Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2008

ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΛΟΙΩΝ ,ΜΟΝΤΕΛΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΑΠ΄ ΤΑ ΨΗΛΑ ΒΡΙΣΚΕΣΑΙ ΣΤΑ ΧΑΜΗΛΑ.



Υδατογραφία 61χ81 του Louis Roux, πίνακας ζωγραφισμένος στην Μασσαλία το 1889 (Μουσείο Γαλαξιδίου)
.

Νομίζω ότι μετά το προηγούμενο ποστ που είχε θέμα τους μακρινούς προγόνους μας ήρθε η ώρα για να γράψω κάτι και για τους πιο κοντινούς.
Ένα δημοσίευμα στην Ε της 9-6-08 για δύο καραβομαραγκούς που φτιάχνουν με ιδιαίτερο μεράκι μοντέλα-μινιατούρες πλοίων μέχρι το 1 ½ μέτρο, μου έφερε στο μυαλό αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια.
Στο σπίτι της γιαγιάς μου, από την πλευρά της μάνας μου υπήρχαν 2 τέτοια μοντέλα φορτηγών καραβιών του μεσοπολέμου.
Ο παππούς μου ,Γαλαξιδιώτης την καταγωγή και καπετάνιος το επάγγελμα, συνέχισε την ναυτική παράδοση της οικογένειας του η οποία είχε ξεκινήσει από ιστιοφόρα από τον 19 αιώνα .
Ένα εξαιρετικής ομορφιάς ιστιοφόρο της οικογένειας του παππού μου είναι και το μπάρκο που απεικονίζεται στον πίνακα. Εκείνα τα χρόνια οι καραβοκύρηδες είχαν ιδιαίτερο δεσμό με τα σκάφη τους ,τα κυβερνούσαν οι ίδιοι και όταν έπιαναν σε μεγάλα λιμάνια όπως η Μασσαλία έβαζαν ζωγράφους που ειδικεύονταν στο να ζωγραφίζουν καράβια ,να τους αποθανατίσουν σε πίνακα το σκάφος τους.
Το «Άγιος Σπυρίδων» ναυπηγήθηκε το 1869 στο Γαλαξίδι και η καθαρή του χωρητικότητα ήταν από τις μεγαλύτερες για την εποχή 302 τόνοι.
Τα ιστιοφόρα που κατασκευάζονταν στο Γαλαξίδι ήσαν εξαιρετικής ομορφιάς και είναι χαρακτηριστικό ότι σε καλλιστεία πλοίων( !!) που έγιναν στην Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ στα τέλη του 19ου αιώνος είχε βραβευθεί το γαλαξιδιώτικο μπάρκο «Αίολος»
Το τέλος του 19ου αιώνα και η αρχή του 20ου είναι η εποχή που τα ιστιοφόρα αρχίζουν να αντικαθίστανται από ατμοκίνητα πλοία και αυτό σηματοδοτεί και την παρακμή της Γαλαξιδιώτικης ναυτιλίας. Προνοητικός ο παππούς έχει αποκτήσει από τις αρχές του περασμένου αιώνα 7 ατμοκίνητα φορτηγά πλοία 10.000 κόρρων το μεγαλύτερο έως 680 το μικρότερο. Εκείνα τα χρόνια τα ναυπηγεία του εξωτερικού μαζί με το πλοίο που σου παρέδιδαν, σου έδιναν και ένα μοντέλο του πλοίου σου, ακριβή μικρογραφία του, σε μέγεθος περίπου 1 ½ μέτρου μέσα σε γυάλινη προθήκη.

Το μοντέλο ήταν ολόκληρο σαν την παραπάνω φωτογραφία που δείχνει ένα φορτηγό εκείνης της εποχής, ή ήταν ακριβώς το μισό κολλημένο σε καθρέπτη οπότε σου έδινε την εικόνα του ολόκληρου.
Ο παππούς χάρις στα καράβια απέκτησε μεγάλη περιουσία, έκτισε ένα πολύ ωραίο σπίτι στο Φάληρο (για το σπίτι αυτό στο ποστ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΦΑΛΗΡΟ) και είχε αποκτήσει και από τα πρώτα αυτοκίνητα της τότε εποχής. Οικογενειάρχης εκ πεποιθήσεως προσέθετε καμπίνες στα φορτηγά για παίρνει σε μερικά ταξίδια και την οικογένεια μαζί του και έτσι η μάνα μου μικρή είχε γνωρίσει αρκετά λιμάνια της Μεσογείου.

