TI ΜΑΣ ΛΕΝΕ ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ !

Στο προηγούμενο ποστ μου είδαμε πως περιδιαβάζοντας μπροστά στο πανεπιστήμιο ο Γεράσιμος Κακλαμάνης μπόρεσε να δει μέσα σε 30΄΄όλη την Νεοελληνική Ιστορία!

Όμως ο Κακλαμάνης συνέχισε την περιδιάβαση του και στο πίσω από το Πανεπιστήμιο, στην οδό Ακαδημίας, Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων σχολιάζοντας με τον ίδιο σκωπτικό τρόπο και τα εκεί  ευρισκόμενα αγάλματα.
Μεταφέρω λοιπόν τα σχετικά αποσπάσματα από το βιβλίο του  "Η ΕΛΛΑΣ ΩΣ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ", Εκδόσεις 21ου Αιώνα, Αθήνα, 1990

Ο πιστεύων ότι το «έθνος» σταματά στο άγαλμα του Πατριάρχη, απατάται οικτρώς. Ο διερχόμενος την οδό Ακαδημίας κατατρύχεται «εθνικώς» κυκλοδιώκτως: Μπροστά-μπροστά στο παρκάκι του πρώην νοσοκομείου, ο Παλαμάς συνεπαρμένος με ύφος 82 αρχαίων φιλοσόφων. Γιατί άραγε ό Παλαμάς, αφού έχομε τόσους άλλους μεγάλους ποιητές; Μα βέβαια επειδή καθόταν δίπλα επί της Ασκληπιού! Δηλαδή όπου έχουν κατοικήσει ποιητές υπάρχουν παντού τα αγάλματα τους; Εν αντιθέσει προς τα ονόματα των δρόμων, με την «διανόηση» μοιάζει να μην έχωμε ανάλογο πληθωρισμό («15.000 δρόμοι» με το όνομα... Καραϊσκάκη στην περιοχή πρωτευούσης, που να βρουν λογαριασμό και άκρη τα ταχυδρομεία;...). Πρέπει να χτυπηθή πολύ κανείς από το καυσαέριο και να καθίση στο παγκάκι να πάρη μιαν ανάσα, για να «εννοήση» τα του... Παλαμά. Αμέσως μόλις σήκωση το κεφάλι, του έρχεται κατακέφαλα το «δίδαγμα»:
«Αυτόν τον λόγο θα σας πω
δεν έχω άλλον κανένα
μεθύστε με τ' αθάνατο
κρασί του εικοσιένα»

Τα ρητά βέβαια, όπως το «μέγα σπέρμα» του Ρήγα επί παραδείγματι, μπαίνουν στα αγάλματα μπροστά. Για να τα μελετά μαζί με το εικονιζόμενο πρόσωπο ο θεατής και με την επενέργεια τής αισθητικής λειτουργίας να «εμβαθύνη» και να «διδάσκεται». Αν και βέβαια τα αγάλματα, εν αντιθέσει προς τις πλάκες των νεκροταφείων, πρέπει μόνο διά της συμβολικής και της αισθητικής των δράσεως να λειτουργούν.

Βλέποντας π.χ. κανείς το άγαλμα του Βίκτωρα Εμμανουήλ στην Ιταλία, καταλαβαίνει τόσα περί Έθνους, όσα και αν εδιάβαζε μια βιβλιοθήκη. Αλλά αυτά βέβαια προϋποθέτουν, ότι τα αγάλματα «λειτουργούν», δηλαδή ότι όντως αποτελούν στοιχεία κάποιας συνείδησης έθνους... Αν είναι όλα... Μπουμπουλίνες*, αι, τότε βέβαια επείγει να καταπιή κανείς όπως-όπως το «δίδαγμα» σαν χάπι και... δεν πειράζει, ας μην 'δή και καθόλου τον εικονιζόμενο.

Ενώ λοιπόν με τα αγάλματα κατευθύνονται οι άνθρωποι προς τα... ρητά, εδώ κατευθύνονται τα «ρητά» προς τους περαστικούς, ακριβώς την ώρα πού θα τους «πιάσουν τα νεφρά» τους απ' την πεζοπορία και θα θελήσουν ν' ανασάνουν, ή όταν θάχουν ραντεβού στο παγκάκι (όποτε η «ιδεολογία» θα τους ενοχλή με τα γνωστά αποτελέσματα...). Και αν τώρα μεθύση κανείς ελαφρώς με το «αθάνατο κρασί» και θελήση να πάη παραπέρα, είναι τότε που γίνεται πραγματικά τύφλα, διότι θα υποχρεωθή να καταβροχθίση οκάδες γλυκισμάτων. Ο «εθνικός μπουφές» είναι βαρύ πράγμα...

Στο μέσον του πάρκου ο Περικλής με πέλματα γερά όσο και η «Ιδεολογία» και γάμπες μυκονιάτη ναυτεργάτου επί τουρκοκρατίας. Ως γνωστόν, οι γάμπες (ιδίως στις γυναίκες), τα δάχτυλα και τα αυτιά έχουν άμεση σχέση με το «μέσα είναι» του ανθρώπου... Αφήνομε λοιπόν τον Περικλή με την πίκρα που μας πότισε και προχωρούμε δεξιόθεν.

Αμέσως μπροστά μας το εκκλησάκι — που κάπου εκεί κοντά βέβαια θα έπρεπε να είναι (υπόλειμμα του νοσοκομείου, μια και η «εθνική πολιτική» τα έφερνε πάντα δύσκολα βόλτα με τις ασπιρίνες...) — και λίγο πιο κάτω, στο μέσον, το κυριολεκτικά αχώνευτο «ντεσέρ» της εθνικής μας πανδαισίας: ένα δοχείο από το οποίον βγαίνει μια Αθηνά που μέσα απ' το κεφάλι της βγαίνει ο Παρθενώνας!

