε σήμερα, που γεννήθηκαν στην Ρώμη (οι Ρωμαίοι), την 1η Ιουλίου.


Η ιστορία με το Μαύρο ποδάρι περιγράφεται εδώ:  
Κάποιος προσβληθείς από γάγγραινα του δεξιού κάτω άκρου εκοιμήθη μία νύχτα στην Βασιλική των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού στην Ρώμη.
Οι ιατροί αδελφοί εμφανίστηκαν σ’ αυτόν κατά την διάρκεια του ύπνου έχοντας μαζί του φάρμακα και χειρουργικά εργαλεία.
Ο ένας εκ των αδελφών ακρωτηρίασε το κάτω άκρο του αρρώστου πάνω από το γόνατο.
Ο άλλος πήγε στο κοιμητήριο του Αγίου Πέτρου στο Chains και αφού απέκοψε το άκρον ενός Άραβα ο οποίος είχε ταφεί την ίδια μέρα, το έφερε και το συνεκόλλησε στην θέση του ακρωτηριασθέντος άκρου του αρρώστου.
Το πάσχον άκρο τοποθετήθηκε στο τάφο πλησίον του νεκρού Άραβα.
Την επόμενη μέρα το πρωί ο ασθενής αντελήφθη ότι το πόδι του πράγματι είχε αντικατασταθεί από ένα υγιές μαύρο άκρο και ανέφερε το νυκτερινό όραμα.
Μερικοί αμφισβήτησαν τα λεγόμενά του και επήγαν στον τάφο του Άραβα, τον οποίον όταν άνοιξαν βρήκαν πλησίον του σώματος του νεκρού το γαγγραινώδες άκρο του αρρώστου.
Τα θαύματα ως γνωστόν δεν προκαλούν στους πιστούς απορίες, όπως πχ είχαν μετρήσει το μήκος του κομμένου ποδιού για να κόψει ο Άγιος αντίστοιχο από το μαύρο ώστε ο άνθρωπος μετά την μεταμόσχευση να μην κουτσαίνει;


Όμως ο γνωστός μας, από προηγούμενα ποστ μου, για τις εμπνευσμένες εγκυκλίους του (σχετικά με την τελευταία εδώ) ,  Υποστράτηγος  Μητροπολίτης Μεσογαίας, παραθέτει στο βιβλίο του Αλλήλων Μέλη, 2005, στο κεφ. «Ο ρόλος της Ιατρικής»  μια διαφορετική εκδοχή του θαύματος (σ. 122), η οποία θέλει κάποιον δούλο, που το πόδι του έπασχε από γάγγραινα και είχε αρχίσει να μυρίζει, να επισκέπτεται τους αγίους στο σπίτι τους. Οι δύο αδελφοί τον έστειλαν στην εκκλησία να προσευχηθεί. Κατά την έκτη ώρα της νυκτός, ο άγγελος Γαβριήλ εμφανίζεται στους αγίους και τους διατάζει να πάνε στην εκκλησία του αγίου μάρτυρος Κοινοβιάρχου. Εκεί θα εύρισκαν έναν άνθρωπο θαμμένο εδώ και μερικές μέρες· τους πρόσταξε να του κόψουν το δεξί πόδι και με αυτό να αντικαταστήσουν το άρρωστο του δούλου που προσευχόταν στην εκκλησία…
Οι δύο ιατροί έκοψαν το πόδι του νεκρού, έκοψαν και το σάπιο πόδι του αρρώστου από το γόνατο και κάτω και μετά τοποθέτησαν το άρρωστο πόδι του πτώματος επικαλούμενοι το όνομα της Αγίας Τριάδος. Η θεραπεία ήταν άμεση, διαπιστώθηκε από τον άρρωστο και επιβεβαιώθηκε από τον περίγυρό του
Αναφέρει ο Σεβασμιότατος και μια τρίτη εκδοχή (σ. 123). Αντί για δούλο μιλάει για κάποιον διάκο Ιουστίνο (Justinien).
Το θαύμα λοιπόν αυτό μας διδάσκει πως μπορεί η ιατρική μεν να επιτελεί τεράστια άλματα προόδου η θαυματοποιία όμως πάντοτε θα προηγείται.



Έτσι πχ πριν την καθιέρωση τη; Εξωσωματικής την ίδια δουλειά δεν έκανε το μήλο της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου ή η ζώνη της Παναγίας (σχετικά με την ζώνη εδώ);
Μας διδάσκει επίσης πως μπορεί οι Άγιοι να μην είχαν και πολύ καλή σχέση με την αισθητική και γι΄αυτό πήραν το πρώτο διαθέσιμο ποδάρι νεκρού που βρήκαν και ας μην ήταν ασορτί χρωματικά  με το άλλο, αλλά μπορεί επίσης αυτό να έγινε εξεπίτηδες.
Έτσι έδωσαν ένα γνήσιο αντιρατσιστικό μάθημα στις επερχόμενες γενεές  ότι άσπροι μαύροι είμαστε το ίδιο.   
Μπορεί βέβαια όλοι οι άνθρωποι να είναι το ίδιο, στους πιστούς Χριστιανούς, όμως οι Ορθόδοξοι έχουμε την πρωτοκαθεδρία και γι΄ αυτό δεν μπορούμε να δεχόμαστε θαύματα που έχουν γίνει στους αιρετικούς καθολικούς και δεν αναφέρονται  από τους Συναξαριστές της Ορθοδόξου Εκκλησίας. (Σχετική συζήτηση εδώ)  Γι΄αυτό και σε όλα τα Ορθόδοξα sites  θαύμα με ποδάρι με τους Αγίους Ανάργυρους δεν αναφέρεται, αλλά μόνο με κεφάλι! Όταν ο αυτοκράτωρ Καρίνος προσπαθούσε να  πείσει τους Αγίους Ανάργυρους να αρνηθούν τον Χριστό, το κεφάλι του γύρισε κατά 180° (μόνο του Τσίπρα γυρνάει 360° !) αλλά με την προσευχή των Αγίων γύρισε στην θέση του!
Πάντως από το 1270 υπάρχουν πάνω από 1500 πίνακες σε διάφορα μουσεία, βιβλία  και εκκλησίες της Ευρώπης με την ιστορία του μαύρου ποδαριού, μερικοί από τους οποίους είναι οι παρακάτω .