Ο παππούς με την γιαγιά μου, την μάνα μου και τον αδελφό της. Προφανώς την φωτογραφία την τραβάει η μεγαλύτερη αδελφή της μάνας μου.
.
Όμως η ναυτιλία έχει σκαμπανεβάσματα και όσο καλός καπετάνιος και να ήταν και να είχε αντιμετωπίσει με επιτυχία πολλές φουρτούνες ,η οικονομική καταστροφή δεν άργησε να έρθει και από αυτή την φουρτούνα για πολλούς λόγους δεν κατάφερε να σωθεί.
Ο ίδιος πάντα αισιόδοξος παρά την προφανή επερχόμενη οικονομική καταστροφή έλεγε :Η θάλασσα μας τα έδωσε, αυτή θα μας τα ξαναδώσει πάλι !Δυστυχώς όμως η θάλασσα δεν είχε την ίδια γνώμη.
Η μάνα μου παρά το νεαρό της ηλικίας της και παρά την αισιόδοξη αντιμετώπιση από τον πατέρα της κακής οικονομικής πορείας της οικογένειας, που είχε αρχίσει να ξεπουλάει ακίνητη περιουσία για να διατηρηθούν τα καράβια, πήρε την απόφαση ότι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσει το μέλλον της είναι οι σπουδές στο Πανεπιστήμιο.
Η απόφαση της ήταν σωστή γιατί έτσι γνώρισε τον πατέρα μου και έτσι μπορείτε πλέον εσείς να διαβάζετε τον υποφαινόμενο, αγλαές αποτέλεσμα αυτής της γνωριμίας!
Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία που την έχω περιγράψει
εδώ.
Και έτσι όπως λέει και το τραγούδι του μεγάλου Διονύση ήρθε η εποχή που ο παππούς μου είπε και αυτός τον στίχο:
Δεν με λενε Σταύρο και κύρ Σταύρο και αφέντη Τσουτσουλομύτη
Μόνο Σταύρο με λένε μόνο Σταύρο…
Kαι χάνοντας τα όλα, αναγκάστηκε να μπαρκάρει σαν καπετάνιος σε ξένα καράβια λίγο πριν τον πόλεμο. Η κατοχή τον πέτυχε στην Αμερική ,δεν μπορούσε κατά την διάρκεια του πολέμου να γυρίσει πίσω ,οπότε έμεινε εκεί απέκτησε κάποια μικρή περιουσία και ξαναγύρισε πια στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 50 με γνήσιο αμερικανικό λούκ κουβαλώντας μπαούλα με διάφορα ρούχα για όλο το σόι του, γνήσια αμερικανική βοήθεια της εποχής!
Έτσι στο νοικιασμένο πια σπίτι της γιαγιάς μου δεν είχαν μείνει από την εφοπλιστική περίοδο παρά τα μοντέλα των πλοίων και ένα άλλο άκρως ενδιαφέρον αντικείμενο για την παιδική μου φαντασία που το κουβαλούσε η γιαγιά μου στα καράβια όταν ταξίδευε.
Ήταν ένα φορητό μπιντέ πορσελάνης με καπάκι που το έπαιρνε όταν ταξίδευε με τα καράβια!
Τα τελευταίο απομεινάρι της οικογενειακής περιουσίας του παππού μου ήταν το 3όροφο πατρογονικό σπίτι στο Γαλαξίδι. Το 1955 η μάνα μου μαζί τους υπόλοιπους 8 κληρονόμους του, το δώρισαν στην κοινότητα και έτσι έγινε αρχικά το Γυμνάσιο της πόλης, στην συνέχεια το Ναυτικό Λύκειο και σήμερα πλέον είναι το Λαογραφικό Μουσείο.
Πληρώνοντας εισιτήριο ,όταν έγινε Λαογραφικό Μουσείο, είδα και εγώ επιτέλους το εσωτερικό από αυτό το χαρακτηριστικό δείγμα των αρχοντικών του Γαλαξιδιού με τα καλαίσθητα μαρμάρινα τζάκια στα δωμάτια του.