Ουδεμία βέβαια αμφιβολία υπάρχει, ότι το άγαλμα έγινε με ό,τι περίσσεψε λογιστικώς από τις... γάμπες του Περικλή. Αλλά ήταν οπωσδήποτε αναπόφευκτο να ορισθή ως αισθητικός σύμβουλος ο προϊστάμενος της κουζίνας τής Λέσχης Αξιωματικών; Δεν θα μπορούσε τελοσπάντων μια άλλη «Patisserie» να προσφέρη κάτι για την τελείωση 1αυτής της εθνικής δημιουργίας; Το άγαλμα δεν λαθεύει βέβαια στην «συμβολική» υπόσταση του — αυτή της τούρτας για «εθνικές γιορτές» — αλλά, ομολογούμε, «εθνικώς» εξεταζόμενο παρουσιάζει αισθητές ζαχαροπλαστικές ελλείψεις: μέσα από τον Παρθενώνα, έπρεπε να βγαίνη ο Πατριάρχης, μέσα από τον Πατριάρχη ο Παπαφλέσσας κρατώντας το πανώ «αυτοδυναμία»!

Οι περιγραφές του Κακλαμάνη σταματούν στην εικόνα που υπήρχε εκεί μέχρι το 1990 που εκδόθηκε το βιβλίο του.
Στον περίβολο πάντως του Πνευματικού Κέντρου βρίσκονταν ήδη από το 1973 οι μαρμάρινες προτομές των πολεοδόμων Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρτ Σάουμπερτ, που είχαν εκπονήσει τον πρώτο πολεοδομικό χάρτη της Αθήνας.

Ο δενδρόφυτος περίβολος του Πνευματικό κέντρου ονομάζεται σήμερα Πάρκο Ελλήνων Λογοτεχνών.

Δυστυχώς απ΄ότι φαίνεται ο Κακλαμάνης ζώντας στην Γερμανία δεν επέστρεψε στο Πνευματικό Κέντρο για να συμπληρώσει την απολαυστική περιγραφή του με τα εκεί αγάλματα μετά την προσθήκη, τα επόμενα χρόνια, αρκετών ακόμα.

Το 1990, στήθηκε στον ίδιο χώρο η προτομή από ορείχαλκο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο) και την ίδια περίοδο, τοποθετείται και η ορειχάλκινη προτομή του Νίκου Καζαντζάκη επί της οδού Μασσαλίας.

Επίσης το 1994 τοποθετήθηκε εκεί ένα ολόσωμο μαρμάρινο άγαλμα της ηθοποιού Κυβέλης.

Μετά το 2000 τοποθετήθηκαν στον χώρο τα αγάλματα του Παντελή Χόρν, του Γιώργου Θεοτοκά, του Άγγελου Τερζάκη, του Γρηγόριου Ξενόπουλου, του Κωστή Μπαστιά, του Ιωάννου Κονδυλάκη, του Γιώργου Κατσίμπαλη, του Μανώλη Καλομοίρη και του Αντώνη Τρίτση.

Βέβαια αν το επισκεπτόταν το 2008 θα έβλεπε πως είχαν τιμήσει τον Παλαμά οι νεοέλληνες κάφροι σπάζοντας ταυτόχρονα την μύτη του και το φρύδι του.

Ευτυχώς οι περίοικοι  είχαν βρει τα θραύσματα και τα παρέδωσαν στο ίδρυμα Παλαμά.

Οι μεγαλύτερες βλάβες στα γλυπτά της Αθήνας έγιναν κατά τα επεισόδια του 2011 και 2012, κυρίως στις πορείες κατά του Μνημονίου.

Το 2013 έκλεψαν τις προτομές του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, του Νίκου Καζαντζάκη και του Αντώνη Τρίτση οι οποίες δεν βρέθηκαν ποτέ.

Το 2015 μετά την κατάληψη της Νομικής ο Παλαμάς ξαναμπογιατίστηκε από τους αναρχικούς ενώ το άγαλμα της Κυβέλης αποκεφαλίστηκε!

Το 2016 αφαίρεσαν πέντε προτομές στις 25 και 26 Μαΐου. Πρώτα απέσπασαν τις ορειχάλκινες κεφαλές των Κώστα Ουράνη, Αγγελου Τερζάκη, Κωστή Μπαστιά και Γιώργου Θεοτοκά και την επομένη επέστρεψαν και αφαίρεσαν εκείνη του Παντελή Χορν.

 *Σχολιάζοντας στο προηγούμενο το άγαλμα του Ρήγα Φεραίου γράφει:

Προκειμένου να βγούμε από την υποκειμενική μας αδυναμία ως προς την μορφή, αποφασίσαμε να ρωτήσωμε μια διερχόμενη κυρία: «μήπως ξέρετε, κυρία μου, τι παριστάνει αυτό το άγαλμα;» — «Ποιά, καλέ, αυτή; — Ή Μπουμπουλίνα!...» (Μετά την άκρως ικανοποιητική αυτή απάντηση εκάναμε και άλλες δημοσκοπήσεις», δεν τις λέμε όμως γιατί αναμένομε να μας τις πουν οι δημοσιογράφοι στις εφημερίδες, προκειμένου να ξέρομε και με ποσοστά την κατοχύρωση των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» απ' το Σύνταγμα...). Έτσι εντύνονταν οι άνθρωποι τον 19ον αι.;