ΠΗΓΕΣ
Χ.Πάσχου –Γ.Μανουσάκη Το Γαλαξίδι (Γνώση) 1983
Μουσείο Γαλαξιδίου Γαλαξιδιώτικα Καράβια (Μέλισσα) 1987
Ι.Δ.Μητρόπουλου Γαλαξίδι Β΄Έκδοση (Γκοβόστης) 1970
Δ.Σαββόπουλος :Από το Παραμυθάκι- 20 χρόνια δρόμος
.
.

23 σχόλια:

  1. Όμορφη και νοσταλγική ανάρτηση αν και καπως μελαγχολική.Η ζωή είναι απρόβλεπτη πολλές φορές και δεν χαρίζει αλλά δανείζει.Μόνο υγεία να υπάρχει λοιπόν γιατί τα υλικά αγαθά γίνονται καπνός σε μια στιγμή...αυτό που μένει είναι η υστεροφημία και το μπαούλο των αναμνήσεων που το ανοίγουμε συχνά πυκνά για να μην ξεχνάμε...να είστε όλοι καλά λοιπόν ακόμα και στα χαμηλά:)
    Υ.Γ:Το Γαλαξίδι είναι από τα αγαπημένα μου μέρη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γαλαξίδι αγαπημένο!!!
    Πολύ ενδιαφέρουσα (ειλικρινά τη χάρηκα) αλλά και συγκινητική τόσο η ιστορία των ακριβών και πολύτιμων προγόνων σου όσο και η τρυφερή ιστορία αγάπης των γονέων σου.

    Λύγισα στο σημείο που περιγράφεις, πως επισκέφθηκες το σπίτι ΣΑΣ πληρώνοντας εισιτήριο...

    Μα την πίστη μου, αν ήμουν σκηνοθέτης, τούτη η ιστορία θα γινόταν ταινία.

    Να είσαι καλά περήφανε απόγονε του Σταύρου,

    Φιλί και Γλαρενιες αγκαλιές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πανέμορφο ποστ. Να πως οι μικρές προσωπικές ιστορίες κρύβουν σπουδαίες ποιότητες.

    Καλά να σαι αγαπητέ Αθεόφοβε με τις ωραίες αναρτήσεις σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. γεια σου αγλαές αποτέλεσμα!!!
    μάλλον απο τον παππού σου πήρες τη διάθεση να γυρνάς τον κόσμο!!
    κι ο δικός μου ο παππούς καπετάνιος ήταν από την Κάσσο!
    όποτε βλέπω τα αστέρια τον σκέφτομαι γιατί μου έχει μείνει που μου έλεγε, όταν ήμουν μικρή , πως τότε ταξίδευαν χαράζοντας πορεία,βλέποντας τα αστέρια και χρησιμοποιώντας τον εξάντα...αν δεν κάνω λάθος. Και το σπίτι του ήταν γεμάτο τιμόνια καραβιών,άγκυρες,ιστιοφόρα,φάρους.
    Ακόμα και στο μπάνιο του μύριζε πάντα το σαπούνι που είχαν στα καράβια που ταξίδευε! lifebuoy.
    ;0))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. caramela-
    To σημαντικό είναι ότι όλη η οικογένεια δεν έζησε αναπολώντας τα περασμένα μεγαλεία αλλά κοίταζε πάντα μπρός και έτσι μπόρεσε να ορθοποδήσει ξανά.

    φυρδην-μιγδην-
    Πλήρωσα μεν ένα εισιτήριο αλλά είχα την ικανοποίηση να δώ ότι η δωρέά της οικογένειας δεν πήγε χαμένη.

    vasikos metoxos-
    Έχω σκοπό μελλοντικά να γραψω μερικά ακόμη ενδιαφέροντα γεγονότα σχετικά με τους προγόνους και από τους δυό γονείς.

    maika-
    Παρά το ότι και οι γονείς μου είχαν ταξιδέψει αρκετά πιστεύω ότι αν δεν το έχεις μέσα σου το ταξίδι δεν πας πουθενά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλημέρα Αθεόφοβε μου,
    τι χαρούμενο κυριακάτικο ανάγνωσμα ήταν αυτό που μόλις διάβασα!!
    Σοφή η μαμά που δεν επαναπαύτηκε στις δόξες της οικογένειας και σπούδασε... Οι περιουσίες χάνονται, οι σπουδές μένουν στο κεφάλι που το κουβαλάμε πάντα μαζί μας. Κι εμείς όταν εκείνο το τραγικό καλοκαίρι του 1974 χάσαμε την περιουσία μας με την επέλαση των Τούρκων, εμείς, οι τρεις αδελφές, σώσαμε το κεφάλι μας και με τις σπουδές μας μπορέσαμε και πήγαμε μπροστά (λέμε τώρα!)
    Αθεόφοβε μου διάβασα και την ιστορία των γονιών σου και χαμογέλασα με τη φωτογραφία του α΄ ραντεβού με τα χεράκια του μεν ενός πίσω, της δε άλλης δεμένα μπροστά!!!!
    Καλή Κυριακή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. μια καλησπερα και καλη βδομαδα με ενα ποιηματακι απο την ξενιτεμενη ιστολογο ΘΑΛΑΣΣΑ

    speak to me memory the language of seagulls
    behind the hills behind the sweating sight
    beds of sand tatooed by sudden wind
    curved and open crevices particles of the skin of earth
    with snake linear language
    where the path into the cliff blue turns white foaming
    air seeped through the stones ethereal as moans of this dry land
    disconnected lay dormant following the wind of others
    elevated lyrical images
    of islands in high sea half to light half to gray _darkness
    strains of memories
    wave rolling wave to become equal in motion... in distance
    into my mind to capture the essence
    aqua choreography
    the barren chest of isles producing depth not seen
    by my sweeping cantos of self unity
    sounds magical lured by the cardiac tunes
    murmuring the language of skin and love songs

    speak to me
    speak to me memory,
    the language of seagulls


    Demetrios the Traveller

    καταπληκτικο το ιστογραμμα σου
    παντα λατρευα τα πλοια τα μοντελα και τα ρετρο θεματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. meropi-
    Πράγματι,ποτέ κανείς δεν μετάνοιωσε έπειδή σπούδασε κάτι ακόμα και αν δεν χρειάστηκε να εξασκήσει ποτέ του αυτά που έμαθε.

    δημήτριος ο ταξιδευτής-
    εξαιρετικό το ποίημα,σ΄ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αν γίνει και αυτό ακόμα καλύτερα.Νομίζω ότι τέτοιες εμπειρίες δεν πρέπει να μας λυγίζουν αλλά να μας κάνουν δυνατότερους.Θα πρέπει να χρειάστηκε πολύ κουράγιο και θυσίες εκ μέρους της οικογένειάς σου να ξεκινήσει ξανά από την αρχή.
    Καλημέρα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Πηγα πριν 10 χρόνια στο Γαλαξείδι.
    Εμεινα αρκετά, γνωρισα κόσμο, κρατώ επαφές....
    Πηγα στο Λαογραφικό και όχι μόνο...

    Που να ήξερα, πως θα "γνώριζα" τον γόνο της οικογένειας αυτής που έκανε την δωρεά.....τόσα χρόνια αργότερα....
    Με συγκίνησε η ανάρτησή σου..., διότι πολλές ιστορίες οικογενειών μοιάζουν, απ' τα ψηλά στα χαμηλά και ξανά προς τον δόξα τραβά!
    άντε πριν με πάρουν τα ζουμιά στο γραφείο, φεύγω.
    Α, μην ξεχάσω γιατί ήρθα..
    Ευγενές αγλαϊσμα, Γαλαξειδιώτικης οικογένειας, σου έχω αναρτήσει γλυκό, που σου έταξα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Αθεόφοβε, ειλικρινά πανέμορφο τα ποστ (διάβασα και εκείνο που είχες γράψει για τους γονείς σου). Ειλικρινά μου άρεσαν πάρα πολύ.

    Τι να πρωτοπώ; Η μαμά έκανε σοφή επιλογή που σπούδασε. Τα πάντα χάνονται, αλλά οι γνώσεις όχι και πάντα σε βοηθάνε τις δύσκολες στιγμές.

    Οσο για τον παππού, τα μοντέλα καραβιών και την ιστορία του, απλά απόλαυσα το ανάγνωσμα!

    Το Γαλαξίδι το έχω επισκεφτεί πολλές φορές. Για την ακρίβεια υπήρχαν καλοκαίρια που μία μέρα την εβδομάδα σταματούσα εκεί για φαγητό και καφέ στον δρόμο για τη Ζάκυνθο.

    Να είσαι καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Αφού σ' αρέσουν τα πλοία και η ναυτοσύνη τότε θα βρεις και ενδιαφέρουσα αυτή την πτυχιακή που βρήκα στο διαδίκτυο:

    http://thesis.ekt.gr/content/index.jsp?id=3036&p=1

    Για άσχετο πράγμα έψαχνα και έπεσα πάνω της!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. caramela-
    Ευτυχώς η οικογένεια είχε γερές βάσεις που αποδείχτηκαν στην πράξη.

    ζουζούνα-
    Μπορούσα να μην το δοκιμάσω αφού έβαλες σ΄αυτό όλη την γλύκα σου!

    ndn-
    Η γνώση μπορεί να μην σε βοηθήσει πάντα στην ζωή αλλά σαφώς οι ορίζοντες αυτού που την έχει αποκτήσει έιναι ευρύτεροι από αυτόν που δεν την έχει.

    chris-
    Εξαιρετική η διατριβή και μου είναι χρήσιμη για ένα ποστ που έχω στο μυαλό μου να γράψω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Κοκκίνισα κύριε Αθεόφοβε! περάστε και για το "δυτικού" τύπου γλυκάκι σας λοιπόν και χιλια ευχαριστώ για τις μικρές "κλοπές" που μου επιτρέπετε να κάνω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Και αυλή του σχολείου τα οικόπεδα που παραχωρήσαμε εμείς και μια άλλη οικογένεια γι όσ μειτουργούσε το σχολείο και τώρα έχει γίνει γήπεδο βόλλεϋ. Φυσικά και έχω ακουστά την οικογένεια- δεν αναφέρω επίθετο για ευνόητους λόγους, αφού όπως κοιτά το σπίτι του παπού σου βλέπει το δικό μου !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Για τα γαλαξειδιώτικα καράβια υπάρχει το βιβλίο του Ευθ. Γουργουρή. Τους πίνακες εμείς τους χαρίσαμε στο μουσείο και θλίβομαι όταν βλέπω κάποιους σε σπίτια άλλων, έπρεπε ναβαστήξουν ένα τουλάχιστον

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Το πλοίο της εικόνας είναι ο Αγ. Σπυρίδων, ναυπητήθηκε στο Γαλαξλιδι το 1863, 302 τόνοι. Η εικονογράφιση στην Μασσαλία το 1889

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τις πληροφορίες αυτές τις έχω γράψει κάτω από την την εικόνα του πλοίου και στο κείμενο.

      Διαγραφή
  18. Υπέροχη γραφή. Βρέθηκα εδώ τυχαία μετά από την αναζήτηση της ... προπέλας των πλοίων. Ακόμη και σήμερα, κάποιοι στο εξωτερικό προσπαθούν να την βγάλουν!
    Γαλαξειδιώτης στην καταγωγή. Ο παππούς σας θα γνώριζε τον προπάππο μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή